Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej MRR 1
Cele realizacji ZIT w Polsce Wynikają z projektu UP oraz Zasad realizacji ZIT w Polsce sprzyjanie rozwoju współpracy i integracji na obszarach funkcjonalnych miast (szczególnie miast wojewódzkich); promowanie partnerskiego modelu współpracy różnych jednostek administracyjnych na miejskich obszarach funkcjonalnych; realizacja zintegrowanych projektów odpowiadających w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy miast i ich obszarów funkcjonalnych; zwiększanie wpływu miast i ich obszarów funkcjonalnych na kształt i sposób realizacji działań na ich obszarze w ramach polityki spójności. 2
Warunki realizacji ZIT Warunki dotyczą następujących kwestii: Przygotowanie Strategii ZIT (+++) Zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa (+) w zależności od stopnia delegacji zadań np.: związek międzygminny, porozumienie, stowarzyszenie Posiadanie odpowiedniej zdolności instytucjonalnej (+) Podpisanie porozumienia do realizacji ZIT w województwie pomiędzy Związkiem ZIT a IZ RPO (+) Przeznaczenie na realizację ZIT wojewódzkiego środków z podstawowej alokacji RPO (jako uzupełnienie środków pochodzących z rezerwy programowej) (++) Zawarcie stosownych zapisów w Regionalnym Programie Operacyjnym, spełniających wymogi Komisji Europejskiej oraz zgodnych z zapisami Umowy Partnerstwa 3
Strategia ZIT Przygotowanie Planu działań ZIT (+++) Podstawa udzielenia wsparcia z oznaczonych działań/osi priorytetowych RPO Określa wizję terytorialną (strategia z art. 7 EFRR) i wskazuje cele, najważniejsze działania/przedsięwzięcia do realizacji Jest narzędziem dla realizacji polityki w miejskim obszarze funkcjonalnym, ale obejmuje obszarowo te JST, które wyraziły wolę współpracy (powinien uwzględniać cele SRW oraz prace nad delimitacją MO FOW rola MRR i samorządów województw) Wskazuje stopień realizacji celów RPO (interwencja przyporządkowana logice programowania oczekiwanej przez KE, w tym przypisanie priorytetów inwestycyjnych, wskaźników i ich monitorowanie) Określa system realizacji (m.in. struktura organizacyjna ZIT, procedury wyboru projektów, zakres zadań Związku ZIT) Dokumentuje proces przebiegu prac i zaangażowania partnerów z obszaru, którego dotyczy (powinien być to proces transparentny) Zawiera kryteria wyboru projektów dla działań/poddziałań ZIT w RPO Wskazuje listę przedsięwzięć (do realizacji w ramach ZIT + komplementarne) Wymaga zatwierdzenia Komitetu Monitorującego RPO 4
Kierunki interwencji ZIT: Realizacja podejścia zintegrowanego główne kryterium realizacji projektów w formule ZIT Realizacja wiązki zintegrowanych projektów realizowanych na całym obszarze ZIT *************************************************************** Ścisła koordynacja działań w ramach ZIT z komplementarnymi działaniami realizowanymi w programach krajowych i RPO nie objętymi ZIT - poprzez realizację kontraktu terytorialnego 5
Kierunki interwencji ZIT: Obszary tematyczne do wsparcia w ramach ZIT: Rozwój zrównoważonego, sprawnego transportu łączącego miasto i jego obszar funkcjonalny (cele tematyczne nr 4 i 7); Przywracanie funkcji społeczno-gospodarczych zdegradowanych obszarów miejskiego obszaru funkcjonalnego realizowana na wybranych (zdegradowanych) obszarach miejskiego obszaru funkcjonalnego, rozumiana w sposób zintegrowany (cele tematyczne nr 6, 8, 9, 10); Poprawa stanu środowiska przyrodniczego na obszarze funkcjonalnym miasta głównie małe projekty (cel tematyczny nr 6); Wspieranie efektywności energetycznej (cel tematyczny nr 4); Wzmacnianie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miejskiego obszaru funkcjonalnego oraz poprawa dostępu i jakości usług publicznych w całym obszarze funkcjonalnym (cele tematyczne nr 2, 6, 8, 9). Ostateczne ustalenia w zakresie doboru celów tematycznych i priorytetów inwestycyjnych na etapie negocjacji kontraktu terytorialnego oraz ustalania zawartości programów operacyjnych. Strategia ZIT musi dotyczyć min. 2 kierunków interwencji. 6
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w Polsce Realizacja wyłącznie w ramach RPO (EFRR, EFS). ZIT realizowane na: obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich (FOMOW) 16 ZIT, Finansowanie z rezerwy programowej w miastach regionalnych i subregionalych (na ich obszarach funkcjonalnych) Finansowanie z podstawowej alokacji RPO decyzja w gestii samorządów województw (ew. w ramach OSI) na innych obszarach (na których realizowane będą strategie terytorialne) 7
ZIT w RPO wskazanie przewidywanego obszaru/ obszarów realizacji ZIT; indykatywna wartość środków UE (EFRR oraz EFS), pochodzących z poszczególnych osi priorytetowych RPO lub działań/poddziałań, przeznaczonych na realizację każdego z ZIT; wskazanie zakresu zadań przekazywanych do poszczególnych Związków ZIT. 8
Ramy finansowe (wymiar terytorialny, w tym ZIT) Rezerwa programowa - mechanizm motywacyjny, który premiuje lepsze terytorialne ukierunkowanie interwencji. Wynosi 10% alokacji funduszy strukturalnych (po uprzednim odjęciu 5% rezerwy wykonania) Środki rezerwy programowej będą służyły dwóm celom: Wsparciu realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych na obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich (FOMOW) 4,5% środków rezerwy, w tym EFRR i EFS, na dofinansowanie RPO środki uruchamiane warunkowo podział na podstawie algorytmu uwzględniającego liczbę mieszkańców Wsparciu terytorialnego ukierunkowania interwencji programów operacyjnych do celów odnoszących się do OSI 3,5% środków rezerwy na rzecz realizacji zintegrowanych planów rewitalizacyjnych (OSI 2) oraz działania służące podniesieniu dostępu do podstawowych usług publicznych (OSI 3). Środki na RPO 2% środków rezerwy na łączenie węzłów 2-go i 3-cio rzędnych z siecią TEN-T. Środki na PO IiŚ bis 9
Harmonogram prac Przygotowanie zasad funkcjonowania ZIT w kontekście kontraktu terytorialnego, UP i programów operacyjnych: Ustalenia w sprawie przeznaczenia ZIT będą wpisane do UP (terytoria, szacunkowa alokacja, wybrane fundusze, mechanizmy koordynacji) RPO będą zawierać podejście do realizacji ZIT w kontekście wykorzystania 5% EFRR na zrównoważony rozwój miejski oraz na innych terytoriach (cele i kierunki interwencji, wybrane fundusze, alokacja w podziale na osie priorytetowe, rozwiązania wdrożeniowe np. monitorowanie, instytucje etc.) Powinien zawierać listę zintegrowanych projektów, w tym możliwych do wsparcia z poziomu krajowego (PO krajowe, środki krajowe) Powiązane działania na różnych poziomach: Rola MRR kryteria wyznaczania obszarów funkcjonalnych, wsparcie organizacyjne, nadzór Rola samorządu województwa inicjator prac w regionie Związki ZIT przygotowanie Programów działań ZIT Zgranie w czasie z harmonogramem prac nad perspektywą 2014-2020: Uwzględnienie propozycji projektów w mandacie strony samorządowej przed przyjęciem wstępnej wersji kontraktu terytorialnego Uwzględnienie uzgodnień wynikających z kontraktu w programach operacyjnych, które będą negocjowane z KE Zatwierdzenie KT i przyjęcie programów operacyjnych przez KE 10
ZIT w Polsce - podsumowanie Rola ZIT w rozwoju miast i realizacji polityki rozwoju: Ukierunkowanie wsparcia dla obszarów miejskich, pełniących kluczowe funkcje w systemie osadniczym województw lub obszarów obciążonych problemami strukturalnymi (realizacja celów polityki regionalnej, KSRR i SRW); Identyfikacja indywidualnych potrzeb obszarów miejskich i realizacji skuteczniejszej polityki adresowanej w postaci zintegrowanego wsparcia ( zaszczepienie terytorialnego podejścia w praktyce); Promowanie myślenia w kategoriach obszaru miejskiego i jego otoczenia funkcjonalnego, nie tylko w miastach wojewódzkich (podejście funkcjonalne); Budowanie wielopoziomowego systemu zarządzania oraz wzmocnienie współpracy JST w obszarach funkcjonalnych; Przyczynia się do zwiększenia efektywności polityki rozwoju (integrowanie różnych instrumentów zarządzanych na poziomie krajowym i regionalnym, przełożenie myśli strategicznej na poziom operacyjny realizowane projekty). O czym należy pamiętać: ZIT powinien być instrumentem realizacji Strategii Rozwoju Województwa w aspekcie wspierania określonych w niej obszarów interwencji (w tym obszarów interwencji strategicznej państwa); ZIT nie jest jedynym możliwym instrumentem podejścia terytorialnego. 11
Dziękuję za uwagę! polityka.regionalna@mrr.gov.pl 12