Makroekonomia blok VII Inflacja
Definicja inflacji INFLACJA proces wzrostu ogólnego (średniego) poziomu cen Obliczanie inflacji konstruowany jest wskaźnik cen stanowiący procentową miarę zmian wydatków związanych z zakupem ustalonego zestawu dóbr (tzw. Koszyka) w określonym czasie Wskaźnik cen dóbr i usług konsumpcyjnych Wskaźnik cen hurtowych i detalicznych Wskaźnik cen wszystkich dóbr i usług wchodzących do PKB (tzw. deflator PKB)
Wskaźnik cen - przykład
Wskaźnik stopy inflacji WSI określa procentowy wzrost poziomu cen w ciągu roku Sposoby liczenia WSI: 1. Porównanie ogólnego poziomu cen z roku t1 z analogicznym poziomem cen z roku t2 (wg wskaźników przeciętnych dla 12 m-cy) 2. Porównanie ogólnego poziomu cen z grudnia roku t1 z grudniem t2
Odmiany inflacji (wg stopnia nasilenia) Inflacja pełzająca nie przekracza 5% rocznie Inflacja umiarkowana między 5 10% Inflacja galopująca między 10 150% Hiperinflacja powyżej 150%
Ekonomiczno-społeczne skutki inflacji POZYTYWNE: - Obniżenie realnych stóp % - Obniżenie płac realnych NEGATYWNE: - Zniekształcenie informacyjnej funkcji cen - Ucieczka od pieniądza - Redystrybucja dochodów - Wzrost niepewności i osłabienie aktywności gosp. - Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym - Wzrost kosztów obsługi działalności gosp.
Główne teorie inflacji- Monetarna (Neoilościowa) Poziom cen towarów i usług zależy od ilości pieniądza w obiegu (I. Fisher) sfera realna i pieniężna gosp. są dychotomiczne. Podaż pieniądza nie wpływa na DN M * V = P * Y M = P M ilość pieniądza w obiegu V szybkość obiegu pieniądza (ilość transakcji w jakimś czasie) P poziom cen towarów Y realny DN Monetaryści (M. Friedmann) M * V = (P * Y) Zmiany podaży pieniądza w krótkim okresie wywołują zmiany realnego DN. W długim okresie nie. Inflacja jest powodem błędnej polityki BC
Popytowa teoria inflacji J.M. Keynesa Przyczyny inflacji tkwią w ustaleniu się agregatowego popytu na poziomie przewyższającym możliwości jego zaspokojenia Luka inflacyjna różnica między wielkością agregatowego popytu na towary, a wielkością DN przy pełnym wykorzystaniu zdolności wytwórczych Przyczyny wzrostu popytu -?
Luka inflacyjna (J.M Keynes)
Luka inflacyjna a wzrost cen W warunkach swobodnego kształtowania się cen rynkowych, pojawienie się luki inflacyjnej wywoła inflację (Nadwyżka popytu konfrontuje się z nieelastyczną podażą)
Kosztowa teoria inflacji Przyczyna inflacji wzrost kosztów produkcji niezależny od agregatowego popytu Przedsiębiorstwa przerzucają wzrost kosztów produkcji na nabywców poprzez wzrost cen Typy inflacji kosztowej: - Inflacja płacowa (wzrost płac niezależny od popytu na pracę), - Inflacja wywołana przez zyski, - Inflacja wywołana przez wzrost cen dóbr importowanych - Inflacja wywołana przez podatki
Inflacja kosztowa J.K. Galbraith w rozwiniętej gosp. Występują dwa wielkie ugrupowania monopolistyczne: pracodawcy i związki zawodowe ceny towarów kontrolują one płace SPIRALA CENOWO PŁACOWA Polityka antyinflacyjna zmniejszenie tempa wzrostu kosztów (polityka antymonopolowa) i zmniejszenie wzrostu płac (osłabienie pozycji związków zawodowych)
Inflacja kosztowa
Inflacja a bezrobocie. Krzywa A.W. Philipsa Odwrotna zależność pomiędzy inflacją a bezrobociem Bezrobocie rośnie inflacja maleje Bezrobocie maleje inflacja rośnie
Zmodyfikowana krzywa Philipsa wg P.A. Samuelsona i R.M. Solowa zależność stopy bezrobocia i stopy inflacji WYMIENNOŚĆ INFLACJI i BEZROBOCIA
Kryzys teorii Stagflacja Slumpflacja Powrót do teorii naturalnej stopy bezrobocia (M. Friedmana i E.S. Phelpsa) wymienność inflacji i bezrobocia ma krótkotrwały charakter. W długim okresie efektem ekspansywnej poltyki gosp. Jest tylko wyższe tempo inflacji
Teoria naturalnej stopy bezrobocia Długookresowa krzywa Philipsa ma postać pionowej prostej wg hipotezy racjonalnych oczekiwań