Grupa III Mieszkańcy Warszawy, którzy uczestniczyli w przedsięwzięciach odbywających się na terenie tego Osiedla Podsumowanie drugiego warsztatu grupy, 25.06.2014 r., godz. 17:00-20:00, ul. Jazdów 10/6 WSTĘPNE INFORMACJE 24 czerwca 2014 r. odbyło się spotkanie grupy III - Mieszkańcy Warszawy, którzy uczestniczyli w przedsięwzięciach odbywających się na terenie tego Osiedla. Było to drugie z trzech spotkań, których celem jest wypracowanie koncepcji zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Spotkania odbywają się w ramach konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów organizowanych przez m.st. Warszawa. Równolegle pracuje jeszcze 5 grup interesariuszy, z których każda opracowuje swoją koncepcję. We wrześniu 2014 roku odbędzie się spotkanie grupy mieszanej, w której wezmą udział przedstawiciele wszystkich sześciu zespołów, wybrani przez członków każdej z grup. Celem spotkania grupy mieszanej będzie wypracowanie ostatecznej koncepcji na podstawie rezultatów wypracowanych przez grupy interesariuszy. Koncepcja zostanie przekazana jako wniosek do zmiany zapisów Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy (dalej jako Studium uikzp) i/lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Jazdowa część wschodnia. Grupa III jest jedną z trzech grup warsztatowych, do których dobór był otwarty. Do udziału w warsztatach zaproszono osoby, które przesłały zgłoszenie internetowe dostępne do dn. 1 czerwca 2014 na stronie www.konsultacje.um.warszawa.pl. Pozostałe dwie grupy to mieszkańcy Warszawy, którzy nie są zaangażowani w sprawy terenu Osiedla Jazdów (grupa IV) oraz Wizjonerzy (grupa VI). Dobór osób do poszczególnych grup opierał się na analizie ankiety wypełnianej przez osoby zgłaszające się do udziału w procesie konsultacji. Do grupy III zaproszono 30 osób, które w ankiecie zaznaczyły, że były odbiorcami działań na terenie Osiedla Jazdów. Ostatecznie udział w warsztatach potwierdziło 27 osób, z czego w drugim spotkaniu wzięło udział 8 osób, a pozostałe zadeklarowały obecność na ostatnim spotkaniu. UCZESTNICY W drugim spotkaniu wzięło udział 8 osób, w tym: osoby zawodowo zajmujące się kwestiami związanymi z uprawą roślin ogrodowych; przedstawiciele stowarzyszeń podtrzymujących tradycje związane z historią Szpitala Ujazdowskiego; przedstawiciele organizacji, które w konkursie m.st. Warszawy na prowadzenie działań na terenie osiedla uzyskały możliwość prowadzenia swoich działań w wybranych domkach fińskich; przedstawiciele inicjatyw, które miały miejsce na terenie Osiedla Jazdów w 2013 roku podczas Otwartego Jazdowa ; radny dzielnicy Śródmieście. Za moderowanie warsztatu odpowiedzialne były Ewa Zielińska oraz Zuzanna Rokita ze Stowarzyszenia Kulturotwórczego Miastodwa. Obecna była również Martyna Leciak reprezentująca Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. CELE WARSZTATU A początku spotkaniu moderatorki przedstawiły cele drugiego spotkania:
Drugie spotkanie miało na celu wypracowanie następujących rezultatów: 1. Uzupełnienie diagnozy terenu Osiedla Jazdów podczas spaceru. 2. Wypracowanie wstępnych pomysłów na wykorzystanie atutów i neutralizację słabych stron terenu. Założono następujące cele dla dwóch kolejnych warsztatów: 1. Dalsza praca nad przyszłą wizją tego miejsca - wypracowanie konkretnych zaleceń i propozycji funkcji oraz formy zagospodarowania przestrzeni. 2. Analiza krytyczna wypracowanych propozycji i doprecyzowanie koncepcji wyjściowej do pracy grupy mieszanej. 3. Wyłonienie reprezentacji na spotkania mieszane. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS WARSZTATÓW Ustalono i spisano zasady warsztatu i trybu pracy: 1. Zasada dobrej woli uczestników i organizatorów (kwestie niejasne są na bieżąco omawiane i wyjaśniane, kwestie sporne są zapisywane). 2. Zasada wzajemnego słuchania, szacunek dla głosu i opinii każdego uczestnika. 3. Wspólny rezultat warsztatów (spotkania nie są protokołowane, wypowiedzi nie są przypisywane do konkretnych osób, efekty warsztatów są wspólnie wypracowywane jako rezultat pracy grupowej). PREZENTACJA GENEZY KONSULTACJI Po ustaleniu i spisaniu zasad warsztatu i trybu pracy, przedstawicielka Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy przedstawiła genezę konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów. Zostały one zainicjowane na podstawie wniosku złożonego we wrześniu 2013 r. przez Stowarzyszenie Mieszkańców Domków Fińskich Jazdów, który został poparty podpisami mieszkańców Warszawy. Jest to pierwszy wniosek w trybie przyjętej niedawno uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami m. st. Warszawy. Sam proces konsultacji społecznych ws. przyszłości i form zagospodarowania terenu Osiedla Jazdów został opracowany wspólnie ze Stowarzyszeniem Mieszkańców Domków Fińskich Jazdów, a jego inspiracją był projekt Węglowa Społeczna Koncepcja dotyczący kompleksu powojskowych magazynów przy ul. Węglowej w Białymstoku. AKTUALIZACJA WIEDZY NA TEMAT OSIEDLA I TERENÓW PRZYLEGŁYCH Moderatorka uściśliła granice terenu, jaki stanowi przedmiot konsultacji. Następnie wprowadziła uczestników w kwestie związane z potencjalną budową Muzeum Historii Polski nad Trasą Łazienkowską, w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla. Wiedza na ten temat pochodziła z dyskusji podczas spotkania warsztatowego grupy sąsiadów, w którym wziął udział przedstawiciel MHP. Na chwilę obecną, rozpoczęcie budowy MHP jest niemożliwe ze względu na brak środków finansowych. Nie uda się sfinansować inwestycji z pieniędzy unijnych, być może uda się pozyskać na realizację pieniądze rządowe dzięki wpisaniu MHP do Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. Nie jest to decyzja związana z żadną opcją polityczną, bowiem prace nad koncepcją Muzeum oraz konkursem architektonicznym trwają nieprzerwanie od 2006 roku, niezależnie od zmiany władzy. Obecnie planowana lokalizacja nad Trasą Łazienkowską jest jedynym realistycznie rozpatrywanym rozwiązaniem. Inne pomysły na lokalizację Muzeum zostały wykluczone ze względu na obowiązujące
na danych terenach miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (Natolin, Pole Mokotowskie przy ul. Waryńskiego), inne wyobrażenie charakteru przestrzeni (funkcje rekreacyjne Cypla Czerniakowskiego) czy niewystarczające parametry przestrzeni wystawienniczej (zbyt niskie pomieszczenia nieprzydatne dla potrzeb wystawienniczych w potencjalnie odbudowanym według oryginalnych planów Pałacu Saskim). Wg przedstawiciela MHP, Muzeum nie zamierza zabiegać o lokalizację parkingów na terenie Osiedla Jazdów. Miałyby być one ulokowane pod estakadą Trasy Łazienkowskiej. Dojście do Muzeum z poziomu podskarpowego miałoby się odbywać pionowymi szybami windowymi, które prowadziłyby na taras widokowy i poziomym przejściem na wysokości górnego tarasu Skarpy. Być może dla celów zwiększonego ruchu trzeba byłoby także utwardzić zwiększony istniejący parking jako plac/przestrzeń miejską przed planowanym wejściem do Muzeum przy Centrum Sztuki Współczesnej. Jednocześnie dojazd do MHP będzie w części musiał odbywać się ulicą Jazdów. Z uwagi na charakter Trasy Łazienkowskiej, Zarząd Dróg Miejskich nie zgodził się na zjazd z Trasy prosto do Muzeum. REZULTATY WARSZTATU Po wprowadzeniu rozpoczęto właściwą pracę warsztatową składającą się z dwóch etapów: 1. Uzupełnienie diagnozy podczas spaceru kreatywnego i dyskusji. 2. Wypracowanie w dwóch grupach wstępnych pomysłów na wykorzystanie atutów i neutralizację słabych stron terenu. Uzupełnienie diagnozy Podczas pierwszego etapu spotkania uczestnicy wyszli na spacer badawczy, podczas którego pracowali metodą kapeluszy de Bono. Metoda ta służy zorientowaniu każdego z członków zespołu projektowego na dokładne zbadanie wybranego aspektu przestrzeni. Każdy z uczestników losuje kolor swojego kapelusza i w zależności od wyniku zakłada dany kapelusz, to znaczy przyjmuje jedną z następujących perspektyw: kkaappeel lluusszz bbi iiaał łłyy pełen obiektywizm w postrzeganiu przestrzeni, rejestrowanie jedynie nagich faktów, powstrzymywanie się od interpretacji; kapelusz żółty - obserwacja przestrzeni pod kątem jej pozytywów; rejestrowanie samych dobrych stron; kapelusz czarny krytyczna obserwacja przestrzeni, spostrzeganie wszystkich niedoskonałości badanej przestrzeni; kapelusz zielony obserwacja przestrzeni pod kątem potencjału do realizacji pomysłów, mnożenie możliwości rozwoju danego miejsca kapelusz czerwony perspektywa emocjonalna, próba wyczucia atmosfery danej przestrzeni, uczuć lub emocji, jakie wzbudza zarówno pozytywnych, jak i negatywnych; liczą się pierwsze wrażenia, mogą być zapisywane w sposób hasłowy. Spacer służył nie tylko dopełnieniu diagnozy słabych i mocnych stron terenu metoda kapeluszy de Bono wnosi również wkład w postaci różnych określeń danej przestrzeni, zbioru przymiotników, które na dalszych etapach mogą stanowić zbiór kreatywnych pojęć służących uszczegóławianiu pomysłów. Perspektywa Spostrzeżenia teren osiedla jest płaski, alejki są utwardzone; działki oddzielone są zarówno żywopłotami jak i ogrodzeniami; gdzieniegdzie znajdują się pozostałości po
ogrodzeniach lub w ogrodzeniach są luki; znajduje się tu dużo starych drzew nasadowych (dęby, lipy, kasztany, brzozy białe, iglaki, klony); rosną drzewa owocowe (m.in. brzoskwinie) oraz uporządkowany szpaler / aleja drzew wzdłuż ulicy J. Lennona; teren jest uzbrojony przewodami elektrycznymi; znajduje się dużo ptasich gniazd; teren łączy w sobie następujące funkcje: - opiekuńczo edukacyjną (przedszkole) - mieszkalną (domki fińskie) - administracyjną (ambasady Francji i Niemiec); - pozarządowa; na terenie osiedla znajdują się opuszczone domki, o które nikt nie dba; praktycznie nie ma ławek na terenie (przez osiedle można tylko przejść); teren ma słabe oznakowanie, które nie ułatwia orientacji. Kapelusz żółty przestrzeń jest niezorganizowania (w pozytywnym sensie, nie określa aktywności tak jak Park Ujazdowski) brak zakazów może być tym co wyróżnia teren osiedla; przestrzeń niejednoznaczna, wejście w nią wymaga odwagi; piękna architektura domków, ich zaletą jest budulec drewniany; pozytywna przestrzeń anarchii; różnorodność; wielki ogród wspólnotowy obecność zadbanych domków - zamieszkałych Kapelusz zielony duże możliwości stwarza budynek 8a mógłby stać się bazą dla pewnych działań; cała przestrzeń (zielona, ogrodowa) ma potencjał, aby stać się laboratorium profilaktyki poprzez realizację: - ogrodu zielarskiego - warsztatów profilaktyki zdrowotnej - promocji zdrowego stylu życia teren jest zielonym sercem Warszawy, dlatego należało by uwypuklić jego zielony charakter; rozstawienie rosłych drzew przy ul. Jazdów od strony Trasy Łazienkowskiej stwarza naturalny stelaż dla hamaków; jest miejsce i dla siłowni plenerowych i dla skweru dla dzieci; konieczne jest połączenie terenu z Parkiem Ujazdowskim poprzez furtkę w ogrodzeniu; cały teren wymaga solidnego oznakowania MSI; ogrodzenia wszędzie powinny zostać zastąpione niskimi żywopłotami; lokalizację w przestrzeni mogłaby ułatwić makieta terenu odlana w brązie teren dawnego cmentarza stwarza warunki dla stworzenia eleganckiego placu; konieczna jest jakaś forma promocji historii tego miejsca, np. za pomocą kamiennych tablic; powrót pastorałów Kapelusz czarny Kapelusz czerwony zniszczona nawierzchnia; zagrożenie dla tego terenu: dziki parking monofunkcyjność terenu na razie teren postrzegany jako przestrzeń mieszkalna brak jasnego rozróżnienia: otwarte (publiczne) / prywatne mało koszy na śmieci, na psie odchody; pozorny porządek alejek w rzeczywistości brak rytmu zabudowy; dezorganizacja; poczucie tymczasowości, które jest odzwierciedlone stanem przestrzeni uczucie opuszczenia; miejsce przeniknięte historiami mieszkańców; budzi sentyment, ale też smutek;
miejsce wyjątkowe w skali Warszawy; sady owocowe miłe skojarzenia, przestrzeń urodzaju, siła, energia ziemi; brakuje odwagi do używania tej przestrzeni, konsternacja jaką budzi niejednoznaczność tej przestrzeni; urokliwe miejsce, idealne na randki (make love not war); przestrzeń pełna ukrytych smaczków, bluszcz w jednym z domków, owoce itp. Kwestie dodatkowe / dylematy 1. Dezorganizacja terenu osiedla to zarówno pozytywny, jak i negatywny aspekt tej przestrzeni. 2. Jak otworzyć tę przestrzeń, aby jej jednocześnie nie zdegradować poprzez niekontrolowany napływ turystów? 3. Jak uporządkować, aby nie zakłócić jej przygodnego charakteru? 4. Brak zakazów jako wizytówka tego miejsca. 5. Muzeum Historii Polski jako zagrożenie dla atmosfery tego miejsca. Opracowanie koncepcji wstępnej Po uzupełnieniu diagnozy i dyskusji uczestnicy warsztatów zostali podzieleni na dwie grupy robocze i przystąpili do wypracowania wstępnych wizji funkcjonowania tego miejsca. Obszar tematyczny Funkcja dominująca Funkcja rekreacyjna Pomysły, co do których jest zgoda Dominująca dla terenu Osiedla Jazdów powinna być funkcja edukacyjno-rekreacyjna, przy jednoczesnym zachowaniu funkcji mieszkalnej; należy przy tym pamiętać, aby w zagospodarowaniu przestrzeni uwzględniać wszystkie grupy wiekowe, co oznacza nadanie jej walorów użytkowych dla każdej z grup. Funkcja ta powinna opierać się na zdiagnozowanym potencjale tego miejsca urodzaju terenu, zieleni. Dlatego należy uwypuklić jej ogrodowy charakter a w planowaniu usług dla tego miejsca uwzględnić naturalną produktywność terenu: - wybudować szklarnie -wykorzystać źródło wody oligoceńskiej do stworzenia ogólnodostępnego darmowego źródełka z wodą pitną - stworzenie marki produktów z Jazdowa np. pszczoły i miód, zioła itd.) - stworzenie pawilonu gastronomicznego, dla którego podstawowymi produktami byłyby te uprawiane na terenie osiedla; ważne aby był on na każdą kieszeń. W odróżnieniu od uporządkowanego charakteru Parku Ujazdowskiego, teren Osiedla Jazdów powinien mieć różnorodną ofertę dającą okazję zarówno do aktywnego odpoczynku, jak i działań społecznych: - przeznaczenie jednego z budynków lub stworzenie pawilonu / zadaszenia na działania społeczne, - tworzenie oferty całorocznej (siłownie plenerowe, plac zabaw, hamaki między drzewami, biegówki, lodowisko, place do gier, sauna i / lub basen) do zagospodarowania jest m.in. skwer Strehla. Kwestie sporne i wymagające doprecyzowania Czy konieczna jest nowa zabudowa? (Jeśli tak co może być dla niej wzorem, jakie powinny być jej parametry; jeśli nie czy wszystkie proponowane funkcje znajdą dla siebie miejsce)? Jak i przy których inicjatywach współpracować z biznesem? Co dokładnie oznacza zachowanie obecnego stanu zamieszkiwania? Jakie kryteria zamieszkiwania? Jak zachęcać do otwierania ogrodów? Na czym powinna polegać inwentaryzacja tego terenu? O jakiego typu działaniach społecznych mówimy?
Uwzględnienie potrzeb wszystkich grup powinno polegać na uwzględnieniu między innymi specyficznych przestrzeni rekreacji (np. miejsc do opalania się) dedykowanych osobom starszym, które mogłyby przebywać tam w swoim gronie mieć tam swój azyl. Zbudowanie na tym terenie funkcji rekreacyjnej wymaga podstawowej infrastruktury (lub zmian w istniejącej infrastrukturze): - toalet miejskich - oświetlenia (np. latarniami pastorałami) - zmiany nawierzchni, tak aby była dostępna dla niepełnosprawnych (w niektórych miejscach wskazane może być natomiast odkrycie starego bruku) - likwidacji ogrodzeń (jedynie niskie żywopłoty) - postawieniu koszy na śmieci i psie odchody - wstrzymania ekspansji planowanego MHP na terenie ulicy Jazdów. Funkcja edukacyjna powinna z jednej strony polegać na wzmacnianiu świadomości Warszawiaków związanej z historią tego miejsca, z drugiej na budowaniu zaplecza dla działań edukacyjnych, laboratoryjnych i eksperymentalnych związanych z potencjałem tego miejsca jako przestrzeni zielonej położonej w strategicznym punkcie na Skarpie Warszawskiej, stwarzającej okazję do promocji zdrowego stylu życia. Funkcja edukacyjna Ze względu na sąsiedztwo ambasad, instytucji kultury jak i historię tego terenu związaną z relacjami z Finlandią i ZSRR, w podejmowanych tu działaniach edukacyjnych uwypuklenia wymaga aspekt wielokulturowy i międzykulturowy. Konkretne wskazówki: - wdrożenie dobrze przemyślanego Miejskiego Systemu Informacji na terenie Osiedla Jazdów, z oznaczeniami typu tu było tu stało, również poprzez wkomponowanie w zieleń kamieni pamięci i / lub stworzenie makiety z brązu będącej planem Szpitala Ujazdowskiego - uwypuklanie historii miejsca nie wprost np. poprzez utworzenie sauny (związki terenu z Finlandią), promowanie ecobudownictwa (nawiązanie do architektury domków), czy też laboratorium profilaktyki (zdrowy styl życia) - postawienie tablic z historią grodu w okolicy dawnego Cmentarza Obrońców Warszawy, - stworzenie przestrzeni edukacyjnej np. poprzez wskrzeszenie pomysłu Edwarda Ryżyłło: aleja Polacy Światu
Funkcja mieszkalna Funkcja mieszkalna pozostaje w takiej formie jak dotychczas (kwestia wymaga doprecyzowania). Konieczne jest stworzenie nowych procedur ZGN dla tego terenu. Obecna zabudowa wymaga objęcia ochroną konserwatorską. Następne spotkanie grupy odbędzie się we wtorek, 8 lipca 2014 r. w godzinach 17.30-20.30 w tym samym domku fińskim przy ul. Jazdów 10/6.