Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, totograficznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody ZNACZENIE ZASIŁKÓW DLA BEZROBOTNYCH DLA PRZEPŁYWÓW Z BEZROBOCIA DO ZATRUDNIENIA Ewa Gałecka-Burdziak Doktorantka Szkoły Głównej Handlowej WPROWADZENIE Zasiłki dla bezrobotnych stanowią jedno z głównych narzędzi pasywnej polityki państwa na rynku pracy. Ich zasadniczym celem jest zapewnienie środków do życia osobom bezrobotnym poszukującym pracy przez z góry określony okres. Ustawa z 20 kwietnia 200 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 1 określa w art. 1 warunki, jaki musi spełnić bezrobotny, by kwalifikować się do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych, którego wysokość ustalono w art. 2. Istotną kwestią zawartą w art. 2 jest zróżnicowanie wysokości zasiłku w zależności od czasu trwania bezrobocia 2. Tę zasadę degresji w zakresie wypłaconego zasiłku wprowadzono z dniem 1 stycznia 2010 r. Charakter systemu zasiłków dla bezrobotnych, przykładowo, w zakresie ich wysokości, czasu otrzymywania, wymaganych warunków do otrzymania zasiłku wpływa na wysokość stopy kompensacji 3, determinując jednocześnie intensywność poszukiwań zatrudnienia przez bezrobotnych (Kwiatkowski 200, s. ). Zatem zróżnicowanie wysokości zasiłku w zależności od okresu trwania bezrobocia winno spowodować intensyfikację działań podejmowanych przez bezrobotnych w celu znalezienia zatrudnienia w początkowej fazie bezrobocia (Cahuc 200, s. 19). Wysokość zasiłku dla bezrobotnych w porównaniu z przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej w okresie 2001 2010 kształtowała się średnio na poziomie około 21% (przy zauważalnej tendencji malejącej). Jest to stosunkowo niski odsetek przeciętnego wynagrodzenia. Należy jednak pamiętać o szerokim spektrum innego rodzaju zasiłków dostępnych w ramach pomocy społecznej, które również w istotny sposób determinują wysokość stopy kompensacji. Celem niniejszego artykułu jest próba określenia wpływu zasiłków dla bezrobotnych na szanse odpływu z bezrobocia do zatrudnienia. Przedstawiono w nim uwarunkowania teoretyczne wpływu zasiłków na intensywność poszukiwania zatrudnienia przez bezrobotnych, wskazując również możliwe implikacje na poziomie makroekonomicznym. Następnie dokonano analizy statystycznej danych obrazujących zakres i wielkość wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych w Polsce z wykorzystaniem danych publicznych służb zatrudnienia. Zaprezentowano także charakterystykę próby wykorzystanej do analizy empirycznej. Przy badaniu empirycznym wykorzystano model logitowy. Badania dokonano na podstawie danych mikroekonomicznych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności dla lat 200 2009 w układzie kwartalnym. Okres poddany analizie powinien stanowić adekwatny punkt wyjścia do dalszych empirycznych badań porównawczych, mając na uwadze zmiany zasad określania wysokości zasiłku, wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2010 r. Całość artykułu kończy podsumowanie wraz z najważniejszymi wnioskami płynącymi z analizy. WPŁYW ZASIŁKÓW NA ODPŁYWY Z BEZROBOCIA DO ZATRUDNIENIA W ŚWIETLE TEORII POSZUKIWAŃ NA RYNKU PRACY Prosty model teorii poszukiwań na rynku pracy przedstawia optymalną strategię zachowania się bezrobotnych poszukujących pracy poprzez wybór wysokości płacy progowej (Cahuc 200, s. 109). Jej wysokość uzależniona jest między innymi od wysokości otrzymywanych zasiłków dla bezrobotnych, czy stopy napływu wolnych miejsc pracy. Wzrost wysokości otrzymywanych zasiłków dla bezrobotnych powoduje wzrost dochodów w czasie bezrobocia, przy jednoczesnym spadku kosztów krańcowych poszukiwań, a tym samym wzrost wysokości płacy progowej, co wpływa na okres poszukiwań i bezrobocia (Cahuc 200, s. 1; Kwiatkowski 200, s. 1). Z drugiej strony wzrost wysokości zasiłku dla bezrobotnych powoduje wzrost odpływu z bezrobocia do zatrudnienia dla bezrobotnych bez prawa, gdyż potencjalne posiadanie takich uprawnień w przyszłości staje się bardziej atrakcyjne (Holmlund 199, s. 3). Badania na poziomie makroekonomicznym nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie odnośnie do wpływu zasiłków dla bezrobotnych na przepływy z bezrobocia do zatrudnienia, mimo udokumentowanego wpływu na poziomie mikroekonomicznym (Petrongolo, Pissarides 2001, s. 1). Petrongolo i Pissarides (2001, s. 1) jako możliwe powody braku jednoznacznych wyników badań empirycznych podają trudności w odzwierciedleniu w szeregach czasowych złożoności systemu zasiłków dla bezrobotnych, przykładowo szczodrości systemu zasiłków dla bezrobotnych czy małej zmienności szeregów w zakresie czasu posiadania uprawnień do otrzymywania zasiłku przez bezrobotnych. Polityka Społeczna nr 9/2011 1
ZASIŁKI DLA BEZROBOTNYCH W POLSCE ANALIZA STATYSTYCZNA Szczodrość systemu zasiłków dla bezrobotnych stanowi istotną charakterystykę ich wpływu na rynek pracy. Na wykresie 1 przedstawiono kształtowanie się odsetków bezrobotnych uprawnionych w napływie i odpływie (lewa oś) oraz zasobie bezrobotnych (prawa oś) w latach 2001 2010. Postać wykresu wskazuje na analogiczne tendencje zmian w każdym przypadku, przy czym zmiany dokonywały się na różnych poziomach. W przypadku zasobu średnio 1% bezrobotnych było uprawnionych do otrzymywania zasiłku, dla strumieni odsetek ten kształtował się na poziomie około 2% z niewielką przewagą przy odpływie. Znaczący wzrost odsetka uprawnionych w zasobie w okresie 200 2009 dokonywał się równolegle do wzrostu w napływie i przyczyniły się one również do wzrostu w odpływie z lekkim opóźnieniem. Wykres 1. Odsetek uprawnionych dla bezrobotnych w napływie, odpływie (lewa oś) oraz zasobie bezrobotnych w latach 2001 2010 (prawa oś), w % 2% % 2% 3% 32% 2% 1% 2001M01 200M01 200M1 200M01 2010M01 2% 20% 1% 1% 1% udział uprawnionych w napływie udział uprawnionych w odpływie udział uprawnionych w zasobie Źródło: opracowanie własne na podstawie danych publicznych służb zatrudnienia dostępnych na stronie: http:www.psz.praca.gov.pl [dostęp 2.03.2011]. Z kolei na wykresie 2 przedstawiono udział uprawnionych do zasiłków dla bezrobotnych w ogóle bezrobotnych (lewa oś) na tle zmian wielkości wypłaconych zasiłków dla bezrobotnych (prawa oś). Lata 2002 200 charakteryzowały się przeciętnym spadkiem wartości obu wskaźników. Największy wzrost liczby uprawnionych miał miejsce między 200 a 2009 r. Wykres obrazuje również wpływ zmiany sposobu wypłaty zasiłków wprowadzonej z początkiem 2010 r., gdzie w I kwartale odnotowano znaczny wzrost wielkości wypłaconych zasiłków, mimo spadku odsetka uprawnionych w zasobie, przy czym wpływ tego czynnika w kolejnych miesiącach miał charakter wygasający. Wykres 2. Odsetek uprawnionych dla bezrobotnych w zasobie (lewa oś) oraz wysokość wypłaconych zasiłków dla bezrobotnych (prawa oś), w % i mln zł 2% 20% 1% 1% 1% 10% 2001M01 200M01 200M01 2010M01 300 20 200 10 100 udzia uprawnionych do zasi ków w zasobie wielko wyp aconych zasi ków dla bezrobotnych Źródło: jak w wykresie 1. CHARAKTERYSTYKA PRÓBY WYKORZYSTANEJ W BADANIU EMPIRYCZNYM W celu przeprowadzenia analizy empirycznej posłużono się danymi mikroekonomicznymi Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności dla lat 200 2009 w ujęciu kwartalnym. Do próby zostały zakwalifikowane osoby, które w ramach przeprowadzonych badań w pierwszym kwartale były sklasyfikowane jako bezrobotne, natomiast w kolejnym nadal pozostawały bezrobotne bądź zostały sklasyfikowane jako pracujące. Następnie próbę podzielono na dwie podpróby do pierwszej trafiły osoby posiadające prawo dla bezrobotnych w pierwszym z badanych kwartałów, do drugiej zaś osoby nieposiadające tego prawa. Taka segmentacja osób bezrobotnych umożliwia określenie wpływu wybranych determinant na szanse znalezienia zatrudnienia przez osoby bezrobotne, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu zasiłków dla bezrobotnych. Analizowana próba składa się z osób w wieku produkcyjnym, tzn. kobiet z przedziału wiekowego 1 9 oraz mężczyzn 1 lata. W tabeli 1 zaprezentowano liczebności w ten sposób skonstruowanych podprób. Wartości te pokazują, iż w grupie osób posiadających prawo 20,3% badanych znalazło zatrudnienie; wśród osób nieposiadających tego prawa odsetek ten wyniósł 1,%. Dla przeprowadzenia analizy na podstawie regresji logistycznej zmienna objaśniana przyjęła wartość: y = 1 dla osób, 1 Polityka Społeczna nr 9/2011
które przepłynęły w danym kwartale z bezrobocia do zatrudnienia, y = 0 w przeciwnym przypadku. Tabela 1. Liczebności podrób w badaniu empirycznym Wyszczególnienie Znaleźli zatrudnienie Pozostali bezrobotni 1 91 303 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych mikroekonomicznych BAEL za okres 200 2009. Analizie poddano wpływ następujących determinant na odpływy z bezrobocia do zatrudnienia: płeć, wiek, wykształcenie, wysokość płacy progowej, okres poszukiwania pracy oraz metody poszukiwania zatrudnienia. W przypadku grupy osób bezrobotnych uprawnionych mężczyźni stanowili prawie 3% próby, w drugiej podpróbie %. Strukturę wartości zmiennych dotyczących wieku, wykształcenia, wysokości płacy progowej oraz okresu poszukiwania pracy zawarto w tab. 2. Tabela 2. Struktura wartości zmiennych wiek, wykształcenie, płaca progowa oraz okres poszukiwania zatrudnienia w podpróbach Wiek Zmienna Wykształcenie Płaca progowa Okres poszukiwania pracy do 2 lat 2 3 lata 3 lata powyżej lat Komentarz wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjum lub niższe do 1000 zł 1001 100 zł od 101 zł do 3 miesięcy miesięcy 9 miesięcy 10 12 miesięcy powyżej 13 miesięcy Udział w % bezrobotnych 1, 2, 19,9 3,9 10, 2,, 1,3 1,0 2, 21,9 9,3, 2,9 13, 9,1,2 bezrobotnych 2,3 2, 1, 30,3 9,3 2,1 10,1 3, 1, 1,0 20,9 3,1 20,0 13,, 13,3,3 Analiza wartości zawartych w tej tabeli wskazuje, iż w podpróbie osób nieposiadających prawa większy udział miały osoby młodsze w porównaniu z bezrobotnymi posiadającymi prawo. W strukturze wykształcenia nie ma istotnych różnic, natomiast osoby posiadające prawo oczekują wyższych zarobków przy podjęciu zatrudnienia niż osoby bez tego prawa. Wyższa płaca progowa oczekiwana przez zasiłkobiorców jest zgodna ze wskazaniami teoretycznymi, jak przedstawiono już wcześniej. Ponadto osoby posiadające prawo w badanej próbie przeciętnie krócej poszukiwały zatrudnienia niż osoby niepobierające zasiłku (Kwiatkowski 2010, s. 122 12). Wyniki te są istotnie związane z faktem, iż prawo do pobierania zasiłku jest ograniczone czasowo, zatem przeciętny krótszy okres poszukiwania zatrudnienia przez tę frakcję siły roboczej wynika poniekąd z aspektów definicyjnych, a nie przykładowo z różnej intensywności poszukiwań pracy, co prezentuje tab. 3. Wysokość zasiłku dla bezrobotnych, jak i czas bycia uprawnionym do pobierania tego zasiłku w istotny sposób określają stopę kompensacji, jak również zakres wysiłku wkładanego przez bezrobotnych w celu znalezienia zatrudnienia. W tab. 3 zaprezentowano odsetki bezrobotnych podejmujących dany typ działania mającego na celu znalezienie zatrudnienia w podziale na podpróby osób uprawnionych i nieposiadających takiego prawa. Tabela 3. Odsetek bezrobotnych wykorzystujących daną metodę znalezienia zatrudnienia w badanym okresie (w %) Metoda poszukiwania zatrudnienia Osoby bezrobotne Osoby bezrobotne Poszukiwanie przez powiatowy urząd pracy 93, 9,3 Poszukiwanie przez prywatne biuro pośrednictwa pracy,1,0 Zamieszczanie lub odpowiadanie na ogłoszenia 3, 31, Poszukiwanie bezpośrednio w zakładach pracy,3,0 Poszukiwanie poprzez krewnych, znajomych, 9, Podjęcie starań o zorganizowanie własnego miejsca pracy poszukiwanie ziemi, pomieszczeń, budynków, sprzętu 2,0 1, Podjęcie starań o zorganizowanie własnego miejsca pracy starania o pozyskanie licencji, zezwoleń, środków fi nansowych 2, 1, Przeglądanie ogłoszeń,1, Uczestniczenie w testach, rozmowach kwalifi kacyjnych 1,9 1, Oczekiwanie na wyniki zgłoszenia do pracy 23,9 19,2 Oczekiwanie na wyniki naboru do pracy w służbie cywilnej 1, 1, Oczekiwanie na wiadomości z urzędu pracy 1,1 3,2 Inna metoda wymagająca podjęcia działań (aktywna) 3,, Charakterystyka tych wartości wskazuje na małe zróżnicowanie działań podejmowanych przez bezrobotnych w obu grupach. Inną kwestią jest fakt, iż bezrobotni poszukują pracy w głównej mierze (poza PUP) poprzez krewnych i znajomych oraz przeglądanie ogłoszeń. Około 2/3 osób znajdujących się w próbie poszukiwało pracy bezpośrednio w zakładach pracy, jedynie 1/3 poprzez zamieszczanie lub odpowiadanie na ogłoszenia i zaledwie 1 na 1 bezrobotnych poszukiwał pracy przez prywatne biuro pośrednictwa pracy. Wartości te świadczą o dość małym zróżnicowaniu podejmowanych działań dla obu grup bezrobotnych. Zatem wysiłek podejmowany przez zasiłkobiorców i osoby nieposiadające prawa w celu znalezienia zatrudnienia wydaje się być na zbliżonym poziomie, przy czym stosowane metody mają relatywnie bierny charakter. Metody poszukiwania zatrudnienia określają tym samym intensywność poszukiwań pracy przez bezrobotnych. W tab. przedstawiono dane pokazujące zróżnicowanie liczby działań podejmowanych równolegle przez bezrobotnych, które to mogą stanowić aproksymantę intensywności poszukiwań (Petrongolo, Pissarides 2001, s. 03). Tabela. Liczba działań podejmowanych równolegle przez bezrobotnych w celu znalezienia zatrudnienia Liczba stosowanych metod w celu znalezienia zatrudnienia 1 2 3 9 10 11 12 13 Bezrobotni w % 0,11 0,,, 21,1 22,9 21,2 12,2,2 1,01 Bezrobotni w % 0,21,1 10,32 21,9 2, 21,03 10,2 3, 0, 0,09 Polityka Społeczna nr 9/2011 19
PRZEPŁYWY Z BEZROBOCIA DO ZATRUDNIENIA ANALIZA EMPIRYCZNA OPARTA NA MODELU LOGITOWYM Powyższe rozważania dotyczące znaczenia zasiłków przy przepływach pomiędzy bezrobociem a zatrudnieniem posłużyły przy budowie prostych modeli logitowych mających na celu określenie wpływu wybranych determinant na wskazany strumień, ze szczególnym uwzględnieniem prawa do zasiłków dla bezrobotnych. Modele logitowe należą do grupy modeli wykorzystywanych do analizy zjawisk społeczno-ekonomicznych, w których zmienna sztuczna (zmienna jakościowa) pełni funkcję zmiennej objaśnianej. Wówczas zmienne objaśniające powinny objaśniać rzeczywistą zmienną objaśnianą (nieobserwowalną), jak i jej obserwowalne dychotomiczne realizacje (Maddala 200, s. 31). Zmienną objaśnianą w modelu logitowym jest logarytm ilorazu szans przyjęcia oraz nieprzyjęcia przez zmienną y wartości 1. W tab. przedstawiono oszacowania parametrów strukturalnych modelu. W przypadku modelu dotyczącego osób bezrobotnych analizie poddano wpływ następujących zmiennych: płeć bezrobotnych, wiek, wykształcenie, okres poszukiwania pracy, liczba metod stosowanych przy poszukiwaniu zatrudnienia 9. W przypadku bezrobotnych posiadających prawo analizie poddano zmienne dotyczące wieku, wykształcenia oraz liczby stosowanych metod poszukiwania pracy 10. Tabela. Oszacowania parametrów modelu logitowego objaśniającego prawdopodobieństwo odpływu z bezrobocia do zatrudnienia w podziale na bezrobotnych posiadających prawo i bez takiego prawa Wyszczególnienie zmienna (kategoria bazowa w nawiasach) iloraz szans p value iloraz szans p value Płeć (mężczyźni) kobiety 0, Wiek (poniżej 2 lat) 2 3 lata 3 lata lat i więcej Wykształcenie (wyższe) policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjum i niższe Okres poszukiwania pracy (do 3 miesięcy) miesięcy 9 miesięcy 10 12 miesięcy 13 miesięcy i więcej Liczba metod poszukiwania pracy (3 i mniej) 9 i więcej 0, 0,92 0, 0,3 0,31 0, 0,0 0, 0,12 0,1 0,0 0,0 0, 0,1 0, 0, 0, 0,2 0,2 0,3 0,3 0, 0,9 0,3 0, 0,9 0,1 0, 0,10 0,0 0,30 0, 0, 0, 0, 0,0 0,0 0, 0,0 0,0 0,29 0, Uzyskane wyniki pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków w odniesieniu do bezrobotnych nieposiadających prawa. Prawdopodobieństwo przepływu z bezrobocia do zatrudnienia w badanym okresie było niższe dla kobiet o 3%. Osobom młodszym w badanym okresie było przeciętnie łatwiej znaleźć zatrudnienie. Analogiczny wniosek wypływa przy porównywaniu ilorazu szans w zależności od wykształcenia bezrobotnych lepsze wykształcenie generowało większe prawdopodobieństwo przepływu. Przykładowo osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym miały o % mniej szans znalezienia zatrudnienia niż osoby z wykształceniem wyższym. Oszacowania parametrów dotyczących okresu poszukiwania pracy w badanej próbie wskazują na spadek szans odpływu z bezrobocia do zatrudnienia wraz z upływem czasu jego poszukiwań, co jest zgodne z teorią poszukiwań na rynku pracy czy teorią ubytku kapitału ludzkiego. W przypadku osób poszukujących pracy 13 miesięcy i więcej szanse te były o 2% mniejsze w porównaniu z bezrobotnymi do 3 miesięcy. Ponadto uzyskano interesujące wyniki w zakresie prawdopodobieństwa przepływu w zależności od liczby metod poszukiwania zatrudnienia największe szanse miały osoby wykorzystujące do 3 różnych metod 11. W przypadku modelu dotyczącego osób bezrobotnych posiadających prawo analogicznie do osób bezrobotnych nieposiadających takiego prawa największe prawdopodobieństwo znalezienia pracy dotyczyło osób najmłodszych a następnie z przedziału wiekowego 3 lata, co może być podyktowane dotychczasowym doświadczeniem zdobytym na rynku pracy. Z kolei w przypadku strumieni w zależności od posiadanego wykształcenia bezrobotnych wyniki dla tej grupy bezrobotnych również były zbliżone wyższe wykształcenie determinowało większe szanse przepływu między zasobami, a następnie dla osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz policealnym i średnim zawodowym. Oszacowania parametrów dotyczących wpływu liczby metod poszukiwania pracy wskazują na największe szanse odpływu dla osób stosujących 3 lub metody. PODSUMOWANIE Zasiłki dla bezrobotnych mają na celu zapewnienie środków do życia osobom bezrobotnym poszukującym pracy przez określony czas. W latach 2001 2010 średnio 2% bezrobotnych przepływających z bezrobocia do zatrudnienia było uprawnionych do otrzymywania zasiłku. Według danych z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności za lata 200 2009 20,3% uprawnionych znalazło zatrudnienie, podczas gdy analogiczny odsetek dla osób bez tego prawa wyniósł 1,%. Relatywnie większe prawdopodobieństwo odpływu z bezrobocia do zatrudnienia dla zasiłkobiorców związane jest z faktem krótkiego średniego czasu trwania bezrobocia w przypadku tej frakcji siły roboczej, co wynika między innymi z uwarunkowań legislacyjnych przyznawania zasiłków na określony czas. Struktura danych wykorzystanych w badaniu nie wykazała natomiast istotnych różnic w zakresie rodzaju stosowanych metod oraz intensywności poszukiwań zatrudnienia przez obie frakcje bezrobotnych. Ponadto w badanej próbie osoby posiadające prawo oczekiwały przeciętnie wyższych dochodów, a osoby bez tego prawa były przeciętnie młodsze, nie było natomiast istotnych różnic w zakresie struktury wykształcenia. Badanie empiryczne oparte na modelu logitowym obrazujące szanse przepływu z bezrobocia do zatrudnienia w podziale na bezrobotnych posiadających oraz nieposiadających prawa pozwoliło na wyciągniecie wniosków, iż osobom młodszym z lepszym wykształceniem łatwiej było znaleźć zatrudnienie. Uzyskane wyniki dowodzą także, iż niewielka liczba stosowanych metod poszukiwania zatrudnienia zwiększała prawdopodobieństwo znalezienia zatrudnienia, co częściowo potwierdza badanie struktury tychże metod wykorzystywanych przez bezrobotnych. 20 Polityka Społeczna nr 9/2011
1 DzU z 200 r. nr 9, poz. 1 z późn. zm. 2 Wysokość zasiłku w 2010 r. wynosiła: 1 zł miesięcznie w okresie pierwszych trzech miesięcy posiadania prawa ; 3 zł miesięcznie w okresie kolejnych miesięcy posiadania prawa. W art. 2 określone są również zasady waloryzacji wysokości zasiłków na podstawie średniorocznego wskaźnika cen towarów; wysokość zasiłku została zwaloryzowana z dniem 1 czerwca 2010 r. 3 Wysokość zasiłków dla bezrobotnych wpływa również na określenie wysokości mikroekonomicznego kosztu bezrobocia, z kolei stopa kompensacji ukazuje stosunek dochodów w trakcie trwania bezrobocia w odniesieniu do możliwych dochodów z pracy (Cahuc 200, s. 1 1; Kwiatkowski 200, s. ). Jednym z powodów jest spadek wysokości płacy progowej w sytuacji upływu okresu uprawnienia (Holmlund 199, s. 3). W porównaniu z płacą minimalną stopa kompensacji w latach 2001 2010 kształtowała się na poziomie około % przy wyraźnej tendencji malejącej. Tym niemniej porównanie wykresów 1 oraz 2 wskazuje na wzrost odsetka uprawnionych w napływie do zasobu. Badanie określające prawdopodobieństwo, z jakim bezrobotni pobierający zasiłek oraz niepobierający zasiłku znajdują zatrudnienie zawarte jest przykładowo w opracowaniu Kaczorowski i in. (2009). Z kolei Kubiak (2010) analizuje wpływ zasiłków na postawę bezrobotnych na rynku pracy. Opis modelu logitowego można znaleźć m.in. w opracowaniu Maddali (200, s. 31 3). 9 Zmienne płeć, wiek, wykształcenie, okres poszukiwania zatrudnienia okazały się istotne statystycznie na poziomie 10%. Zmienne płaca progowa i metody poszukiwania zatrudnienia okazały się nieistotne statystycznie, tym niemniej zmienną metody pozostawiono w celach porównawczych. 10 Zmienna płeć okazała się nieistotna statystycznie, zmienne wiek i wykształcenie okazały się istotne statystycznie na poziomie 1%, z kolei zmienna metody poszukiwań okazała się nieistotna statystycznie, pozostawiono ją jednak w modelu dla celów porównawczych z drugą podpróbą. 11 Należy jednak pamiętać, iż oszacowania parametrów tej zmiennej były nieistotne statystycznie w obu podpróbach. W przypadku ujmowania w modelu każdej z metod oddzielnie jedynie zmienna poszukiwanie zatrudnienia bezpośrednio w zakładach pracy okazała się istotna statystycznie na poziomie 10%. LITERATURA Cahuc P., Zylberberg A. (200), Labor Economics, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts. Holmlund B. (199), Unemployment Insurance in Theory and Practice, Uppsala University, Department of Economics Working Paper Series nr 199:2. Kaczorowski P., Kubiak P., Kwiatkowski E., Pawlęga S., Uścińska G. (2009), Nowoczesne systemy zabezpieczenia społecznego, w: Flexicurity w Polsce: diagnoza i rekomendacje, Red. E. Kryńska, Warszawa: MPiPS. Kubiak P. (2010), Zasiłki dla bezrobotnych i ich wpływ na bezrobocie w Polsce, w: Rynek pracy w Polsce tendencje, uwarunkowania i polityka państwa, Red. E. Kwiatkowski, L. Kucharski, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Kwiatkowski E. (200), Bezrobocie. Podstawy teoretyczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Kwiatkowski E. (2011), Czy zasiłki dla bezrobotnych generują wzrost bezrobocia? Stare dylematy w świetle nowych badań, Dialog nr 1, Centrum Partnerstwa Społecznego im. Andrzeja Bączkowskiego. Maddala G.S. (200), Ekonometria, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Petrongolo B., Pissarides C.A. (2001), Looking Into the Black Box: A Survey of the Matching Function, Journal of Economic Literature vol. XXXIX. SUMMARY Unemployment benefits are created to financially assist the unemployed while searching the job. The aim of this paper is the analysis of the selected determinants (among others: age, education, reservation wage, search effort) of the mentioned flow between unemployment and employment taking into account the influence of the unemployment benefits using Labour Force Survey data during the period 200 2009. Analyzed period should constitute a relevant reference period taking into account changes in the size of the unemployment benefits introduced at 1 st January, 2010.