CZY KONTYNENTY NA MAPIE MAJ ZAWSZE TAKI SAM KSZTA T?

Podobne dokumenty
JAK WYKONAÆ MAPÊ HIPSOMETRYCZN?

10. Figury p³askie. Uczeñ: 13) rozpoznaje wielok¹ty przystaj¹ce i podobne

DOŒWIADCZALNE SPRAWDZANIE JEDNORODNOŒCI BUDOWY RÓ NYCH MATERIA ÓW

matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, informatyczne, uczenia siê.

CZY JEDNYM POSUNIÊCIEM DA SIÊ ROZWI ZAÆ WSZYSTKIE UK ADY DWÓCH RÓWNAÑ LINIOWYCH?

TAJEMNICE UKRYTE W SKLEJONYM PASKU PAPIERU

13. rozpoznaje wielok¹ty przystaj¹ce i podobne 14. stosuje cechy przystawania trójk¹tów

1. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, 2. kompetencje informatyczne, 3. umiejêtnoœæ uczenia siê.

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Doœwiadczalne wyznaczenie wielkoœci (objêtoœci) kropli ró nych substancji, przy u yciu ró - nych zakraplaczy.

Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą Polski.

Woda i roztwory wodne. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,

Joanna Kwatera PO NITCE DO K ÊBKA. czyli jak æwiczyæ sprawnoœæ rachunkow¹ uczniów klas 4 6 szko³y podstawowej OPOLE

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

JAK WYZNACZYÆ KIERUNEK PÓ NOCNY?

Scenariusz zajęć do programu kształcenia Myślę- działam- idę w świat

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne.

7.2opisuje korzyœci i niebezpieczeñstwa wynikaj¹ce z rozwoju informatyki i powszechnego dostêpu do informacji

Matematyka na szóstke

Matematyka na szóstke

Spis treœci Uwagi wstêpne L i c z b a n a t u r a l n a T e c h n i k a r a c h u n k o w a

Przyk³adowe zdania. Wydawnictwo Szkolne OMEGA. Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6. Zadanie 7. Zadanie 8. Zadanie 9.

Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu. PESEL

Lp. Pomoce i narzêdzia Iloœæ sztuk. 1 foliowe worki na zakupy 6. 2 patyczki do szasz³yków taœma klej¹ca 1. 4 plastelina opakowanie 10 wa³eczków

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)

SPRAWD DOŒWIADCZALNIE: CO WSPÓLNEGO Z BOSK PROPORCJ MA MATEMATYKA I INNE DZIEDZINY YCIA

PLANY WYNIKOWE W ZAKRESIE III KLASY GIMNAZJUM. opracowane na podstawie materia³ów katechetycznych Jezus prowadzi i zbawia z serii W DRODZE DO EMAUS

Rys. 1. Zbuduj model (prototyp) z wykorzystaniem dowolnych pomocy i narz¹dzi. Lp. Pomoce i narzêdzia Iloœæ sztuk. 1 plastikowa miska du a 1

SCENARIUSZ LEKCJI. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień wskaże linię widnokręgu jako miejsce gdzie niebo pozornie styka się z Ziemią;

Gry i zabawy matematyczne

III. 5)... wykazuje zwi¹zki pomiêdzy p³ytow¹ budow¹ litosfery a wystêpowaniem zjawisk wulkanicznych i trzêsieñ ziemi

XIII KONKURS MATEMATYCZNY

Konkurs matematyczny dla uczniów gimnazjum

31. CZY ATWO JEST STWORZYÆ WIARYGODN ANKIETÊ? Realizowana treœæ podstawy programowej. strona 48

Temat dnia: Znam niebezpieczeństwa, które mi grożą. W razie ich wystąpienia wiem, jak się zachować.

TAH. T³umiki akustyczne. w wykonaniu higienicznym

Karta katalogowa wentylatorów oddymiających

Temat: Bezpieczny wypoczynek nad wodą przyczyny utonięć

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

TAP TAPS. T³umiki akustyczne. do prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych

SCENARIUSZ LEKCJI Liceum

KONSPEKT LEKCJI MATEMATYKI. Z WYKORZYSTANIEM METOD AKTYWIZUJĄCYCH w klasie I gimnazjum. TEMAT: Działania łączne na liczbach wymiernych

PRZYRODA RODZAJE MAP

Temat dnia: Otoczenie mojej szkoły

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2012

ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY K AT E D R A T E C H N I K I C I E P L N E J LABORATORIUM Z SPRAWOZDANIE

Temat: Pole równoległoboku.

Roczne zeznanie podatkowe 2015

Temat: Bezpieczny wypoczynek podczas wycieczek zasady ogólne

PADY DIAMENTOWE POLOR

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

tel: (0-71) ul. Jana D³ugosza 19b/ WROC AW AZALIA

Klasa I, edukacja polonistyczna, krąg tematyczny Zwierzęta egzotyczne. Temat: Gdzie żyją zwierzęta egzotyczne?

Witold Bednarek. Konkurs matematyczny w gimnazjum Przygotuj siê sam!

DZIENNIK LEKCYJNY DLA ODDZIA ÓW SZKO Y PONADGIMNAZJALNEJ

RAPORT. Przedszkole Szkoła klasa 0 PRZYGOTOWANIE DO EDUKACJI SZKOLNEJ

Chemia 5. Woda i roztwory wodne. Uczeñ: 7. proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wod¹

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

III. INTERPOLACJA Ogólne zadanie interpolacji. Niech oznacza funkcjê zmiennej x zale n¹ od n + 1 parametrów tj.

Wytyczne Województwa Wielkopolskiego

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

29. TRZY W LINII CZYLI O POSZUKIWANIU ZWIĄZKÓW

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

ZADANIA ZAMKNI TE. W zadaniach od 1. do 20. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedn poprawn odpowied.

18. Jaki wpływ na proces palenia ma zjawisko konwekcji?

Wniosek o dofinansowanie zakupu podręczników w roku szkolnym 2014/2015

POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia

IDZ DO KATALOG KSI EK TWÓJ KOSZYK CENNIK I INFORMACJE CZYTELNIA PRZYK ADOWY ROZDZIA SPIS TREŒCI KATALOG ONLINE ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

Scenariusz lekcji fizyki

3.2 Warunki meteorologiczne

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

tel: (0-71) ul. Jana D³ugosza 19b/ WROC AW ADA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII W GIMNAZJUM w ZESPOLE SZKÓ W SZTUTOWIE

Wymagania edukacyjne. z geografii w gimnazjum. klasa 1-3

Wstêp: Czêœæ pierwsza: Wprowadzenie do m¹drego wychowania dzieci w domu i w przedszkolu 19

KLOCKI W OKIENKU

Poszczególne elementy staraj siê wycinaæ no ykiem przy linijce. W ten sposób mo emy precyzyjniej wyci¹æ wszystkie czêœci.

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Matematyki dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013

ULTRAFLOW Typ 65-S /65-R

Rys Mo liwe postacie funkcji w metodzie regula falsi

Przedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym.

tel: (0-71) ul. Jana D³ugosza 19b/ WROC AW ADAŒ B

Temat: Bezpieczny wypoczynek podczas wycieczek pieszych, rowerowych i autokarowych

ZAŁĄCZNIK NR 1. Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz proponowanej bibliografii

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PLASTYKA

WYKAZ RZECZOWY I ILOŚCIOWY MATERIAŁÓW CZĘŚĆ NR 1. Materiały dydaktyczne do zajęć pozalekcyjnych z języka polskiego. Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE j.m.

WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

Poszczególne elementy staraj siê wycinaæ no ykiem przy linijce. W ten sposób mo emy precyzyjniej wyci¹æ wszystkie czêœci.

Wyruszamy w kosmos. (ruch jednostajny po okrêgu, si³a grawitacji)

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Zarząd Stowarzyszenia na Rzecz Wspierania Rozwoju Dzieci i Młodzieży FORTITUDO oraz Dyrekcja Zespołu Szkół Nr 2 w Łęcznej

LOKATY STANDARDOWE O OPROCENTOWANIU ZMIENNYM- POCZTOWE LOKATY, LOKATY W ROR

Przedmowa Czêœæ pierwsza. Podstawy frontalnych automatów komórkowych... 11

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Powiatowy Urząd Pracy w Rawie Mazowieckiej

Transkrypt:

7. CZY KONTYNENTY NA MAPIE MAJ ZAWSZE TAKI SAM KSZTA T? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Realizowana treœæ podstawy programowej VIII. Wykresy funkcji. Uczeñ: 1) zaznacza w uk³adzie wspó³rzêdnych na p³aszczyÿnie punkty o danych wspó³rzêdnych X. Figury p³askie 2) rozpoznaje wzajemne po³o enie prostej i okrêgu, rozpoznaje styczn¹ do okrêgu Geografia I. Mapa umiejêtnoœci czytania, interpretacji i pos³ugiwania siê map¹. Uczeñ: 2) odczytuje z map informacje przedstawione za pomoc¹ ró nych metod kartograficznych 5) dobiera odpowiedni¹ mapê w celu uzyskania okreœlonych informacji geograficznych 6) okreœla po³o enie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na mapie 2. Kszta³cone kompetencje kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, umiejêtnoœæ uczenia siê. 3. Cele zajêæ blokowych konstrukcja siatki kartograficznej Kirchhoffa, konstrukcja siatki walcowej, zaznaczanie na siatce kartograficznej punktów o podanych wspó³rzêdnych geograficznych. strona 68

4. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia Po ukoñczeniu lekcji uczeñ: odró ni siatkê kartograficzn¹ od geograficznej, poda cech po³udników i równole ników na globusie, skonstruuje siatkê Kirchhoffa, wykona siatkê walcow¹, wyznaczy na siatce kartograficznej punkty o podanych wspó³rzêdnych, porówna kszta³t Ameryki Po³udniowej na globusie oraz na mapach wykonanych w ró - nym odwzorowaniu. 5. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk na 2 osoby 1 instrukcja nr 1 Jak wykonaæ siatkê Kirchhoffa? 1 2 instrukcja nr 2 Jak odnaleÿæ na mapie œwiata punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych? 1 3 instrukcja nr 3 Jak wykonaæ siatkê walcow¹? 1 4 karta pracy 1 5 kartki z zeszytu A4 w kratkê 2 6 o³ówek, gumka, temperówka, linijka 7 globus 1 (jeœli to niemo liwe to 1 na klasê) 8 atlas 1 Inne materia³y przygotowane przez nauczyciela 1 Zapasowe kartki w kratkê A4, o³ówki, gumki, temperówki, karty pracy, za³¹cznik nr 3 Uwaga. Je eli w szkole jest mo liwoœæ kserowania materia³ów na papierze A3 to proszê: a. powiêkszyæ do tego formatu instrukcjê nr 3 Jak wykonaæ siatkê walcow¹?, b. zamiast kartek A4 z zeszytu w kratkê zastosowaæ papier kancelaryjny w kratkê, c. zamiast instrukcji nr 1 Jak wykonaæ siatkê Kirchhoffa? wykorzystaæ instrukcjê nr 1A, d. Zmieniæ w karcie pracy nazwê instrukcja nr 1 na instrukcja nr 1A. strona 69

6. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki, schematy, fotografie, linki do WWW itp.) Czas trwania w min 1 Zapoznanie uczniów z przebiegiem lekcji. Podzia³ uczniów na grupy. Rozdanie kart pracy wraz z instrukcjami nr 1, 2 i 3. Uczniowie pracuj¹ w grupach dwuosobowych. Je eli w klasie jest nieparzysta liczba osób zadanie mo e wykonywaæ 1 uczeñ sam. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy wraz z instrukcjami 1, 2 i 3. 2 Wykonanie przez uczniów æwiczenia nr 1. Uczniowie mog¹ korzystaæ z globusa. Uczniowie znaj¹ cechy po³udników i równole ników, dlatego tylko nieliczni bêd¹ musieli wykonywaæ to æwiczenie z globusem. Je eli w sali jest jeden globus, nauczyciel mo e wspólnie z uczniami przypomnieæ cechy po³udników i równole ników. 3 Wykonanie przez uczniów æwiczenia nr 2. Uczniowie korzystaj¹ z atlasu, mog¹ równie korzystaæ (jeœli to mo liwe) z globusa. 4 Wykreœlenie siatki kartograficznej w odwzorowaniu Kirchhoffa. Na tym etapie uczniowie mog¹ podzieliæ siê prac¹, np.: 1 z uczniów wykonuje siatkê Kirchhoffa a drugi walcow¹. 3 min 5 min 10 min 25 min 5 Wyznaczenie na siatce kartograficznej punktów po³o onych na wybrze u Ameryki Po³udniowej. Na tym etapie uczniowie mog¹ podzieliæ siê prac¹, np.: 1 z uczniów nanosi punkty na siatkê Kirchhoffa a drugi na walcow¹. 15 min 6 Wykonanie siatki walcowej. 10 min strona 70 7 Naniesienie na mapê w odwzorowaniu walcowym konturu Ameryki Po³udniowej. 8 Porównanie kszta³tu Ameryki Po³udniowej na obu mapach. Uczniowie wspólnie porównuj¹ kszta³t kontynentu. 10 min 3 min

Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki, schematy, fotografie, linki do WWW itp.) Czas trwania w min 9* Naniesienie na siatkê Kirchhoffa i walcow¹ konturu Australii. Wype³nienie ankiety, karty samooceny ucznia, analiza kosztów przeprowadzenia æwiczenia. Przedstawienie uczniom tematu nastêpnych zajêæ. Sprz¹tanie sali. Ca³kowity czas trwania jednostki 6 min 3 min 90 min * Zadanie dodatkowe do wykonania dla uczniów, którzy pracuj¹ w szybkim tempie. Uczniowie mog¹ tak e samodzielnie okreœliæ punkty pozosta³ych kontynentów i nanieœæ je na swoje siatki. 7. Obudowa do zajêæ blokowych a) Instrukcja nr 1 Jak wykonaæ siatkê kartograficzn¹ w odwzorowaniu Kirchhoffa? b) Instrukcja nr 2 Jak odnaleÿæ na mapie œwiata punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych? c) Instrukcja nr 3 Jak wykonaæ siatkê walcow¹? d) Instrukcja nr 1A Jak wykonaæ siatkê kartograficzn¹ w odwzorowaniu Kirchhoffa? e) Karta pracy, f) atlasy œwiata, g) globusy. Instrukcja nr 1. Czêœæ 1. Jak wykonaæ siatkê kartograficzn¹ w odwzorowaniu Kirchhoffa? 1. Kartkê z zeszytu A4 w kratkê ustaw w pozycji poziomej. 2. Wpisz u góry tytu³ rysunku: Siatka kartograficzna w odwzorowaniu Kirchhoffa. 3. Na œrodku kartki narysuj równik, czyli poziom¹ liniê prost¹ o d³ugoœci np. 18 cm. Przez œrodek równika poprowadÿ po³udnik 0 (prost¹ prostopad³¹ do równika). W tym odwzorowaniu po³udnik jest o po³owê krótszy od równika, czyli w naszym przypadku ma 9 cm (po 4,5 cm w górê i w dó³ od równika). 4. Po³udniki i równole niki na konstruowanej siatce bêd¹ wyznaczone co 20 (odleg³oœæ pomiêdzy nimi na równiku i po³udniku 0 wyniesie na rysunku 1 cm). 5. Zaznacz na równiku miejsca przejœcia po³udników ma³ymi kropkami. Obok kropek ponad równikiem wpisz wartoœci po³udników. strona 71

6. Zaznacz na po³udniku 0 miejsca przejœcia równole ników ma³ymi kropkami. Podpisz wartoœci równole ników co 20. 7. W odwzorowaniu Kirchhoffa równole niki 60 s¹ o po³owê krótsze od równika (ich d³ugoœæ wynosi na naszej siatce 9 cm). W odleg³oœci 3 cm od równika narysuj równole niki 60, czyli linie równoleg³e do równika. 8. Na równole niku 60 odleg³oœci pomiêdzy po³udnikami s¹ o po³owê mniejsze, ni na równiku. (0,5 cm to 20 ). Zaznacz je ma³ymi kropkami. 9. Narysuj po³udniki, ³¹cz¹c wczeœniej zaznaczone punkty na równiku z punktami wyznaczonymi na równole nikach 60. 10. Dorysuj dalsz¹ czêœæ po³udników, ³¹cz¹c punkty na równole niku 60 z biegunami. 11. Narysuj równole niki 20, 40, 60, 80. 12. SprawdŸ, czy Twoja siatka kartograficzna jest starannie wykonana i wygl¹dem przypomina tê na rysunku. Jeœli nie, czas wykonaæ now¹. Czêœæ 2. Rysowanie konturu kontynentu. Na wykonanej siatce mo na narysowaæ wszystkie kontynenty, lub jeden np. Amerykê Po³udniow¹. W tym celu nale y wyznaczyæ wspó³rzêdne geograficzne kilkunastu punktów, po³o onych na wybrze u Ameryki Po³udniowej. Nastêpnie zaznaczamy te punkty na wykonanej siatce kartograficznej. Po naniesieniu punktów i po³¹czeniu ich lini¹, uzyskamy kszta³t Ameryki Po³udniowej, taki jak na mapie wykonanej w odwzorowaniu Kirchhoffa. Je eli nie pamiêtasz, w jaki sposób nanosi siê na mapê punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych, skorzystaj z instrukcji nr 2. Wspó³rzêdne geograficzne punktów po³o onych na wybrze u Ameryki Po³udniowej: A. 12 N, 72 W; B. 8 N,77 W; C. 5 S, 81 W; D. 15 S, 76 W; E. 18 S, 71 W; F. 48 S,76 W; G. 55 S, 65 W; H. 51 S, 69 W; I. 39 S, 62 W; J. 23 S, 42 W; K. 5 S, 35 W; L. 0, 50 W; M. 5 N, 53 W; N. 10N, 62 W. strona 72

Instrukcja nr 2. Jak odnaleÿæ na mapie œwiata punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych? 1. Wspó³rzêdne geograficzne to d³ugoœæ i szerokoœæ geograficzna. 2. D³ugoœæ geograficzna to k¹t dwuœcienny, zawarty pomiêdzy pó³p³aszczyzn¹ po³udnika 0 a pó³p³aszczyzn¹ po³udnika, przechodz¹cego przez dowolny punkt na Ziemi. Aby wyznaczyæ d³ugoœæ geograficzn¹, odczytujemy wartoœæ po³udnika, który przechodzi przez dany punkt. D³ugoœæ geograficzna przybiera wartoœci od 0 o do 180 o. Punkty po³o one na pó³kuli wschodniej maj¹ d³ugoœæ geograficzn¹ wschodni¹ (symbol E), a punkty po³o one na pó³kuli zachodniej zachodni¹ (symbol W). 3. Szerokoœæ geograficzna to k¹t zawarty miêdzy p³aszczyzn¹ równika, a promieniem ziemskim przechodz¹cym przez dowolny punkt na Ziemi. Aby wyznaczyæ szerokoœæ geograficzn¹ odczytujemy wartoœæ równole nika, który przechodzi przez dany punkt. Szerokoœæ geograficzna przybiera wartoœci od 0 o do 90 o. Punkty po³o one na pó³kuli po³udniowej maj¹ szerokoœæ geograficzn¹ po³udniow¹ (symbol S), a punkty po³o one na pó³kuli pó³nocnej pó³nocn¹ (symbol N). 4. Aby odszukaæ na mapie punkt o podanych wspó³rzêdnych geograficznych, najpierw ustalamy, która wspó³rzêdna jest szerokoœci¹ geograficzn¹, a która d³ugoœci¹ geograficzn¹. Pomagaj¹ nam w tym symbole kierunków œwiata. Szerokoœæ geograficzna oznaczana jest symbolem S lub N, a d³ugoœæ geograficzna symbolem E lub W. Przyk³ad: Punkt A: 20 N, 44 E ma szerokoœæ geograficzn¹ 20 N oraz d³ugoœæ geograficzn¹ 44 E. To oznacza, e znajduje siê na przeciêciu równole nika 20, po³o onego na pó³kuli pó³nocnej z po³udnikiem 45, po³o onym na pó³kuli wschodniej. Zobacz ten punkt na mapie: strona 73

Instrukcja nr 3. Jak wykonaæ siatkê walcow¹? 1. Jednym z rodzajów siatek kartograficznych s¹ siatki walcowe. Powstaj¹ przez przeniesienie po³udników i równole ników na powierzchniê walca. Po rozprostowaniu powierzchni walca otrzymujemy siatkê kartograficzn¹, na której po³udniki i równole niki s¹ liniami prostymi. 2. Aby wykreœliæ siatkê walcow¹, wykorzystaj umieszczony poni ej rysunek. 3. Narysuj równole niki 0, 30 oraz 60 jako linie równoleg³e do równika, bêd¹ce przed- ³u eniem tych równole ników, narysowanych na kole pomocniczym. Podpisz z boku ich wartoœci. 4. Narysuj po³udniki co 30, jako linie prostopad³e do równika. Podpisz wartoœci po³udników na dole siatki. 5. Nanieœæ na siatkê walcow¹ punkty linii brzegowej Ameryki Po³udniowej. 30 60 0 30 60 180 0 180 Instrukcja nr 1A. Czêœæ 1. Jak wykonaæ siatkê kartograficzn¹ w odwzorowaniu Kirchhoffa? strona 74 13. Kartkê papieru kancelaryjnego w kratkê ustaw w pozycji poziomej. 14. Wpisz u góry tytu³ rysunku: Siatka kartograficzna w odwzorowaniu Kirchhoffa. 15. Na œrodku kartki narysuj równik czyli poziom¹ liniê prost¹ o d³ugoœci np. 36 cm. Przez œrodek równika poprowadÿ po³udnik 0 (prost¹ prostopad³¹ do równika). W tym odwzorowaniu po³udnik jest o po³owê krótszy od równika, czyli w naszym przypadku ma 18 cm (po 9 cm w górê i w dó³ od równika). 16. Po³udniki i równole niki na konstruowanej siatce bêd¹ wyznaczone co 20 (odleg³oœæ pomiêdzy nimi na równiku i po³udniku 0 wyniesie na rysunku 2 cm). 17. Zaznacz na równiku miejsca przejœcia po³udników ma³ymi kropkami. Obok kropek ponad równikiem wpisz wartoœci po³udników. 18. Zaznacz na po³udniku 0 miejsca przejœcia równole ników ma³ymi kropkami. Podpisz wartoœci równole ników co 20.

19. W odwzorowaniu Kirchhoffa równole niki 60 s¹ o po³owê krótsze od równika (ich d³ugoœæ wynosi na naszej siatce 18 cm). W odleg³oœci 6 cm od równika narysuj równole niki 60, czyli linie równoleg³e do równika. 20. Na równole niku 60 odleg³oœci pomiêdzy po³udnikami s¹ o po³owê mniejsze ni na równiku. (1 cm to 20 ). Zaznacz je ma³ymi kropkami. 21. Narysuj po³udniki ³¹cz¹c wczeœniej zaznaczone punkty na równiku z punktami wyznaczonymi na równole nikach 60. 22. Dorysuj dalsz¹ czêœæ po³udników ³¹cz¹c punkty na równole niku 60 z biegunami. 23. Narysuj równole niki 20, 40, 60, 80. 24. SprawdŸ czy Twoja siatka kartograficzna jest starannie wykonana i wygl¹dem przypomina t¹ na rysunku. Jeœli nie, czas wykonaæ now¹. Czêœæ 2. Rysowanie konturu kontynentu. Na wykonanej siatce mo na narysowaæ wszystkie kontynenty, lub jeden np. Amerykê Po³udniow¹. W tym celu nale y wyznaczyæ wspó³rzêdne geograficzne kilkunastu punktów po³o onych na wybrze u Ameryki Po³udniowej. Nastêpnie zaznaczamy te punkty na wykonanej siatce kartograficznej. Po naniesieniu punktów i po³¹czeniu ich lini¹, uzyskamy kszta³t Ameryki Po³udniowej, taki jak na mapie, wykonanej w odwzorowaniu Kirchhoffa. Je eli nie pamiêtasz w jaki sposób nanosi siê na mapê punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych skorzystaj z instrukcji nr 2. Wspó³rzêdne geograficzne punktów po³o onych na wybrze u Ameryki Po³udniowej: A. 12 N, 72 W; B. 8 N,77 W; C. 5 S, 81 W; D. 15 S, 76 W; E. 18 S, 71 W; F. 48 S,76 W; G. 55 S, 65 W; H. 51 S, 69 W; I. 39 S, 62 W; J. 23 S, 42 W; K. 5 S, 35 W; L. 0, 50 W; M. 5 N, 53 W; N. 10N, 62 W. strona 75

8. Uwagi Uwagi prowadz¹cego zajêcia: 1. Na etapie rysowania siatki walcowej i siatki Kirchhoffa oraz na etapie nanoszenia na wykonane siatki punktów o podanych wspó³rzêdnych geograficznych uczniowie podzielili siê miedzy sob¹ prac¹. 2. W grupie, w której by³y 3 osoby, jedna osoba nie by³a zaanga owan¹ w pracê grupy, dlatego gdy w klasie jest nieparzysta liczba osób, osoba bez pary powinna wykonywaæ æwiczenie samodzielnie. 3. Gdyby konstruowane siatki mia³y wiêkszy rozmiar, uczniowie mogliby z wiêksz¹ dok³adnoœci¹ nanosiæ punkty linii brzegowej kontynentów. 9. Literatura uzupe³niaj¹ca, zalecana podrêczniki i artyku³y 1. Winklewski J. Wybór æwiczeñ geograficznych dla klasy I liceum ogólnokszta³c¹cego, wyd. WSiP, Warszawa 1976 2. Atlas dla gimnazjum np.: Atlas geograficzny Polska, kontynenty, œwiat, wyd. PPWK (Nowa Era) strona 76

10. Karta pracy grupy Czy kontynenty na mapie maj¹ zawsze taki sam kszta³t? Nazwisko i imiê:... Nazwisko i imiê:... 1. Celem zajêæ jest wykonanie siatki kartograficznej w dwóch ró nych odwzorowaniach. Aby zajêcia zakoñczy³y siê sukcesem, postêpujcie zgodnie z instrukcj¹. 2. Linie na globusie tworz¹ siatkê geograficzn¹. Pewnie znacie ich nazwy, te pionowe to po³udniki, a te poziome to równole niki. W tabeli poni ej podane s¹ ich cechy. Niestety, z³oœliwy chochlik wymaza³ czêœæ informacji, zawartych w tabeli. Uzupe³nijcie brakuj¹ce wpisy. Jeœli czegoœ nie wiecie, to przyjrzyjcie siê po³udnikom i równole nikom na globusie. Æwiczenie nr 1 Cechy po³udników Cechy równole ników Maj¹ kszta³t. Maj¹ kszta³t. Mo na ich wyznaczyæ nieskoñczenie wiele. Zbiegaj¹ siê na. S¹ zbiorem punktów o tej samej d³ugoœci geograficznej. Mo na ich wyznaczyæ nieskoñczenie wiele. S¹ do siebie równoleg³e. S¹ zbiorem punktów o tej samej szerokoœci geograficznej. S¹ tej samej d³ugoœci. Maj¹ d³ugoœæ. Wyznaczaj¹ kierunki pó³noc po³udnie. Wyznaczaj¹ kierunki. 3. Siatka geograficzna na mapie nosi nazwê siatki kartograficznej. Sposób przeniesienia siatki kartograficznej z powierzchni kuli na p³aszczyznê mapy nazywamy odwzorowaniem. W ka dym odwzorowaniu obraz powierzchni Ziemi ulega zniekszta³ceniu, poniewa nie mo na kulistego kszta³tu Ziemi przedstawiæ na p³askiej powierzchni. W atlasach szkolnych mo na spotkaæ przyk³ady kilka ró nych odwzorowañ. Przejrzyjcie w atlasie kilka map, wykonanych w ró nych odwzorowaniach, np.: mapê fizyczn¹ œwiata, mapê stref czasowych, mapê Antarktydy. Zwróæcie uwagê, czy po³udniki i równole niki maj¹ te same cechy na globusie i na mapie. Zapiszcie swoje obserwacje. strona 77

Æwiczenie nr 2 Nr mapy 1 2 3 Tytu³ mapy Które z cech równole ników lub po³udników s¹ ró ne na mapie i na globusie. strona 78 4. Wykonajcie teraz samodzielnie siatkê kartograficzn¹ w odwzorowaniu Kirchhoffa. Aby rysunek by³ czytelny, musicie wykonaæ go starannie. U ywajcie dobrze zatemperowanego o³ówka i linijki. Postêpujcie zgodnie z instrukcj¹ (instrukcja nr 1, czêœæ 1). 5. Na utworzonej siatce kartograficznej zaznaczcie o³ówkiem punkty, których wspó³rzêdne geograficzne podane s¹ w instrukcji nr 1 czêœæ 2. Po³¹czcie je lini¹. SprawdŸcie, czy otrzymany rysunek przypomina Amerykê Po³udniow¹. Jeœli nie, prawdopodobnie pope³niliœcie b³¹d przy nanoszeniu punktów. Je eli nie pamiêtacie, jak odszukuje siê punkty o podanych wspó³rzêdnych, skorzystajcie z instrukcji nr 2. 6. Wykonajcie siatkê walcow¹ wed³ug instrukcji nr 3. 7. Nanieœcie punkty linii brzegowej Ameryki Po³udniowej na wykonan¹ siatkê walcow¹. Po³¹czcie je, aby utworzy³y kontur kontynentu. 8. Porównajcie kszta³t Ameryki Po³udniowej na obu siatkach kartograficznych. Czy ró ni¹ siê od siebie? Zapiszcie wnioski:......... 9*. Je eli wystarczy wam czasu, nanieœcie na siatkê kartograficzn¹ Kirchhoffa oraz walcow¹ punkty linii brzegowej Australii. Porównajcie kszta³t kontynentów na obu siatkach. Wspó³rzêdne geograficzne punktów po³o onych na wybrze u Australii: A. 17 S, 123 E; B. 22 S, 114 E; C. 26 S, 113 E; D. 35 S, 116 E; E. 34 S, 122 E; F. 32 S, 133 E; G. 38 S, 140 E; H. 39 S, 150 E; I. 29 S, 154 E; J. 11 S, 142 E; K. 18 S, 141 E; L. 15 S, 136 E; M. 12 S, 137 E; N. 12S, 131 E.

Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk na 2 osoby Cena jednostkowa Cena ³¹czna 1 ksero instrukcji nr 1 Jak wykonaæ siatkê Kirchhoffa? 1 10 gr 10 gr 2 ksero instrukcji nr 2 Jak odnaleÿæ na mapie œwiata punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych? 1 10gr 10gr 3 ksero instrukcji nr 3 Jak wykonaæ siatkê walcow¹? 1 10 gr 10 gr 4 ksero karty pracy 1 20 gr 20 gr 5 atlas, globus 6 kartki w kratkê z zeszytu A4, o³ówki, linijka, gumka, temperówka Suma kosztów 50 gr 10. Szacunkowy koszt pracy: Lp. Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt (z³) 1 Wykonanie æwiczenia 1i2. 2 Konstrukcja siatki Kirchhoffa. 3 Konstrukcja siatki walcowej. 4 Zaznaczanie na siatkach podanych punktów. 0,25 2 0,5 15 7,5 0,42 2 0,82 15 12,6 0,17 2 0,34 15 5,1 0,42 2 0,82 15 12,6 Suma: 37,8 11. Zaproponuj, w jaki sposób mo na zmniejszyæ koszty eksperymentu: 12. Wype³nion¹ kartê wraz z za³¹cznikami oddajcie nauczycielowi. strona 79

11. Ankieta ewaluacyjna zajêæ Lp. Pytanie do ucznia Tak Raczej tak Trudno powiedzieæ Nie Zdecydow anie nie 1 Czy na dzisiejszych zajêciach nauczy³eœ siê jak wykreœla siê siatkê kartograficzn¹ Kirchhoffa oraz siatkê walcow¹? 2* Czy po dzisiejszych zajêciach bêdziesz potrafi³ odszukaæ punkty o podanych wspó³rzêdnych geograficznych na siatce kartograficznej? 3 Czy zadanie, które wykonywa³eœ dziœ na zajêciach, by³o dla Ciebie za trudne? 4 Czy na wykonanie zadañ powinno byæ przeznaczone wiêcej czasu? 6 Je eli uwa asz, e mo na coœ zmieniæ, ulepszyæ w tych zajêciach napisz tutaj:...... * Pytanie dotyczy tylko tych uczniów, którzy przed zajêciami nie potrafili odszukiwaæ na mapie punktów o podanych wspó³rzêdnych geograficznych. 12. Karta samooceny ucznia Okreœl w procentach wk³ad pracy ka dego uczestnika waszej grupy w poszczególnych æwiczeniach. Rodzaj czynnoœci Ja Partner Wykonanie æwiczenia 1 i 2. Konstrukcja siatki Kirchhoffa. Konstrukcja siatki walcowej. Nanoszenie na siatki kartograficzne punktów o podanych wspó³rzêdnych geograficznych. strona 80 Porównanie kszta³tu kontynentów na siatce walcowej i Kirchhoffa.