Samolot EM-11 ORKA w wersji obserwacyjno-patrolowej

EM11 ORKA WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA Samolot EM11 ORKA w wersji obserwacyjnopatrolowej maj 2005 Strona 1 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA Strona 2 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA wprowadzenie Samolot EM11 ORKA, w roku ubiegłym przeszedł z powodzeniem ponad 100godzinny program weryfikacyjnych prób w locie na przedprototypie demonstratorze koncepcji. Obecnie projekt osiągnął fazę opracowania i budowy prototypów dla programu certyfikacji zgodnie z wymaganiami CS23 podstawowej wersji samolotu przeznaczonej na rynek dyspozycyjnych samolotów 4miejscowych, napędzanej 2 silnikami Lycoming IO320, wyposażonej w chowane podwozie. W projekcie od początku planowano możliwość zastosowania do monitorowania ruchu drogowego a także linii energetycznych wysokiego napięcia Rozszerzeniem tych zastosowań jest planowana wersja rozwojowa z przeznaczeniem do: patrolowania dużych obszarów bądź rozległej infrastruktury monitorowania bezpieczeństwa w dużych miastach W zastosowaniach jak powyżej samolot pełni funkcję platformy/nośnika złożonych systemów elektronicznych i w związku z tym już na etapie projektowania uwzględniono wymagania co do: rozmieszczenia czujników optoelektronicznych (w tym kamer i anten) zabudowy rozbudowanej aparatury dla obserwacji, rejestracji i transmisji (miejsce, masa) odpowiednich warunków pracy załogi (pilot + operator systemów) odpowiedniego dla zastosowań pułapu, zasięgu i długotrwałości lotu niskiego poziomu emitowanego hałasu Strona 3 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA koncepcja W opracowywanym samolocie uwzględniono pewne cechy koncepcji opracowywanych już w latach 70tych samolotów zwiadowczych firmy Lockheed serii QT2, QSTAR i YO3 przeznaczonych do lotów rozpoznawczych na niewielkich wysokościach, ze specjalnym wytłumieniem silników ograniczającym emitowany hałas utrudniającym wykrycie samolotu. Kolejnym przyczynkiem do opracowania koncepcji ORKI były informacje o wykorzystaniu samolotów 2silnikowych do monitorowania ruchu drogowego przez policję i lokalne stacje radiowe dużych aglomeracji m.in. PIPER PA34 SENECA w rejonie Londynu. Samolot w wielu zastosowaniach skutecznie rywalizuje ze śmigłowcem, a niezawodność układu 2silnikowego pozwoliła na operowanie nad terenem zabudowanym dużych aglomeracji. Wreszcie, znane były koncepcje leżące u podstaw opracowania w latach 90tych przez amerykańską firmę Schweizer nowej generacji samolotów dla misji patrolowych, w szczególności dla patrolowania granic państwa. Strona 7 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA rodzaj zastosowania: Idea wykorzystania samolotu dla dyskretnego nadzoru nad bezpieczeństwem szczególnie w warunkach pokojowych polega na tym, że samolot będący platformą dla specjalistycznych systemów obserwacyjnych krąży nad wybranym obszarem lub przemieszcza się po zadanej trasie na wysokości 34 km (wysokość ograniczana potrzebą stosowania kabiny ciśnieniowej). Przy odpowiednim malowaniu, oraz niskim poziomie emitowanego hałasu, samolot jest praktycznie niezauważalny na ziemi. Jednocześnie załoga, wyposażona w odpowiednie urządzenia dla obserwacji w zakresie światła widzialnego i podczerwieni, lub w sytuacjach specjalnych w system radarowy, może obserwować pas terenu rozciągający się na kilka km od położenia samolotu. Zebrane dane mogą być rejestrowane i analizowane przez aparaturę zabudowaną na pokładzie samolotu bądź transmitowane w czasie rzeczywistym do jednego lub kilku ośrodków kontroli na ziemi. Aparaturę taką produkują firmy europejskie i amerykańskie, z których najlepiej nam znane są opracowania firmy Raytheon, USA. W naszej ocenie, ORKA jest dobrą platformą do zabudowy wyposażenia potrzebnego dla zadań patrolowania i monitoringu, pod wieloma względami porównywalną z najnowszymi konstrukcjami amerykańskiej firmy Schweizer. Strona 9 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA walory samolotu EM11 ORKA: duży zasięg, pułap i długotrwałość lotu, które mogą być dalej powiększone poprzez zamianę składanych do hangarowania końcówek skrzydła na wersję powiększającą rozpiętość z 13 do 16 metrów. układ 2silnikowy i chowane podwozie, pozwalające na optymalne rozmieszczenie czujników optoelektronicznych i anten tłumiki oraz niskohałasowe śmigła typu constantspeed o specjalnej konstrukcji obniżające poziom hałasu sprawdzone w locie własności lotne i sterowność samolotu pozwalają na lot także z 1 silnikiem wyłączonym (niższe zużycie paliwa i ograniczony poziom hałasu w układach 2silnikowych, ze względu na interferencje, podczas pracy obu silników hałas jest zdecydowanie wyższy) kabina załogi połączona bezpośrednio z przestrzenią bagażową, ta cecha obok pojemności ponad 3 m3, pozwala na proste rozmieszczenie aparatury i zapewnia dobre warunki pracy załogi doskonała widoczność z kabiny pilota, porównywalna z widocznością ze śmigłowca, jest istotnym czynnikiem dla bezpośredniej obserwacji wzrokowej możliwość startu i lądowania ze słabo wyposażonych lotnisk lub przygodnych lądowisk, bardzo przydatna w operacjach patrolowania z odległych baz zgodnie ze zweryfikowanymi już przez próby w locie założeniami projektowymi własności startu i lądowania lepsze niż te dla klasycznego już modelu CESSNA 172 Zadania patrolowo obserwacyjne jeszcze niedawno wypełniane były tylko przez duże samoloty, Dzięki rozwojowi elektroniki, już w najbliższej przyszłości zadania te będą mogły być wypełniane przez samolot wielkości ORKI. W porównaniu ze śmigłowcem można oczekiwać mniejszych kosztów operacyjnych większego zasięgu i czasu trwania misji mniejszego hałasu mniejszego poziomu wibracji w kabinie Strona 11 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA zamiary W pierwszym etapie zamierzamy opracować wariant podstawowej 4miejscowej wersji samolotu do zadań obserwacyjnopatrolowych. Potrzebne wyposażenie samolotu mogłoby powstać we współpracy z krajowymi producentami zespołów elektronicznych i optycznych w roli dostawcy wyrobów własnych, bądź integratora systemów opartych o dostępne na rynku krajowym lub importowane komponenty. Wśród potencjalnych dostawców wyposażenia mogłyby się znaleźć: Przemysłowe Centrum Optyki systemy rozpoznania radioelektronicznego Przemysłowy Instytut Telekomunikacji systemy obserwacji i transmisji danych Centrum Elektroniki Profesjonalnej RADWAR systemy radarowe oraz zapewne wiele innych krajowych firm produkcyjnych i ośrodków badawczorozwojowych, w tym wyższe uczelnie techniczne ze swoim zapleczem badawczym Program samolotu dla misji obserwacyjnopatrolowych jest programem multidyscyplinarnym, obejmującym wiele specjalistycznych zagadnień i wymagającym współpracy w dziedzinach techniki, które dzięki prowadzonym programom badawczym osiągnęły w Polsce poziom pozwalający na wdrożenia i rywalizowanie na rynku międzynarodowym. Przewidywany dalszy rozwój samolotu to opracowanie wersji 6miejscowej z ciśnieniową kabiną napędzanego silnikami turbinowymi (turbośmigłowe lub turbowentylatorowe). Dotyczy to w szczególności nowej generacji silników Pratt& Whitney na przykład rodziny PW 610, które w dużej części mają być produkowane w Polsce. W oparciu o tą platformę można liczyć na dalszy rozwój systemu w kierunku rozszerzenia jego możliwości. Strona 14 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA oferta Oferta adresowana jest do polskich i zagranicznych służb oraz instytucji wykonujących zadania patrolowo rozpoznawcze w zakresie kontroli granic kontroli stref rybołówstwa kontroli ruchu drogowego zapewnienia bezpieczeństwa w dużych miastach nadzoru/ monitorowania linii energetycznych ratownictwa morskiego Jesteśmy gotowi do uwzględnienia wymagań potencjalnych klientów w opracowywanej specyfikacji wersji obserwacyjnopatrolowej Strona 16 z 18

WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA EM11 ORKA podsumowanie Prezentowany projekt jest próbą znalezienia polskiej specjalności na międzynarodowym rynku wysokich technologii. Skala zagadnienia tak pod względem technicznym jak i organizacyjnofinansowym nie przekracza możliwości naszego kraju, a jednocześnie może być przedmiotem współpracy w ramach programów międzynarodowych. Przy obecnym stania zaplecza naukowego, badawczorozwojowego oraz produkcyjnego Polska ma realne szanse na miejsce wśród producentów małych samolotów dyspozycyjnych i lokalnej komunikacji. Strona 17 z 18

EM11 ORKA WERSJA OBSERWACYJNO PATROLOWA Zakłady Lotnicze Margański & Mysłowski Spółka z o.o. 43300 BielskoBiała ul.strażacka 60 tel/fax +48 (33) 8 15 01 10 e.marganski @ pro.onet.pl www.marganski.com.pl Strona 18 z 18