ECDL Moduł nr 7 Przeglądanie stron internetowych i komunikacja
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Spis treści 1 Internet... 5 1.1 Pojęcia/terminy... 5 1.1.1 Rozumienie, czym jest Internet.... 5 1.1.2 Rozumienie, czym jest World Wide Web (WWW).... 5 1.1.3 Definiowanie i rozumienie pojęć... 5 1.1.4 Znajomość wyglądu i struktury strony WWW.... 5 1.1.5 Rozumienie, czym jest przeglądarka stron WWW i podanie kilku jej przykładów.. 5 1.1.6 Rozumienie, czym jest wyszukiwarka sieciowa.... 5 1.1.7 Rozumienie, czym jest RRS... 6 1.1.8 Rozumienie terminu podcast... 6 1.2 Bezpieczeństwo w sieci... 6 1.2.1 Znajomość sposobu identyfikacji bezpiecznej strony web: https, symbol kłódki.... 6 1.2.2 Znajomość pojęcia: cyfrowy certyfikat dla strony web.... 6 1.2.3 Znajomość pojęcia: szyfrowanie.... 7 1.2.4 Znajomość niebezpieczeństw... 7 1.2.5 Rozumienie faktu, iż regularnie uaktualniane oprogramowanie antywirusowe pomaga zabezpieczyć komputer przed zagrożeniami.... 7 1.2.6 Rozumienie faktu, iż firewall (zapora ogniowa) pomaga zabezpieczyć komputer przed dostępem osób niepożądanych.... 7 1.2.7 Znajomość faktu, iż sieci komputerowe winny być zabezpieczane przez stosowanie nazw użytkowników i haseł.... 7 1.2.8 Identyfikacja niektórych zagrożeń płynących z używania trybu online... 8 1.2.9 Rozróżnianie wielu sposobów kontroli rodzicielskiej nad dziećmi używającymi trybu online... 8 2 Używanie przeglądarki... 8 2.1 Podstawy przeglądania... 8 2.1.1 Uruchamianie i zamykanie przeglądarki WWW... 8 2.1.2 Wprowadzenie URL do paska adresów... 8 2.1.3 Wyświetlanie strony WWW w nowym oknie, w tym samym oknie przeglądarki... 9 2.1.4 Zatrzymanie wczytywania strony WWW.... 9 2.1.5 Odświeżanie widoku strony WWW.... 9 2.1.6 Wykorzystanie dostępnych funkcji Pomoc.... 9 2.2. Ustawienia... 10 2.2.1 Ustawienie strony startowej/domowej przeglądarki WWW.... 11 2.2.2 Usuwanie części lub wszystkich adresów stron WWW z folderu Historia.... 11 2.2.3 Zezwalanie, blokowanie wyskakujących okienek (pop-ups).... 13 2.2.4 Zezwalanie, blokowanie cookies... 13 2.2.5 Usuwanie tymczasowych plików z pamięci podręcznej przeglądarki.... 14 2.2.6 Wyświetlanie, ukrywanie pasków narzędzi.... 14 2.3 Nawigacja... 15 2.3.1 Korzystanie z hiperłącza.... 15 2.3.2 Przechodzenie wstecz lub do przodu między odwiedzonymi stronami WWW.... 15 2.3.3 Przechodzenie do strony domowej.... 15 2.3.4 Wyświetlenie uprzednio odwiedzanych stron WWW przy wykorzystania paska adresów, historii.... 15 2.4 Zakładki (strony ulubione)... 16 2
2.4.1 Dodawanie i usuwanie adresu strony WWW do zakładki (stron ulubionych).... 16 2.4.2 Wyświetlanie strony WWW wybranej z listy stron ulubionych.... 16 2.4.3 Tworzenie i usuwanie folderu zakładki w katalogu stron ulubionych.... 17 2.4.4 Dodawanie adresu stron do określonego folderu zakładki.... 18 3 Korzystanie z sieci... 18 3.1 Formularze... 18 3.1.1 Wypełnianie formularzy z sieci przy użyciu: pól tekstowych, menu rozwijanych, pól listy, pól wyboru, pól przełączników.... 18 3.1.2 Przesłanie, wyczyszczenie formularza... 19 3.2 Wyszukiwanie... 20 3.2.1 Wybór określonej wyszukiwarki.... 20 3.2.2 Wyszukiwanie konkretnej informacji przy użyciu słowa lub frazy kluczowej... 20 3.2.3 Użycie zaawansowanych technik wyszukiwania w celu jego udoskonalenia... 20 3.2.4 Wyszukiwanie internetowej encyklopedii, słownika.... 20 4 Wydruk z sieci... 21 4.1 Zapisywanie plików... 21 4.1.1 Zapisywanie strony WWW na określonym miejscu na dysku.... 21 4.1.2 Kopiowanie plików ze strony WWW do określonego miejsca na dysku.... 21 4.1.3 Kopiowanie tekstu, obrazu, URL ze strony WWW do dokumentu.... 21 4.2 Przygotowanie do druku i drukowanie... 22 4.2.1 Przygotowanie strony WWW do wydruku... 22 4.2.2 Podgląd strony WWW przed wydrukiem.... 22 4.2.3 Wybór zakresu drukowania: cała strona WWW, określone strony, zaznaczony tekst. Określenie liczby kopii drukowania.... 22 5 Komunikacja elektroniczna... 23 5.1 Pojęcia/terminy... 23 5.1.1 Rozumienie terminu: poczta elektroniczna (e-mail) i znajomość jej zastosowań.. 23 5.1.2 Znajomość wyglądu i struktury adresu e-mail.... 23 5.1.3 Rozumienie terminu: usługa krótkich wiadomości (SMS).... 24 5.1.4 Rozumienie terminu: telefonia internetowa (VoIP) oraz znajomość zalet tej telefonii.... 24 5.1.5 Rozumienie zalet systemu natychmiastowego przekazywania... 24 5.1.6 Rozumienie pojęcia: społeczność wirtualna i jej przykłady... 24 5.2 Względy bezpieczeństwa... 24 5.2.1 Świadomość możliwości otrzymania niepożądanej lub oszukańczej przesyłki e- mail.... 24 5.2.2 Rozumienie pojęcia phishing... 24 5.2.3 Świadomość zagrożenia infekcją wirusową komputera poprzez otwieranie poczty od nieznanego nadawcy lub załącznika do tej poczty.... 25 5.2.4 Znajomość pojęcia: podpis elektroniczny.... 25 5.3 Teoria e-maili... 25 5.3.1 Rozumienie zalet systemów e-mail... 25 5.3.2 Znajomość zasad dobrego wychowania w sieci (netykieta):... 25 6 Korzystanie z e-maili... 25 6.1 Wysyłanie e-mail... 25 6.1.1 Otwieranie, zamykanie programu poczty elektronicznej. Otwieranie, zamykanie e- maila.... 25 3
6.1.2 Tworzenie nowego e-maila.... 25 6.1.3 Wprowadzanie adresu do pól: DO, DW, UDW.... 26 6.1.4 Wprowadzanie tematu listu w polu temat.... 26 6.1.5 Kopiowanie tekstu z innego źródła do e-maila.... 26 6.1.6 Załączanie, usuwanie załączników.... 26 6.1.7 Zapisanie projektu e-maila.... 27 6.1.8 Użycie programu sprawdzającego poprawność pisowni i poprawienie błędów.... 27 6.1.9 Wysyłanie e-maila, w tym z wysokim, niskim priorytetem... 27 6.2 Otrzymywanie e-maili... 27 6.2.1 Używanie funkcji Odpowiedz nadawcy i Odpowiedz wszystkim.... 27 6.2.2 Przesyłanie otrzymanego e-maila do dalszych adresatów.... 27 6.2.3 Otwieranie i zapisywanie załączników w określonym miejscu na dysku.... 28 6.2.4 Podgląd wiadomości i jej drukowanie za pomocą dostępnych opcji drukowania.. 28 6.3 Zwiększanie wydajności pracy... 28 6.3.1 Dodawanie, usuwanie nagłówków wiadomości, takich jak: nadawca, temat, data otrzymania.... 28 6.3.2 Dostosowanie ustawień w celu zamieszczania lub usuwania oryginalnej wiadomości w odpowiedzi.... 30 6.3.3 Dodawanie flagi do e-maila. Usuwanie znaczka flagi.... 30 6.3.4 Identyfikacja i zaznaczanie e-maila jako przeczytanego, nie-przeczytanego.... 30 6.3.5 Wyświetlenie, ukrycie paska narzędzi. Odtworzenie, zminimalizowanie wstążki. 31 6.3.6 Użycie dostępnych funkcji Pomoc.... 31 7 Zarządzanie skrzynką pocztową... 31 7.1 Organizacja... 31 7.1.1 Odszukiwanie e-maila według nadawcy, tematu, zawartości listu... 31 7.1.2 Sortowanie e-maili według nazwy nadawcy, według daty, rozmiaru.... 32 7.1.3 Tworzenie, usuwanie folderu poczty do przechowywania li-stów.... 32 7.1.4 Przenoszenie e-maili do folderu poczty.... 32 7.1.5 Usuwanie e-maila.... 32 7.1.6 Odzyskiwanie usuniętego e-maila.... 32 7.1.7 Opróżnianie folderu poczty usuniętej.... 33 7.2 Książka adresowa... 33 7.2.1 Dodawanie i usuwanie danych kontaktowych z książki adresowej.... 33 7.2.2 Dodawanie adresu nadawcy e-maila do książki adresowej... 33 7.2.3 Tworzenie, aktualizacja listy adresowej (dystrybucyjnej)... 34 4
1 Internet 1.1 Pojęcia/terminy 1.1.1 Rozumienie, czym jest Internet. Internet należy rozumieć jako największą sieć komputerową na świecie typu WAN. Na tą sieć składają się sieci miejskie MAN i sieci lokalne LAN. 1.1.2 Rozumienie, czym jest World Wide Web (WWW). WWW to ogólnoświatowa sieć informacyjna, która organizuje dane w tzw. hipertekst. 1.1.3 Definiowanie i rozumienie pojęć ISP- (Internet Service Provider) jest to usługodawca usług internetowych. Jeśli wprowadzamy się do mieszkania i chcemy mieć w domu dostęp do Internetu należy znaleźć dostarczyciela usług internetowych na naszym obszarze. URL- (Uniform Resource Locator) jest to format adresowania zasobów w sieci Internet. URL składa się z części określającej rodzaj zasobu (np. http, ftp), znaku dwukropka oraz części zależnej od zasobu. Przykładowy adres URL: http://www.wp.pl hiperłącze- nazywane także linkiem, jest to odwołanie do innego dokumentu umieszczonego na tej samej lub innej stronie internetowej. 1.1.4 Znajomość wyglądu i struktury strony WWW. Głównym zadaniem strony internetowej jest prezentowanie informacji. Na stronie internetowej znajdziemy tekst, grafikę, animację, dźwięk. Z punktu widzenia programistycznego, na stronę internetową składają się pliki tekstowe. Jest w nich zapisana informacja o tym jakiego typu elementy (tekst, grafika i inne) mają się pojawić i w którym miejscu. 1.1.5 Rozumienie, czym jest przeglądarka stron WWW i podanie kilku jej przykładów. Przeglądarka jest programem komputerowym, który umożliwia przeglądanie stron internetowych. Przykłady popularnych przeglądarek internetowych: Internet Explorer Mozilla Firefox Opera Google Chrome 1.1.6 Rozumienie, czym jest wyszukiwarka sieciowa. Wyszukiwarka sieciowa to specjalny program umieszczony zazwyczaj w dużych serwisach internetowych (portalach), służący do wyszukiwania informacji w Internecie. 5
1.1.7 Rozumienie, czym jest RRS RSS jest to technika przesyłania nagłówków wiadomości wraz z funkcją powiadamiania o nowościach. Jeśli dodamy taką stronę internetową do czytnika, to będziemy na bieżąco z tematyką dotycząca poszukiwanego zagadnienia. 1.1.8 Rozumienie terminu podcast Podcast jest to internetowa publikacja dźwiękowa. Jeśli dokonamy subskrypcji kanału użytkownika, to będziemy powiadamiani o nowościach, tzn. o dostępności nowych podcastów. 1.2 Bezpieczeństwo w sieci 1.2.1 Znajomość sposobu identyfikacji bezpiecznej strony web: https, symbol kłódki. Większość stron internetowych jest przesyłana na nasz komputer z wykorzystaniem protokołu http. Nie jest to jednak sposób bezpieczny. Wyobraźmy sobie, że jesteśmy na stronie logowania do naszego banku internetowego i wpisujemy login i hasło na takiej stronie, która wykorzystuje protokół HTTP. Wtedy wszystkie informacje przesyłane do banku, również login i hasło, przesyłane są zwykłym tekstem. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że ktoś może podsłuchać taką transmisję i bez wysiłku pozna nasz login i hasło. Dlatego przy korzystaniu ze stron na którym wymagane jest logowanie należy pamiętać, aby na początku adresu był protokół HTTPS. Ten protokół szyfruje transmisję danych. 1.2.2 Znajomość pojęcia: cyfrowy certyfikat dla strony web. Cyfrowy certyfikat to dane zapisane w postaci pliku, które stanowią gwarancję bezpieczeństwa wymiany informacji między stroną internetową a komputerem klienta otwierającego tą stronę.. 6
1.2.3 Znajomość pojęcia: szyfrowanie. Szyfrowanie to proces przetworzenia pliku źródłowego w taki sposób, aby nie mógł być on przeczytany przez osoby niepowołane. Tylko ta osoba, która zna klucz szyfrujący może dany plik odczytać. Dane w sieci są szyfrowanie aby zwiększyć stopień bezpieczeństwa informacji. 1.2.4 Znajomość niebezpieczeństw W sieci komputerowej, podczas przeglądania stron internetowych, jesteśmy narażeni na wiele niebezpieczeństw. Do tych zagrożeń zaliczymy: Wirusy Robaki Konie trojańskie Oprogramowanie szpiegowskie Oprogramowanie złośliwe 1.2.5 Rozumienie faktu, iż regularnie uaktualniane oprogramowanie antywirusowe pomaga zabezpieczyć komputer przed zagrożeniami. Podstawowym sposobem walki z zagrożeniami jest sprawdzanie na bieżąco i instalowanie aktualizacji systemowych. Ponadto w każdy systemie komputerowym powinien być zainstalowany program antywirusowy. Ten program musi być również na bieżąco aktualizowany. Jeśli program antywirusowy zna sposoby działania najnowszych wirusów, to umie się przed nimi bronić. 1.2.6 Rozumienie faktu, iż firewall (zapora ogniowa) pomaga zabezpieczyć komputer przed dostępem osób niepożądanych. Oprócz programu antywirusowego dobrym sposobem na radzenie sobie z zagrożeniami jest zainstalowanie zapory ogniowej. Decyduje ona o tym, czy dany ruch sieciowy można wpuścić do naszego komputera czy odrzucić. Działa na bieżąco jako program rezydentny. Każdy podejrzany ruch sieciowy będzie sprawdzony i odpowiednio obsłużony. 1.2.7 Znajomość faktu, iż sieci komputerowe winny być zabezpieczane przez stosowanie nazw użytkowników i haseł. Należy pamiętać, że podstawowym sposobem zabezpieczania danych jest ich szyfrowanie. W przypadku przesyłania ważnych plików należy to robić przy użyciu bezpiecznego protokołu HTTPS. W przypadku gdy korzystamy z sieci komputerowej, należy pamiętać, że stosowanie nazw użytkowników i haseł jest podstawowym sposobem dbania o bezpieczeństwo. 7
1.2.8 Identyfikacja niektórych zagrożeń płynących z używania trybu online Podczas przeglądania stron internetowych możemy ujawnić nieumyślnie dane osobowe (np.: wpisy na portalach społecznościowych) stać się celem osób nagabujących (np. : udział w forach tematycznych) stać się celem osób prześladujących (np.: udział w czatach) stać się celem osób planujących dokonanie przestępstw. W trakcie korzystania z Internetu należy zawsze zachowywać się rozsądnie. 1.2.9 Rozróżnianie wielu sposobów kontroli rodzicielskiej nad dziećmi używającymi trybu online Podczas kiedy my przeglądamy zasoby internetowe w sposób rozsądny i roztropny, to nasze dzieci wcale już tak nie muszą robić. Czasami należy zdecydować się na pewnego rodzaju nadzór nad ich poczynaniami w sieci komputerowej. Korzystając z różnego oprogramowania dostępnego na rynku można wprowadzić ograniczenia w przeglądaniu stron internetowych oraz w dostępie do gier komputerowych. Można również pomyśleć nad ograniczeniami czasu używania komputera. 2 Używanie przeglądarki 2.1 Podstawy przeglądania 2.1.1 Uruchamianie i zamykanie przeglądarki WWW Aby uruchomić przeglądarkę internetową należy znaleźć na pulpicie skrót do programu Internet Explorer albo odnaleźć program w menu start. Aby zamknąć przeglądarkę należy nacisnąć przycisk zamykający aktywne okno lub użyć kombinacji klawiszy ALT-F4. 2.1.2 Wprowadzenie URL do paska adresów Adres URL strony, którą chcemy obejrzeć wprowadzamy do paska adresu. 8
2.1.3 Wyświetlanie strony WWW w nowym oknie, w tym samym oknie przeglądarki. Aby wyświetlić element strony w nowej karcie/w nowym oknie przeglądarki należy kliknąć prawym klawiszem myszy na linku, który nas interesuje i z menu kontekstowego wybrać Otwórz w nowej karcie/otwórz w nowym oknie. Jeśli tego nie zrobimy, to strona www otworzy się nam w tym samym oknie przeglądarki. 2.1.4 Zatrzymanie wczytywania strony WWW. Aby zatrzymać wczytywanie strony www należy nacisną przycisk Zatrzymaj. (ESC). 2.1.5 Odświeżanie widoku strony WWW. Aby odświeżyć widok strony należy nacisnąć klawisz F5 lub z menu kontekstowego dla strony wybrać opcję Odśwież. 2.1.6 Wykorzystanie dostępnych funkcji Pomoc. Aby skorzystać z funkcji pomocy należy nacisnąć klawisz F1. Wtedy zobaczymy okienko. 9
2.2. Ustawienia Aby dokonywać ustawień przeglądarki internetowej Internet Explorer należy wybrać z prawego górnego rogu ekranu Narzędzia->Opcje internetowe 10
Wtedy zobaczymy 2.2.1 Ustawienie strony startowej/domowej przeglądarki WWW. Na zakładce Ogólne->Strona główna można ustawić stronę startową/domową naszej przeglądarki. 2.2.2 Usuwanie części lub wszystkich adresów stron WWW z folderu Historia. Aby usunąć strony internetowe z historii przeglądania należy wybrać zakładkę Ogólne->Historia przeglądania i nacisnąć klawisz Usuń. Zobaczymy wtedy następujący ekran: 11
Jeśli jest zaznaczona opcja Historia i naciśniemy Usuń, to oznacza to, że skasujemy całą historię przeglądania. Jeżeli mamy jednak potrzebę usunięcia tylko niektórych stron internetowych z historii przeglądania, to należy nacisnąć kombinację klawiszy CTRL-H, następnie wybrać pożądaną stronę i z menu kontekstowego wybrać Usuń. 12
2.2.3 Zezwalanie, blokowanie wyskakujących okienek (pop-ups). Blokowanie wyskakujących okienek znajdziemy w zakładce Prywatność- >Blokowanie wyskakujących okienek. 2.2.4 Zezwalanie, blokowanie cookies Aby zablokować albo zezwolić na zapisywanie cookies (specjalnych plików na naszym komputerze podczas oglądania stron) należy dokonać zmian używając zakładki Prywatność->Zaawansowane. 13
2.2.5 Usuwanie tymczasowych plików z pamięci podręcznej przeglądarki. Aby usunąć tymczasowe pliki internetowe należy wybrać zakładkę Ogólne- >Historia przeglądania->usuń (obrazek taki sam jak w punkcie 2.2.2) i upewnić się, że jest zaznaczone Tymczasowe pliki internetowe. Wybrać Usuń. 2.2.6 Wyświetlanie, ukrywanie pasków narzędzi. Aby szybko włączyć lub wyłączyć określony pasek narzędzi można kliknąć prawym klawiszem myszy w obrębie tytułu strony i z menu kontekstowego wybrać określony pasek. 14
2.3 Nawigacja 2.3.1 Korzystanie z hiperłącza. Hiperłącze jest to odwołanie do innego dokumentu internetowego w obrębie tej samej strony lub innej. Może on być otwierane w tym samym oknie przeglądarki, w nowym oknie przeglądarki lub w nowej karcie przeglądarki (patrz punkt 2.1.3). Strony internetowe mogą być zaprojektowane w ten sposób, że zapamiętają, które linki już kliknęliśmy w obrębie jednej sesji przeglądarki i te linki mogą być innego koloru. Jest to dla nas spore ułatwienie. 2.3.2 Przechodzenie wstecz lub do przodu między odwiedzonymi stronami WWW. Do przechodzenia wstecz lub do przodu między odwiedzonym stronami służą odpowiednie klawisze (Wstecz, Dalej) zlokalizowane w lewym górnym rogu przeglądarki. 2.3.3 Przechodzenie do strony domowej. Aby załadować Stronę główną należy użyć przycisku znajdującego się w prawym górnym rogu okna: Można także użyć kombinacji klawiszy lewy ALT-Home. 2.3.4 Wyświetlenie uprzednio odwiedzanych stron WWW przy wykorzystania paska adresów, historii. Aby wyświetlić uprzednio odwiedzane strony internetowe przy wykorzystania paska adresu należy go po prostu rozwinąć. 15
Aby wyświetlić uprzednio odwiedzane strony internetowe przy wykorzystania historii należy nacisnąć kombinację klawiszy CTRL-H. 2.4 Zakładki (strony ulubione) 2.4.1 Dodawanie i usuwanie adresu strony WWW do zakładki (stron ulubionych). Jeśli uważamy, że jakaś strona internetowa jest interesująca i warto zachować jej adres, to najlepiej będzie dodać go do ulubionych zakładek. W tym celu klikamy na przycisk zlokalizowany w prawym górnym rogu, a następnie wybieramy Dodaj do ulubionych. Aby usunąć stronę z ulubionych należy je najpierw wyświetlić, następnie zaznaczyć stronę do skasowania i z menu kontekstowego wybrać Usuń. 2.4.2 Wyświetlanie strony WWW wybranej z listy stron ulubionych. Aby wyświetlić stronę internetową z listy ulubionych należy wyświetlić ulubione strony, wybrać określoną stronę i kliknąć na niej lewym klawiszem myszy. 16
2.4.3 Tworzenie i usuwanie folderu zakładki w katalogu stron ulubionych. Aby modyfikować zakładki w katalogu stron ulubionych należy wybrać opcję Organizuj ulubione. Wtedy przy pomocy przycisków Nowy folder oraz Usuń możemy organizować ulubione strony w zakładkach. 17
2.4.4 Dodawanie adresu stron do określonego folderu zakładki. Aby dodać adres strony do określonego folderu należy nacisnąć przycisk z napisem Dodaj do ulubionych, następnie wybrać folder, do którego ma być zapisana strona. 3 Korzystanie z sieci 3.1 Formularze Formularze są to specjalne strony internetowe, których zadaniem jest zbieranie informacji. Znajduje się na nich wiele pól różnego typu do uzupełnienia. Formularze spotykamy kiedy chcemy założyć sobie konto pocztowe w jakimś portalu lub zapisać się do forum dyskusyjnego. 3.1.1 Wypełnianie formularzy z sieci przy użyciu: pól tekstowych, menu rozwijanych, pól listy, pól wyboru, pól przełączników. Przykładowy formularz zakładania konta pocztowego wygląda następująco 18
Zauważymy tutaj kilka typów pól formularza pola tekstowe tutaj wpisujemy tekst (pole: login, przepisz tekst obrazka) pole password tutaj wpisujemy tekst, ale na ekranie zobaczmy albo kropeczki albo gwiazdki (pola: hasło, powtórz hasło) pola radio tutaj zaznaczamy tylko jedną opcją spośród wszystkich pól tego typu (pole konto e-mail) pole text area tutaj można wpisać o wiele dłuższy tekst niż w przypadku pola tekstowego (pole regulamin, z punktu widzenia programistycznego to pole dzieli się na kolumny i wiersze) pole checkbox tutaj możemy zaznaczyć dowolną ilość pól tego samego typu (pola: wyrażam zgodę, wyrażam zgodę) 3.1.2 Przesłanie, wyczyszczenie formularza Aby przesłać formularz wybieramy przycisk znajdujący się w jego dolnej części, zazwyczaj nazwany Dalej lub Potwierdź (Submit). Czasami zdarza się, że oprócz przycisku zatwierdzającego wprowadzone dane i powodującego wysłanie formularza na serwer jest jeszcze przycisk powodujący zresetowanie wszystkich naszych wyborów i tekstu wprowadzonego przez nas. Przycisk ten zazwyczaj nazywa się Reset. Należy na niego uważać. Kasuje on wszystko co wprowadziliśmy do formularza. W ten sposób umożliwia on ponowne wprowadzenie wszystkich danych do formularza. 19
3.2 Wyszukiwanie 3.2.1 Wybór określonej wyszukiwarki. Aby wyszukać informację w Internecie przy pomocy określonego dostawcy wyszukiwania należy wpisać szukaną frazę w pasku adresu, a następnie z dolnej części okna wybrać ikonę dostawcy. 3.2.2 Wyszukiwanie konkretnej informacji przy użyciu słowa lub frazy kluczowej. Wyszukiwane słowo lub frazę wpisujemy w polu wyszukiwania określonej wyszukiwarki internetowej. 3.2.3 Użycie zaawansowanych technik wyszukiwania w celu jego udoskonalenia Wyszukiwanie informacji można przyśpieszyć dzięki zastosowaniu dokładnej frazy wykluczenia słów daty formatu pliku 3.2.4 Wyszukiwanie internetowej encyklopedii, słownika. Informacja może być również wyszukiwana w bazie internetowej encyklopedii lub w słowniku np.: http://encyklopedia.pwn.pl/ 20
4 Wydruk z sieci 4.1 Zapisywanie plików Stronę przeglądaną w Internecie można zapisać na dysk, aby później do w niej wrócić w szczególności wtedy, kiedy nie będziemy mieli połączenia z Internetem. Aby mieć możliwość zapisywania stron internetowych na dysk twardy należy mieć włączony pasek menu. (patrz punkt 2.2.6). 4.1.1 Zapisywanie strony WWW na określonym miejscu na dysku. Aby zapisać plik należy z menu Plik wybrać opcję Zapisz jako. 4.1.2 Kopiowanie plików ze strony WWW do określonego miejsca na dysku. Aby skopiować plik ze strony internetowej w określone miejsce na dysku należy najpierw stronę zapisać, następnie odnaleźć folder w którym została zapisana strona, wybrać pliki i skopiować je w docelowe miejsce. 4.1.3 Kopiowanie tekstu, obrazu, URL ze strony WWW do dokumentu. Kopiowanie obiektów ze strony internetowej do dokumentu (np. : Microsoft Word) można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy sposób opisany jest w poprzednim punkcie. Drugi sposób, znacznie krótszy i szybszy, polega na zaznaczeniu danego obiektu (w trakcie przeglądania strony internetowej), naciśnięciu prawego klawisza myszy i wybraniu z menu kontekstowego Kopiuj. Następnie uruchamiamy program Microsoft Word i w wybranym miejscu naciskamy Wklej. Obiekt (tekst, grafika) powinien znaleźć się w naszym dokumencie. 21
4.2 Przygotowanie do druku i drukowanie 4.2.1 Przygotowanie strony WWW do wydruku Aby przygotować stronę internetową do wydruku należy wybrać z menu Plik- >Ustawienia strony. Można tutaj zmienić orientację strony, ustawić rozmiar strony oraz ustalić marginesy. 4.2.2 Podgląd strony WWW przed wydrukiem. Aby podejrzeć stronę internetową przed wydrukiem należy wybrać z menu Plik- >Podgląd wydruku. 4.2.3 Wybór zakresu drukowania: cała strona WWW, określone strony, zaznaczony tekst. Określenie liczby kopii drukowania. Aby zmienić zakres drukowania strony internetowej należy wybrać z menu Plik- >Drukuj. 22
W zaznaczonych miejscach można ustawić drukowanie całej strony, określonych stron lub zaznaczonego tekstu. Ponadto z prawej strony widzimy możliwość ustalenia liczby kopii. 5 Komunikacja elektroniczna 5.1 Pojęcia/terminy 5.1.1 Rozumienie terminu: poczta elektroniczna (e-mail) i znajomość jej zastosowań. Poczta elektroniczna (e-mail) jest to usługa sieciowa, która pozwala na wymianę wiadomości między użytkownikami Internetu. Warunkiem jest posiadanie konta pocztowego na serwerze oraz dostęp do Internetu. 5.1.2 Znajomość wyglądu i struktury adresu e-mail. Adres e-mail składa się z dwóch części. Pierwsza część to nazwa użytkownika, druga część to nazwa serwera, na którym zostało założone konto pocztowe. Obie części oddziela znak @. Przykład adres e-mail :. Nazwa użytkownika to t.idzikowski, a komputer na którym jest założone konto to gazeta.pl. 23
5.1.3 Rozumienie terminu: usługa krótkich wiadomości (SMS). SMS (Short Messages Service) oznacza krótkie wiadomości tekstowe. Wysyłamy i odbieramy je najczęściej przy pomocy telefonu komórkowego. 5.1.4 Rozumienie terminu: telefonia internetowa (VoIP) oraz znajomość zalet tej telefonii. VOIP (Voice Over IP) oznacza technologię dzięki której można przesyłać mowę za pomocą łączy internetowych. Zalety tej technologii: niskie koszty połączeń z abonentami tradycyjnymi - stacjonarnymi brak abonamentu połączenia w sieci za darmo można posiadać tradycyjny telefon wysoka jakość dźwięku 5.1.5 Rozumienie zalet systemu natychmiastowego przekazywania Zalety systemu natychmiastowego przekazywania wiadomości: komunikacja w czasie rzeczywistym świadomość kontaktów on-line niskie koszty możliwość przesyłania plików. 5.1.6 Rozumienie pojęcia: społeczność wirtualna i jej przykłady Społeczność wirtualna jest to grupa ludzi, w której rozmowy i kontakty odbywają się w sposób wirtualny tzn. przy pomocy Internetu i poczty elektronicznej. Przykłady społeczności wirtualnej: strony internetowe dla grup społecznych, fora internetowe, chat roomy, gdy komputerowe on-line. 5.2 Względy bezpieczeństwa 5.2.1 Świadomość możliwości otrzymania niepożądanej lub oszukańczej przesyłki e-mail. Z pocztą elektroniczną wiąże się dużo zagrożeń. Pierwszym zagrożeniem jest niechciana korespondencja spam. Ponadto można otrzymać list, w którym są informacje mające na celu wyłudzenie lub oszustwo. 5.2.2 Rozumienie pojęcia phishing Phishing oznacza wyłudzanie informacji osobistych przez podszywanie się pod godną zaufania firmę lub instytucję. Przykład: przestępca komputerowy może wykonać stronę internetową łudząco podobną do strony internetowej naszego banku. Następnie wyśle nam e-maila z prośbą o zalogowanie się na tej stronie. W ten sposób zdobędzie nasz login i hasło a poźniej może wejść na prawdziwą stronę internetową naszego banku i wykraść pozostałe informacje (łącznie z adresem zamieszkania i historią przelewów). 24
5.2.3 Świadomość zagrożenia infekcją wirusową komputera poprzez otwieranie poczty od nieznanego nadawcy lub załącznika do tej poczty. Kolejnym zagrożeniem związanym z korzystaniem z poczty elektronicznej jest możliwość zarażenia naszego komputera wirusem. Może tak się stać jeśli otwieramy listy od nieznajomych i co gorsza otwieramy załączniki oraz klikamy w te linki, które oni nam przesyłają. 5.2.4 Znajomość pojęcia: podpis elektroniczny. Podpis elektroniczny jest to specjalny plik, który jednoznacznie identyfikuje osoby wymieniające się korespondencją internetową. Możemy być wtedy pewni, że korespondencję wymieniamy z właściwą osobą. 5.3 Teoria e-maili 5.3.1 Rozumienie zalet systemów e-mail Do zalet systemów poczty elektronicznej zaliczymy: szybkość doręczenia korespondencji niskie koszty wygoda w posługiwaniu się kontami pocztowymi oferowanymi na stronach internetowych wielu portali 5.3.2 Znajomość zasad dobrego wychowania w sieci (netykieta): W trakcie korzystania z usług poczty elektronicznej należy pamiętać o netykiecie. Oznacza ona podstawowe zasady dobrego zachowania. Należy do niej przede wszystkim: używanie krótkiego i odpowiedniego tematu rzeczowość odpowiedzi sprawdzenie pisowni przed wysłaniem 6 Korzystanie z e-maili 6.1 Wysyłanie e-mail Wysyłanie e-maili zostanie pokazane wykorzystaniu programu Microsoft Outlook 2010. 6.1.1 Otwieranie, zamykanie programu poczty elektronicznej. Otwieranie, zamykanie e-maila. Aby uruchomić program Microsoft Outlook 2010 należy znaleźć do niego skrót na pulpicie albo odnaleźć go w menu start. Aby zamknąć program należy wykorzystać kombinację klawiszy ALT-F4 albo z menu Plik wybrać Zamknij. Aby otworzyć e-mail należy na niego kliknąć jeśli w lewym panelu mamy zaznaczony folder Skrzynka Odbiorcza. 6.1.2 Tworzenie nowego e-maila. Aby napisać nowego maila wystarczy wykorzystać przycisk Nowa wiadomość e- mail. 25
6.1.3 Wprowadzanie adresu do pól: DO, DW, UDW. W polu DO wprowadzamy głównego adresata wiadomości. W polu DW umieszczamy innych adresatów przesyłki. Ich adresy mailowe powinny być rozdzielone średnikiem. Pole UDW jest specjalnym polem. Aby je włączyć należy wybrać Opcje->UDW. Jeśli pozostawimy pole DO i DW puste, to poszczególni adresaci (wpisani do pola UDW) będą widzieli tylko swój adres e-mail w nagłówku otrzymanej poczty. Jeśli wpiszemy inne adresy do pól DO i DW, to adresaci z pola UDW otrzymają kopię tego listu, ale w nagłówku otrzymanej poczty zobaczą wpisane przez nas adresy. 6.1.4 Wprowadzanie tematu listu w polu temat. Po wprowadzeniu adresów do pól: DO, DW, ewentualnie UDW należy wprowadzić temat listu. Należy pamiętać tutaj o netykiecie. 6.1.5 Kopiowanie tekstu z innego źródła do e-maila. Jeśli chcemy skopiować tekst z innego źródła to należy używać poleceń Kopiuj Wklej lub kombinacji klawiszy CTRL-C i CTRL-V. 6.1.6 Załączanie, usuwanie załączników. Aby załączyć plik do naszej wiadomości należy skorzystać z paska Wiadomość- >Dołączanie->Dołącz plik. 26
Pod polem Temat pojawi się wtedy pole Dołączono. Aby skasować załącznik wystarczy skasować wpis w polu Dołączono. 6.1.7 Zapisanie projektu e-maila. Aby zapisać projekt e-maila wystarczy wybrać Plik->Zapisz. 6.1.8 Użycie programu sprawdzającego poprawność pisowni i poprawienie błędów. Aby sprawdzić pisownię w naszym e-mailu i poprawić ewentualne błędy należy skorzystać z przycisku Pisownia i gramatyka, który znajdziemy na pasku Recenzja. 6.1.9 Wysyłanie e-maila, w tym z wysokim, niskim priorytetem Aby ustalić priorytet dla wysyłanego listu należy wybrać odpowiednią opcję na pasku Wiadomość w zakładce Znaczniki. 6.2 Otrzymywanie e-maili 6.2.1 Używanie funkcji Odpowiedz nadawcy i Odpowiedz wszystkim. Załóżmy, że otrzymaliśmy właśnie maila i chcemy odpowiedzieć nadawcy, ale nie mamy czasu na pisanie listu od nowa. Wtedy przychodzi nam z pomocą opcja Odpowiedz nadawcy i Odpowiedz wszystkim. 6.2.2 Przesyłanie otrzymanego e-maila do dalszych adresatów. Otrzymany mail można przekazać dalej wybierając z powyższego obrazka opcję Prześlij dalej. 27
6.2.3 Otwieranie i zapisywanie załączników w określonym miejscu na dysku. Aby otworzyć lub zapisać załączniki w określonym miejscu na dysku należy otworzyć e-maila, następnie kliknąć na załączniku lewym klawiszem myszy. Zobaczymy wtedy pasek Załączniki. Widzimy, że możemy tutaj otworzyć i zapisać załącznik w określonym miejscu na dysku. 6.2.4 Podgląd wiadomości i jej drukowanie za pomocą dostępnych opcji drukowania. Aby wydrukować wiadomość należy ją podejrzeć (otworzyć), następnie z menu Plik wybrać opcję Drukuj. 6.3 Zwiększanie wydajności pracy 6.3.1 Dodawanie, usuwanie nagłówków wiadomości, takich jak: nadawca, temat, data otrzymania. Aby dodać lub usunąć wybrane elementy wiadomości należy kliknąć prawym klawiszem myszy w obrębie pola widocznego na obrazku w punkcie 7.1.2 i wybrać Ustawienia widoku. Wtedy zobaczymy: 28
Po wybraniu pierwszej opcji Kolumny zobaczymy: Dostępne kolumny widoczne są w lewym panelu, a te które teraz są aktywne widać w prawym panelu. 29
6.3.2 Dostosowanie ustawień w celu zamieszczania lub usuwania oryginalnej wiadomości w odpowiedzi. Aby dostosować ustawienia dotyczące zamieszczania lub usuwania oryginalnej wiadomości w odpowiedzi należy użyć Plik->Opcje->Poczta->Odpowiedzi i wiadomości przesłane dalej. 6.3.3 Dodawanie flagi do e-maila. Usuwanie znaczka flagi. Flagi są elementem wyróżniającym jedną wiadomość od innych. Aby dodać flagę do wiadomości należy zaznaczyć daną wiadomość i z menu kontekstowego wybrać Flaga monitująca. 6.3.4 Identyfikacja i zaznaczanie e-maila jako przeczytanego, nieprzeczytanego. Aby zaznaczyć, że dany list jest nieprzeczytany/przeczytany należy zaznaczyć list i skorzystać z przycisku Narzędzie główne->przyciski->nieprzeczytane/przeczytane. 30
6.3.5 Wyświetlenie, ukrycie paska narzędzi. Odtworzenie, zminimalizowanie wstążki. Aby dokonać ustawień poleceń i funkcji na wstążce należy włączyć Plik->Opcje. 6.3.6 Użycie dostępnych funkcji Pomoc. Aby włączyć system pomocy należy z wybrać Plik->Pomoc lub użyć klawisza F1. 7 Zarządzanie skrzynką pocztową 7.1 Organizacja 7.1.1 Odszukiwanie e-maila według nadawcy, tematu, zawartości listu Aby wyszukać e-maila należy skorzystać z Narzędzi wyszukiwania lub użyć kombinacji klawiszy CTRL-E. 31
Możemy tutaj odnaleźć e-maila według nadawcy, tematu, zawartości listu (zakładka Uściślanie). 7.1.2 Sortowanie e-maili według nazwy nadawcy, według daty, rozmiaru. Aby posortować e-maile według określonego kryterium wystarczy kliknąć w odpowiedniej kolumnie (poniżej napisu Przeszukaj:Skrzynka odbiorcza (CTRL-E)) 7.1.3 Tworzenie, usuwanie folderu poczty do przechowywania li-stów. Aby utworzyć nowy folder w celu przechowywania listów powiązanych tematycznie należy wykorzystać przycisk Nowy folder. Aby usunąć folder wystarczy go zaznaczyć i z menu kontekstowego wybrać Usuń folder. 7.1.4 Przenoszenie e-maili do folderu poczty. Jeśli mamy duża liczbę maili powiązanych tematycznie, wtedy dobrym pomysłem będzie przeniesienie ich do oddzielnego folderu. Wystarczy wtedy wejść do wiadomości i z paska Wiadomość->Przenoszenie wybrać Przenieś. 7.1.5 Usuwanie e-maila. Aby usunąć e-maila wystarczy go zaznaczyć i z menu kontekstowego wybrać Usuń. 7.1.6 Odzyskiwanie usuniętego e-maila. Po skasowaniu, e-mail znajdzie się w Elementy usunięte. Aby go zabrać z kosza należy go zaznaczyć i wybrać Przenieś->Inny folder. 32
7.1.7 Opróżnianie folderu poczty usuniętej. 7.2 Książka adresowa 7.2.1 Dodawanie i usuwanie danych kontaktowych z książki adresowej. Aby dodać kontakt do skrzynki adresowej należy wykorzystać przycisk Książka adresowa z paska Narzędzia główne. Aby usunąć kontakt z książki adresowej należy uruchomić książkę adresową, wybrać kontakt i z menu kontekstowego wybrać Usuń. 7.2.2 Dodawanie adresu nadawcy e-maila do książki adresowej.. Aby dodać adres nadawcy bieżącego e-maila do książki adresowej należy kliknąć prawym klawiszem myszy w polu Od i z menu kontekstowego wybrać Dodaj do kontaktów programu Outlook. 33
7.2.3 Tworzenie, aktualizacja listy adresowej (dystrybucyjnej) Lista adresowa(dystrybucyjna) jest to zbiór adresów e-mailowych. Zamiast wysyłać adresy do wielu osób wystarczy wysłać je tylko na adres grupy dystrybucyjnej. Aby utworzyć listę dystrybucyjną należy uruchomić książkę adresową. Dalej, z menu Plik wybrać Nowa pozycja. W polu Wybierz typ pozycji należy zaznaczyć Nowa grupa kontaktów. Mamy tutaj możliwość dodawania członków do grupy. Aktualizacji listy dystrybucyjnej dokonujemy w książce adresowej, wybierając odpowiednią pozycję w kontaktach. 34