Prognozy wzrostu PKB dla Polski na 2013 r. stabilizują się poniżej 2 proc... Str. 2.

Podobne dokumenty
Ekonomiczne Sygnały Nr 34 (357), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Ekonomiczne Sygnały Nr 181 (306), r.

Polska gospodarka walka o utrzymanie wzrostu powyżej zera...str. 2. Przemysł wciąż opiera się recesji...str. 3.

Ekonomiczne Sygnały Nr 157 (282), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Ekonomiczne Sygnały Nr 23 (345), r.

Ekonomiczne Sygnały Nr 51 (374), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Ekonomiczne Sygnały Nr 132 (257), r.

Ekonomiczne Sygnały Nr 31 (354), r.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata Aleksander Łaszek

Kiedy skończy się kryzys?

Ekonomiczne Sygnały Nr 10 (333), r.

Ekonomiczne Sygnały Nr 15 (338), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?

Ekonomiczne Sygnały Nr 183 (308), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Śniadanie z ekspertami PKO Banku Polskiego. Perspektywy gospodarki oraz rynków finansowych według ekonomistów i strategów PKO Banku Polskiego

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r.

Prognozy gospodarcze dla

Ekonomiczne Sygnały Nr 131 (256), r.

SUSPENS W GOSPODARCE...Str.2. ZA WCZEŚNIE NA ODTRĄBIENIE OŻYWIENIA W PRZEMYŚLE...Str.3.

Ekonomiczne Sygnały Nr 111 (235), r.

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 2009 roku -1-

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Komentarz tygodniowy

Data publikacji. Podaż pieniądza M3 (r/r) XI ,7% 8,5% 8,0% Saldo rachunku bieżącego (mln EUR) X

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

TYDZIEŃ Z EKONOMIĄ. 26 czerwca 2017 r.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Tydzień z ekonomią

Komentarz tygodniowy

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 2 września 2015 r.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Ekonomiczne Sygnały Nr 14 (337), r.

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 kwietnia 2016 r.

Stało się: polska gospodarka silnie zwalnia... Str. 2. Produkcja budowlana może obniżyć się do 25 proc. w ciągu dwóch lat...str. 3.

Prognozy makroekonomiczne dla Polski

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Polski rynek pracy w 2013 roku przewidywane trendy w zakresie zatrudnienia, dynamiki wynagrodzeń, struktury rynku

Ekonomiczne Sygnały Nr 173 (298), r.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 lipca 2015 r.

1/2019. Miesięcznik Makroekonomiczny PIE. sierpień 2019 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r.

CitiWeekly. Dobre dane o produkcji, niezła sprzedaż detaliczna. Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut.

Komentarz tygodniowy

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 lipca 2016 r.

Śniadanie z ekspertami PKO Banku Polskiego

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 2 grudnia 2015 r.

Ekonomiczne Sygnały Nr 115 (240), r.

TYDZIEŃ Z EKONOMIĄ. 17 lipca 2017 r.

Prognozy makroekonomiczne dla Polski

Dylemat RPP. Rys. 1 Inflacja Źródło: GUS, NBP. po wyłączeniu cen żywności i energii 106,0 105,0 104,0 103,0 102,0 101,0 100,0

Komentarz tygodniowy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Sytuacja na rynku pracy w Polsce Raport kwartalny I/2008

KOMENTARZ TYGODNIOWY

TYDZIEŃ Z EKONOMIĄ. 09 października 2017 r.

Analiza tygodniowa - ujęcie fundamentalne

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

2/2019. Miesięcznik Makroekonomiczny PIE. wrzesień 2019 r.

OPIS DYSKUSJI NA POSIEDZENIU DECYZYJNYM RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ W DNIU 30 CZERWCA 2010 R.

Komentarz tygodniowy

TYDZIEŃ Z EKONOMIĄ. 25 września 2017 r.

Ekonomiczne Sygnały Nr 104 (229), r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 15 kwietnia 2015 r.

Śniadanie z ekspertami PKO Banku Polskiego

CitiWeekly. Dobre dane o aktywności. Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut sierpnia 2015 r. 5 stron

Ekonomiczne Sygnały Nr 167 (292), r.

CitiWeekly. Dobre dane z gospodarki przemawiają przeciw obniżkom stóp. Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut

Komentarz tygodniowy

ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ BIEŻĄCY. 28 sierpnia W II kw. lekki spadek dynamiki wzrostu PKB

Prognozy wzrostu dla Polski :58:50

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Ekonomiczne Sygnały Nr 5 (328), r.

Inflacja bieżąca wciąż jest wysoka, ale widać symptomy wygaszania presji inflacyjnej... Str. 5.

TYDZIEŃ Z EKONOMIĄ. 11 września 2017 r.

CitiWeekly. Szczegóły z EBC w drodze? Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut. Polska. 29 września stron

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Ekonomiczne Sygnały Nr 193 (318), r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę

CZAS NA REWIZJĘ PROGNOZ W GÓRĘ?...Str. 2. PRZEMYSŁ NA PROGU OŻYWIENIA...Str. 3. SPADEK INFLACJI WYWOŁA WKRÓTCE WZROST PŁAC REALNYCH... Str. 4.

NADESZŁO OŻYWIENIE...Str.2. PRZEMYSŁ WSZEDŁ W TREND WZROSTOWY...Str.3. JASKÓŁKA NA RYNKU PRACY...Str.4. SKOKOWY WZROST INFLACJI...Str.5.

Komentarz tygodniowy

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 4 marca 2015 r.

CitiWeekly. Niższa inflacja i wyższy PKB. Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut

KOMENTARZ TYGODNIOWY 27.IX-04.X.19

OPIS DYSKUSJI NA POSIEDZENIU DECYZYJNYM RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ W DNIU 29 PAŹDZIERNIKA 2008 R.

Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu ECMOD. Październik 2007 r.

CitiWeekly. Oczekiwany spadek PMI, dobre dane z USA i stabilne stopy EBC. Gospodarka i Rynki Finansowe. Wykres 1. Zmiany kursów walut.

Transkrypt:

Str. 1. Miesięczny Przegląd Ekonomiczny Nr 11 (3), listopad 1 r. Sygnały Prognozy wzrostu PKB dla Polski na 13 r. stabilizują się poniżej proc....... Str.. Głębokie załamanie w budownictwie, przemysł jak na razie opiera się takim tendencjom...str. 3. Spadek płac realnych utrzymuje się, co pogarsza perspektywy konsumpcji... Str.. Nie ma sił, które utrzymałyby inflację na wysokim poziomie.....str. 5. Obniżki stóp procentowych mogą przekroczyć 1 punktów... Str. 6. Południe ciągnie w dół całą Europę...Str. 7. Dwie największe gospodarki świata wykazują sygnały ożywienia... Str. 8. Ceny surowców ustabilizowały się, niskie szanse na powrót hossy...... Str. 9. Podstawowe stopy procentowe NBP (od 8.11.1r.): stopa referencyjna:,5% stopa lombardowa: 6% Rynek międzybankowy (8.1.1 r.): WIBID 1M:.5% WIBOR 1M:.65 % WIBID 3M:.5% WIBOR 3M:.65%

Str.. Polska i świat Prognozy wzrostu PKB dla Polski na 13 r. stabilizują się poniżej proc. Nasza prognoza wzrostu PKB na 13 r. na poziomie 1,7 proc., która jeszcze kilka tygodni temu wydawała się dość konserwatywna, powoli staje się zgodna z konsensusem. Komisja Europejska prognozuje wzrost na poziomie 1,8 proc., Narodowy Bank Polski na poziomie 1,5 proc., choć to przy założeniu braku obniżek stóp procentowych. Biorąc pod uwagę, że obecne obniżki nie podniosą dynamiki PKB w przyszłym roku więcej niż o,3 pkt proc. (większy ich wpływ będzie w 1 r.), projekcja NBP również wydaje się zbliżona do naszego scenariusza. Kolejna rewizja prognoz może nastąpić po publikacji danych o PKB za III kwartał, jaka nastąpi 3 listopada. Konsensus wskazuje, że wzrost sięgnął 1,8 proc. Jeżeli ostateczny wynik okaże się zgodny z prognozami, to prognozy na przyszły rok nie powinny się znacząco zmienić do końca grudnia. Są szanse na odbicie globalnego wzrostu gospodarczego w przyszłym roku, ale skala niepewności jest wyjątkowo wysoka. Tak wynika z prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Analitycy MFW twierdzą, że dynamika globalnego PKB przyspieszy w przyszłym roku do 3,6 proc., z 3,3 proc. w tym roku. Będzie to głównie zasługa poprawy sytuacji w strefie euro, która przejdzie z fazy recesji do fazy stagnacji, oraz Azji, gdzie oczekiwane jest ożywienie w Chinach. Ryzyko oddolne dla tej prognozy stanowi sytuacja w strefie euro, gdzie recesja na południu może być głębsza i dłuższa od obecnych prognoz. Coraz słabiej trzymają się również gospodarki centrum Europy, szczególnie Francja. Z drugiej strony, obecne dane sugerują, że lepsza od obecnych prognoz może być sytuacja w Stanach Zjednoczonych. Polska: zmiana PKB, rok do roku, w proc. (GUS) 5..5. 3.5 3..5. 1.5 1..5. I II III IV I II III IV I II III IV I II 9 1 11 1 Polska: zmiana konsumpcji, rok do roku, w proc. (GUS). 3.5 3..5. 1.5 1..5. I II III IV I II III IV I II III IV I II 9 1 11 1 Prognozy MFW, wzrost PKB w proc. rdr Polska: zmiana inwestycji, rok do roku, w proc. (GUS) 9 8 7.8 8. 15. 7 1. 6 5 3 1-1..1 -.. USA strefa euro Niemcy Europa Śr.- Wsch..9.9.6 Chiny 1 13 5.. -5. -1. -15. I II III IV I II III IV I II III IV I II 9 1 11 1

Str. 3. Przemysł i budownictwo Budownictwo w głębokiej recesji, przemysł na razie unika głębszych spadków. Sytuacja w budownictwie to jeden z głównych powodów obaw o recesję w polskiej gospodarce. Produkcja budowlana spada w najszybszym tempie od 3 r. (nie licząc krótkookresowych zmian związanych z wejściem Polski do UE w r.). We wrześniu roczny spadek aktywności wyniósł 9,5 proc., po odsezonowaniu. Co istotne, spadek produkcji dotyczy nie tylko inwestycji infrastrukturalnych, ale również inwestycji w budynki głównie mieszkaniowe. Biorąc pod uwagę, że dostęp do kredytu jest trudny, bezrobocie rośnie, dynamika wynagrodzeń maleje, wygasa program rodzina na swoim, a liczba dostępnych mieszkań u deweloperów jest dość duża, prognoza dalszego silnego spadku aktywności w tej branży wydaje się uzasadniona. Przemysł tkwi w stagnacji. We wrześniu produkcja przemysłowa była o 5, proc. niższa niż przed rokiem, co w znacznej mierze wynika z dużej różnicy w dniach roboczych. Październik przyniesie ok. -3 proc. wzrost rocznej produkcji, a jej trend jak widać u dołu strony jest stagnacyjny (trend dotyczy poziomu, nie dynamiki produkcji). Widać, że sytuacja w przemyśle jest generalnie lepsza niż w czasie poprzedniego spowolnienia. Program Inwestycje Polskie nie wpłynie na dynamikę inwestycji publicznych w krótkim okresie, a w średnim okresie jego wpływ jest bardzo niepewny. Inwestycje Polskie to program wprowadzony przez rząd od końca 1 r. Polega na dokapitalizowaniu udziałami w spółkach skarbu państwa dwóch podmiotów: państwowego banku BGK oraz specjalnie utworzonej spółki celowej. Bank będzie mógł dzięki temu zwiększyć kredytowanie, zaś spółka celowa będzie mogła dokonywać inwestycji. W obu przypadkach kapitał będzie lewarowany. Wartość całego programu ma sięgnąć do mld zł w latach 13-15. Dwie kwestie wydają się ważne: rozpoczęcie programu nie nastąpi prawdopodobnie w okresie najgłębszego spowolnienia gospodarki, czyli na przełomie 1 i 13 r., a kwota mld zł to górny pułap, nie cel, dodatkowo rozłożona na trzy lata daje dość mały udział w PKB. Trend poziomu produkcji w miesiącach spowolnienia, szczyt cyklu =1 (PBP Bank) 16 15 1 13 1 11 1 9 8 Poziom produkcji przemysłowej, dane odsezonowane, średnia 5=1 (GUS) I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX 3 5 6 7 8 9 1 11 1 Poziom produkcji budowlanej, dane odsezonowane, średnia 5=1 (GUS) 18 16 1 1 1 8 I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX 5 6 7 8 9 1 11 1 PMI dla przemysłu (Markit) 6. 11 55. 17 5. 1 5. 97. 9 35. 87 1 3 5 6 7 8 9 1 11 1 13 1 15 16 17 18 19 1 3 1 8 1 3. I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX 5 6 7 8 9 1 11 1

Str.. Konsumpcja i rynek pracy Dalszy spadek płac realnych sugeruje wyraźne obniżenie konsumpcji. Płace realne notują najdłuższy spadek od r. Spadają już dwa kwartały z rzędu, a również kolejny kwartał przyniesie prawdopodobnie ujemną zmianę. Dopiero spadek inflacji może odwrócić ten trend. Co najgorsze jednak, w przeciwieństwie do poprzednich epizodów spadków płacy realnej, tym razem gorsza jest sytuacja na rynku pracy, a stopa oszczędności jest bardzo niska. Zatem mało prawdopodobne jest, że gospodarstwa domowe będą finansowały konsumpcję poprzez obniżenie stopy oszczędności. To sprawia, że dynamika konsumpcji spadnie wkrótce poniżej 1 proc., co jest zjawiskiem rzadko spotykanym w polskiej gospodarce. Pewną nadzieję na odbicie konsumpcji może dawać fakt, że nigdy nie zdarzyło się, żeby rosła ona bardzo wolno przez więcej niż dwa-cztery kwartały. A już co najmniej dwa mamy za sobą (wyraźny spadek dynamiki konsumpcji nastąpił w II kwartale 1 r.). Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spada powoli, ale systematycznie, co miesiąc ubywa kilka tysięcy etatów. Trend ten prawdopodobnie przybierze w nadchodzących miesiącach na sile ze względu na nieuniknione zwolnienia w sektorze budowlanym. Kluczowe pytanie brzmi teraz, czy zwolnienia przybiorą charakter gwałtowny tak jak w 9 r.? Kluczowe będzie, czy na horyzoncie pojawi się szansa na odbicie wzrostu gospodarczego jeżeli nie, to nie można będzie wykluczyć scenariusza poważnego osłabienia sytuacji na rynku pracy. Jednak w tym momencie bardziej prawdopodobne wydaje się, że od wiosny 13 r. coraz więcej będzie sygnałów nadchodzącego ożywienia koniunktury. Stopa bezrobocia rejestrowanego, w proc. (GUS, PBP) 1 13.5 13 1.5 1 11.5 11 I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX 1 11 1 dane surowe dane odsezonowane Stopa bezrobocia wg badao ankietowych, w proc. (Eurostat) 11 1.8 1.6 1. 1. 1 9.8 9.6 9. 9. 9 I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX 1 11 1 dane surowe dane odsezonowane 5 3 Zmiana płac realnych w firmach, rok do roku, w proc. (GUS, PBP) Zmiana zatrudnienia w firmach, miesiąc do miesiąca, w proc. (GUS, PBP)..3. 1.1-1 - I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX 1 11 1 -.1 I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX 1 11 1-3 -. - -.3

Str. 5. Ceny Nie ma sił, które mogłyby powstrzymać spadek inflacji. Już w październiku inflacja znalazła się prawdopodobnie w szerokim celu inflacyjnym NBP wyniosła ok. 3, proc. (nasza wstępna prognoza), wobec 3,8 proc. we wrześniu. Do końca roku inflacja spadnie do ok. 3 proc., a w pierwszej połowie przyszłego roku do,5 proc. Spadek inflacji wynika z dwóch czynników mniejszej presji inflacyjnej (patrz poniżej) oraz efektów wysokiej bazy z zeszłego roku, kiedy doszło do gwałtownego skoku m.in. cen paliw. Spadek notuje również inflacja cen producentów PPI która we wrześniu wyniosła zaledwie 1,8 proc., a w październiku spadła prawdopodobnie o ok.,1-, pkt proc. W tym momencie trudno wskazać na czynniki, które mogłyby się przyczynić do utrzymania inflacji na podwyższonym poziomie. Oto kilka argumentów przemawiających za scenariuszem szybkiego spadku inflacji: Wzrost gospodarczy? Spada i wkrótce zbliży się do 1 proc., podczas gdy potencjał polskiej gospodarki wynosi 3 proc. Głęboki spadek poniżej potencjału jest bardzo silnym czynnikiem antyinflacyjnym, gdyż firmy najpierw mogą podnieść produkcję zamiast podnosić ceny. Struktura wzrostu gospodarczego? Jest wyjątkowo antyinflacyjna popyt wewnętrzny już spada, a wzrost PKB utrzymuje eksport netto. Rynek pracy? Płace nominalne rosną coraz wolniej, a jednostkowe koszty pracy w przemyśle w ogóle nie rosną. Presji płacowej praktycznie nie ma i przy rosnącym bezrobociu nie prędko się pojawi. Kurs walutowy? Złoty jest dość stabilny w ostatnich tygodniach, a uspokojenie sytuacji w strefie euro zmniejsza ryzyko gwałtownego osłabienia polskiej waluty w nadchodzących miesiącach. Nawet jednak gdyby się ona nieznacznie osłabiła, to w okresach spadku dynamiki PKB wpływ zmian kursu na inflację jest znacznie mniejszy niż w okresie dobrej koniunktury. Ceny surowców? Na razie są stabilne i nic nie wskazuje, by miało się to zmienić. Istnieje pewne ryzyko wzrostu cen surowców rolnych ze względu na słabe zbiory w tym roku, jednak z drugiej strony coraz więcej argumentów wskazuje na wygaszenie hossy na rynku ropy. Zatem skok cen surowców, podobny do tego z lat 6-1, jest mało prawdopodobny. Inflacja i cel inflacyjny, w proc. 6 5 3 1 I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII 5 6 7 8 9 1 11 1 Inflacja miesiąc do miesiąca, w proc. (NBP) 1. 1. 1.8.6.. -. I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX -. 1 11 1 -.6 -.8 cpi bazowa Inflacja cen producentów rok do roku, w proc. (GUS) 1 1 8 6 - I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII 7 8 9 1 11 1 -

Str. 6. 8/sty /sty 5/lut 19/lut /mar 18/mar 1/kwi 15/kwi 9/kwi 13/maj 7/maj 1/cze /cze 8/lip /lip 5/sie 19/sie /wrz 16/wrz 3/wrz 1/paź 8/paź Stopy procentowe i kursy walut Cięcia stóp procentowych mogą przekroczyć 1 pkt bazowych. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o,5 pkt proc., rozpoczynając tym samym cykl obniżek, który łącznie może przekroczyć 1 pkt proc. Jeżeli scenariusz spadku inflacji, opisany w poprzednim rozdziale, zmaterializuje się, wówczas nawet cięcie stóp o 1 pkt utrzyma realną stopę procentową na poziomie powyżej 1 proc. To w sytuacji głębokiego spowolnienia polskiej gospodarki i ujemnych realnych stóp procentowych w większości krajów rozwiniętych, wydawałoby się poziomem zbyt wysokim. Stąd przekonanie, że skala cięć może być większa niż owe 1 pkt bazowych. Dostrzega to zresztą rynek, co widać po spadających stawkach FRA, obrazujących oczekiwania na zmiany stawki WIBOR. Rentowności polskich obligacji skarbowych osiągnęły najniższy poziom w historii. W przypadku dziesięciolatek oprocentowanie spadło na początku listopada do zaledwie,3 proc. Sygnalizuje to, że... Po pierwsze, rynek oczekuje głębokiego spowolnienia polskiej gospodarki i tym samym głębokiego cięcia stóp procentowych jak wspomniano powyżej. Po drugie, rośnie wiarygodność polskiego rządu, co widać po zawężającej się różnicy między obligacjami polskimi i niemieckimi. Po trzecie, wysoka globalna płynność wspierana przez działania największych banków centralnych znajduje swoje ujście w takich krajach jak Polska. Kurs złotego znajduje się między młotem a kowadłem cięcia stóp procentowych i silne hamowanie gospodarki powinny osłabić polską walutę, ale jednocześnie utrzymujący się wysoki apetyt na ryzyko na świecie jest solidnym wsparciem dla złotego. Który czynnik przeważy? Mogą się one równoważyć, dlatego najlepszą prognozą dla kursu EUR/PLN jest utrzymanie się go w przestrzeni,1-, zł za euro. Przy czym im silniejsze hamowanie gospodarki, tym większe prawdopodobieństwo zbliżenia się kursu do tej górnej granicy. Ważnym czynnikiem może być tu sytuacja budżetu państwa, który był konstruowany przy założeniu, procentowego wzrostu PKB w 13 r. Gdyby wzrost spadł do średniego poziomu ok. 1 proc., wówczas rząd musiałby znacząco zwiększyć skalę potrzeb pożyczkowych, co mogłoby się wyraźnie negatywnie odbić na złotym..9.7.5.3.1 3.9 3.7 3.5 6.5 5.5.5.6 Oczkiwania rynkowe co do stawki WIBOR3M stawka obecna za miesiąc za trzy miesiące za sześd miesięcy za dziewięd miesięcy Rentownośd polskich obligacji 1Y, w proc. 6 5 EUR/PLN w 1 r. (EBC) 3. października 1 7. listopada.5..3..1

Str. 7. Świat: Europa Południe ciągnie w dół całą Europę, na horyzoncie nie widać poprawy. Strefa euro jest w recesji i na razie nie widać sygnałów sugerujących poprawę koniunktury. Indeksy PMI dla krajów strefy już od dłuższego czasu znajdują się na poziomach między 3 a 6, w zależności od kraju i miesiąca. W październiku w większości krajów PMI obniżył się, co sugeruje trwające pogorszenie koniunktury. Prezes EBC Mario Draghi powiedział na początku listopada, że nie widzi możliwości pojawienia się sygnałów ożywienia koniunktury do końca tego roku. Coraz gorsze są prognozy dla krajów Południa Europy, gdzie najwyraźniej oszczędności fiskalne wywierają większy od oczekiwanego spadek popytu krajowego. Prognozowane ożywienie przesuwa się na rok 1. Zarówno w Hiszpanii jak i We Włoszech, które razem odpowiadają za jedną trzecią PKB strefy euro, przyszły rok nie przyniesie ożywienia, nawet minimalnego. W obu krajach recesja prawdopodobnie przedłuży się na przyszły rok, a w tym momencie prognozowanie momentu ożywienia przy coraz to nowych fiskalnych programach oszczędnościowych graniczy z cudem. Gorsza sytuacja południa przełoży się niewątpliwie na gorszą sytuację centrum Europy (Niemcy, Holandia, Francja itd.), gdzie wzrost PKB utrzymuje się na poziomach +. Gospodarka Niemiec również słabnie, w ślad za innymi krajami. Wskazuje na to indeks IFO, który obniża się szybciej od prognoz. W październiku spadł do poziomu 1, co sugeruje, że dynamika PKB w ujęciu rok do roku zbliża się do zera. Prawdopodobnie średni wzrost w drugiej połowie roku będzie zbliżony właśnie do zera, co daje średni wzrost za cały rok na poziomie ok.,8 proc. Rząd obniżył natomiast w październiku prognozę wzrostu na przyszły rok z 1,7 do 1 proc. Swoje prognozy obniżyła również Komisja Europejska do,8 proc. Francja: PMI dla przemysłu 6 58 56 5 5 5 8 6 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 11 1 65 6 55 5 5 Niemcy: PMI dla przemysłu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 11 1 Prognozy Komisji Europejskiej: zmiana PKB rdr, w proc. Niemcy: indeks IFO 1-1 1. 115. 11. Włochy Hiszpania Portugalia Irlandia Grecja 15. - -3 - -5 1 13 1. 95. 9. 85. -6-7 8. I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX 3 5 6 7 8 9 1 11 1

Str. 8. Świat: USA i Chiny W obu największych gospodarkach świata widać sygnały poprawy koniunktury. Bilans informacji makroekonomicznych ze Stanów Zjednoczonych wciąż jest umiarkowanie pozytywny i wskazuje na poprawiające się perspektywy tamtejszej gospodarki. Ożywienie trwa na rynku pracy, gdzie liczba pracujących zwiększa się szybciej od prognoz (171 tys. w październiku). Koniunktura w przemyśle jest minimalnie lepsza, na co wskazuje wzrost indeksu ISM (odpowiednik PMI) do poziomu 51,7. Poprawiają się nastroje konsumentów, które wg indeksu Uniwersytetu Michigan są na najwyższym poziomie od pięciu lat. Fundamenty do bardziej solidnego ożywienia są położone, teraz kluczowym czynnikiem ryzyka jest polityka fiskalna i potężne oszczędności ( proc. PKB) wchodzące w życie 1 stycznia 13 r. Kongres i administracja Baracka Obamy mają kilka tygodni na osiągnięcie porozumienia w sprawie rozłożenia tych oszczędności w czasie, którego osiągnięcie będzie trudne, biorąc pod uwagę silną polaryzację sceny politycznej. Wybory prezydenckie w USA wygrał Barack Obama, kontrolę nad Izbą Reprezentantów utrzymali republikanie, zaś nad Senatem demokraci. Taki układ się stwarza pewne ryzyko, że negocjacje na temat klifu fiskalnego będą się przeciągały do ostatniego momentu, zwiększając niepewność na rynkach finansowych. Oś niezgody dotyczy tego, jaka część oszczędności fiskalnych ma spaść na stronę podatkową, a jaka na stronę wydatkową. Republikanie jak na razie zapowiadają, że nie zgodzą się na żadne podwyżki podatków. Dane z Chin sugerują, że tamtejsza gospodarka osiągnęła już dołek i ma szansę na nieznaczne odbicie w nadchodzących kwartałach. Widać to przede wszystkim po indeksie PMI dla przemysłu, który w październiku wzrósł do poziomu 9,5, najwyższego od stycznia. Produkcja przemysłowa również zaczęła przyspieszać jej roczny wzrost wyniósł w październiku 9, proc., wobec 9, proc. we wrześniu. Mediana oczekiwań analityków (wg Reutersa) wskazuje, że w czwartym kwartale wzrost PKB Chin przyspieszy do 7,7 proc., wobec 7, proc. w trzecim kwartale. Byłoby to pierwsze przyspieszenie wzrostu od dwóch lat. USA: ISM dla przemysłu (ISM) 65. 63. 61. 59. 57. 55. 53. 51. 9. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 11 1 Zmiana zatrudnienia poza rolnictwem w USA, w tys. mdm (FRED) 3 5 15 1 5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 11 1 Chiny: PMI dla przemysłu (Markit) 56 5 5 5 8 6 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 11 1

Str. 9. 5-sty 5-sty 5-sty 19-sty 19-sty 19-sty -lut -lut -lut 16-lut 16-lut 16-lut 1-mar 1-mar 1-mar 15-mar 15-mar 15-mar 9-mar 9-mar 9-mar 1-kwi 1-kwi 1-kwi 6-kwi 6-kwi 6-kwi 1-maj 1-maj 1-maj -maj -maj -maj 7-cze 7-cze 7-cze 1-cze 1-cze 1-cze 5-lip 5-lip 5-lip 19-lip 19-lip 19-lip -sie -sie -sie 16-sie 16-sie 16-sie 3-sie 3-sie 3-sie 13-wrz 13-wrz 13-wrz 7-wrz 7-wrz 7-wrz 11-paź 11-paź 11-paź 5-paź 5-paź 5-paź 8-lis 8-lis 8-lis Świat: surowce Ceny surowców stabilne, hossa raczej nie powróci. Indeksy surowcowe w ostatnich tygodniach nieznacznie się obniżyły. Indeks S&P GSCI od początku października do 7 listopada obniżył się o 1,3 proc. W ostatnich tygodniach surowce zachowują się słabiej niż rynki akcji, co wskazuje, że albo nie do końca wierzą w globalne ożywienie, albo że relacja popytu i podaży na rynkach surowców nie jest tak zaburzona jak w zeszłym roku. Bardziej prawdopodobna jest ta druga interpretacja. Coraz więcej analityków skłania się do twierdzenia, że hossa cen surowców albo się już skończyła albo może mieć się ku końcowi. Główną przyczyną rosnącej popularności takiej hipotezy są duże inwestycje w potencjał produkcyjny dokonane w ostatnich latach, szczególnie w przypadku ropy naftowej. Cena ropy Brent spadła od początku października o proc., do 11 dolarów za baryłkę. Dość charakterystyczne, że stało się to pomimo wyraźnie lepszych danych makroekonomicznych z USA i Chin oraz luźnej polityki pieniężnej najważniejszych banków centralnych świata. Za symboliczną można uznać rewizję prognoz dla rynku ropy przez bank Goldman Sachs, którego prognozy dotyczące tego rynku są zwykle uważnie śledzone. Bank obniżył prognozę dla Brent na przyszły rok ze 13 do 11 dolarów za baryłkę, a prognozę długookresową do zaledwie 9 dolarów. Ceny surowców rolnych utrzymują się na stabilnym poziomie, pomimo wyraźnie słabszych zbiorów w tym roku. Ceny pszenicy, kukurydzy i soi na giełdzie w Chicago niemal nie zmieniły się na rynkach od początku października. W Europie wzrosły ceny pszenicy, co wynika z bardzo niskich zbiorów w krajach regionu Morza Czarnego. Ukraina rozważa nawet wprowadzenie zakazu eksportu pszenicy. Te czynniki mogą oddziaływać na wzrost cen w najbliższych tygodniach, choć jak na razie reakcje są umiarkowane. 13 15 1 115 11 15 1 95 9 39 38 37 36 35 3 33 3 31 3 Cena ropy Brent w 1 r., dane tygodniowe, w dolarach za baryłkę (NYMEX) Cena miedzi w 1 r., dane tygodniowe,w centach za funt (NYMEX) 1 Cena pszenicy w 1 r., dane tygodniowe, w centach za buszel (CBOT) 9 8 7 6 5 3 1

Str. 1. Załącznik statystyczny DANE MIESIĘCZNE 1 II III IV V VI VII VIII IX Produkcja przemysłowa a.6.7.9.7 1. 5..5-5. Indeks PMI 5 5.1 9. 8.9 8 9.7 8.3 7 Sprzedaż detaliczna a 13.7 1.7 5.5 7.7 6.5 6.9 5.8 3.1 Wskaźnik ufności kons. (bieżący) -9.8-3.3-3.3-9.3-8.5-7 -8.1-31.6 Inflacja CPI YoY b.3 3.9 3.6.3 3.8 3.8 Inflacja CPI MoM b..5.6.. -.5 -.3 -.1 Inflacja PPI YoY b 6..3 5.3. 3.7 3.1 1.8 Wynagrodzenia w a.3 3.8 3. 3.8.3..7 1.6 przedsiębiorstwach Bezrobocie b 13.5 13.3 1.9 1.6 1. 1.3 1. 1. rejestrowane Eksport a,c, dane miesięczne NBP Import a,c, dane miesięczne NBP Eksport wg GUS a,c, dane kumulowane..5.6-1.6. 1.9.3-5.6 1.5-3.1 -.1-5. -3 - - - -.9.3 3..5 - - kraje rozwinięte - - -.3 -.1.5 -.3 - - kraje UE - - -.9.. -.1 - - kraje rozwijające się - - - 16.5 15.3 17. 16.1 - - kraje Europy Śr. - Wsch. - - -.8 17.8.5 19.6 - Rachunek obrotów bieżących w mln euro -1 99-585 -73-3 -1 5-711 -633 - Bezpośrednie inwestycje zagraniczne, w mln euro -99 86 67 93 651 87 157 - Kurs euro, w zł.37.18.16.16.39.6.11.1 Kurs USD, w zł 3.39 3.16 3.1 3.16 3.55 3.39 3.35 3.17 WIBOR 3M a, średnia miesięczna.99.97.9.9 5.1 5.1 5.11.95 Główna stopa NBP b.5.5.5.5.5.75.75.75 DANE KWARTALNE IV kwartał 11 I kwartał 1 II kwartał 1 PKB, w% YoY.3 3.6.3 Konsumpcja, w% YoY.1.1 1. Inwestycje, w% YoY 9.7 6.7 1.3 Bezrobocie BAEL, w% 9.7 1.5 9.5

Miesięczny Przegląd Ekonomiczny Nr 11 (3), listopad 1 r. Kontakt: Ignacy Morawski Główny Ekonomista Polski Bank Przedsiębiorczości Tel.: +8 653 77 Tel.: +8 53 867 83 E-mail: ignacy.morawski@pbp-bank.pl Miesięczny Przegląd Ekonomiczny to publikacja przygotowana dla klientów Polskiego Banku Przedsiębiorczości w celach informacyjnych, nie ma jednak charakteru porady, rekomendacji, doradztwa inwestycyjnego, czy też jakiejkolwiek zachęty do podejmowania decyzji o kupnie lub sprzedaży instrumentów finansowych. Opinie zawarte w tej publikacji są efektem rzetelnej analizy wiarygodnych źródeł informacji, nie istnieje jednak gwarancja, że w pełni odzwierciedlają one stan faktyczny, nie istnieje również żadna gwarancja, że ceny instrumentów finansowych opisanych w tej publikacji będą kształtowały się w przewidywany sposób. Bank nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie informacji zawartych w tej publikacji, pełną odpowiedzialnośd za takie decyzje ponoszą osoby je podejmujące.