Kazimierz Banaszek DOKUMENTACJA MARYNARKI WOJENNEJ Z LAT 1918 1945 PRZECHOWYWANA W CENTRALNYM ARCHIWUM WOJSKOWYM Marynarka Wojenna w tym okresie była samodzielnym wydzielonym rodzajem wojsk. Jej poszczególne komórki organizacyjne wytwarzały dokumentację własną. Będąc równocześnie częścią składową całych sił zbrojnych podlegała ich kierownictwu i działała według normatywów obowiązujących w całym wojsku. Dlatego też wiele dokumentów związanych z jej funkcjonowaniem można odnaleźć w zespołach aktowych wytworzonych przez Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego, Sztab Główny, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych i instytucje organizacyjne im podległe. Zarys struktury organizacyjnej Marynarki Wojennej: Zamieszczony w Monitorze Polskim nr 217 z dnia 30.11.1918 roku podpisany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego Dekret stwierdzał: Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. Sekcja weszła w skład Departamentu Mobilizacyjno-Organizacyjnego MSWojsk. 2 maja 1919 roku została przekształcona w Departament dla Spraw
Morskich podległy bezpośrednio ministrowi Spraw Wojskowych. Do zakresu działalności Departamentu należał całokształt spraw morskich wojennych i handlowych oraz flotylli wojennej i rzecznej. W 1921 roku z zakresu działań Departamentu wyłączono Marynarkę Handlową. Rozporządzeniem Rady Ministrów z 3.04.1922 roku powołano do życia Kierownictwo Marynarki Wojennej wchodzące w skład Ministerstwa Spraw Wojskowych i sprawujące funkcje dowództwa w odniesieniu do części składowych Marynarki Wojennej. KMW zreorganizowało dotychczasową strukturę organizacyjną, której stan w dniu 1.01.1922 roku przedstawia schemat I 1. W sierpniu 1925 roku zlikwidowano Flotyllę Wiślaną i komendy portów wojennych w Toruniu i Modlinie. Kolejne etapy rozbudowy i reorganizacji Marynarki Wojennej wpłynęły na zmiany w jej strukturze. W przededniu wojny przedstawiała się jak na schemacie nr II 2. Dzieje akt Podobnie jak w całych Siłach Zbrojnych dokumentacja wytwarzana przez instytucje i oddziały Marynarki Wojennej ze względu na ograniczone zasoby magazynowe tylko częściowo była przekazywana do Archiwum Wojskowego (obowiązkowo należało archiwizować tylko egzemplarze Rozkazów ). Akta nie archiwizowane przechowywane były w kancelariach oraz na okrętach. Po rozpoczęciu wojny w 1939 roku akta w dużej mierze podzieliły losy swoich twórców. Przed kapitulacją oddziałów broniących Westerplatte i Gdyni dokumenty bojowe zostały spalone. Kończąc działania bojowe na Helu zniszczono nie tylko dokumenty Dowództwa Floty i podległych mu dowództw niższych szczebli i wszystkie akta dotyczące działań bojowych, lecz także uratowane dokumenty z zatopionych bądź rozbrojonych okrętów nawodnych. Akta przechowywane na okrętach, które przedostały się do Anglii znajdują się w Instytutach Sikorskiego i Piłsudskiego, a także w kolekcjach prywatnych. 1 Źródło: A. K o m o r o w s k i, D. N a w r ó t, J. P r z y b y l s k i, Absolwenci Uczelni Polskiej Marynarki Wojennej 1922 1977. Wyd. Akademii Marynarki Wojennej. Wewn. 956/98 s. 19. 2 Tamże, s. 24.
na okrętach internowanych w Szwecji, w 1945 roku powróciły do kraju. W CAW są także akta personalne marynarzy, którzy w latach 1946 1948 wrócili do Polski z Anglii. Akta, które znajdowały się w Archiwum Niemcy przewieźli do Archiwum Wojskowego w Gdańsku-Oliwie. Były one intensywnie wykorzystywane. Przedmiotem zainteresowania okupanta były dokumenty z okresu przygotowań do wojny o treści operacyjno-taktycznej i organizacyjne oraz akta personalne. Z archiwum oliwskiego po 1945 roku korzystali także Rosjanie. Jaką ilość i jakie akta wywieziono do b. ZSRR trudno ustalić 3. Akta ocalałe z wojny znajdują się obecnie w CAW. Cennym ich uzupełnieniem są relacje, zebrane w latach 1946 1948 przez Biuro Historyczne Wojska Polskiego od uczestników walk we wrześniu 1939 roku. Wszystkie te akta są opracowane i podzielone na zespoły archiwalne. Ich stan fizyczny jest zadowalający. Sporządzone są w formie maszynopisów lub powielone. Format zależy od materiału aktowego. Dużo jest rysunków i schematów. Pomocami archiwalnymi są inwentarze książkowe i kartkowe zawierające wstęp i informacje o treści każdej jednostki archiwalnej. Zespoły archiwalne zawierające informacje o Marynarce Wojennej i charakterystyka treści akt Dokumentację wytworzoną przez Marynarkę Wojenną zgrupowano w dwóch zespołach archiwalnych: Departament Spraw Morskich i Kierownictwo Marynarki Wojennej 1918 1939; Oddziały Marynarki Wojennej 1918 1939. 3 Oficerowie pracujący w archiwach b. ZSRR w ramach Wojskowej Komisji i Archiwalnej mimo poszukiwań nie natrafili na dokumentację o tematyce Marynarki Wojennej, ale o zabraniu akt przez Rosjan świadczy następujący fakt: W 1990 roku archiwiści niemieccy z Poczdamu przesłali do CAW informację, że w archiwum tym znajduje się ok. 5 m.b. akt polskiej Marynarki Wojennej z okresu międzywojennego, które przybyły tam z Leningradu w 1965 roku. Akta te (w dużej mierze dokumentacja techniczna), znajdują się obecnie w CAW.
Treść najważniejszych dokumentów przedstawia się następująco: Departament Spraw Morskich i Kierownictwo Marynarki Wojennej Zawiera akta wytworzone pracz te instytucje w latach 1918 1939 i liczy 1.705 j.a. (24 mb. akt). W trakcie opracowania dokumenty Departamentu podzielono na 8, a Kierownictwa na 10 niżej przedstawionych grup rzeczowych o wyodrębnionej tematyce, wytworzonych w poszczególnych latach. Departament Spraw Morskich (w nawiasach dokumenty z lat) I. Sprawy ogólnopaństwowe dekrety i rozporządzenia (1918) raporty pełnomocników wojskowych i poselstw II. Organizacja, dyscyplina, biurowość rozkazy wewnętrzne i oficerskie (1919 1921) zjazdy, konferencje (1921) III. Wyszkolenie, wiedza, oświata (1921) IV. Personalne (1921) V. Gospodarka finansowa (1919 1922) preliminarze budżetowe (1920 1921, 1922) wydatki osobowe i materiałowe (1919 1922) VI. Wody sprawy ogólne profil rzeki Wieprz b.d. sprawy gdańskie (1919) VII. Marynarka Wojenna okręty Rzeczypospolitej Polskiej (1920 1921) flotylla rzeczna (1919 1921) torpedowce (1920 1921) VIII. Nieruchomości, terenoznawstwo nadzór techniczno-budowlany (1919 1921)
tereny wojskowe (1921). Kierownictwo Marynarki Wojennej I. Sprawy ogólnopaństwowe, samorządowe i społeczne zarządzenia dotyczące uroczystości, wojskowych i państwowych, wybory do Sejmu (1933 1939) projekty ustaw i rozporządzeń dotyczące spraw wojskowych (1932 1939) sprawy dotyczące organizacji społecznych, towarzystw i związków (1933 1938) przedstawicielstwa dyplomatyczne, attache wojskowi, wizyty, wycieczki, misje zagraniczne (1922 1939) sprawy dotyczące świąt kościelnych, nabożeństw (1932 1939) materiały dotyczące wynalazków, patentów, stowarzyszeń techników, zakupów, cenniki i katalogi (1924 1939) zaopatrzenie inwalidzkie, listy płac robotników (1929 1939) sprawy dotyczące prasy i wydawnictw fachowych (1931 1939) II. Organizacja, dyscyplina, biurowość dzienniki zarządzeń, wytyczne organizacyjne, składy osobowe (1926 1939) organizacja służb, szpitala, miesięczne wykazy stanu osobowego (1921 1939) wytyczne przenoszenia oficerów do marynarki wojennej (1932 1939) pobór rekrutów, zapotrzebowanie, zasady wcielania, zaciąg ochotników, powołanie stypendystów (1931 1939) wykazy zaokrętowania, używanie lotnisk (1919 1939) służba wewnętrzna (obowiązki osób funkcyjnych), wytyczne dla wartowników, przeglądy i lustracje, rozkazy szefa KMW (1925 1933) okólniki i rozkazy KMW (1924 1939) sprawy dotyczące ubioru wojskowego (1927 1939) służba wywiadowcza (1932 1939) parady, uroczystości wojskowe, saluty, honory (1923 1939) sprawy dotyczące tajemnicy wojskowej, przechowywanie akt, regulamin
biurowy (1923 1939) III Wyszkolenie, wiedza oświata (1921 1939) studia i staże zagraniczne, sprzęt i środki do wyszkolenia, praktyki wakacyjne (1921 1939) statuty, regulaminy, absolwenci Ofic. Szk. Mar. Woj. prace organizacyjne, rozkazy zajęć w OSMW, kursy oficerskie i podoficerskie (1922 1939) sprawy dotyczące słuchaczy i absolwentów 5 DKW, praktyki w stosunkach zagranicznych (1922 1939) wyszkolenie stypendystów i rezerw (1922 1939) ćwiczenia aplikacyjne, gry wojenne (1936 1937) plany i wykazy obozów letnich PW, wytyczne szkolenia, zawody sportowe (1923 1935) kosztorys wydawnictwa Zarys historii wojennej pułków polskich (1921 1936) skrypty wykładów artyleryjskich, przepisy o nawigacji, słownik morski niemiecko-polski, regulaminy (1922 1939) odczyty propagandowe, wycieczki słuchaczy, nuty sygnałów, sprawy kulturalno-oświatowe (1922 1938) IV. Personalne, sprawiedliwość skład osobowy KMW, skorowidz do ksiąg ewidencyjnych, przepisy personalne, ogólne zarządzenia personalne, wytyczne przy przedstawianiu do odznaczeń, obsada stanowisk (1918 1939) ustawy i projekty ustaw dotyczące Marynarki Wojennej, rozkazy oficerskie, listy starszeństwa, wykazy imienne oficerów (1919 1939) sprawy dotyczące pracowników cywilnych awanse, wykazy imienne, przeniesienia V. Gospodarka finansowa realizacja budżetu, preliminarz i sprawozdania budżetowe, ewidencja wydatków, dary pieniężne na FON, FOMW (1938 1939) wadia, kaucje, kary umowne, wpływy pieniężne, dochody rozchody,
dodatki służbowe (1923 1938) straty i szkody rozrachunki długów i wierzytelności, sprawy ogólne zaopatrzenia (1929 1939) VI. Wyposażenie ogólne materiały dotyczące umundurowania, materiałów pędnych i smarów cenniki zapotrzebowania, normy, dostawy (1921 1939) zapotrzebowanie na materiały opałowe, wytyczne do gospodarki kwaterunkowej (1924 1934) alfabetyczny spis abonentów telefonicznych KMW, instrukcje dla telegrafujących wykazy radiogramów (1923, 1936 1939) wykazy, obliczenia uposażenia, projekt zaszeregowania stanowisk do dodatków służbowych (1935 1938) VII. Wyposażenie techniczne zakup, konserwacja i rozdzielniki broni, opisy i rysunki dział różnych firm oraz przyrządów do kierowania ogniem, cenniki broni, zakup przyrządów optycznych, aparatów podsłuchowych (1919 1939). zapotrzebowanie na amunicję, wykazy materiałów jednorazowego i trwałego użytku (1926 1939) sprawy sprzętu gazowego, obrony p.gaz. (1923 1934) sprawy gospodarki sprzętem samochodowym (1928 1939) urządzenia techniczno-saperskie i sprzęt saperski (1933 1935) umowa na dostawę sprzętu łączności, wykazy stanu materiałowotelegraficznego, instrukcje o służbie radiotelegraficznej, schematy połączeń, wykaz stacji telegraficznych (1921 1939), VIII. Marynarka, lotnictwo sprawy dotyczące Gdańska, projekty pochylni stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, ustawa i umowa o budowie portu w Gdyni, plany sytuacyjne portu w Gdyni, projekty budowy stoczni i sprawozdania z budowy i rozbudowy (1920 1939) sylwetki i przekroje statków, oferty na budowę holowników (z rysunkami), wiadomości o flocie bolszewickiej, spis okrętów wojennych niemieckich,
obiekty uratowane na Pinie i Prypeci (1919 1939) wykaz okrętów wojennych żeglugi na rzekach i kanałach niemieckich, opis techniczny kutra S, opisy i rysunki okrętów pomocniczych, akta Komisji Zakupów, umowy na dostawę kontrtorpedowców, łodzi podwodnych, ścigaczy wraz z rysunkami, sprawozdania komisji nadzorczych budowy okrętów, oferty i rysunki krypt, monitorów rzecznych (w tym kutra Nieuchwytny ), oferta na budowę łodzi i motorówek, prospekty łodzi, oferty na doki pływające, akta dotyczące szkolenia i programów SPMW (1920 1939) opisy i rysunki żyrokompasów, sond, sekstanów, telegrafów, radiostacji i logów (1923 1939) opisy i schematy urządzeń dodatkowych zainstalowanych na okrętach i łodziach podwodnych, oferty na silniki okrętowe, oferty i rysunki min i torped (1920 1939) podania kandydatów o przyjęcia do żywych torped (litery k z) 1939 1939 oferty i rysunki na wodnosamoloty, sprawy obrony przeciwlotniczej, budowa hangaru w Pińsku (1922 1938) IX. Nieruchomości, terenoznawstwo sprawy kupna i dzierżawy parceli, terenów na Helu, koszty budynków, prace na Helu i w Gdyni, ceny materiałów budowlanych (1921 1939) plany i projekty budynków w Pińsku i w Gdyni (1926 1939) składy amunicji, budynki magazynowe w Pińsku, plany portu i stoczni w Modlinie, sprawy budowy portu wojennego w Pińsku, oferty, opisy, rysunki, fotografie i prospekty maszyn i urządzeń warsztatowych i portowych, wykazy zamówień dla warsztatów (1920 1939) X. Sprawy sanitarne (1922 1939) Oddziały Marynarki Wojennej Akta oddziałów Marynarki Wojennej podzielone są na 35 wyodrębnionych zespołów, które łącznie liczą 316 jednostek archiwalnych (6,5 mb. akt). Przeważająca
ich część to zespoły szczątkowe zawierające głównie rozkazy dzienne. Najlepiej zachowały się akta Dowództwa Floty 51 j.a., 1 Morskiego Batalionu Strzelców 30 j.a. i Kadry Floty 22 j.a. Zawartość poszczególnych zespołów archiwalnych jest następująca: Dowództwo Floty rozkazy (1921 1927) rozkazy dzienne (1928 2.08.1939) rozkazy tajne oficerskie i podoficerskie (1930 1938) instrukcje porządkowe i administracyjne (1929 1938) dokumentacja personalna (odznaczeniowa, dyscyplinarna) (1933 1939) Dywizjon Kontrtorpedowców rozkazy (1932 1934) rozkazy dzienne (1938) ORP Wicher rozkazy (1932 1934) rozkazy poufne (1933) ORP Burza rozkazy (1932 1935) Dywizjon łodzi podwodnych rozkazy (1936 10.07.1939) Dywizjon minowców rozkazy (1932 1934) rozkazy dzienne oficerskie i podoficerskie (1930) ORP Gryf rozkazy (okres 1938 31.05.1939) Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty rozkazy Dowództwa Batalionu Ćwiczeń i Szkolnego (1922 1935) rozkazy tajne oficerskie i podoficerskie (1928 1930,1932) Szkoła Specjalistów Morskich i ORP Bałtyk rozkazy dzienne (1923 1929) rozkazy tajne i podoficerskie (1923 1928)
ORP Wilia rozkazy (1925 1928) ORP Warta rozkazy (1925 1926) Morski Dywizjon Lotniczy rozkazy (1928 1937) rozkazy tajne i poufne oficerskie i podoficerskie (1928 1937) Port wojenny Gdynia rozkazy (1924 1938) rozkazy tajne i podoficerskie (1926 1934) rozkazy Kierownika Zakładu Broni Podwodnej (okres 02.01 01.08.1939) Kadra Floty rozkazy (1920 1923) rozkazy dzienne (1924 31.05.1939) rozkazy oficerskie, podoficerskie i dodatek poufny (1920 1932) plany kursów (1935 1938) wykazy uposażeń (12.1938) Dowództwo Obrony Wybrzeża Morskiego rozkazy dzienne (1933 1939) rozkazy tajne (1933 1938) Dowództwo Lądowej Obrony Wybrzeża Morskiego rozkaz dzienny (28.07.1939) Rejon Inżynierii Wybrzeża Morskiego rozkazy (1927) Szefostwo Fortyfikacji Wybrzeża Morskiego rozkazy dzienne (1936 1938) Dowództwo Rejonu Umocnionego Hel rozkazy dzienne i tajne (1936 1937 i 01.01 18.07.1939) Intendentura Morska rozkazy zewnętrzne (1921) Pułk Morski
księgi ewidencyjne (1919 1921) Oddział Zapasowy Marynarki Wojennej książki ewidencyjne (1918, 1920) 1 Morski Batalion Strzelców rozkazy dzienne (1919 1920 i 1931 29.07.1939) rozkazy tajne i poufne (1931 1933) dokumentacja szkoleniowa i gospodarcza (1928 1936) 2 Morski Batalion Strzelców rozkazy dzienne (1937 1939) Pułk Artylerii Nadbrzeżnej rozkazy (1920 1922) Dyon Artylerii Nadbrzeżnej rozkazy (1936 1939) korespondencja w sprawie przydziału i konserwacji broni, amunicji oraz sprzętu pomocniczego; wytyczne dla mobilizacji dywizjonu (1938 1939) 1 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej rozkazy dzienne (1932 29.07.1939) 2 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej rozkazy dzienne (1935 27.07.1939) Morski Dywizjon Żandarmerii rozkazy dzienne (1938 1939) Flotylla Wiślana rozkazy dzienne (1920 1921) rozkazy poufne, tajne oficerskie i podoficerskie (1920 1925) wykazy uposażenia kadry i szeregowców (1920 1925) Port wojenny Modlin rozkazy (1919 1928) rozkazy oficerskie, podoficerskie i tajne (1922 1928) Flotylla Rzeczna Pińsk rozkazy (1920 01.07.1939) rozkazy tajne oficerskie i podoficerskie (1926 1939)
Port wojenny Pińsk rozkazy (1921 1933) Główna Składnica Marynarki Wojennej Modlin rozkazy (1928 1939) Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej rozkazy (1921 04.07.1939) skrypt kmdr. ppor. A. Mohuczego pt. Taktyka morska (1924) techniczne porównanie portu Gdańska i Gdyni (1926 1933) Kolekcja dokumentów z okresu internowania w Szwecji (od 1939 do 1945) Zawiera dokumentację przechowywaną i prowadzoną na okrętach przed wojną, w czasie działań wojennych i w okresie internowania. Obok dokumentacji technicznej, szkoleniowej i bojowej okrętów podwodnych (ORP Ryś, ORP Sokół, ORP Żbik ) znajdują się tam interesujące akta personalne (wykazy internowanych) i dokumenty obrazujące tok życia w okresie internowania. Ciekawe są opisy przebiegu działań bojowych we wrześniu 1939 roku W tym zasobie aktowym zamieszczony jest także wykaz Marynarzy poległych w wojnie. Kolekcja zdjęć Kolekcja zdjęć liczy ok. 300 szt. fotografii, które ukazują: przebieg świąt i uroczystości na okrętach i wybrzeżu, ćwiczenia, sylwetki okrętów, wizyty w obcych portach i dostojników państwowych na wybrzeżu, budowę portu wojennego w Gdyni, przebieg budowy okrętów. Kolekcja regulaminów i instrukcji
Zawiera kilkanaście regulaminów z zakresu szkolenia, taktyki, budowy sprzętu i jego obsługi oraz kwatermistrzostwa. Są tam między innymi: Przepisy o obsłudze kotłów i maszyn parowych na statkach 1920 rok, Pokojowa organizacja marynarki wojennej 1922 rok, Regulamin morski 1924 rok, Instrukcja o torpedach 550 mm wzór 1919 rok i 1926 rok, Wiadomości ogólne o łodziach podwodnych 1928 rok, Regulamin służby na okrętach Rzeczypospolitej Polskiej (RSO) 1932 rok Praktyka morska i nawigacja dla lotnictwa morskiego 1935 rok, Zasady radionamierzania w nawigacji 1936 rok, Skorowidz sylwetek okrętów wojennych 1937 rok, Marynarka Wojenna zarys organizacji i taktyki (przykłady historyczne) 1939 rok, Nawigacyjne zadania taktyczne 1939 rok. Relacje Pisane w latach 1945 1947 przez oficerów uczestników obrony Wybrzeża we wrześniu 1939 roku. Zawierają wiele interesujących faktów, które ze względu na brak akt źródłowych z tego okresu pozwalają na ustalenie przebiegu zdarzeń. Treścią ich są między innymi: Przygotowanie do obrony lądowej i morskiej Wybrzeża, Relacje z przebiegu morskiej obrony Wybrzeża, Relacje o działaniach bojowych na Helu, Relacje z przebiegu obrony Westerplatte i Poczty Polskiej w Gdańsku, Obrona Wybrzeża, Opisy walk o Gdynię i Hel.
Inne zespoły aktowe zawierające dokumentację na temat Marynarki Wojennej Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego 1918 1921 Oddział I: Korespondencja Departamentu Spraw Morskich z Naczelnym Dowództwem o funkcjonowaniu Marynarki Wojennej, rozkazy o wyznaczaniu na stanowiska. Projekty i programy rozbudowy floty. Akta o formowaniu Grupy Operacyjnej Dolna Wisła w sierpniu 1920 roku. Oddział III: Komunikaty o zajmowaniu ziem b. zaboru pruskiego przez oddziały WP w 1919 roku. Generalny Inspektorat Sil Zbrojnych Materiały, referaty, sprawozdania, uwagi i wnioski dotyczące marynarki wojennej. Sprawozdania z inspekcji floty, flotylli pińskiej i Morskiego Dywizjonu Lotniczego (1927 1929); Studium gen. Rybaka o flocie wojennej. Raport o stanie i potrzebach marynarki wojennej. Sprawozdanie z inspekcji floty oraz ćwiczeń doświadczalnych flotylli pińskiej. Korespondencja w sprawie organizacji i uzbrojenia floty pińskiej (1931 roku). Referaty, projekty i zarządzenia dotyczące organizacji wyszkolenia i uzbrojenia flotylli pińskiej (1932). Ewidencja taboru wodnego oraz zestawienia liczbowe personelu wodnego (1938 roku). Teka Porty bałtyckie (Materiały dotyczące obrotu towarowego i ruchu statków) (1933 roku). Pokojowa organizacja marynarki wojennej cz. III flotylla rzeczna. Notatka z inspekcji Dowództwa Obrony Wybrzeża Morskiego. Sprawozdanie z ćwiczeń doświadczalnych flotylli rzecznej (1933 1934). Ewidencja taboru wodnego. Materiały statystyczne dotyczące żeglugi śródlądowej (1935 roku). Raport gen. Burhardt-Bukackiego o Marynarce Wojennej. Sprawozdania z ćwiczeń bojowych flotylli rzecznej w roku 1934 i 1935. Teka Marynarka Wojenna (memoriały, raporty, protokoły, dotyczące stanu i rozbudowy floty oraz obrony Wybrzeża) (1939). Sześcioletni program rozwoju floty i rozbudowy obrony Wybrzeża (1936). Plany kompanii floty
rzecznej na rok 1936 i 1937. Zestawienie specjalności podoficerów i szeregowców Marynarki Wojennej. Opracowania prof. Siedleckiego dotyczące działalności Morskiego Instytutu Rybackiego oraz budowy portu w Hallerowie (1936 1938). Sztab Główny (Generalny) 1918 1939 Akta Szefa Sztabu i Kancelarii Sztabu Etaty oddziałów MWoj., projekty organizacji i reorganizacji MWoj. Korespondencja kierownictwa Marynarki Wojennej z Szefem Sztabu (meldunki, sprawozdania, raporty) z lat 1925 1928, sprawy zamówień na budowę okrętów z 1934 roku i okrętów podwodnych we Francji 1939 roku, stan oddziałów Floty w 1936 roku. Oddział II Sztabu Gen. Projekt umów wojenno-morskich między Polską a Francją 1920 roku, referaty informacyjne o flocie angielskiej z 1922 roku. Meldunki attachów wojskowych z Helsinek i Londynu z 1922 roku oraz Niemiec 1933 roku. Dokumentacja związana z MWoj. przygotowywana na konferencję rozbrojeniową w Genewie. Ministerstwo Spraw Wojskowych 1918 1939 Gabinet MSWojsk. Protokoły przekazywania i przejmowania statków, okrętów i motorówek w l. 1918 1919. Raporty i meldunki Sekcji i Departamentu oraz Kierownictwa MWoj. Rozkazy Komendy Portu Wojennego w Modlinie (1919 roku), rozkazy o mianowaniu osób funkcyjnych. Projekty ustaw o władzach naczelnych marynarki (1920). Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów związane z funkcjonowaniem Mwoj. Projekty rozbudowy floty z 1921 roku Korespondencja między komandorem Świrskim i gen. Sikorskim (1925). Departament Dowodzenia Ogólnego MS Wojsk.
Między innymi akta dotyczące funkcjonowania i likwidacji portu wojennego w Modlinie (1920 1927). Wyniki kontroli w sztabach i na okrętach. Struktura organizacyjna M.W. (1926 1928). 1933 1938. Biuro Personalne Wykazy obsad etatowych, informacje o awansach, przesunięciach kadrowych Korpus Kontrolerów Rachunki za zakup sprzętu i okrętów, wyniki kontroli gospodarczych w oddziałach i na okrętach. Kolekcje akt personalnych Zawiera akta personalne oficerów oraz odznaczeniowe. Ponadto w tej kolekcji znajdują się 904 teczki akt personalnych marynarzy z okresu 1939 1947.