SZCZEGÓŁOWY PROGRAM II KONFERENCJI PSYCHOLOGII JAKOŚCIOWEJ 18-20 WRZEŚNIA 2015 Temat przewodni konferencji: Standardy w metodologii jakościowej Komitet naukowy: dr Igor Pietkiewicz (przewodniczący), prof. dr hab. Elżbieta Dryll, prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska, dr hab. Anna Cierpka prof. SWPS dr hab. Katarzyna Popiołek, dr Anna Hełka, dr Małgorzata Wójcik PIĄTEK 18.09.2015 8:30-9:00 Rejestracja 09:15 Otwarcie konferencji, powitanie uczestników 10:00-11:00 prof. Cala Willig Podejmowanie wyboru dotyczącego sposobu gromadzenia i analizowania danych 11:00-11:30 Przerwa kawowa 11:30-13:30 Prof. Cala Willig Making decisions how to collect and analyze qualitative data 13:30 14:15 Przerwa na lunch 14:15-16:15 Prof. Cala Willig Making decisions how to collect and analyze qualitative data 16:15-16:45 Przerwa kawowa 16:45-17:45 Prof. UW dr hab. Dominika Maison Metody jakościowe w aplikacyjnych badaniach społecznych L01 ENG/PL W01 Part 1 ENG W01 Part 2 ENG Aula 1 pietro 111 111 1 piętro L02 111 18:00 Spotkanie przy lampce wina Hol Konferencja odbędzie się w Katowicach w siedzibie Uniwersytetu SWPS
SOBOTA 19.09.2015 09:00-10:00 10:00-11:00 Prof. UW dr hab. Elżbieta Dryll Czytać między wierszami. Analiza psychologiczna właściwości formalnych narracji Magdalena Budziszewska i Dr Mariusz Zięba Wywiad biograficzny Dana McAdamsa - niektóre możliwości wykorzystania w psychologicznych badaniach jakościowych L03 111 L04 111 11:00-11:30 Przerwa kawowa 11:30-13:30 13:30 15:00 Marta Borkowska-Bierć Analiza pól semantycznych, czyli odkrywanie co autor miał na myśli? Dr Urszula Tokarska Hipertekstowa Mapa Opowieści o Życiu jako narzędzie wspomagania rekonstrukcji narracji autobiograficznych Przerwa na lunch i sesja plakatowa Wystawa Photovoice W02 cz.1 W03 cz.1 POS PV 111 110 I p 15:15 17:30 Marta Borkowska-Bierć Analiza pól semantycznych, czyli odkrywanie co autor miał na myśli? Dr Urszula Tokarska Hipertekstowa Mapa Opowieści o Życiu jako narzędzie wspomagania rekonstrukcji narracji autobiograficznych 17:30-18:00 Przerwa kawowa W02 cz.2 W03 cz.2 111 110a 18:00-19:30 Sesja 1: Badania jakościowe w psychologii kulturowej S1 111a NIEDZIELA 20.09.2015 09:00-10:00 Dr hab. Anna Cierpka i Dr Igor Pietkiewicz Przeprowadzanie wywiadu w różnych podejściach metodologicznych L05 111 10:00-11:15 Sesja 2: Fenomenologia i Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna S02 111 11:15-11:45 Przerwa kawowa 11:45-13:45 Sesja 3: Analiza Narracyjna S3 111 13:45 14:30 Przerwa na lunch 14:30 16:30 Sesja 4: Różne zagadnienia metodologiczne S4 111 16:30-16:45 Podsumowanie i zamknięcie konferencji 111a
Wykłady L01 L05 L01: Podejmowanie wyboru dotyczącego sposobu gromadzenia i analizowania danych Profesor Cala Willig Wykład będzie dotyczył wyborów dokonywanych przez badaczy w zakresie epistemologii, ontologii, refleksyjności i interpretacji, które decydują o wyborze metodologii jakościowej i sposobie zaprojektowania projektu badawczego. LO2: Metody jakościowe w aplikacyjnych badaniach społecznych Prof. UW dr hab. Dominika Maison Metody jakościowe zaczynają nabierać coraz większego znaczenia w kontekście aplikacyjnych badań społecznych. Badania te służą tworzeniu kampanii społecznych, których celem jest zmiana postaw i zachowań, są to np. kampanie uczące tolerancji, nastawione na zmianę stylów żywieniowych, propagujące bezpieczną jazdę samochodem, zachęcające do badań profilaktycznych lub starające się wpłynąć na poprawę relacji w rodzinie. Takie kampanie o charakterze społecznym prowadzone są coraz częściej, jednak nie zawsze są one skuteczne. Sukces takich kampanii w dużej mierze zależy od dobrego zrozumienia motywów i barier leżących u podłoża danych zachowań. Ponieważ jednak wiele z tych motywów i barier jest nieświadoma, nie można ich zrozumieć stosując standardowe metody badań (np. tradycyjnie stosowane ilościowe badania sondażowe). Stąd rosnąca popularność metod jakościowych: zogniskowanych wywiadów grupowych, pogłębionych wywiadów indywidualnych, metod etnograficznych. W wystąpieniu zaprezentuję wyniki badań jakościowych, dzięki którym zostało stworzonych w Polsce w ostatnich latach wiele skutecznych kampanii społecznych. L03: Czytać między wierszami. Analiza psychologiczna właściwości formalnych narracji Prof. UW dr hab. Elżbieta Dryll W obrębie tekstu lingwiści wyodrębniają jego pierwszą i drugą linię. Pierwsza odnosi się bezpośrednio do świata przedstawianego, zaś druga linia tekstu przedstawia jej autora sposób, w jaki prezentuje on wybrany fragment rzeczywistości, jaki ma do niej stosunek. W badaniach psychologicznych właśnie to jest głównym przedmiotem zainteresowania. Diagnoza ustosunkowania autora do treści wypowiedzi obejmuje przede wszystkim formalne aspekty tej wypowiedzi: tryb i strukturę kompozycyjną całości, wątki tematyczne i ich układ, makrostrukturę opowiadania, układ epizodów, budowę zdań i leksykę. Obejmuje także sposób rozumienia słów ujawniając subtelne (a jakże istotne) zróżnicowania w znaczeń, co można rekonstruować dokonując analizy pól semantycznych wybranych pojęć oraz obiektów (np. osób). W wykładzie przedstawię sposoby analizowania wypowiedzi narracyjnej wraz z przykładami badań, które ilustrują psychologiczne znaczenie wybranych właściwości formalnych tekstu. L04: Wywiad biograficzny Dana McAdamsa - niektóre możliwości wykorzystania w psychologicznych badaniach jakościowych Magdalena Budziszewska i Dr Mariusz Zięba Celem warsztatu jest prezentacja wywiadu na temat historii życia (The Live Story Interview) autorstwa Dana McAdamsa (1995) oraz niektórych możliwościach jego wykorzystania w jakościowych badaniach psychologicznych. Wywiad ten stanowi jedną z najczęściej wykorzystywanych współczesnych technik w tych nurtach badań społecznych i psychologicznych, które materiałem badawczym czynią historie życia ludzi oraz sposób w jaki ludzie nadają swojemu własnemu życiu znaczenie (Bruner, 1990). Uczestnicy warsztatu będą
mogli zapoznać się z metodą, wziąć udział w ćwiczeniach z wykorzystaniem materiałów z badań prowadzonych przez nas z zastosowaniem Wywiadu biograficznego Dana McAdamsa, omówić je, zapoznać się z technikami kodowania i interpretacji na wybranych przykładach. W trakcie warsztatu przedstawimy metody kodowania niektórych cech wywiadów, takich jak ton afektywny, motywy sprawczości i wspólnotowości, sekwencje kontaminacji i wybawienia. Poddamy pod dyskusję możliwości zastosowania Wywiadu biograficznego w diagnozie indywidualnej i badaniach grupowych oraz główne ograniczenia metody. L05: Przeprowadzanie wywiadu w różnych podejściach metodologicznych Dr hab. Anna Cierpka i Dr Igor Pietkiewicz Celem wystąpienia będą prezentacja podobieństw i różnic w przeprowadzaniu wywiadu w ramach badań jakościowych opartych o analizę narracyjną, interpretacyjną analizę fenomenologiczną i teorię ugruntowaną. Omówimy różnice w aktywności badacza i sposobie interwencji w zależności od przyjętej metodologii.
Seminaria i warsztaty W01-W03 W01: Making decisions how to collect and analyze qualitative data (tylko w jęz. angielskim) Prof. Cala Willig Analiza danych jakościowych nie jest tożsama z realizacją sztywnego planu. Zamiast tego, badanie wymaga od nas poddania refleksji nad tym, co chcemy uzyskać ze zgromadzonego materiału. Musimy mieć jasność co do problemu badawczego (lub problemów badawczych), który wyznacza kierunek badań, związanych z nim założeń ontologicznych i epistemologicznych oraz statusu przypisywanego naszym danym. Wyjaśnienie tych kwestii jest niezbędne, aby badacz mógł podjąć właściwe decyzje dotyczące sposobu analizy danych. Celem warsztatu jest zademonstrowanie procesu decyzyjnego dotyczącego tych kwestii poprzez pracę z materiałem jakościowym na kilka różnych sposobów, osiągając różne wyniki. W02: Analiza pól semantycznych, czyli odkrywanie co autor miał na myśli? Marta Borkowska-Bierć Analiza pól semantycznych jest metodą wywodzącą się z nauk historycznych (Robin, 1980). Jej istotą jest dobór trafnych słów-kluczy dla danego problemu badawczego oraz rekonstrukcja ich znaczenia w oparciu o kategorie analityczne: ekwiwalenty, opozycje, atrybuty, działania przez oraz działania na. Umożliwia to zrozumienie, jakie znaczenie zostało nadane danemu słowu w analizowanym tekście (w psychologii: co dane słowo oznacza dla osoby badanej). Metoda ta sprawdza się zarówno w analizie danych pierwotnych (które są głównym materiałem analitycznym w psychologii), jak i w danych wtórnych. Ze względu na stałość kategorii analitycznych pozwala na dokonywanie porównań pomiędzy tekstami/osobami badanymi, a także daje się wykorzystywać w ramach metod mieszanych, gdyż jej wyniki można przedstawić również w sposób ilościowy. Podczas warsztatów omówimy i przećwiczymy sposoby doboru słów kluczy. Przećwiczymy również dokonywanie analiz cząstkowych oraz analizy całościowej wraz z interpretacją wyników. Analiza będzie prowadzona na różnego rodzaju narracjach osób badanych, dostarczonych przez osobę prowadzącą. Będziemy je prowadzić metodą papier-ołówek. W03: Hipertekstowa Mapa Opowieści o Życiu jako narzędzie wspomagania rekonstrukcji narracji autobiograficznych Dr Urszula Tokarska Celem warsztatu jest prezentacja metodologii rekonstrukcji narracji autobiograficznych z wykorzystaniem fragmentu autorskiej metody narracyjnej gry (auto)biograficznej W osiemdziesiąt historii do-o-koła ŻYCIA - tzw. Hipertekstowej Mapy Opowieści o Życiu. Narzędzie to zostało skonstruowane w celu wspomagania procesu porządkowania i integracji szczegółowych zakresów tematycznych po stronie badacza oraz po stronie osoby opowiadającej dla ułatwienia procesu samodzielnego dokonywania wyborów odnośnie sekwencji i formy rekonstrukcji własnej autobiografii. Dzięki udziałowi w warsztatach uczestnicy wzbogacą swoje umiejętności pozyskiwania i analizy narracji autobiograficznych. Główne tematy: zakres tematyczny pozyskiwanych w psychologii pełnych narracji autobiograficznych (sfery życia, wymiary czasowe biografii, wiodące wątki życiowej opowieści, stopień ich uszczegółowienia), strategie wywoływania narracji oraz pogłębiania i integracji eksplorowanych zakresów i wątków tematycznych, wiodące etapy oraz przykłady zastosowania zróżnicowanych bodźców narracyjnych. Metodologia pracy warsztatowej: prezentacja narracyjnej gry autobiograficznej, ćwiczenia z wybranymi przez uczestników kartami GRY (tematy, pytania, zadania), analiza Mapy Spotkania Narracyjnego, analiza Hipertekstowej Mapy Opowieści o Życiu.
POS: Sesja plakatowa Aleksandra Dembińska Znaczenie nadawane śmierci przez wolontariuszy hospicyjnych Dorota Kuncewicz, Wojciech Kruszewski Wzorce wypowiedzi w narracjach młodych dorosłych Dorota Kuncewicz, Ewa Sokołowska Narracje młodych dorosłych - między kanonem a opowieścią o własnym życiu Anna Józefczyk Genogram jako metoda służąca zrozumieniu rodziny Magdalena Gołuchowska, Natalia Miętus Co mówi historia, którą opowiadamy? Zastosowanie schematów narracyjnych i narzędzi teorii literatury w analizie autonarracji PV: Wystawa Photovoice Małgorzata Wójcik Szkoła, klasa, grupa rówieśnicza - blaski i cienie Photovoice został zrealizowany w ramach projektu Inkla przez zespół uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów uniwersytetu SWPS. Uczestnicy pokazali zarówno to, jak ważna jest dla nich grupa rówieśnicza i jak silni czują się w dobrym i zgranym zespole, jak również problemy wynikające z wykluczenia, stereotypów, podziałów grupowych i agresji rówieśniczej.
Prezentacje własne S1: Badania jakościowe w psychologii kulturowej Akulturacja dzieci polskich przyjeżdżających do Polski Halina Grzymała-Moszczyńska, Joanna Grzymała-Moszczyńska, Paulina Szydłowska i Joanna Durlik- Marcinkowska Rom w sytuacji pomocy - radykalnie empiryczne standardy badania dystansu psychologicznego w kontaktach z Romami Maciej Witkowski Podejmowanie prób rozwiązania konfliktu pomiędzy tożsamością religijną a tożsamością seksualną Monika Kołodziejczyk-Skrzypek i Igor Pietkiewicz S2: Fenomenologia i Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna Wpływ spostrzegania sprawcy przemocy na adaptację do traumy - analiza fenomenologiczna Marta Boczkowska, Mariusz Zięba, Mateusz Banaszkiewicz Mniej oczywista strona macierzyństwa. Stosowanie IPA dla odkrywania unikalnych znaczeń nadawanych macierzyństwu prezentacja wniosków z badań własnych nad macierzyństwem kobiet bezdomnych Anna Wasiak Wyzwania w zawodzie weterynarza Marzena Zubała i Igor Pietkiewicz S3: Analiza Narracyjna Ważne sceny z historii życia badanie narracyjne Izabela Kaźmierczak i Mariusz Zięba Narracje na temat marzenia życiowego w okresie wczesnej i średniej dorosłości - typologia, znaczenie, analiza Agnieszka Masłowiecka Wehikuły narracyjne. Wybrane strategie rekonstrukcji doświadczenia autobiograficznego Urszula Tokarska Narracje o miłości u osób ze zdiagnozowaną schizofrenią Magdalena Budziszewska, Katarzyna Wielebska S4: Różne zagadnienia metodologiczne
Koncepcja miniaturyzacji czyli o relacji badacz-badany Ewa Nowicka Rzetelność procedury wyodrębniania opowieści ukrytych z monologów Dariusz Kuncewicz, Dorota Kuncewicz, Ewa Sokołowska Motywy tożsamościowe wśród wkraczających na rynek pracy studentów i absolwentów z pokolenia Y - w stronę modelu skłonności do budowania związku między Ja a marką pracodawcy Małgorzata Styśko-Kunkowska Dynamiczne Sieci Negocjacji Łukasz Jochemczyk