4. Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD

4. Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 4.1. Przemys³ 4.1.1. Podmioty gospodarcze w przemyœle Wed³ug stanu na koniec 26 r. w opolskim przemyœle funkcjonowa³y 8683 podmioty gospodarcze i by³o ich o 1,6% wiêcej ni w 25 r., podczas gdy w kraju zaobserwowano spadek liczby podmiotów w przemyœle o,6%. W latach 1998 26 notowano w Opolskiem systematyczny ich wzrost, który by³ wy szy ni œrednio w kraju, w 24 i 26 r. rejestrowano spadek liczby przedsiêbiorstw przemys³owych w Polsce, przy jednoczesnym wzroœcie w województwie opolskim. Najwy szy wzrost liczby firm przemys³owych mia³ miejsce w latach 1998 21, od 22 r. obserwuje siê spadek dynamiki przyrostu (wykr. 25). 18 17 16 15 14 13 12 11 1 99 98 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 25. Dynamika liczby podmiotów gospodarczych funkcjonuj¹cych w przemyœle w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) W strukturze podmiotów przemys³owych w województwie opolskim, podobnie jak i w kraju, dominuj¹ jednostki sekcji przetwórstwo prze- Wprow adzenie Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego...

6 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... mys³owe. W latach 1998 26 najwiêcej podmiotów gospodarczych przyby³o w³aœnie w tej sekcji. Wzrasta³a równie liczba podmiotów w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energiê elektryczn¹, gaz i wodê. Mala³a natomiast w górnictwie, gdzie najwiêkszy spadek w województwie opolskim zanotowano w latach 22 24. Wskazana tendencja ró ni siê od sytuacji w kraju, gdzie ju od roku 1998 notuje siê systematyczny wzrost liczby podmiotów w górnictwie. W latach 1998 26 ich liczba zwiêkszy³a siê o ponad 5% (tab. 31). Liczba podmiotów gospodarczych funkcjonuj¹cych w przemyœle w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce Tabela 31 Sekcje PKD Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Górnictwo Przetwórstwo przemys³owe województwo opolskie 22 2 22 26 26 24 23 24 24 Polska 1 53 1 614 1 686 1 87 1 971 2 43 2 89 2 29 2 273 województwo opolskie 7 22 7 539 7 648 7 925 8 115 8 25 8 234 8 44 8 571 Polska 353 988 363 855 365 445 37 537 377 667 381 823 377 536 377 712 375 118 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energiê elektryczn¹, gaz i wodê województwo opolskie 52 57 65 64 65 74 77 83 88 Polska 2 553 2 764 2 982 3 153 3 31 3 449 3 547 3 666 3 738 ród³o:opracowanie w³asne na podstawie: Bank Danych Regionalnych www.stat.gov.pl; Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego grudzieñ 1998 23, 24, IV kw., 25, IV kw., 26, IV kw. 4.1.2. Wyniki finansowe przedsiêbiorstw przemys³owych W roku 26 wynik finansowy brutto uzyskany przez opolskie przedsiêbiorstwa przemys³owe ukszta³towa³ siê na poziomie 16,5 mln z³, natomiast netto wyniós³ 843,4 mln z³ (tab. 32). Od 23 r. opolskie przedsiêbiorstwa przemys³owe uzyskuj¹ dodatnie wyniki finansowe brutto i netto, ale pomimo korzystnej sytuacji w tym zakresie w skali kraju w latach 1998 22 wyniki finansowe przedsiêbiorstw przemys³owych by³y ujemne. W latach 23 26 skala zysków w przemyœle przes¹dzi³a o dobrym wyniku finansowym ca³ej opolskiej gospodarki. Od 25 r. notuje siê jednak spadek wyników finansowych brutto i netto, podczas gdy w kraju w 26 r., w porównaniu do roku 25, nast¹pi³ wzrost. Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 61 Tabela 32 Wyniki finansowe przedsiêbiorstw przetwórstwa przemys³owego w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w mln z³) Wyszczególnienie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto województwo opolskie -148, -169,5-2,3-35,5-217,8 318,1 2 224,1 1 278, 1 6,5 Polska 8 234, 4 993,5 6 987, 1 983, 5 369,8 15 813,2 4 28,1 31 912,4 38 543,6 województwo opolskie -28,2-237, -79,3-376,6-32,7 234,3 1 778,2 1 9,1 843,4 Polska 3 72,1 413,1 2 69,9-1 64,9 1 137,6 1 423,9 33 239,6 25 738,3 31 898,2 ród³o: Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego grudzieñ 1998 23, 24, IV kw., 25, IV kw., 26, IV kw.; Biuletyn Statystyczny za lata 1999 25, nr 12, 26, nr 9. W latach 1998 22 opolskie przedsiêbiorstwa przemys³owe osi¹ga³y ujemne wskaÿniki rentownoœci, od roku 23 zwiêkszaj¹ one jednak swoj¹ zyskownoœæ. Dowodem jest korzystne kszta³towanie siê wartoœci wskaÿnika rentownoœci obrotu netto, który od 23 r. przyjmuje wartoœci dodatnie i wy sze zarazem od wskaÿników krajowych. Najwy sza wartoœæ wskaÿnika rentownoœci obrotu netto na poziomie 11,8% osi¹gniêta zosta³a w 24 r. Od roku 25 odnotowano spadki wskaÿnika rentownoœci obrotu netto, a w 26 r. wartoœæ wskaÿnika wynosi³a 6,9% (wykr. 26). 12 1 8 6 4 2-2 -4 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 26. WskaŸnik rentownoœci obrotu netto przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim na tle kraju (w %) W ostatnich latach obserwuje siê korzystne relacje kosztów do przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci przedsiêbiorstw przemys³owych. Analiza wskaÿnika poziomu kosztów w latach 1998 26 œwiadczy o poprawie sy-

62 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... tuacji w tym zakresie. W roku 26 wskaÿnik poziomu kosztów wynosi³ 93,1% i by³ on ni szy od wartoœci krajowych (94,1%). Jednak od 1998 do 23 r. wartoœæ wskaÿnika osi¹ganego przez opolskie przedsiêbiorstwa przemys³owe by³a gorsza ani eli œrednio w kraju, co œwiadczy³o o tym, e koszty uzyskania by³y wy sze ni przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci. Od roku 23 wskaÿnik poziomu kosztów poprawi³ siê i by³ korzystniejszy od wartoœci krajowych, a w 24 r. osi¹gn¹³ najlepsz¹, w badanym okresie, wartoœæ równ¹ 88,7% (wykr. 27). 15 1 95 9 85 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 27. WskaŸnik poziomu kosztów przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim na tle kraju (w %) 4.1.3. Inwestycje w przemyœle W roku 26 nak³ady inwestycyjne opolskich przedsiêbiorstw osi¹gnê³y poziom 746 829 tys. z³ i w porównaniu do 25 r. zmniejszy³y siê o 6,5% (wykr. 28). W roku 26 obserwuje siê, pomimo dobrej sytuacji w zakresie wyników finansowych w przemyœle, spadek wielkoœci nak³adów inwestycyjnych. W latach 1998 21 równie nast¹pi³ spadek nak³adów inwestycyjnych, a od roku 22 mia³o miejsce odwrócenie tej tendencji i obserwowano systematyczn¹ poprawê w zakresie dzia³alnoœci inwestycyjnej przedsiêbiorstw sektora przemys³u, a do 25 r. W roku 26 dynamika nak³adów inwestycyjnych, podobnie jak w latach 1999, 2 i 25 by³a ni sza ni dynamika nak³adów inwestycyjnych w kraju (wykr. 29).

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 63 14 14 1 2 12 1 1 8 8 6 6 4 4 2 2 I XII 1998 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I IX 26 Wykres 28. Wartoœæ i dynamika nak³adów inwestycyjnych przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 województwo opolskie I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 Polska I IX 26 Wykres 29. Dynamika nak³adów inwestycyjnych przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) 4.1.4. Produkcja sprzedana przemys³u Produkcja sprzedana opolskiego przemys³u w 26 r. ukszta³towa³a siê na poziomie 17 427,9 mln z³ i by³a wy sza od wartoœci uzyskanej w 25 r. o 9,4%. W kraju wartoœæ produkcji sprzedanej przemys³u wzros³a o 11,8%, co pozwoli³o opolskiemu uplasowaæ siê na 11. pozycji w Polsce. Od roku 1998 wartoœæ produkcji sprzedanej systematycznie wzrasta³a, w latach 2 22 nast¹pi³o zatrzymanie jej wzrostu prawie na tym samym poziomie, jednak e od 23 r. ponownie systematycznie zwiêksza³y siê rozmiary produkcji sprzedanej przemys³u, z niewielkim jej spadkiem w 25 r. o 5,9% (wykr. 3).

64 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... 2 12 16 11 12 1 8 9 4 8 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 7 Wykres 3. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej przemys³u w latach 1998 26 w województwie opolskim Najwy szy udzia³ w produkcji sprzedanej przemys³u ma sekcja przetwórstwo przemys³owe, w tym wytwarzanie artyku³ów spo ywczych i napojów, wysoki udzia³ produkcja wyrobów chemicznych i wyrobów z pozosta³ych surowców niemetalicznych (wykr. 31). produkcja artyku³ów spo ywczych i napojów produkcja wyrobów chemicznych produkcja wyrobów z pozosta³ych surowców niemetalicznych produkcja wyrobów z metali produkcja maszyn i urz¹dzeñ produkcja mebli, pozosta³a dzia³alnoœæ produkcyjna produkcja pojazdów samochodowych pozosta³e % 5% 1% 15% 2% 25% 3% Wykres 31. Udzia³y wybranych dzia³ów w produkcji sprzedanej przetwórstwa przemys³owego w 26 r. w województwie opolskim (w %)

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 65 4.1.5. Zatrudnienie i wynagrodzenie w przemyœle W roku 26 przeciêtne miesiêczne zatrudnienie w przemyœle wynosi³o 58,9 tys. osób i by³o o,5% wiêksze ni w analogicznym okresie roku poprzedniego. W tym samym czasie w kraju zanotowano 2,2% wzrost przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia. Od 1998 r. w województwie opolskim mia³a miejsce tendencja spadkowa przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia. W latach 22 24 zaobserwowano natomiast wyhamowywanie trendu spadkowego opolskich przedsiêbiorstw w obszarze zatrudnienia (wykr. 32). Najwiêkszy udzia³ w przeciêtnym zatrudnieniu w opolskim przemyœle ma przetwórstwo przemys³owe, w 26 r. skupia³o ono ponad 9% ogó³u zatrudnionych w przemyœle (tab. 33). 1 11 9 15 8 1 7 95 6 9 5 85 4 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 8 Wykres 32. Liczba i dynamika przeciêtnego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim W latach 1998 26 obserwowano systematyczny wzrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiêbiorstw przemys³owych, które w 26 r. ukszta³towa³o siê na poziomie 2444,76 z³, ale i tak jego wartoœæ by³a ni sza ani eli œrednio w kraju (2673,95 z³). Warto zauwa yæ, e ró nica w jego wysokoœci pomiêdzy województwem opolskim a wartoœci¹ krajow¹ nieznacznie siê powiêksza na niekorzyœæ opolskiego. Najwiêkszy wzrost wynagrodzeñ w przemyœle nast¹pi³ w latach 1998 21. W nastêpnych latach tak e odnotowywano wzrost wynagrodzeñ, jednak nie by³ on ju tak du y, jak pod koniec lat dziewiêædziesi¹tych XX w. (wykr. 33).

66 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... Przeciêtne zatrudnienie w sektorze przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim Tabela 33 Wyszczególnienie Przeciêtne zatrudnienie w sektorze przedsiêbiorstw przemys³owych w tym w przetwórstwie przemys³owym Udzia³ przeciêtnego zatrudnienia w przetwórstwie przemys³owym do przeciêtnego zatrudnienia w przemyœle (w %) Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 8 893 78 183 72 361 66 814 61 776 6 88 58 7 58 65 58 922 72 912 7 248 64 685 59 378 54 653 53 172 52 432 53 685 53 971 9,1 89,9 89,4 88,9 88,5 88,5 9,3 91,6 91,6 ród³o:opracowano na podstawie danych US w Opolu. 3 25 2 15 1 5 województwo opolskie Polska 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 33. Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiêbiorstw przemys³owych w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w z³)

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 67 4.2. Przemys³ wed³ug poziomów techniki 9 4.2.1. Liczba i struktura podmiotów gospodarczych w przemyœle wed³ug poziomów techniki W strukturze podmiotów przemys³owych wed³ug poziomów techników przewa aj¹ podmioty niskiej techniki 1, które stanowi¹ 54,1% wszystkich podmiotów w sekcji przetwórstwa przemys³owego. Wed³ug stanu na koniec grudnia 25 r. ich liczba wynosi³a 4563 i by³ to o 1,2% wiêcej ni w 24 r. Na przestrzeni lat 22 25 obserwuje siê ich systematyczny wzrost. W roku 25 liczba podmiotów œrednioniskiej techniki 11 wynios³a 2462, co stanowi³o 29,2% ogólnej liczby sekcji przetwórstwo przemys³owe, œredniowysokiej techniki 12 zaœ 94 podmioty, tj. 1,7%, a wysokiej techniki 13 434 podmioty, tj. 5,1% ogó³u (tab. 34). W latach 22 25 we wszystkich poziomach techniki obserwuje siê wzrost liczby podmiotów 14 (tab. 34). 9 Analiza odnosi siê do lat 22 25 i nie obejmuje 26 r. z uwagi na fakt, i informacje dotycz¹ce podmiotów wed³ug poziomów techniki nie s¹ publikowane stale, a pochodz¹ z indywidualnego zamówienia na dane zbiorcze w Urzêdzie Statystycznym w Opolu, które nie objê³o 26 r. 1 W przemyœle niskiej techniki funkcjonuj¹ podmioty produkuj¹ce artyku³y spo ywcze, napoje i wyroby tytoniowe, wyroby w³ókiennicze i odzie, skóry wyprawione i wyroby ze skór wyprawionych, drewno i wyroby z drewna, produkuj¹ce masê w³óknist¹, papier oraz wyroby z papieru, prowadz¹ce dzia³alnoœæ publikacyjn¹ i poligraficzn¹. 11 W przemyœle œrednioniskiej techniki funkcjonuj¹ podmioty produkuj¹ce koks, produkty rafinacji ropy i paliw j¹drowych, wyroby gumowe i z tworzyw gumowych, wyroby z pozosta³ych wyrobów niemetalicznych, metale, produkuj¹ce i naprawiaj¹ce statki i ³odzie. 12 W przemyœle œredniowysokiej techniki funkcjonuj¹ podmioty produkuj¹ce lokomotywy kolejowe i tramwajowe oraz tabor kolejowy i tramwajowy, motocykle i rowery, pozosta³y sprzêt transportowy, wyroby chemiczne z wyj¹tkiem produkcji wyrobów farmaceutycznych, maszyny i urz¹dzenia, maszyny i aparaturê elektryczn¹, pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy. 13 W przemyœle wysokiej techniki funkcjonuj¹ podmioty produkuj¹ce statki powietrzne i kosmiczne, wyroby farmaceutyczne, maszyny biurowe i komputery, sprzêt i urz¹dzenia radiowe, telewizyjne i telekomunikacyjne, instrumenty medyczne, precyzyjne i optyczne, zegary oraz zegarki. 14 Tylko w 23 r. w przypadku przedsiêbiorstw wysokiej techniki zaobserwowano niewielki spadek o 2 podmioty.

68 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... Liczba podmiotów wg poziomów techniki w latach 22 25 w województwie opolskim Tabela 34 Wyszczególnienie Lata 22 23 24 25 Przetwórstwo przemys³owe ogó³em 8 115 8 25 8 234 8 44 Niska technika 4 446 4 494 4 58 4 563 Œrednioniska technika 2 3 2 346 2 367 2 462 Œredniowysoka technika 851 857 845 94 Wysoka technika 415 413 426 434 ród³o:opracowano na podstawie danych US w Opolu. 4.2.2. Produkcja sprzedana podmiotów wed³ug poziomów techniki Produkcja sprzedana sekcji przetwórstwo przemys³owe w 25 r. ukszta³towa³a siê na poziomie 14 178,4 mln z³ i by³a ni sza od wartoœci uzyskanej w 24 r. o 4,6%. Najwiêkszy udzia³ w wartoœci produkcji sprzedanej tej sekcji mia³y podmioty œrednioniskiej techniki, które wypracowa³y 4% jej wartoœci, najmniejszy zaœ podmioty wysokiej techniki, które wypracowa³y,5% wartoœci produkcji sprzedanej. Udzia³ pozosta³ych grup kszta³towa³ siê na poziomie 3,6% w odniesieniu do podmiotów œredniowysokiej techniki oraz 28,9% w odniesieniu do podmiotów niskiej techniki (wykr. 34). œrednioniska technika 4,% niska technika 28,9% wysoka technika,5% œredniowysoka technika 3,6% Wykres 34. Udzia³ podmiotów poszczególnych poziomów techniki w wypracowaniu produkcji sprzedanej przemys³u w 25 r. w województwie opolskim w jednostkach zatrudniaj¹cych powy ej 9 osób

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 69 Analizuj¹c wartoœæ produkcji sprzedanej w 25 r. w porównaniu do 24 r. w podmiotach wed³ug poziomów techniki w województwie opolskim zauwa yæ mo na wzrost jej wartoœci na wszystkich poziomach, z wyj¹tkiem podmiotów œrednioniskiej techniki, gdzie zanotowano spadek wartoœci produkcji sprzedanej o 18%. Pozosta³e przedsiêbiorstwa odnotowa³y wzrosty, podmioty œredniowysokiej techniki o 7,5%, niskiej techniki o 5,9%. Najwy szy w tej grupie podmiotów wzrost o 5,5%, w porównaniu do roku 24, zanotowa³y podmioty wysokiej techniki (wykr. 35 38). produkcja sprzedana (w tys. z³) produkcja sprzedana (w tys. z³) 8 6 4 2 44 961 dynamika (w %) 52 673 2 15 1 5 6 4 2 dynamika (w %) 15 1 5 22 23 24 25 22 23 24 25 Wykres 35. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej przemys³u w przedsiêbiorstwach wysokiej techniki w latach 22 25 w województwie opolskim Wykres 36. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej przemys³u w przedsiêbiorstwach œredniowysokiej techniki w latach 22 25 w województwie opolskim 8 6 4 2 produkcja sprzedana (w tys. z³) dynamika (w %) 2 15 1 5 6 4 2 produkcja sprzedana (w tys. z³) dynamika (w %) 112 11 18 16 14 22 23 24 25 22 23 24 25 12 Wykres 37. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej przemys³u w przedsiêbiorstwach œrednioniskiej techniki w latach 22 25 w województwie opolskim Wykres. 38. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej przemys³u w przedsiêbiorstwach niskiej techniki w latach 22 25 w województwie opolskim 4.2.3. Zatrudnienie i wynagrodzenie w podmiotach przetwórstwa przemys³owego wed³ug poziomu techniki W województwie opolskim w przetwórstwie przemys³owym pracuje ponad 57% ogó³u pracuj¹cych. W roku 25 w porównaniu do 24 prawie na wszystkich poziomach techniki zanotowano wzrost zatrudnienia. Wyj¹tek

7 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... stanowi³y podmioty niskiej techniki, gdzie zatrudnienie spada³o w ca³ym analizowanym okresie, tj. od 22 do 25 r. W roku 25 w porównaniu do 24 najwiêkszy wzrost zatrudnienia o 28,8% zaobserwowano w podmiotach wysokiej techniki, w podmiotach œredniowysokiej techniki wzrost wyniós³ 7,8%, zaœ w przypadku œrednioniskiej techniki 3,4%. Przedsiêbiorstwa niskiej techniki zanotowa³y spadek zatrudnienia o 2,2% (tab. 35). Tabela 35 Przeciêtne zatrudnienie w przetwórstwie przemys³owym wg poziomów techniki w latach 22 25 w województwie opolskim Wyszczególnienie Lata 22 23 24 25 Przetwórstwo przemys³owe ogó³em 53 24 53 437 53 54 54 446 Niska technika 22 921 22 915 21 51 21 32 Œrednioniska technika 16 452 16 93 15 82 16 338 Œredniowysoka technika 13 234 13 847 15 211 16 392 Wysoka technika 633 582 531 684 ród³o:opracowano na podstawie danych US w Opolu. W roku 25 przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie brutto w podmiotach sekcji przetwórstwo przemys³owe wzros³o we wszystkich przedsiêbiorstwach bez wzglêdu na poziom techniki. Najwiêkszy wzrost wynagrodzenia zanotowano w podmiotach wysokiej techniki, wyniós³ on 13%, a wynagrodzenie osi¹gnê³o wartoœæ 239,52 z³. Najmniejszy wzrost o,9% zanotowa³y podmioty œrednioniskiej techniki. Wynagrodzenie wynosi³o tam 2624,55 z³ i by³o najwy sze spoœród wszystkich analizowanych grup przedsiêbiorstw (tab. 36). Tabela 36 Przeciêtne wynagrodzenie w przetwórstwie przemys³owym wg poziomów techniki w latach 22 25 w województwie opolskim Wyszczególnienie Lata 22 23 24 25 Przetwórstwo przemys³owe ogó³em 1 986,1 2 24,88 2 117,63 2 154,96 Niska technika 1 71,4 1 729,96 1 799,2 1 829,31 Œrednioniska technika 2 387,68 2 461,4 2 61,1 2 624,55 Œredniowysoka technika 1 982,3 2 12,7 2 68,38 2 98,29 Wysoka technika 1 929,79 1 871,19 2 43,3 2 39,52 ród³o:opracowano na podstawie danych US w Opolu.

4.3. Us³ugi, w tym rynkowe Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 71 4.3.1. Budownictwo, w tym mieszkalnictwo 4.3.1.1. Podmioty gospodarcze w budownictwie Wed³ug stanu na koniec 26 r. w opolskim budownictwie funkcjonowa³o 1 191 podmiotów gospodarczych i by³o to o 5,8% wiêcej ni w roku 25. W latach 1998 25 notowano systematyczny wzrost liczby podmiotów w opolskim budownictwie, jedynie w 23 r. nast¹pi³ nieznaczny jej spadek. Okres 1998 21 charakteryzuje siê najwy szym przyrostem liczby podmiotów œrednio o 19% (tab. 37). W latach 24 26 przyrost liczby podmiotów by³ wy szy ni w kraju, od 24 r. obserwuje siê ponadto tendencjê wzrostow¹ dynamiki, która utrzyma³a siê tak e w roku 26 (wykr. 39). Liczba podmiotów gospodarczych funkcjonuj¹cych w budownictwie w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce Tabela 37 Wyszczególnienie Województwo opolskie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 7 699 8 651 8 96 9 161 9 263 9 178 9 286 9 636 1 191 Polska 34 697 33 669 345 289 352 784 357 597 36 6 355 575 358 18 367 513 ród³o:jakwtab. 31. 113, 111, 19, 17, 15, 13, 11, 99, 97, 95, 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 39. Dynamika liczby podmiotów gospodarczych w budownictwie w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

72 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... 4.3.1.2. Wyniki finansowe przedsiêbiorstw budowlanych W sektorze przedsiêbiorstw budowlanych województwa opolskiego zauwa yæ mo na znaczne o ywienie, podobnie jak ma to miejsce w ca³ym kraju. W roku 26 wynik finansowy brutto w opolskim, w porównaniu do roku 25, wzrós³ prawie dziewiêciokrotnie i osi¹gn¹³ wartoœæ 42,8 mln z³, podczas gdy w kraju wzrost by³ ponaddwukrotny. W latach 1998 26 tylko piêciokrotnie opolskie przedsiêbiorstwa budowlane osi¹gnê³y dodatnie wyniki finansowe brutto w latach 1998 1999 oraz 24 26, a czterokrotnie wyniki finansowe netto by³y dodatnie w latach 1998 1999 oraz 25 26. Zaobserwowano równie, e w okresie 1998 21 nast¹pi³o systematyczne pogorszenie siê ich sytuacji finansowej, a pomimo to w 1998 i 1999 r. osi¹gniête wyniki finansowe nale a³y do najwy szych w analizowanym czasie. Lata 24 26 charakteryzuj¹ siê popraw¹ wyników finansowych. W roku 26 w porównaniu do 25 wynik finansowy netto wzrós³ ponadosiemdziesiêciokrotnie i ukszta³towa³ siê na poziomie 32,7 mln z³ (tab. 38). Wyszczególnienie Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Wyniki finansowe przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w mln z³) Tabela 38 Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 województwo opolskie 37, 16,5-6,9-16,7-8,6-8,1,4 4,8 42,8 Polska 2 437,8 1 785,4 1 191, -54,4-832,8 114,3 782,5 1 273,5 2 781,6 województwo opolskie 19,4 3,6-11,3-2,3-11,4-12,6-2,7,4 32,7 Polska 1 469,6 1 48,1 516,6-636,3-1 179,8-245,2 51,6 894,9 2 216,7 ród³o:jakwtab. 32. W roku 26 wskaÿnik rentownoœci obrotu netto ukszta³towa³ siê na poziomie 3,8%. By³o to o 3,7 pp wiêcej ni w 25 r. WskaŸnik osi¹gn¹³ zarazem wartoœæ korzystniejsz¹ ni w kraju, gdzie wyniós³ 3,5%. W latach 2 24 opolskie przedsiêbiorstwa budowlane nie by³y rentowne, o czym œwiadcz¹ osi¹gane przez nie ujemne wskaÿniki, których wartoœæ przez wszystkie lata analizowanego okresu by³a ni sza od krajowych. Jedynie w 22 r., pomimo ujemnej wartoœci wskaÿnika, relacja wyniku finansowego netto do przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci by³a korzystniejsza od wskaÿnika krajowego. Od 23 r. sytuacja w tym wzglêdzie ulega ju zdecydowanej poprawie, a od roku 25 opolskie jednostki budowlane zwiêksza³y swoj¹ zyskownoœæ (wykr. 4). W latach 1998 1999 oraz 25 26 opolskie przedsiêbiorstwa budowlane by³y rentowne.

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 73 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4 I XII 1998 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 4. WskaŸnik rentownoœci obrotu netto przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) W roku 26 wskaÿnik poziomu kosztów kszta³towa³ siê na poziomie 95,1%, a ponadto, podobnie jak w 22 r., osi¹gn¹³ korzystniejsze wartoœci ani eli w kraju (95,6%). Od roku 22 widoczna jest poprawa w tym zakresie wskaÿnik poziomu kosztów notowany przez opolskie przedsiêbiorstwa budowlane charakteryzuje siê tendencj¹ malej¹c¹. Od roku 25 kszta³towa³ siê on ju na poziomie poni ej 1%, co oznacza, e przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci by³y wy sze ani eli koszty ich uzyskania. W latach 2 24 zaobserwowano natomiast w przedsiêbiorstwach budowlanych niekorzystne kszta³towanie siê relacji kosztów do przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci. Ponadto wartoœæ wskaÿnika poziomu kosztów dla przedsiêbiorstw opolskich by³a mniej korzystna ni dla krajowych. W latach 1998 21 zarejestrowano systematyczne pogarszanie siê jego wartoœci (wykr. 41). 17 12 97 92 87 82 I XII 1998 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 41. WskaŸnik poziomu kosztów przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim (w %)

74 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... 4.3.1.3. Inwestycje w budownictwie Pozytywne tendencje w zakresie kszta³towania siê wyników finansowych uzyskanych przez opolskie przedsiêbiorstwa budowlane znalaz³y swoje odzwierciedlenie w ich dzia³alnoœci inwestycyjnej. W roku 26 wartoœæ nak³adów inwestycyjnych, w porównaniu do roku 25, wzros³a o 159,2% i wynios³a 17,3 mln z³. W latach 1998 24 widoczny by³ systematyczny spadek nak³adów inwestycyjnych, zaœ odwrócenie tej niekorzystnej tendencji nast¹pi³o w 25 r. Wówczas zanotowano prawie dwukrotny wzrost nak³adów inwestycyjnych. Dane za 26 r. potwierdzaj¹ utrzymuj¹cy siê wysoki pozytywny trend w zakresie nak³adów inwestycyjnych opolskich przedsiêbiorstw budowlanych (wykr. 42 i 43). 4 35 3 25 2 15 1 5 3 25 2 15 1 5 Wykres 42. Wartoœæ i dynamika nak³adów inwestycyjnych przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim 28 24 2 16 12 8 województwo opolskie Polska 4 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 43. Dynamika nak³adów inwestycyjnych przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

4.3.1.4. Produkcja sprzedana budownictwa Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 75 W roku 26 nast¹pi³ znaczny wzrost wartoœci produkcji sprzedanej budownictwa, która zwiêkszy³a siê o 21,4% i wynios³a 147,2 mln z³, podczas gdy w 25 r. zanotowano wzrost jedynie o 1,2% (wykr. 44). W kraju wartoœæ produkcji sprzedanej budownictwa wzros³a o 2,9%, co pozwoli³o opolskiemu uplasowaæ siê na 1. pozycji w Polsce. Systematyczny wzrost produkcji sprzedanej budownictwa mia³ miejsce w latach 1998 2, natomiast w okresie 21 23 nast¹pi³ spadek jej wartoœci. Odwrócenie tej negatywnej tendencji pojawi³o siê w 24 r., kiedy to w Opolskiem odnotowano najwy szy w Polsce wzrost produkcji sprzedanej budownictwa (2,7%). W latach 1998 26 wyst¹pi³y znaczne wahania dynamiki produkcji sprzedanej budownictwa w opolskim, w kraju zaœ nie zanotowano tak du ych zmian. Lata 1999 21 charakteryzuj¹ siê pokaÿnym spadkiem dynamiki tej bran y, której wartoœæ jest ni sza od krajowej (wykr. 45). 25 2 15 1 5 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 44. Wartoœæ i dynamika produkcji sprzedanej budownictwa w latach 1998 26 w województwie opolskim 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 14 13 12 11 1 9 11,2 8 85,8 7 6 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 45. Dynamika produkcji sprzedanej budownictwa w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

76 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... 4.3.1.5. Zatrudnienie i wynagrodzenie w budownictwie O ywienie gospodarcze w sektorze budownictwa w 26 r. mia³o wp³yw na wzrost zatrudnienia. W roku 26 przeciêtne zatrudnienie w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych wynios³o 5928 osób, co oznacza wzrost o 3% (wykr. 46). By³ to pierwszy, po serii spadków, wzrost od 1998 r. Przeciêtne zatrudnienie w budownictwie od pocz¹tku 1998 r. mia³o bowiem tendencjê spadkow¹, której szczególne nasilenie wyst¹pi³o w okresie od 1998 do 23 r. W latach 24 26 zaobserwowano ustabilizowanie siê sytuacji opolskich przedsiêbiorstw w obszarze zatrudnienia. Najni sze przeciêtne zatrudnienie zanotowano w 25 r. Najwiêkszy udzia³ w przeciêtnym zatrudnieniu w opolskim budownictwie ma sekcja wznoszenie budynków i budowli, która skupia 8% ogó³u zatrudnionych w budownictwie (tab. 39). 2 16 12 8 4 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 Wykres 46. Liczba i dynamika przeciêtnego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim Tabela 39 Przeciêtne zatrudnienie w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim Wyszczególnienie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Przeciêtne zatrudnienie w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych Wznoszenie budynków i budowli; in ynieria l¹dowa i wodna 13 979 13 927 12 74 9 84 7 985 6 457 5 965 5 757 5 928 11 152 11 24 1 111 8 153 6 591 5 326 4 621 4 45 4 634

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 77 cd. tab. 39 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Wykonywanie instalacji budowlanych 2 336 2 177 1 66 1 375 1 169 1 6 97 991 9 Dynamika * 99,6 86,7 81,2 81,4 8,9 92,4 96,5 13, ród³o:opracowanie w³asne na podstawie: Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego grudzieñ 1998 23, 24, IV kw., 25, IV kw., 26, II kw. W roku 26 dynamika przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych wynios³a 13% i podobnie jak w latach 1999 26 (z wyj¹tkiem 24 r.) by³a ni sza ni œrednio w kraju (13,6%). W latach 1998 23 obserwowano jej systematyczny spadek, jednoczeœnie tempo spadku by³o wy sze ani eli œrednio w Polsce. Od roku 23 mia³ miejsce systematyczny wzrost wskaÿnika dynamiki, jednak nale y zauwa yæ, e tempo wzrostu by³o wolniejsze od œredniej krajowej (wykr. 47). 12 11 1 9 8 7 województwo opolskie Polska 6 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 47. Dynamika przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia w przedsiêbiorstwach budowlanych w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych w roku 26 r. wzros³o o 13,5% i wynosi³o 224,7 z³. W latach 1998 26 mia³ miejsce systematyczny wzrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych, ale jego wartoœæ by³a ni sza ni œrednio w kraju. Analiza wykazuje powiêkszanie siê ró nicy w zarobkach w budownictwie na niekorzyœæ opolskiego. Najwiêkszy wzrost wynagrodzeñ w przedsiêbiorstwach budowlanych nast¹pi³ w latach 1998 21 i w 26 r. W okresie 22 25 tak e odnotowano wzrost wynagrodzeñ, jednak nie by³ on tak du y, jak we wczeœniej

78 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... analizowanych latach. Wielkoœæ wynagrodzeñ w latach 2 23 utrzymywa³a siê prawie na tym samym poziomie (wykr. 48). 3 25 2 15 1 5 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 48. Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiêbiorstw budowlanych w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w z³) 4.3.1.6. Budownictwo mieszkaniowe W roku 26 oddano do u ytku 1338 mieszkañ i by³o to o 15,6%, tj. 181 mieszkañ wiêcej ni w 25 r. W latach 1998 26 oddano do u ytku ³¹cznie 11 857 mieszkañ, z czego najwiêcej w 23 r. 2721. Ich liczba systematycznie ros³a w okresie 1998 23, a w latach 24 25 mia³ miejsce spadek (wykr. 49). W latach 1998 26 najwiêcej mieszkañ oddano w mieœcie Opolu, tj. 2818, natomiast najmniej w powiecie g³ubczyckim 378 (mapa 4). 26 25 24 23 22 21 2 1999 1998 5 1 15 2 25 3 Wykres 49. Liczba mieszkañ oddanych do u ytku w latach 1998 26 w województwie opolskim

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 79 Mieszkania oddane do u ytku w województwie opolskim w latach 1998 26 np.: powiat g³ubczycki 378 mieszkañ oddanych do u ytku, tj. 3,2% ogólnej liczby mieszkañ Mapa 4. Liczba mieszkañ oddanych do u ytku w latach 1998 26 w województwie opolskim wg powiatów Najwiêcej mieszkañ oddaje siê w budownictwie indywidualnym 8187, nastêpnie tych przeznaczonych na sprzeda lub wynajem 1454 oraz w mieszkalnictwie spó³dzielczym 585 (tab. 4). Tabela 4 Liczba mieszkañ oddanych do u ytku w latach 1998 26 w województwie opolskim Wyszczególnienie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Liczba mieszkañ oddanych do u ytku ogó³em, w tym 29 346 846 1 1 1 267 1 25 2 721 1 232 1 157 1 338 spó³dzielnie mieszkaniowe 149 68 56 76 118 14 44 28 32

8 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... cd. tab. 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 budownictwo indywidualne 6 569 577 71 812 2 249 844 852 976 przeznaczone na sprzeda lub wynajem b.d. 119 327 322 129 22 185-152 ród³o:www.stat.gov.pl; Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego 25, IV kw., 26, II kw. Bior¹c pod uwagê liczbê oddanych mieszkañ w stosunku do liczby ludnoœci, opolskie w latach 1998 26 zajmowa³o ostatnie miejsce w rankingu województw. Dane za I pó³rocze 26 r. potwierdzaj¹ tê niekorzystn¹ tendencjê (,5 mieszkania wobec 1,3 na 1 mieszkañców w kraju). Najwy sz¹ wartoœæ tego wskaÿnika odnotowano w 23 r., wtedy te w Opolskiem oddano najwiêcej mieszkañ w porównaniu do pozosta³ych lat analizowanego okresu. Jednoczeœnie zaobserwowano, e w latach 1998 21 wartoœæ wskaÿnika ros³a, natomiast od 24 r. nastêpowa³ jego spadek (tab. 41). Tabela 41 Mieszkania oddane do u ytku na 1 ludnoœci w latach 1998 26 wg województw Lata Województwa 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26* Dolnoœl¹skie 1,7 1,9 2, 3,2 1, 3,6 2,2 2,4 1,1 Kujawsko-pomorskie 2,2 2,3 1,8 2,5,7 3,3 2,2 2,2 1, Lubelskie 2,2 1,9 1,3 2,1,5 2,7 1,9 2,4,8 Lubuskie 2,2 2,3 2,1 2,6,9 3,8 2,5 3,3 1,4 ódzkie 1,7 1,4 1,4 1,9,6 3,3 2,1 1,8,8 Ma³opolskie 2,7 2,7 2,5 3,3 1, 7,2 3,3 3,3 2, Mazowieckie 3,5 3,7 5, 5,4 1,6 5,7 4,6 5,5 2,3 Opolskie,9,8 1, 1,2,4 2,6 1,2 1,1,5 Podkarpackie 1,5 1,4 1,4 1,3,5 5,1 2,2 1,9 1, Podlaskie 3,5 3,2 3,1 2,6,8 3,5 2,8 2,6 1,1 Pomorskie 2,4 2,6 2,6 3,3 1,1 6,3 3,9 4,5 1,9 Œl¹skie 1, 1,1 1,2 1,4,5 3,1 2,1 1,8,8 Œwiêtokrzyskie 1,4 1,4 1,4 1,4,4 3,5 1,5 1,7,6 Warmiñsko-mazurskie 2,4 1,7 2,5 2,4,9 3,6 2,9 3,1 1, Wielkopolskie 1,9 1,9 2,2 2,6 1,1 3,8 3,3 3,5 1,3 Zachodniopomorskie 1,7 2,1 2,4 3,1,9 3,3 3,1 3,2 1,2 Polska 2,1 2,1 2,3 2,7,9 4,3 2,8 3, 1,3 * Dane za I pó³rocze 26 r. ród³o:www.stat.gov.pl; Rocznik Statystyczny Województw za lata 1998 24; Informacja o Sytuacji Spo³eczno-Gospodarczej Województw 25, nr 4, 26, nr 2.

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 81 4.3.2. Handel i naprawy 4.3.2.1. Liczba podmiotów w sekcji handel i naprawy Liczba podmiotów sekcji handel i naprawy roœnie szybciej w województwie opolskim ani eli œrednio w kraju. W roku 26 ich liczba wzros³a o,5% i wynios³a 27 641 podmiotów, podczas gdy w kraju zanotowano spadek o 2,1%. Analizuj¹c lata 1998 26 nale y stwierdziæ, e liczba podmiotów tej sekcji w województwie opolskim systematycznie zwiêksza siê. Lata 1998 21 charakteryzuj¹ siê 15% wzrostem, w pozosta³ych tempo wzrostu by³o ni sze i wynosi³o 4% (wykr. 5 i tab. 42). 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 5. Dynamika liczby podmiotów gospodarczych funkcjonuj¹cych w handlu i naprawach w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) Tabela42 Liczba podmiotów gospodarczych funkcjonuj¹cych w handlu i naprawach w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce Wyszczególnienie Województwo opolskie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 22 25 24 186 24 567 25 649 26 42 27 23 27 129 27 55 27 641 Polska 1 6 464 1 95 996 1 16 789 1 128 898 1 168 18 1 199 688 1 189 174 1 185 282 1 16 914 ród³o:opracowanie w³asne na podstawie: Bank Danych Regionalnych www.stat.gov.pl; Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego 25, IV kw., 26, II kw. 4.3.2.2. Wyniki finansowe przedsiêbiorstw handlowych i œwiadcz¹cych us³ugi naprawcze W analizowanym okresie kondycja finansowa opolskich przedsiêbiorstw handlowych i œwiadcz¹cych us³ugi naprawcze poprawi³a siê. Przez wszystkie lata uzyskiwa³y one dodatnie wyniki finansowe. Dane za 26 r. wskazuj¹ na utrzymuj¹c¹ siê pozytywn¹ tendencjê w tym zakresie. Wynik

82 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... finansowy brutto wzrós³ o 1,8% i wyniós³ 113,9 mln z³, a netto wzrós³ o 13,8% i ukszta³towa³ siê na poziomie 97,8 mln z³ (tab. 43). Analizuj¹c lata 1998 21 nale y stwierdziæ, i okres ten nale a³ do niekorzystnych pod wzglêdem kondycji finansowej opolskich przedsiêbiorstw handlowych i œwiadcz¹cych us³ugi naprawcze. Obserwowano systematyczne pogarszanie siê wyników finansowych, jednoczeœnie mala³a zyskownoœæ opolskich firm. Podobn¹ tendencjê zaobserwowano w ca³ej Polsce, wyj¹tkiem by³ tu rok 2, wówczas to odnotowano poprawê krajowych wyników finansowych. Od roku 22 nast¹pi³o odwrócenie tej niekorzystnej tendencji i opolskie przedsiêbiorstwa sekcji handel i naprawy notowa³y systematyczn¹ poprawê w zakresie kszta³towania siê wyników finansowych. Wyniki finansowe w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w mln z³) Tabela 43 Wyszczególnienie Lata 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto województwo opolskie 5,9 54,2 9,1 8,9 26,2 36,7 16,1 12,8 113,9 Polska 2 83,3 2 365,3 5 665,8 1 679,8 641,2 2 685,8 8 461,9 7 584,8 12 828,6 województwo opolskie 28,6 32,2,2 1,5 13,1 21,2 91, 86,1 97,8 Polska 85,7 695,7 2 872,4 47,2-749,2 98,3 6 685,6 5 869,4 11 863,4 ród³o:jakwtab. 32. W roku 26 wskaÿnik rentownoœci obrotu netto w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy, tak jak w roku 25, wyniós³ 3,4% i by³ bardziej korzystny od wartoœci osi¹gniêtej w kraju 2,4% (wykr. 51). W latach 1998 2 nast¹pi³ systematyczny spadek rentownoœci opolskich przedsiêbiorstw. Pomimo dodatnich wskaÿników, rentownoœæ opolskich przedsiêbiorstw utrzymywa³a siê na niskim poziomie. Od roku 22 notowano systematyczny wzrost rentownoœci, najwy sz¹ wartoœæ zarejestrowano w 24 r. (na poziomie 4,2%). Od roku 22 rentownoœæ opolskich przedsiêbiorstw jest wy sza ani eli œrednio w kraju, a od 24 r. sytuacja w tym zakresie ustabilizowa³a siê.

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 83 6 5 4 3 2 1-1 I XII 1998 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 51. WskaŸnik rentownoœci obrotu netto w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %) W roku 26 wskaÿnik poziomu kosztów w województwie opolskim wyniós³ 96,1% i by³o to o,1% wiêcej ni w 26 r. W latach 1998 26 obserwowano korzystne kszta³towanie siê relacji kosztów do przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci przedsiêbiorstw handlowych i œwiadcz¹cych us³ugi naprawcze, ale w okresie 1998 21 nast¹pi³o nieznaczne pogorszenie wartoœci wskaÿnika. Natomiast od 22 r. obserwuje siê ponownie poprawê. Ponadto w latach 1998 26 wartoœæ wskaÿnika osi¹ganego przez opolskie przedsiêbiorstwa by³a ni sza ani eli œrednio w kraju, co œwiadczy o korzystniejszych wartoœciach oraz o tym, e przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci uzyskane przez opolskie przedsiêbiorstwa by³y wy sze ani eli koszty ich uzyskania (wykr. 52). 11 15 województwo opolskie Polska 1 95 9 85 I XII 1998 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 52. WskaŸnik poziomu kosztów w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

84 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... 4.3.2.3. Inwestycje w sekcji handel i naprawy W roku 26 w sekcji handel i naprawy zanotowano spadek nak³adów inwestycyjnych o 48,3% w porównaniu do 25 r., a wartoœæ nak³adów wynios³a 24,1 mln z³. W latach 1998 21 oraz 24 26 widoczny by³ systematyczny spadek nak³adów inwestycyjnych. Wczeœniej zaœ w latach 22 23 obserwowano wzrost nak³adów (wykr. 53). 9 8 7 6 5 4 3 2 1 3 25 2 15 1 5 Wykres 53. Wartoœæ i dynamika nak³adów inwestycyjnych w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 w województwie opolskim Opolskie przedsiêbiorstwa handlowe w latach 1998 26 charakteryzowa³y siê znacznymi wahaniami wskaÿnika dynamiki nak³adów inwestycyjnych. W latach 1998 21 wskaÿniki dynamiki by³y ni sze od œredniej krajowej, natomiast od 22 r. ich wartoœæ by³a wy sza ni w Polsce. Od 25 r. notuje siê znaczny spadek w tym wzglêdzie. Najwy szy wzrost nak³adów inwestycyjnych o 15% zarejestrowano w 24 r. (wykr. 54). 3 25 2 15 1 5 I XII 1999 I XII 2 I XII 21 I XII 22 I XII 23 I XII 24 I XII 25 I XII 26 Wykres 54. Dynamika nak³adów inwestycyjnych w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

4.3.2.4. Handel detaliczny i hurtowy Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 85 W województwie opolskim w 26 r. zanotowano 2,9% wzrost sprzeda y detalicznej i by³ on ni szy ani eli œrednio w kraju 11,9%, zaœ w przypadku sprzeda y hurtowej tempo wzrostu by³o wy sze od œredniej krajowej i wynios³o 29,5% wobec 9% w kraju. W latach 1998 25 w Opolskiem wyst¹pi³y wahania w zakresie wielkoœci sprzeda y detalicznej i hurtowej. Okres 1999 21 charakteryzowa³ siê spadkiem sprzeda y, a porównanie województwa do œredniej w kraju nie wypada najkorzystniej. Od roku 23, podobnie jak œrednio w Polsce, notowano systematyczny wzrost sprzeda y detalicznej. Jednoczeœnie zaobserwowano wahania w zakresie sprzeda y hurtowej, której wzrost zanotowano w 22, 24 i 25 r. (tab. 44). Sprzeda detaliczna (w mln z³) Dynamika (w %) Sprzeda hurtowa (w mln z³) Dynamika (w %) Tabela 44 Wartoœæ i dynamika sprzeda y detalicznej i hurtowej w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce * Wyszczególnienie województwo opolskie województwo opolskie Lata 1999 2 21 22 23 24 25 26 2 38,6 2 415,3 2 113, 1 987,3 2 511,1 2 545,13 b.d. b.d. 116, 14,6 87,5 94,1 126,4 11,4 12,7 12,9 Polska 14, 12,6 18,2 99, 116,3 112,6 13,9 111,9 województwo opolskie województwo opolskie 3 786,4 3 42, 2 69,4 3 58,7 2 67,3 2 863,1 3 922, 5 77,2 131, 89,8 79,1 113,7 87,3 17,2 137, 129,5 Polska 121,1 16,57 13,74 12,51 114,6 114,6 15,2 19, * Dane za lata 24 26 s¹ nieporównywalne z latami 1999 23 z uwagi na zmianê metodologii badañ. ród³o:opracowanie w³asne na podstawie: Bank Danych Regionalnych www.stat.gov.pl; dane za lata 24 26 US w Opolu. 4.3.2.5. Zatrudnienie i wynagrodzenie w sekcji handel i naprawy W roku 26 przeciêtne miesiêczne zatrudnienie w sekcji handel i naprawy, w porównaniu do 25 r., wzros³o o 1% i wynios³o 12 79 osób. Od 1998 r. przeciêtne zatrudnienie w tej sekcji ma tendencjê spadkow¹, której szczególne nasilenie wyst¹pi³o w okresie od 1999 do 23 r. Od roku 24

86 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... roœnie dynamika i wzrasta przeciêtne zatrudnienie. Najwy sze przeciêtne zatrudnienie zanotowano w 1999 r., najni sze w 23 r. (wykr. 55). 25 2 15 1 5 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 13 12 11 1 9 8 7 6 5 Wykres 55. Liczba i dynamika przeciêtnego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 Wyhamowanie dynamiki przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy zaobserwowano w 26 r., w stosunku do 25 r. spad³o ono o 4,2 pp. W latach 1999 26, z wyj¹tkiem 24 i 25 r., dynamika ta by³a ni sza ni œrednio w kraju. W latach 1999 2 obserwowano gwa³towny spadek wskaÿnika dynamiki, a tempo spadku by³o wy sze ni œrednio w kraju. Od roku 23 notowano systematyczny wzrost wskaÿnika dynamiki, ale tempo wzrostu by³o i tak wolniejsze od œredniego w Polsce (wykr. 56). 12 11 1 9 8 7 6 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 56. Dynamika przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1999 26 w województwie opolskim i w Polsce (w %)

Przegl¹d sytuacji gospodarczej w wybranych sekcjach PKD 87 Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie w handlu i naprawach w 26 r. wzros³o o 7,4% i wynosi³o 2257,41 z³. Podobn¹ tendencjê obserwowano równie w latach 1998 25, ale wartoœæ by³a ni sza od œredniej w kraju. Najwiêkszy wzrost wynagrodzeñ tego sektora nast¹pi³ w latach 1998 21. W latach 22 26 tak e mia³ miejsce wzrost wynagrodzeñ, jednak nie tak du y, jak na pocz¹tku analizowanego okresu (wykr. 57). 3 25 2 15 1 5 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 Wykres 57. Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie w sektorze przedsiêbiorstw sekcji handel i naprawy w latach 1998 26 w województwie opolskim i w Polsce (w z³) 4.4. Podsumowanie Zjawiska charakterystyczne dla przemys³u, budownictwa, handlu i napraw w województwie opolskim w 26 r. na tle lat 1998 25 zawarto w poni szym zestawieniu. Pozytywne aspekty Negatywne aspekty Przemys³ systematyczny wzrost liczby podmiotów ujemne wyniki finansowe w latach 1998 22; w latach 1998 26; ujemne wskaÿniki rentownoœci w latach dodatnie wyniki finansowe od 23 r.; 1998 22; zwiêkszaj¹ca siê od 23 r. zyskownoœæ wy szy od krajowego wskaÿnik poziomu opolskich przedsiêbiorstw przemys³owych; kosztów w latach 1998 22; wzrost nak³adów inwestycyjnych od 22 r.; spadek nak³adów inwestycyjnych w latach 1998 21; od 23 r. wzrost produkcji sprzedanej opolskiego przemys³u; od 25 r. wzrost przeciêtnego zatrudnienia; systematyczny wzrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia brutto; ni sza ni œrednio w kraju dynamika nak³adów inwestycyjnych; spadek produkcji sprzedanej przemys³u podmiotów œrednioniskiej techniki w 25 r. o 18%;

88 Informacja o sytuacji spo³eczno-gospodarczej województwa opolskiego... wzrost liczby podmiotów na wszystkich poziomach techniki; wzrost produkcji sprzedanej przemys³u podmiotów wysokiej techniki w 25 r., w porównaniu do roku 24, o 5%; wzrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia w podmiotach na wszystkich poziomach techniki. Budownictwo systematyczny wzrost liczby podmiotów; poprawa w zakresie wyników finansowych od 24 r.; ponaddziewiêciokrotny wzrost wyniku finansowego brutto w 26 r. oraz ukszta³towanie siê wyniku finansowego netto w wysokoœci 32,7 mln z³ w 26 r. wobec,4 mln z³ w 25 r.; zwiêkszaj¹ca siê zyskownoœæ opolskich przedsiêbiorstw budowlanych; wzrost liczby mieszkañ oddanych do u ytku w 26 r.; znaczny wzrost nak³adów inwestycyjnych w 26 r.; wzrost produkcji sprzedanej budownictwa w 26 r. o 21,4%; systematyczny wzrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia; wzrost przeciêtnego zatrudnienia w 26 r. wzrost liczby podmiotów handlowych w 26 r., podczas gdy w kraju zanotowano spadek; dodatnie wyniki finansowe w ca³ym analizowanym okresie, a w 26 r. najwy szy wzrost; systematyczna poprawa sytuacji finansowej od 22 r.; wy sze ani eli œrednio w kraju wskaÿniki rentownoœci opolskich przedsiêbiorstw handlowych; przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci wy sze od kosztów ich uzyskania w ca³ym analizowanym okresie; ni szy ni œrednio w kraju wskaÿnik poziomu kosztów; systematyczny wzrost sprzeda y detalicznej. Handel i naprawy spadek przeciêtnego zatrudnienia w podmiotach niskiej techniki w 25 r., w porównaniu do roku 24. ujemne wskaÿniki rentownoœci w latach 2 24; spadek liczby mieszkañ oddanych do u ytku w latach 24 26; ostatnie miejsce w rankingu województw pod wzglêdem liczby mieszkañ oddanych do u ytku w stosunku do liczby ludnoœci; znaczne wahania wielkoœci produkcji sprzedanej budownictwa; ni sze ni œrednio w kraju przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie brutto. s³abe wyniki finansowe w latach 1998 21 i malej¹ca zyskownoœæ podmiotów handlowych w latach 1998 21; systematyczny spadek nak³adów inwestycyjnych w latach 1998 21; ni sze od œredniej w kraju wskaÿniki dynamiki nak³adów inwestycyjnych w latach 1998 21 i 25 26; znaczne wahania w zakresie kszta³towania siê wielkoœci sprzeda y hurtowej, której wzrost odnotowano jedynie w latach 22 i 24; ni sza ni œrednio w kraju dynamika przeciêtnego miesiêcznego zatrudnienia; ni sze ni œrednio w kraju przeciêtne wynagrodzenie.