Informacja z wyników kontroli przyrządów pomiarowych - II kwartał 2011 r. Celem kontroli było sprawdzenie i ocena, czy wprowadzone do obrotu urządzenia pomiarowe (wodomierze), spełniają wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007r., Nr 3, poz. 27 z późn. zm.), wdrążającym do polskiego prawa postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID). Kontrolą objęto 7 podmiotów gospodarczych prowadzących m.in. sprzedaż materiałów instalacyjnych wodno - kanalizacyjnych i centralnego ogrzewania, w tym urządzeń pomiarowych. Podczas przeprowadzonych kontroli ogółem zbadano 38 rodzajów wodomierzy produkcji krajowej oraz innych krajów UE, w tym: 12 rodzajów wodomierzy, produkcji krajowej, oznaczonych znakiem CE, podlegających przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych, 26 rodzajów wodomierzy wprowadzonych do obrotu na podstawie decyzji zatwierdzenia typu, na zasadach określonych w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach, do których nie miały zastosowania przepisy dot. wymagań zasadniczych określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. SYSTEM OCENY ZGODNOŚCI Kontrolą objęto 12 rodzajów wodomierzy produkcji krajowej. W wyniku przeprowadzonej oceny zakwestionowano 10 rodzajów wodomierzy, co stanowi 83% zbadanych wyrobów. 1. Sprawdzenie oznakowania znakiem CE Wszystkie objęte kontrolą przyrządy pomiarowe podlegające ocenie zgodności były oznaczone znakiem CE. Oznakowanie CE było nieusuwalne, wyraźnie widoczne i trwałe. 2. Sprawdzenie oznakowania dodatkowym oznakowaniem metrologicznym. Na wodomierzach zaraz za znakiem CE umieszczono dodatkowe oznakowanie metrologiczne składające się z litery M i dwóch ostatnich cyfr roku, w którym zostało umieszczone na przyrządzie pomiarowym (M 10, M11). 3. Sprawdzenie oznakowania numerem jednostki notyfikowanej
Na zbadanych wodomierzach obok oznakowania znakiem CE i dodatkowego oznakowania metrologicznego zamieszczono numer jednostki notyfikowanej uczestniczącej w procedurze oceny zgodności. 4. Sprawdzenie oznakowania nazwą lub znakiem producenta. Na podzielni poszczególnych wodomierzy zamieszczano znak producenta. Ponadto na opakowaniach jednostkowych lub w instrukcjach obsługi zamieszczono pełne dane producenta. 5. Sprawdzenie czy na przyrządzie pomiarowym zostały zamieszczone dodatkowe informacje. Na podzielni zgodnie z przepisami 32 ust. 4 rozporządzenia MG na przyrządach pomiarowych zamieszczono m.in. następujące dodatkowe informacje: numer certyfikatu badania typu, typ urządzenia pomiarowego, numer fabryczny/seryjny, jednostka pomiarowa m 3, klasa dokładności, ciągły strumień objętości Q 3 m 3 /h, klasa czułości profilu przepływu U0 D0, współczynnik Q 3 / Q 1 - R, klasa temperatury T, maksymalne dopuszczalne ciśnienie, strata ciśnienia Δ P. 6. Sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań w zakresie wskazań przyrządu pomiarowego oraz informacji dot. wodomierza wynikające z rozporządzenia MG i załącznika nr 1. Wskazania wodomierzy wyrażono w legalnych jednostkach miary m 3 umieszczonych obok wartości liczbowej. Wskazania wyników pomiaru przez przyrządy pomiarowe są przedstawiane na urządzeniu wskazującym w sposób wyraźny i jednoznaczny oraz łatwy do odczytania. Ponadto urządzenie wskazujące jest dostępne dla konsumenta bez konieczności użycia dodatkowych narzędzi, których wskazanie jest podstawą do ustalenia wysokości opłaty. Na obudowie poszczególnych wodomierzy wytłoczono kierunek przepływu wody w postaci strzałki. Objęte kontrolą wodomierze zostały skonstruowane w sposób umożliwiający działanie w każdym położeniu. Na podzielni określono warunki znamionowe użytkowania wodomierzy - współczynnik Q 3 /Q 1 (zakres pomiaru R). Wodomierze mogą być przeznaczone do działania w zakresach temperatur od 0 0 C do 30 0 C (zimna woda) oraz 30 0 C do 90 0 C (ciepła woda). Zakres ciśnienia wody w zbadanych wodomierzach wynosi od 0,3 bara do 16 barów. W poddanych ocenie wodomierzach nie stwierdzono uszkodzeń mechanicznych. 7. Sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań w zakresie instrukcji obsługi przyrządu pomiarowego.
Niezgodności w zakresie instrukcji ( 22 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych) stwierdzono w 10 rodzajach wodomierzy, a mianowicie: a) do 8 rodzajów wodomierzy: jednostrumieniowych skrzydełkowych suchobieżnych JS: R 20, ½ cala, 1,6 m 3 /h (zimna i ciepła woda) oraz R 20, ¾ cala, 2,5 m 3 /h (zimna i ciepła woda), jednostrumieniowych mokrobieżnych: R 20, ½ cala, 1,0 m 3 /h (zimna i ciepła woda); R 20, ¾ cala, 2,5 m 3 /h (zimna woda) oraz R 100, ¾ cala, 2,5 m 3 /h (zimna woda), nie dołączono instrukcji obsługi. W karcie gwarancyjnej dołączanej do przedmiotowych wodomierzy zamieszczono jedynie dane metrologiczne oraz wymiary gabarytowe i przyłączeniowe. b) w instrukcjach obsługi dołączonych do 2 rodzajów wodomierzy: skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ½ cala, typ JS 1,6-02 Smart+, skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ¾ cala, typ JS 2,5-02 SN+ nie zamieszczono klasy warunków środowiskowych mechanicznych i elektromagnetycznych (wymagania 22 ust 1 i 2 rozporządzenia MG). 8. Procedura oceny zgodności Z okazanych dokumentów wynika, iż objęte kontrolą wodomierze, zgodnie z wyborem producentów, poddano następującej procedurze oceny zgodności badanie typu moduł B połączony z zapewnieniem jakości produkcji moduł D. Na objęte kontrolą wodomierze producenci posiadają ważne certyfikaty badania typu WE wydane przez jednostki notyfikowane (Słowacki Instytut Metrologii w Bratysławie, Czeski Instytut Metrologii w Brnie). 9. Sprawdzenie, czy do kontrolowanego przyrządu pomiarowego została wystawiona prawidłowa deklaracja zgodności Do 2 rodzajów wodomierzy: skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ½ cala, typ JS 1,6-02 Smart+, skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ¾ cala, typ JS 2,5-02 SN+ nie dołączono kopii deklaracji zgodności w rozumieniu przepisów pkt 6.5.1.1 załącznika nr 11 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych. Do wodomierzy producent dołączył kopię krajowej deklaracji zgodności z dnia 31 sierpnia 2008 r. dot. wyrobów wprowadzonych do obrotu na podstawie decyzji zatwierdzenia typu. Według złożonego wyjaśnienia przedsiębiorca dołączył krajową deklarację zgodności do ww. wodomierzy przez pomyłkę. Czynności podjęte przez WIIH
W toku kontroli do producentów kwestionowanych przyrządów pomiarowych kierowano pisma informujące o możliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonych niezgodności. Przedsiębiorca podjął działania naprawcze polegające na dostarczeniu instrukcji obsługi zarówno do kontrolowanej jednostki jak i pozostałych kontrahentów handlowych, celem dołączenia jej do kwestionowanych wodomierzy. Powyższy fakt został udokumentowany stosownymi oświadczeniami dystrybutorów. W pozostałych przypadkach działania naprawcze polegały na uzupełnieniu instrukcji obsługi o brakujące informacje dotyczące klasy warunków środowiskowych mechanicznych i elektromagnetycznych oraz przesłaniu właściwej kopii deklaracji zgodności. WODOMIERZE WPROWADZONE DO OBROTU NA PODSTAWIE DECYZJI ZATWIERDZENIA TYPU W toku kontroli stwierdzono 26 rodzajów wodomierzy, w tym: 4 rodzaje produkcji krajowej, 22 rodzaje produkcji innych krajów UE. posiadające ważne decyzje zatwierdzenia typu. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2006r o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych innych ustaw, decyzje zatwierdzenia typu, dotyczące przyrządów pomiarowych, wydane przed dniem 7 stycznia 2007r. na podstawie ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach uznaje się za ważne do dnia upływu okresu ich ważności. W toku kontroli na objęte kontrolą przyrządy pomiarowe przedsiębiorcy przedłożyli decyzje zatwierdzenia typu, wydane przez Prezesa Głównego Urzędu Miar lub właściwe organy w innych krajach UE. Na ww. przyrządach pomiarowych zamieszczono m.in.: nazwę producenta, parametry użytkowe, znak zatwierdzenia typu, rok produkcji, typ wyrobu, numer fabryczny, maksymalną dopuszczalną temperaturę wody oraz cechy legalizacji. W instrukcjach dołączanych do objętych kontrolą wodomierzy zamieszczono informacje zawierające m.in. dane producenta, warunki instalacji, uruchamiania i odczytywania prawidłowości wskazań, wymagane zabezpieczenia, wymagania metrologiczne. Inne informacje 1. Wszystkie kontrole przyrządów pomiarowych zostały zakończone. 2. Do organów ścigania skierowano zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 45 i 46 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności wobec jednego z producentów za wprowadzenie do obrotu wodomierzy jednostrumieniowych skrzydełkowych suchobieżnych oraz mokrobieżnych niezgodnych z zasadniczymi wymaganiami. Do ww. wodomierzy producent nie dołączył instrukcji obsługi wymaganych 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych.
3. W II kwartale 2011 r. na adres tut. Inspektoratu nie wpłynął żaden wniosek z Urzędu Celnego o wydanie opinii dotyczącej przyrządów pomiarowych. 4. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy posiadali aktualne zgłoszenia prowadzonej działalności do ewidencji lub rejestru sądowego. Nie stwierdzono niezgodności prowadzonej działalności gospodarczej z zakresem określonym w odpisach z rejestru handlowego KRS lub zaświadczeniach o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Podsumowanie Spośród wszystkich objętych kontrolą wodomierzy 31% stanowiły przyrządy pomiarowe produkcji krajowej podlegające ocenie zgodności. Należy nadmienić, że podczas kontroli przeprowadzonej w 2008 r. wszystkie wodomierze zostały wprowadzone do obrotu na podstawie decyzji zatwierdzenia typu. Powyższe świadczy o sukcesywnym pojawianiu się w obrocie handlowym przyrządów pomiarowych podlegających przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych. Z uwagi na to, że część wyrobów będzie wprowadzana do obrotu handlowego na podstawie decyzji zatwierdzenia typu do czasu upływu ich ważności, zdaniem tut. Inspektoratu należałoby rozważyć przeprowadzenie ponownej kontroli przyrządów pomiarowych pod kątem zgodności z zasadniczymi wymaganiami w znacznie odleglejszym okresie czasu (po 2012 roku) i sprawdzenie wówczas, czy przedsiębiorcy zastosowali się do nowych przepisów wynikających z ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007 r., Nr 3, poz. 27 z późn. zm.), wdrążającym do polskiego prawa postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID).