Aktualności Szanowni Państwo, dobiega końca ten trudny i smutny rok, w którym aż za wiele było przykrych i tragicznych wydarzeń. Dla firmy ASTOR był to okres z jednej strony bardzo udany, a z drugiej i nas los ciężko doświadczył. W ubiegłym miesiącu pożegnaliśmy dwóch naszych wspaniałych kolegów, Pawła Legata i Krzysztofa Szlachtę, którzy zginęli w wypadku samochodowym. Dziś, kiedy wielkimi krokami zbliża się nowy rok 2011, życzymy sobie i Państwu, aby był on wypełniony samymi sukcesami i radosnymi wydarzeniami. Tymczasem oddajemy do Państwa rąk zimowy numer Biuletynu Automatyki i zachęcamy do zapoznania się z jego bogatą zawartością. W dziale Aktualności znajdą Państwo relację z bardzo udanej konferencji Industrial Investment Adventure 2010, a także z wręczenia nagród w XII już edycji Konkursu ASTOR na najlepszą pracę dyplomową. Piszemy także o nowych produktach w naszej ofercie oraz ich zastosowaniach. Na stronie 16 prezentujemy najnowszą wersję oprogramowania Proficy Process Systems i pokazujemy, w jaki sposób efektywnie inwestować w sterowanie procesami ciągłymi. Ważny i aktualny temat korporacyjnego zarządzania energią porusza artykuł na stronie 22, poświęcony rozwiązaniu Wonderware Corporate Energy Management. Czytelnicy zainteresowani tematyką zarządzania urządzeniami obiektowymi z wykorzystaniem protokołu HART powinni zainteresować się artykułem na stronie 25. Z kolei na stronie 30 przedstawiamy najnowszy, w pełni cyfrowy model radiomodemu SATEL. Z tekstu na stronie 38 dowiemy się z kolei, co należy zrobić, aby nauczyć się dobrze spawać z wykorzystaniem robotów przemysłowych Kawasaki. Poza tym w Biuletynie publikujemy tradycyjnie opisy najnowszych ciekawych wdrożeń systemów automatyki w Polsce. Życzę Państwu udanych, zdrowych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia, oraz by spełniły się wszystkie Państwa życzenia i plany na nowy rok. Zapraszam do lektury. Mateusz Pierzchała Redaktor Naczelny Szczęśliwe zakończenie przygody z inwestycjami przemysłowymi...6 Konkurs ASTOR na Najlepszą Pracę Dyplomową rozstrzygnięty!...8 Roboty Kawasaki na targach ExpoWELDING 2010...10 Czy warto kupić HMI za 1000 PLN?...12 Astraada Drive CHF100A Nowa seria uniwersalnych przemienników częstotliwości...14 Proficy Process Systems efektywność inwestycji w systemy klasy DCS...16 Migracja ze sterowników do kontrolerów PACSystems...18 Horner APG sterowniki z 6 panelem operatorskim...20 Korporacyjne zarządzanie energią elektryczną...22 Efektywne zarządzanie urządzeniami obiektowymi...25 Platforma dla zarządzania budynkiem...27 Wonderware Enterprise Integrator kompletny system transportu komunikatów...28 Satelline EASy pierwszy w pełni cyfrowy radiomodem od firmy SATEL już dostępny!...30 Roboty Kawasaki w Fabryce Farb i Lakierów Śnieżka S.A....32 Robot Kawasaki do obsługi prasy w Hucie Szkła w Jaśle S.A...34 Kopalnia Soli Wieliczka Węzeł iniekcyjny do wytwarzania zaczynów uszczelniających...36 Bo spawać to trzeba umieć!...38 Redaktor naczelny: Mateusz Pierzchała DTP: Looz Design tomek@looz-design.pl Prenumerata: Iwona Nepelska iwona.nepelska@astor.com.pl Strona WWW: biuletyn.astor.com.pl Adresy email do pracowników firmy ASTOR mają postać: imie.nazwisko@astor.com.pl Wydawca: ASTOR Sp. z o.o. ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków tel. 012 428 63 70 fax 012 428 63 79 biuletyn@astor.com.pl; www.astor.com.pl Druk: Drukarnia Know-How, Kraków, tel. 012 622 85 70 Nakład: 7700 egz. Numer zamknięto: 06.12.2010 Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów, oraz do zmiany tytułów. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Przedruk tekstów oraz udostępnianie ich w mediach elektronicznych wymaga zgody redakcji. Pierwszy kontakt z firmą ASTOR ASTOR Gdańsk ul. Polanki 12 80-308 Gdańsk tel. 058 554 09 00; fax 058 554 09 09 e-mail: gdansk@astor.com.pl ASTOR Kraków ul. Smoleńsk 29 31-112 Kraków tel. 012 428 63 60; fax 012 428 63 69 e-mail: krakow@astor.com.pl ASTOR Poznań ul. Żniwna 4 61-663 Poznań tel. 061 871 88 00; fax 061 871 88 09 e-mail: poznan@astor.com.pl ASTOR Wrocław Al. Karkonoska 59 53-015 Wrocław tel. 071 332 94 80; fax 071 332 94 89 e-mail: wroclaw@astor.com.pl ASTOR Katowice ul. Ks. Bpa. Bednorza 2a-6 40-384 Katowice tel. 032 355 95 90; fax 032 355 95 99 e-mail: katowice@astor.com.pl ASTOR Olsztyn ul. Stalowa 4 10-420 Olsztyn tel. 089 526 79 29; fax 089 526 79 29 e-mail: olsztyn@astor.com.pl ASTOR Warszawa ul. Stępińska 22/30 00-739 Warszawa tel. 022 569 56 50; fax 022 569-56-59 e-mail: warszawa@astor.com.pl ASTOR Infel ul. Pierwszej Brygady 35 73-110 Stargard Szczeciński tel. 091 578 82 80; fax 091 578 82 89 e-mail: stargard@astor.com.pl Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 3
Aktualności PACSystems RX3i Nowe moduły pomiarowe Dla kontrolerów z rodziny PAC- Systems RX3i dostępny jest nowy moduł umożliwiający bardzo precyzyjny, wielokanałowy pomiar temperatury przy użyciu czujników termoparowych oraz specjalizowany moduł umożliwiający pomiar ciśnienia współpracujący z czujnikami LG1237 firmy Honeywell Dwunastokanałowy moduł IC695ALG412 umożliwia obsługę termopar typu J, K, T, E, R, S, B, N oraz C. Moduł jest w pełni konfigurowany programowo (nie wymaga ustawiania zworek), pozwala na skalowanie pomiaru wg ustawień użytkownika, oferuje rozdzielczość zależną od ustawień filtrowania sygnału od 11 do 16 bit, umożliwia wybór jednostki temperatury (stopie C lub F). Mierzona wartość może być zwracana w formie liczby zmiennoprzecinkowej lub w sposób klasyczny jako wartość całkowita 16 bitowa. Moduł może alarmować o przekroczeniu progów mierzonego sygnału, rozwarciu pętli pomiarowej, umożliwia kompensacje zimnych końców, jak również filtrację sygnału Moduł IC695PRS015 umożliwia podłączenie i obsługę do 15 precyzyjnych czujników ciśnienia LG1237. Czujniki podłączane są poprzez niezależny izolowany port szeregowy RS485. Moduł umożliwia diagnostykę pracy modułu oraz podłączonych czujników, skalowanie mierzonej wartości. Odczyt sygnału odbywa się poprzez wysłanie komendy do poszczególnych czujników i odczyt wartości mierzo- nego sygnału. Konfiguracja modułu możliwa jest przy pomocy Proficy Machine Edition od wersji 6.5 Konferencja OPS Manage Invensys OPS Manage to kontynuacja konferencji znanych wcześniej pod nazwą WonderWorld spotkań użytkowników, integratorów i producentów rozwiązań programistycznych oraz sprzętowych dla przemysłu pod egidą Invensys Wonderware. Tegoroczne spotkanie odbyło się 16 i 17 listopada w Paryżu. 825 uczestników z 35 krajów miało możliwość wysłuchania prezentacji, wymiany doświadczeń, szkolenia w zakresie oprogramowania, oraz spotkania wielu producentów i integratorów prezentujących swoje pomysły na zastosowanie produktów Invensys Wonderware. Dyskusje toczyły się w ramach kilku grup tematycznych:» doskonalenie działań operacyjnych w ramach przedsiębiorstw,» sterowanie procesem produkcyjnym» zarządzanie parkiem maszynowym i zasobami» wydajność produkcji» zagadnienia ochrony środowiska i bezpieczeństwa Każda z grup tematycznych rozpatrywana była w aspektach czynników ludzkich, procesowych i technologicznych. Europejska edycja OPS Manage we Francji była częścią światowego cyklu konferencji odbywających się w USA, Brazylii, Chinach, Australii, Japonii, Korei, Indonezji, Malezji, Singapurze, Tajlandii, Wietnamie, Indiach i na Tajwanie. Ich zasięg i duże zainteresowanie w każdej z lokalizacji potwierdza popularność i wysoką jakość rozwiązań oferowanych przez organizatorów. 1/3 światowych instalacji przemysłowych posiada rozwiązania Invensys Wonderware a to zobowiązuje do oferowania coraz bardziej innowacyjnych rozwiązań przemysłowych. Z branży ASTOR dostarczy rozwiązania do systemu monitoringu mediów w zakładzie szwedzkiego koncernu Swedwood w Zbąszynku ASTOR dostarczy przemysłowe rozwiązanie informatyczne Platforma Systemowa Wonderware do systemu monitorowania procesu produkcyjnego oraz mediów w Zakładzie produkującym Swedwood Poland Sp. z o.o. Oddział Fabryki West w Zbąszynku. Platforma Systemowa Wonderware będzie odpowiedzialna za pobieranie i archiwizowanie danych procesowych do analizy w celu optymalizacji produkcji i zmniejszenia zużycia energii elektrycznej. 4 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Aktualności Nowa strona poświęcona produktom firmy GE Intelligent Platforms Firma ASTOR uruchomiła nową stronę internetową poświęconą systemom sterowania firmy GE Intelligent Platforms. Nowa wersja serwisu charakteryzuje się nowoczesnym układem graficznym, nową architekturą i dużo bardziej przyjazną nawigacją, co znacznie ułatwia wyszukiwanie produktów, czyniąc ich układ bardziej logicznym i intuicyjnym. Aby ułatwić korzystanie ze strony, została ona podzielona na pięć podstawowych sekcji:» GE Intelligent Platforms podstawowe informacje o firmie GE Intelligent Platforms, m. in. histo- ria powstania, rozwój, otrzymane nagrody i wyróżnienia dla produktów.» Produkty najbardziej rozbudowa część serwisu, zawierająca szczegółowe opisy rozwiązań z dziedziny automatyki przemysłowej.» Centrum techniczne dokumentacja projektowo-instalacyjna, broszury oraz baza wiedzy udostępniająca gotowe rozwiązania dla często spotykanych zagadnień technicznych.» Referencje opisy wdrożeń systemów automatyki z Polski oraz innych krajów, w których zastosowane zostały produkty firmy GE Intelligent Platforms.» Kontakt dane kontaktowe do firmy ASTOR, będącej autoryzowanym dystrybutorem firmy GE Intelligent Platforms na terenie Polski. Za pośrednictwem serwisu można także zamówić wersję demonstracyjną oprogramowania narzędziowego lub wizualizacyjno-raportującego z rodziny Proficy oraz wysłać zapytanie on-line do inżynierów Wsparcia Technicznego ASTOR. Poszerza się rodzina GE Intelligent Platforms VersaMax Micro Rodzina sterowników GE Intelligent Platforms VersaMax Micro rozbudowuje się o nowe, 64 punktowe moduły rozszerzeń. Nowe moduły są kompatybilne ze sterownikami 20, 40 i 64 punktowymi pozwalając tym samym na obsługę maksymalnie 320 sygnałów obiek- towych w ramach jednego systemu sterowania. W ofercie firmy ASTOR znajdują się obecnie dwa modele zasilane napięciem stałym 24 VDC i posiadające 40 wejść dyskretnych oraz 24 wyjścia dyskretne. Różnią się one między sobą obsługiwaną logiką (IC200UEX264 logika dodatnia, IC200UEX364 logika ujemna) oraz wbudowanymi na wyjściach modułu zabezpieczeniami przed zwarciem i przeciążeniem (IC200UEX264). Moduły są obsługiwane w oprogramowaniu Proficy Machine Edition począwszy od wersji 6.0. Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 5
Aktualności Industrial Investment Adventure Szczęśliwe zakończenie przygody z inwestycjami przemysłowymi -20 października odbyła się 19konferencja Industrial Investment Adventure 2010. Wydarzenie poświęcono inwestycjom i wdrożeniom nowoczesnych technologii w firmach produkcyjnych, zakładach przemysłowych i spółkach infrastrukturalnych. Konferencję zorganizowała firma ASTOR dostawca rozwiązań dla przemysłu. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 100 osób, w tym przedsiębiorcy małych, średnich i dużych firm produkcyjnych, zarówno kadra zarządzająca jak i inżynierowie i automatycy. Uczestników łączyła chęć poznania bezpiecznych i skutecznych sposobów inwestowania w poprawę efektywności linii produkcyjnych, w automatyzację i robotyzację. Ze względu na rozróżnienie aspektów praktycznych i ekonomicznych tych inwestycji, tematy konferencyjne zaprezentowano w dwóch równoległych sesjach biznesowej oraz technicznej. W ciągu 2 dni odbyło się Sesja plenarna Rozmowy kuluarowe Wieczorny bankiet 6 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Aktualności 30 prelekcji, podczas których prelegenci, wysokiej klasy eksperci, będący doświadczonymi praktykami w prowadzeniu projektów inwestycyjnych i wdrożeniowych w przemyśle chętnie odpowiadali na pytania uczestników. Dało się odczuć podczas konferencji, że fala kryzysu jest już poza nami. Wystąpienia konferencyjne podsunęły uczestnikom wiele pomysłów i inspiracji na nowe inwestycje. Widzimy trend wśród naszych klientów, przenoszenia korzyści z inwestycji w automatykę i robotykę na konkretne pieniądze dla firmy. podsumowuje konferencję Stefan Życzkowski, prezes ASTOR Sp. z o.o. Jak wynika z rozmów kuluarowych pomysł integracji obu obszarów zyskał uznanie gości. Każdy z etapów procesu inwestowania (przygotowanie, ocena, realizacja, uruchomienie) wpływa na efekt końcowy, a często przeplata się ze sobą, stąd inwestowanie jest procesem niezwykle złożonym, interdyscyplinarnym. Uczestnicy poznali możliwości inwestycyjne, jakie mają w swoich sektorach i w regionie, w tym możliwości dofinansowania projektów innowacyjnych ze środków unijnych. Bardzo pozytywny odbiór konferencji i liczne zapytania o kolejną edycję, sprowokowały organizatora do deklaracji, że przygoda z inwestycjami Założeniem organizatora było w przemyśle będzie miała kon- stworzenie wspólnej platformy porozumienia dla biznesu i technologii. tynuację w przyszłym roku. Już dziś zapraszamy! Sprostowanie W związku z artykułem "Wodociągi Sądeckie Sp. z o.o. Monitoring i sterowanie siecią wodociągową", zamieszczonym w 64 numerze Biuletynu Automatyki informujemy że, koncepcję wykorzystania elektronicznego monitoringu i sterowania do zarządzania siecią wodociągową w Nowym Sączu opracował i wdrożył do realizacji Pan Marian Kulig, Wiceprezes Zarządu Spółki Sądeckie Wodociągi. Natomiast część prac montażowych i aplikacji programowych na zlecenie Spółki Sądeckie Wodociągi wykonywała Firma Inżynierska EnCo K. Kufel,J. Synowiec Sp.j. korzystając między innymi z urządzeń i programów firmy ASTOR Sp. z o.o. Ponadto w opublikowanym tekście wykorzystano fragmenty referatu Pana Mariana Kuliga p.t. Sposoby ograniczenie wielkości strat w systemach wodociągowych na przykładzie Wodociągów Sadeckich nie przytaczając nazwiska autora. Za nieścisłości przepraszamy. Autor artykułu Z branży ASTOR prowadzi zaawansowane rozmowy nt. dostarczenia rozwiązania dla systemu analizy efektywności produkcji w firmie WZ Eurocopert Sp. z o.o. w Szczecinku. ASTOR zapewni możliwość dostarczenia systemów sterowania i HMI firmy HORNER, bezprzewodowej przemysłowej komunikacji Ethernet Astraada JetWave oraz nadrzędny system zbierania i analizy danych oparty o Wonderware Historian firmy Invensys Wonderware. Kompleksowe rozwiązanie będzie mogło realizować zbieranie, archiwizację, monitoring i analizę danych z dziewięciu docelowo szesnastu linii produkcyjnych do produkcji różno formatowych kopert papierowych także do automatycznego pakowania korespondencji typu couvertic. Firma WZ Eurocopert spodziewa się, dzięki monitorowaniu prędkości pracy linii produkcyjnych, uzyskać informacje umożliwiające podniesienie wydajności tychże linii produkcyjnych oraz znacząco obniżyć koszty związane z przestojami i awariami, a tym samym zminimalizować wpływ negatywnych czynników wywołujących powstawanie odstępstw od rygorystycznych wymogów jakościowych zastosowanych procesów technologicznych. Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 7
Aktualności Konkurs ASTOR na Najlepszą Pracę Dyplomową rozstrzygnięty! edycja konkursu skierowanego do studentów kie- XII runków technicznych zakończona. 26 listopada w hotelu Park Inn w Krakowie odbyło się uroczyste wręczenie nagród laureatom. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele uczelni wyższych promotorzy nagrodzonych prac, przedstawiciele firmy ASTOR organizatora konkursu oraz oczywiście sami Laureaci. Na zdjęciu: Laureat nagrody Krzysztof Kuczkowski z Politechniki Poznańskiej odbiera dyplom z rąk Prezesa ASTOR i jednocześnie Przewodniczącego Jury Konkursu Stefana Życzkowskiego (promotor pracy nie mógł się pojawić) Prawie 10 tys. złotych trafiło do zwycięzców konkursu ASTOR na Najlepszą Pracę Dyplomową, jednak co jest cenniejsze, udział w konkursie otwiera możliwości rozpoczęcia ciekawej pracy zawodowej, zgodnej z wykształceniem i zainteresowaniami. Dodajmy, że wśród laureatów poprzednich edycji są również obecni pracownicy ASTORa. Co roku otrzymujemy prace, które prezentują wysoki poziom merytoryczny, obejmują oryginalne rozwiązania i, co istotne, mają praktyczne zastosowanie, a niejednokrotnie są wdrażane w przemyśle. Cieszy nas złożoność opisywanych systemów i częste zastosowanie w pracach zaawansowanych technologii, jak na przykład roboty przemysłowe zwieńczenie wszystkich dziedzin automatyki przemysłowej. podsumowuje Wojciech Pawełczyk Juror Konkursu ASTOR na Najlepszą Pracę Dyplomową. W dotychczasowych edycjach do Konkursu zgłoszono ponad 100 prac z różnych ośrodków akademickich w Polsce, a wśród laureatów są absolwenci m.in. Politechniki Krakowskiej, Politechniki Poznańskiej, Politechniki Łódzkiej, Politechniki Częstochowskiej i Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, Uniwersytetu Opolskiego oraz Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. W tegorocznej edycji najlepsza okazała się praca z Politechniki Poznańskiej, laureatami kolejnych miejsc są absolwenci krakowskich uczelni. Na zdjęciu wszyscy Laureaci wraz z Promotorami i Prezesem ASTOR Stefanem Życzkowskim 8 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Aktualności Stefan Życzkowski, Prezes ASTO- Ra, zapowiadając laureata I miejsca nawiązał do tematyki Jego pracy Konstrukcja i sterowanie napędu o zmiennej sztywności, podkreślając, że proste rzeczy są najbardziej ciekawe. Jurorzy zwrócili uwagę na ogromne zaangażowanie uczestników, bardzo wysoki poziom i kompleksowość prac. Ciekawostką jest fakt, że zwycięzca głównej nagrody Krzysztof Kuczkowski, odebrał nagrodę z rąk prezesa Na zdjęciu: Norbert Śledź z Akademii Górniczo- Hutniczej wraz z promotorem: dr hab. inż. Krzysztofem Oprzędkiewiczem oraz wręczający nagrodę Prezes ASTOR i jednocześnie Przewodniczący Jury Konkursu Stefan Życzkowski Na zdjęciu: laureat Paweł Gut z Politechniki Krakowskiej wraz z promotorem pracy dr inż. Antonim Szymczakiem oraz wręczający nagdorę Prezes ASTOR i jednocześnie Przewodniczący Jury Konkursu Stefan Życzkowski ASTORa, już jako pracownik firmy ASTOR. Jak skomentował to prezes firmy (...) raz na 4 edycje zwycięzca staje się pracownikiem ASTORa. Pierwsze miejsce: Krzysztof Kuczkowski z Politechniki Poznańskiej (Wydział Informatyki, Katedra Sterowania i Inżynierii Systemów) za pracę: "Konstrukcja i sterowanie napędu o zmiennej sztywności, napisaną pod kierunkiem dr inż. Piotra Sauera Na zdjęciu: laureat Łukasz Miodoński z Akademii Techniczno- Humanistycznej w Bielsku-Białej wraz z promotorem pracy dr inż Marcinem Sidzina oraz wręczający nagrodę Prezes ASTOR i jednocześnie Przewodniczący Jury Konkursu Stefan Życzkowski Drugie miejsce: Norbert Śledź z Akademii Górniczo-Hutniczej (Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki, Katedra Automatyki) za pracę pod tytułem: "Problemy projektowania, realizacji i wdrożenia systemu SCADA dla wielkoseryjnej linii produkcyjnej", napisaną pod kierunkiem dr hab. inż. Krzysztofa Oprzędkiewicza. Trzecie miejsce: Paweł Gut z Politechniki Krakowskiej (Wydział Mechaniczny/Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji) za pracę pod tytułem: "Projekt automatyzacji i wizualizacji instalacji odciągów miejscowych w procesach pirometalurgicznych", napisaną pod kierunkiem dr inż. Antoniego Szymczaka. Wyróżnienie: Łukasz Miodoński z Akademii Techniczno Humanistycznej w Bielsku-Białej (Wydział Budowy Maszyn i Informatyki) za pracę pod tytułem: "Układ likwidacji składowej wahań ładunku w czasie rzeczywistym regulator Fuzzy Logic", napisaną pod kierunkiem dr inż. Marcina Sidziny. Tematyka prac zgłaszanych do konkursu może być związana m.in. z systemami sterowania linią produkcyjną, monitoringiem i wizualizacją procesów przemysłowych, automatyzacją procesów produkcyjnych lub stanowiskami zrobotyzowanymi. Studenci, przygotowujący swoje prace, mogą liczyć na wsparcie i konsultacje merytoryczne ze strony specjalistów z firmy ASTOR. Jury konkursu ocenia: innowacyjność, poziom technicznego wykonania pracy, możliwość wdrożenia rozwiązania w praktyce, złożoność opisywanego zagadnienia, ilość produktów z oferty ASTOR wykorzystanych w pracy, poziom integracji poszczególnych elementów systemu oraz stopień wykorzystania zaawansowanych funkcji produktów. Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 9
Aktualności Roboty Kawasaki na targach ExpoWELDING 2010 W dniach 19-21 października w Sosnowcu odbyły się targi ExpoWELDING 2010. Firma ASTOR, autoryzowany dystrybutor robotów Kawasaki w Polsce, również była na tych targach. Zaprezentowano dwa stanowiska do zrobotyzowanego spawania, w skład których wchodziły roboty Kawasaki FA006E oraz nowego robota RS020N z kontrolerem nowej generacji. Roboty FA006N to jednostki dedykowane do aplikacji spawalniczych, posiadające wiele dodatkowych opcji i narzędzi ułatwiających ich programowanie. Pierwszy z tych robotów został zaprezentowany na stanowisku z pozycjonerem dwuosiowym, gdzie symulowano spawanie ramy rowerowej. Goście targów mogli zobaczyć na własne oczy możliwości robota Kawasaki oraz precyzję jaką daje sterowanie pozycjonerem za pomocą kontrolera robota. Uniwersalne stanowisko Kawasaki UniCell Drugi robot był integralną częścią stanowiska Uni- Cell. Jest to uniwersalne stanowisko służące do zrobotyzowanej obsługi różnych procesów przemysłowych: montażu, spawania (TIG, MIG/MAG, CMT, Plazma, Laser), zgrzewania, cięcia, szlifowania, klejenia, nakładania pasty itp. W połączeniu z robotem spawalniczym FA006N, stanowisko Kawasaki UniCell prezentowane na targach, było kompletnym rozwiązaniem służącym do zrobotyzowanego spawania. Na stanowisku UniCell spawano elementy stalowe z zastosowaniem innowacyjnej metody lokalizacji złącza. System zrobotyzowanego spawania z użyciem skanera 3D został opracowany i wyprodukowany przez firmę RMA. System spawania zrobotyzowanego z użyciem skanera 3D W aplikacjach spawalniczych bardzo ważna jest dokładność pozycjonowania detalu. Jednakże przy dużych kosztach przyrządów pozycjonujących oraz przy dużych detalach nie ma w zasadzie możliwości umieszczenia detalu zawsze na tyle powtarzalnie aby robot trafiał w spoinę. Dlatego też firma RMA stworzyła system spawania zrobotyzowanego z użyciem skanera 3D. Rozwiązanie to polega na zastosowaniu skanerów 3D, które umożliwią bezdotykowy pomiar położenia połączenia spawalniczego. Skaner generuje linową wiązkę laserową, której odbity obraz rejestrowany jest na matrycy CCD. Następnie wykorzystując zasadę triangulacji obliczane są współrzędne (x, z) wszystkich zarejestrowanych punktów. 10 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Aktualności W całej aplikacji stosowane są skanery 3D zamontowane na złączu antykolizyjnym umieszczonym w okolicach uchwytu palnika. Urządzenie skanujące wyposażone jest w automatycznie zamykaną osłonę chroniącą optykę przed odpryskami oraz oparami powstającymi w trakcie procesu spawania. Całym jądrem systemu jest oprogramowanie zainstalowane w kontrolerze robota Kawasaki, które obsługuje algorytmy skanowania oraz oprogramowanie umożliwiające kalibrację punktu TCP skanera zamontowanego na robocie. TCP (Tool Central Point) to wirtualny punkt referencyjny narzędzia robota określający odsunięcie oraz orientację końcówki roboczej w układzie kiści robota. Zaletą zastosowania tego typu skanerów jest ich kompaktowość. Całe sterowanie oraz układy obliczeniowe zintegrowane są w jednej obudowie czujnika co eliminuje konieczność stosowania dodatkowych jednostek (np. komputerów przemysłowych). Komunikacja między czujnikiem a robotem odbywa się przy wykorzystaniu protokołu RS-422. Podsumowując system ten jest innowacyjnym rozwiązaniem umożliwiającym namierzenie miejsca spawania przy użyciu specjalistycznego skanera. Charakteryzuje się tym iż:» nie wymaga stosowania drogich i skomplikowanych przyrządów do pozycjonowania spawanych detali,» jest wydajniejszy w porównaniu z najczęściej stosowanymi, podobnymi rozwiązaniami np. Touch Sensing,» jest stabilny i powtarzalny. Miło nam poinformować, że zarówno stanowisko UniCell jak i System zrobotyzowanego spawania z użyciem skanera 3D, znalazły uznanie w oczach jury. Uniwersalne stanowisko Kawasaki UniCell uzyskało wyróżnienie na Międzynarodowych Targach Spawalniczych ExpoWEL- DING 2010 w kategorii najlepszy produkt prezentowany na targach. Firma RMA, która jest integratorem robotów Kawasaki otrzymała, za system spawania ze skanerem, medal targów ExpoWELDING 2010. 7 listopada 2010 roku w wypadku samochodowym zginęli dwaj nasi koledzy: Paweł Legat i Krzysztof Szlachta, obaj związani z gdańskim oddziałem firmy ASTOR. Byli nie tylko świetnymi pracownikami, lubianymi i szanowanymi przez swoich klientów, ale przede wszystkim naszymi cudownymi kolegami, fantastycznymi kompanami, pełnymi radości życia, dobrego humoru i pasji. Ciężko pogodzić się z tym, że już ich nie ma. Że tak młodzi ludzie, którzy mieli tyle planów, tyle zamierzeń, całe życie przed sobą że musieli już odejść, tak nagle. Nie sposób wyrazić naszego żalu słowami. Chłopaki! Pewnie teraz wspinacie się razem po jakichś podniebnych skałach, albo nurkujecie w szafirowych morzach, szukając skarbów, niczym we wraku Avantisa III. A może jeździcie bojerami po niebiańskich jeziorach, bo i tam u Was jest zima Ale, do diaska, musimy Wam to powiedzieć: będzie Was tutaj bardzo, bardzo brakowało! Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 11
Czy warto kupić HMI za 1000 PLN? Ostatnie raporty rynkowe przeprowadzane przez niezależne grupy analityków wskazują na rozwój rynku paneli operatorskich w Polsce. Po roku recesji ten segment ożywa i swoją ofertą próbuje przekonać do siebie coraz większą liczbę użytkowników. Spowolnienie gospodarcze wymusiło weryfikację własnych potrzeb, przez co czas stagnacji został bardzo dobrze wykorzystany przez integratorów i użytkowników końcowych, którzy dokładniej przyglądnęli się ofercie paneli dostępnych na rynku, ich cenom i możliwościom. Piotr Adamczyk Czas kryzysu oznaczał dla wielu cięcie kosztów, co w konsekwencji wymusiło wprowadzenie nowych standar-ardów, spełniających oczekiwania coraz bardziej wymagających i oszczędnych klientów. Wśród wszystkich dostępnych rozwiązań coraz częściej dostrzegaliśmy produkty w niskich cenach o rzekomo wysokiej jakości i dużych możliwościach. Ale czy na pewno produkt za około 1000 PLN może być jednocześnie tani, przyjazny i niezawodny? Okazuje się ze może. Wszystko zależy od przeznacze-zenia. Panele operatorskie stały się tak popularne, że stosuje się je wszędzie zie tam, gdzie w jakiś sposób ułatwiają obsługę i dają nowe możliwości. Okazuje się, że funkcjonalności, które jakiś czas temu wykorzystywane były w dużych zakładach przemysłowych, są potrzebne również w małych systemach. Dzieje się to za sprawą wprowadzania przez firmy procedur kontroli jakości, których gwarantem jest uzyskany certyfikat ISO, lepsze śledzenie przebiegu procesu i wszystkich zdarzeń z nim związanych, oraz znaczące ułatwienie obsługi jeden panel zastępuje cały pulpit operatorski, oszczędzając miej- sce i redukując koszty. To właśnie dla takich aplikacji producenci adresują ofertę tanich paneli operatorskich. Przykładów i możliwości zastosowań jest bardzo wiele ale co do kilku pa- rametrów integratorzy i użytkownicy końcowi są zgodni: wysoka jakość, duża elastyczność i oczywiście niska cena. W ten schemat idealnie wpasowuje się seria paneli operatorskich Astraada HMI Panel, która w cenie od 1000 PLN potrafi zaoferować znacznie więcej. Produkty posiadają wbudowany panel dotykowy i przeznaczone są do szerokiego zakresu zastosowań, dzięki dużej uniwersalności zarówno pod kątem programistycznym oraz wbudo- wanych możliwości komunikacyjnych. kacy Do naszej dyspozycji zostało oddanych ponad 250 różnych protokołów, które w sieci szeregowej i Ethernet pozwalają na zbieranie danych z urządzeń większości dostawców spotykanych na rynku. Gotowe drivery bardzo upraszczają konfigurację panelu, a wy- branie właściwego spośród wszystkich dostępnych jest możliwe dzięki ich fil- trowaniu po nazwie producenta. O ile w przypadku nowych instalacji tak rozbudowana lista dostępnych pro- tokołów komunikacyjnych nie ma aż tak dużego znaczenia, to w przypadku modernizacji obiektów starszych odgrywa ważna rolę. Integratorzy wolą, jeśli nie muszą, nie wprowadzać zmian 12 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
w konfiguracji systemów pracujących cych bezawaryjnie od lat, dlatego częściej dopasowują nowo instalowane urządzenia do standardu, który już jest na obiekcie. Rozbudowa instalacji o panel operatorski daje też dodatkowe rzyści: do pozostałych portów komunikacyjnych panelu można podłączyć inne urządzenia i w ten sposób pod- konieść funkcjonalność całego układu. Konfiguracja jest bardzo prosta i ogranicza się do ustawienia odpowiednich dnich parametrów komunikacyjnych oraz określenia listy zmiennych. Sam proces wdrożenia panelu również nie wprowadza dodatkowych komplikacji. Równie łatwo budowane są ekrany operatorskie: gotowe elementy, któ- re musimy tylko umieścić na ekranie i skonfigurować w nich źródło danych dają możliwość obsługi alarmów, receptur, logowania danych procesowych oraz zmian wprowadzanych przez operatora podczas pracy. Informacje te można oczywiście wyświetlić na ekranie panelu, dzięki czemu prześledzenie kilku ostatnich godzin pracy, przegląd zarchiwizowanych zdarzeń czy modyfikacja składu receptur jest możliwa bez użycia komputera PC. Ponadto bardzo rozbudowany jest system zabezpieczeń, który równocześnie chroni pliki projektu przed nieautoryzowanym użyciem oraz obejmuje system logowania użytkowników na 9 różnych poziomach o dostępu. Patrząc na możliwości, i, jakie po- siada panel, można mieć wrażenie, że mówimy tu o małym systemie SCADA. Coraz szybsze procesory, coraz więcej pamięci oraz coraz większe możliwości sprawią, że powoli zaciera się granica pomiędzy panelem HMI a komputerem panelowym. Jakość urządzeń Astraada HMI Panel jest ich bardzo mocnym wyróżnikiem. Brak elementów wirujących w konstrukcji panelu oraz duża odporność na wstrząsy i wibracje pozwalają na stosowanie paneli w wymagających aplikacjach sterujących. Świadczy o tym zgodność z normą EN61xxx, która mówi o przemysłowym zastosowaniu panelu warto na to zwrócić uwagę, ponieważ nie wszystkie produkty dostępne na rynku mogą pochwalić się zgodnością z tą normą. Astraada HMI Panel wyposażone są ponadto we wzmocniony i odporny na zachlapania i detergenty ekran operatorski. Potwierdzeniem wysokiej jakości i niezawodności sprzętu jest dwuletni okres gwarancyjny, jakim producent obejmuje wszystkie swoje produkty. Wracając do ceny warto zwrócić uwagę, co w ramach tego 1000 PLN oprócz panelu dostaniemy: oprogramowanie narzędziowe Astraada HMI CFG oraz internetowy dostęp do systemu wsparcia technicznego. Po zalogowaniu się w serwisie SWT otrzymujemy dostęp do kompletnej dokumentacji: informatorów technicznych, podręczników użytkownika, przykładowych aplikacji, artykułów bazy wiedzy, oprogramowania narzędziowego, schematów kabli komunikacyjnych, a także do internetowego systemu zgłoszeń serwisowych. Podsumowując: czy warto inwestować w panel operatorski za 1000 PLN? Warto! Funkcjonalność i możliwości jakie dostajemy ponosząc przy tym niewielkie nakłady finansowe zostają bardzo szybko zrekompensowane, nie wspominając o znacznym uatrakcyjnieniu swojej oferty, co w przypadku producentów maszyn i integratorów działających w małych i średnich systemach sterowania ma bardzo duże znaczenie. Dla większych systemów zastosowanie takich rozwiązań również przyniesie szereg korzyści: łatwiejsza obsługa, czytelniejszy proces, dostęp do statystyk oraz zwiększenie efektywności i wydajności pracy przez minimalizację ryzyka nieplanowanych przestojów. Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 13
Astraada Drive CHF100A Nowa seria uniwersalnych przemienników częstotliwości Firma ASTOR w ramach rodziny Astraada Drive wprowadziła do oferty nową serię przemienników częstotliwości CHF100A (A Advanced). Seria ta, pomimo iż swoją nazwą nawiązuje do oferowanej wcześniej serii uniwersalnych falowników ze sterowaniem skalarnym serii CHF100, nie jest tylko rozbudowaną jej wersją lecz rozwiązaniem łączącym w sobie cechy dwóch dotychczas oferowanych serii Astraada Drive CHF100 oraz CHE100. Tomasz Kochanowski Niewątpliwe najistotniejsza zmianą jest wprowadzenie w serii CHF100A bezczujnikowego sterowania wektorowego, zapewniającego wysoki moment obrotowy już przy niewielkich prędkościach. Kolejną istotną z punktu widzenia użytkownika cechą jest możliwość wyboru standardu pracy wejść, w logice dodatniej lub ujemnej. Zwiększyła się też sama liczba dostępnych wejść i wyjść. W nowo oferowanej serii CHF100A dostępnych w standardzie jest aż:» 7 wejść dyskretnych / 2 wyjścia dyskretne (NPN/PNP),» 1 wejście wysokoczęstotliwościowe (HDI),» 2 wejścia analogowe (napięciowe oraz napięciowo-prądowe) / 2 wyjścia analogowe (napięciowo-prądowe). Wzbogacona została również funkcjonalność wpływająca na niezawodność pracy oraz łatwość obsługi i parametryzacji urządzenia. Jedną ze zmian jest usunięcie możliwości sterowania prostą kaskadą dwóch pomp. Funkcja ta nie była powszechnie wykorzystywana ze względu na możliwość wyboru dedykowanej do zastosowań w gospodarce wodno-ściekowej serii Astraada Drive CHV160, posiadającej znacznie większe możliwości sterowania kaskadą nawet do 9 pomp. Wprowadzenie do oferty nowej serii CHF100A pozwala użytkownikom bardziej efektywnie wykorzystywać przemienniki częstotliwości Astraada Drive, standaryzując rozwiązanie do jednej serii, niezależnie czy będą one wykorzystywane w zakładzie do regu- lacji pracy pompy, wentylatora z wykorzystaniem sterowania skalarnego U/f czy też w bardziej wymagającej aplikacji napędu przenośnika lub taśmociągu z wykorzystaniem sterowania wektorowego. Upraszcza to serwisowanie oraz gospodarkę magazynową w działach utrzymania ruchu, pozwalając mniejszym kosztem zapewnić zamienniki na magazynie na wypadek awarii. 14 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Biuletyn Automatyki 66( (4/2010) 15
Technologie, produkty, zastosowania Proficy Process Systems efektywność inwestycji w systemy klasy DCS Duże inwestycje w najbardziej kluczowe dla firmy systemy wiążą się z odpowiedzialnością wyboru rozwiązania, które nie tylko zapewni ciągłość produkcji ale również nie będzie generowało wysokich kosztów związanych z instalacją i eksploatacją systemu. Całkowity koszt posiadania systemu ang. TCO (Total Cost of Ownership) to wskaźnik umożliwiający ocenę inwestycji np. w kontekście rentowności poprzez wykazanie kosztów jakie użytkownik musi ponieść w całym okresie eksploatacji systemu. Michał Januszek Jarosław Gracel TCO według definicji stworzonej zapisane w specyfikacji technicznej taśmociągach itp.), miksery z różnymi przez grupę analityczną Gartner sta- zawartej w wymaganiach użytkownika prędkościami obrotu, przepływomierze nowi koszt pozyskania, instalowania, (relacja koszt funkcjonalność). czy czujniki pomiarowe to najczęściej użytkowania, utrzymywania i w końcu pozbycia się aktywów w firmie na przestrzeni określonego czasu. Ten występujące w instalacji elementy, któ- Funkcjonalność i szybkość wdrożenia re wymagają zautomatyzowania. Obsługa tych urządzeń realizowana jest istotny parametr który powinien być Z naszego doświadczenia wynika, poprzez gotowe bloki, które zapewnia- uwzględniany na etapie wyboru roz- że jednym z narzędzi, które pozwala- ją obsługę stanu pracy czy wyłączenia wiązania zostanie omówiony na przy- ją na szybkie uruchomienie systemu, oraz czuwają nad stanami przejściowy- kładzie Proficy Process Systems (PPS) są gotowe bloki funkcyjne realizujące mi uruchomienia i zatrzymywania. kompleksowego systemu sterowania zaawansowaną logikę sterującą. Czas Blok to nie tylko algorytm sterowania, klasy DCS, przeznaczonego dla insta- tworzenia aplikacji znacząco skraca to również elementy graficzne. Widok lacji w przemyśle energetycznym, che- się w momencie, gdy możemy wyko- wizualizacji urządzenia i jego stacyj- micznym czy systemach zaopatrzenia rzystać gotowe funkcje logiczne stero- ka pozwalają na wyświetlanie szcze- w wodę, utylizacji ścieków i innych wania procesem wbudowane w system. gółów pracy elementu, zmianę stanu odpowiedzialnych instalacjach. Napędy jedno i dwukierunkowe (wy- czy przejście w tryb pracy ręcznej lub korzystywane w zaworach, pompach, serwisowej, specjalne mechanizmy Koszt planowania Dobra inwestycja wymaga zaplanowania. Etap ten wymaga zaangażowania środków pozwalających na przemyślenie inwestycji oraz wybór rozwiązań, które pośrednio przełożą się na inne koszty związane z TCO. Dobre planowanie pozwala znacząco zwiększyć oszczędności na dalszych etapach inwestycji. TCO Koszt pozyskania Istotnym czynnikiem mającym wpływ na TCO jest koszt pozyskania (zakupu) danego rozwiązania. Na tym etapie warto sprawdzić, czy proponowane rozwiązanie spełnia wymogi 16 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Technologie, produkty, zastosowania Niski koszt posiadania (TCO, Total Cost of Ownership) Korzystna relacja koszt-funkcjonalność Wzrost efektywności, redukcja kosztów KORZYŚCI BIZNESOWE Otwartość systemu Bezawaryjność Elastyczność rozbudowy Szybkość implementacji Wydajność procesorów Poprawa wydajności Wydłużenie czasu uptime Zwiększenie uzysku Redukcja kosztów energii KORZYŚCI OPERACYJNE zapewniają wymianę danych pomiędzy stacją procesową, konsolą operatorską użytkownika czy serwerem danych historycznych. Ponadto możliwość definiowania własnych bloków funkcyjnych, zawierających algorytmy sterowania urządzeń, wraz z elementami graficznymi pozwala na szybkie zaprogramowanie złożonego procesu. Ważnym aspektem jest również szybkość procesorów w kontrolerach sterujących. Dobrze jest zabezpieczyć się przed koniecznością wymiany procesorów na szybsze w trakcie eksploatacji, inwestując w szybkie rozwiązanie już na samym początku. Możliwości rozbudowy i otwartość Kolejnym aspektem, który często nie jest brany pod uwagę na etapie zakupu systemu, jest możliwość jego rozbudowy. Po wdrożeniu systemu, podczas trwającej wiele lat eksploatacji, pojawiają się nowe potrzeby użytkowników. W tak długim cyklu życia przydatną funkcjonalnością systemu jest jego zdolność do zarządzania wersjami aplikacji, tak aby każda zmiana w systemie była automatycznie rejestrowana i dokumentowana. Warto również weryfikować koszty np. udostępnienia Proficy Process Systems ( PPS) Otwartość protokołów komunikacyjnych i baz danych Integracja z systemami MES i ERP Sprawdzone procesory i moduły wejść/wyjść Wbudowana redundancja Zarządzanie wersjami programów Wsparcie i szkolenia na terenie Polski Gotowe bloki realizujące zaawansowaną logikę sterowania Centralna baza danych z aplikacją Projektowanie przez wielu projektantów równocześnie Efektywne algorytmy sterowania Długi czas MTBF FUNKCJE SYSTEMU protokołów komunikacyjnych, pozwalających na odczyt kluczowych danych procesowych z bazy danych. Elastyczność systemu jest rozumiana również jako możliwość konfiguracji systemu do pracy w różnych architekturach. Instalacje mają swój unikatowy charakter. Jedne wymagają jedynie lokalnego sterowania, inne są systemami rozproszonymi. PPS pozwala na dostosowanie architektury systemu do wymogów instalacji. System sterowania bardzo często wymaga integracji z już istniejącymi urządzeniami, a wtedy bardzo ważnym aspektem jest jego otwartość w warstwie obsługiwanych protokołów komunikacyjnych. PPS oferuje szeroką gamę modułów komunikacyjnych pozwalających na integrację wielu różnorodnych urządzeń bez dodatkowych, często drogich licencji. Wśród nich są m.in. obsługa protokołów Profibus, DeviceNet, Genius, Hart, Fieldbus Fundation, Modbus RTU/TCP, EGD i innych. PPS równie dobrze może pełnić rolę serwera danych systemu, umożliwiając dostęp do bieżących danych procesowych oraz historycznych poprzez uniwersalne mechanizmy wymiany, takie jak OPC Data, OPC Alarm&Event, OLEDB (SQL), Modbus TCP. Rozwiązanie PPS pozwala na szybkie przygotowanie raportów w arkuszach Excel, udostępnianie danych do systemów MES/ERP oraz zdalny podgląd procesu z poziomu przeglądarki internetowej. Te wszystkie czynniki techniczne znacząco wpływają na koszt eksploatacji, będący jedną z istotniejszych składowych TCO. Koszty awarii i utrzymania ruchu Kluczowych elementem TCO systemu są koszty awarii oraz koszty utrzymania ruchu. Tutaj powinniśmy zwrócić uwagę na możliwość poprawy wskaźnika up-time (dostępności instalacji) oraz wskaźnika mówiącego o awaryjności urządzeń, czyli MTBF (Mean Time Between Failure). Wraz ze wzrostem wartości wskaźnika up-time przy jednoczesnym wydłużaniu czasu MTBF koszty systemu maleją. Na wypadek awarii warto, aby rozwiązanie dawało możliwość wymiany modułów na ruchu oraz szybkiej rekonfiguracji systemu. Koszty szkoleń Szkolenia są bardzo ważnym elementem w długofalowym planie rozwoju kompetencji personelu. Warto już na początku określić, jakie kompetencje chcemy utrzymywać i nabywać w ramach organizacji, aby we współpracy z firmami integratorskimi minimalizować koszty i skracać czas wszelkiego rodzaju modernizacji systemu. Podsumowując, widać, że inwestycje w zaawansowane technologie sterowania wymagają odpowiedzialnego i świadomego podejścia na etapie wyboru dostawcy. Bardzo przydatne jest tutaj takie narzędzie jak analiza całkowitych kosztów posiadania (TCO), która pozwoli odpowiedzieć na poniższe pytania. Który system będzie najtańszy w całym cyklu życia instalacji? Kiedy optymalnie zmodernizować lub wymienić instalację, aby zminimalizować straty? Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 17
Technologie, produkty, zastosowania Migracja ze sterowników do kontrolerów PACSystems Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, sterowniki serii 90-30 oraz 90-70 pracowały na niejednej polskiej instalacji przemysłowej, przyczyniając się do osiągnięcia oczekiwanej produktywności przedsiębiorstwa. Idąc z duchem czasu, należałoby rozważyć inwestycje, które zapewnią tak sprawne funkcjonowanie układów automatyki przemysłowej na kolejne kilkanaście lat, a być może i na dłużej Grzegorz Faracik Jaki powinien być system automatyki, który sprosta nowym, coraz to bardziej wyrafinowanym oczekiwaniom? Użytkownicy takich systemów stawiają szereg wymagań, które postaram się zasygnalizować w niniejszym artykule. Jestem przekonany, że większości z nich mogą sprostać kontrolery PACSystems, czyli kontrolery serii RX3i oraz RX7i. Przez cale lata, program sterujący w sterowniku serii 90-30 był rozbudowywany, aż w jednostce centralnej zaczęło brakować pamięci. Co teraz mogę zrobić? Jeżeli program sterujący rozrósł się na tyle, że nie wystarcza już nawet najmocniejsza jednostka centralna serii 90-30, to pozostaje wymiana systemu sterowania na serię PACSystems RX3i. Standardowa jednostka centralna tej serii ma pamięć 10MB (RAM i Flash), ale są też i jednostki o pamięci 64MB. Tak obszerna ilość pamięci może posłużyć nie tylko do przechowywania dużego programu sterującego, ale też i wielu danych procesowych. Sposób podziału pamięci na program i dane ustalany jest przez programistę i nawet połowa pamięci może zostać przeznaczona na przechowywanie danych (czyli odpowiednio 5MB oraz 32MB). System sterowania musi dostarczać więcej, bardziej precyzyjnych informacji diagnostycznych. Nowe moduły serii RX3i, mają poszerzoną diagnostykę; bogatsza diagnostyka dotyczy zarówno samego modułu, jak i jego obwodów obiektowych. Poszerzone zostały informacje o rodzajach alarmów i ich sposobach raportowania. Nowe zmienne systemowe umożliwiają śledzenie pracy poszczególnych komponentów kontrolera. Będę wykonywać skomplikowane zmiany w programie na ruchu. Jakie narzędzia mogą mnie w tym wspomóc? Kontroler pozwala oczywiście na programowanie na ruchu. Jednakże, oprócz tego, producent przygotował dla serii PACSystems narzędzie test mode, umożliwiające testowanie nowej wersji programu, bez usuwania starej wersji z pamięci CPU. W przypadku natychmiastowej konieczności przywrócenia stabilnej wersji programu, można skorzystać ze starej wersji, przechowywanej wciąż w jednostce centralnej CPU. Chcę szybciej i wydajniej programować. PACSystem zapewnia bogatszy zestaw fabrycznych bloków funkcyjnych. Dodatkowo, szybkość i wydajność programisty może być znacząco zwiększona dzięki uży- ciu własnych bloków funkcyjnych, które można następnie dystrybuować w postaci bibliotek. Własne bloki funkcyjne pozwalają na optymalne pisanie kodu sterującego. Tak jak 18 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)
Technologie, produkty, zastosowania program sterujący, również własne bloki funkcyjne mogą być realizowane przy użyciu różnych języków programowania: drabinkowego, FBD, C lub strukturalnego. Programista ma bezpośredni dostęp do podglądu dowolnego wywołania bloku funkcyjnego, co wpływa na skrócenie czasu potrzebnego na uruchomienie programu. Oczekuję większej wydajności od systemu sterowania. Procesory jednostek centralnych o szybkości 300MHz oraz 1GHz umożliwiają w ekstremalnych sytuacjach osiągnięcie czasu cyklu kontrolera poniżej 1 milisekundy. Rozbudowane aplikacje nie powodują z reguły przekroczenia czasu cyklu rzędu od kilkunastu do kilkudziesięciu milisekund. Na zaznaczenie zasługuje fakt, iż magistrala syste- mowa kontrolera RX3i jest 250 razy szybsza, aniżeli i w sterowniku serii 90-30. Do bardzo szybkiej obsługi wybranych procesów mogą posłużyć przerwania czasowe i sprzętowe, dostępne w kontrolerach PACSystems. Mam mało czasu na wymianę systemu sterowania; jak maksymalnie przyspieszyć proces migracji do PACSystems? Oprócz automatycznej konwersji programu do serii PACSystems, udogodnieniem w pracy są te same rozmiary otworów montażowych kasety, czy też dobrze znane środowisko do programowania, to samo, co dla starszych serii sterowników (Proficy Machine Edition, wymagana jest wersja Professional). System ma być otwarty. Bogate możliwości komunikacyjne serii 90-20 i 90-70 zostały poszerzone, poprzez większą ilość protokołów komunikacyjnych w modułach komunikacyjnych (np. Modbus klient i serwer, SRTP klient i serwer, EGD w module komunikacyjnym Ethernet). PACSystems umożliwia też łatwą budowę redundowanego łącza komunikacyjnego Ethernet; tzw. redundancję łącza. Moduły komunikacyjne dla łączy szeregowych pozwalają na szybkie skonfigurowanie komunikacji w protokole Modbus RTU (tzn. bez pisania programu obsługującego komunikację). Mam system automatyki, oparty o sterownik serii 90-30 (lub 90-70). Czy muszę napisać od nowa program sterujący, chcąc przejść na PACSystems? Nie, konwersja konfiguracji i programu następuje w locie, z chwilą zmiany serii 90-30/90-70 na PACSystems. Sporządzany wtedy jest raport zawierający podsumowanie automatycznej konwersji programu. Może okazać się ko- nieczne wprowadzenie drobnych, kosmetycznych zmian, wynikających np. z konwersji bloku funkcyjnego na taki, który ma dodatkowe wejście lub wyjście. Czy przy przejściu na nowy system sterowania, muszę wyrzucać cały sterownik 90-30? Nie, moduły wejść/wyjść serii 90-30 mogą być zainstalowane i nadal używane w kontrolerze RX3i. Chcę teraz zbudować system sterowania o podwyższonej dostępności. Zarówno kontrolera RX3i, jak i RX7i, mogą posłużyć do budowy systemu o podwyższonej niezawodności z gorącą rezerwacją. Procesem technologicznym steruje jeden z dwóch nadrzędnych kontrolerów. Czas, potrzebny na ich synchronizację i osiągnięcie pełnej gotowości na przejęcie sterowania jest równy czasowi trwania jednego cyklu CPU. Takie systemy są bazą dla kluczowych fragmentów instalacji. Jak ja to wszystko będę programować? Obecnie używane oprogramowanie narzędziowe Proficy ME, w wersji Professional, umożliwia na programowanie kontrolerów serii RX3i i RX7i. Pozwala na otwarcie programu utworzonego również w poprzednich wersjach narzędzi programistycznych (Logicmaster 90, VersaPro). Aktualnie prowadzona jest akcja, dzięki której można nabyć oprogramowanie po cenie promocyjnej. Zapraszamy po szczegóły na stronę internetową www.astor.com.pl. Biuletyn Automatyki 66 (4/2010) 19
Technologie, produkty, zastosowania Jedna seria kilka urządzeń Wydajna platforma sprzętowa, jaką stworzył Horner, pozwoliła na zbudowanie kilku rozwiązań, które różnią się od siebie możliwościami komunikacyjnymi, przeznaczeniem oraz funkcjonalnością. Urządzenia z wbudowaną obsługą sygnałów wejściowych i wyjściowych stanowią ciekawą alternatywę cenową i funkcjonalną dla prostych systemów wykorzystujących osobny panel operatorski oraz sterownik. Jedno urządzenie setki zastosowań Integracja sterownika programowalnego z panelem operatorskim i wbudowaną obsługą sygnałów wejściowych i wyjściowych w jednym urządzeniu daje nieograniczone możliwości zastosowań. Rozbudowana funkcjonalność sterownika XL6 pozwala na sterowanie małymi i średnimi aplikacjami pracującymi w dowolnym segmencie automatyki. Horner APG sterowniki z 6 panelem operatorskim Łatwa integracja sterownika na obiekcie Kompaktowe rozmiary rozwiązań XL6 pozwalają na ich stosowanie nawet w najmniejszych instalacjach, gdzie występuje ograniczona ilość miejsca przeznaczonego na sterownik i panel. Dwa sposoby montażu: panelowy i na szynie DIN daje pełną dowolność przy instalacji urządzenia na obiekcie. Duża wydajność i niezawodność Wydajne jednostki centralne oraz duża ilość pamięci przeznaczonej na program sterujący i ekrany operatorskie dają projektantom możliwości tworzenia rozbudowanych aplikacji sterujących i wizualizacyjnych w zależności od potrzeb każdego sterowanego obiektu. Prosta i intuicyjna obsługa panelu Wbudowany w urządzenie dotykowy, kolorowy panel operatorski o przekątnej 6 daje użytkownikom pełną dowolność podczas konfiguracji zawartości ekranów oraz pozwala na obsługę aplikacji wielojęzycznych i dowolnego kroju czcionki. Dodatkowo wszystkie modele wyposażone są w klawiaturę funkcyjną. Cechy ta mają bezpośrednie przełożenie na intuicyjność obsługi aplikacji przez personel. 20 Biuletyn Automatyki 66 (4/2010)