1 Witaj! W tym numerze: Tomasz Dulewicz o przydatnych pytaniach czyli słynnej C5 Wywiad z Jackiem Wysowskim Aktualne informacje o szkoleniach i spotkaniach. Zapraszamy! Tomasz Dulewicz PYTANIA ZAMIAST PRZYPADKU...czyli o treningu i coachingu Chcę mieć więcej czasu, pieniędzy, znajomych... Chcę, żeby praca sprawiała mi więcej radości... Chcę mieć lepszy samochód, telefon, komputer... Prawie każdy człowiek, którego spotykam chce mieć czegoś więcej, lub chce robić coś lepiej. Ci ludzie najczęściej próbują zadać sobie pytanie: Jak mogę to osiągnąć? Odpowiedź brzmi: Jest wiele czynników, które mogą w tym pomóc. Jedne zależą od zdarzeń losowych (np. znajdę coś na ulicy). Drugie od innych ludzi (np. wujek z Ameryki przekaże mi spadek). Trzecie zależą od nas samych. Na nie mamy największy wpływ, toteż nimi się zajmiemy teraz. Trening oraz coaching są najlepszymi sposobami, żeby wziąć sprawy w swoje ręce i osiągnąć sukces czyli mieć więcej, bądź robić coś lepiej. Podczas treningu uczymy się wykonywania konkretnej umiejętności. Na przykład trener koszykówki uczy zawodnika jak ma wykonywać rzuty osobiste. Uczy go jak ustawić stopy, nogi, biodra, tułów, ramiona i ręce. Następnie ruchów jakie zawodnik ma wykonać rzucając piłkę. Podczas coachingu doskonalimy to, czego nauczyliśmy się podczas treningu. Kształtujemy naszą relację z naszymi umiejętnościami, z samym sobą, jak i z otoczeniem. Często coaching jest bardziej relacyjny, duchowy i osobisty niż trening. Jeśli chcesz mieć czegoś więcej, bądź chcesz coś robić lepiej skorzystaj z treningu, bądź coachingu. Albo... naucz się prowadzić trening bądź coaching.
2 Aby zachęcić Cię do zdobywania praktycznych umiejętności w tych obszarach przedstawię Ci proste i skuteczne coachingowe narzędzie. Nazywa się ono C5. Polega na zadaniu pięciu pytań: 1. Co mogę ZACZĄĆ robić? 2. Co mogę PRZESTAĆ robić? 3. Czego mogę WIĘCEJ robić? 4. Czego mogę MNIEJ robić? 5. Co mogę INACZEJ robić? Przeczytaj poniższy przykład praktycznego zastosowania C5. Zwróć uwagę na prostą formę, krótki czas wykonywania ćwiczenia oraz znaczące zmiany jakie powoduje w myśleniu danej osoby. Pawłowi na wszystko brakuje czasu. Wszędzie się spóźnia i ze wszystkim ma zaległości. Paweł chce mieć więcej czasu. W tym celu posługuje się narzędziem C5. Odpowiada na kolejne pytania. Co mogę zacząć robić? - Oszczędzać czas. Szukać czasu. Planować go, tak by starczało go na moje zadania. Zapisywać zadania w kalendarzu przydzielając im przedziały czasu i robić te zadania, które dają mi najwięcej korzyści. Są najbardziej pożądane i korzystne dla mnie. Co mogę przestać robić? - Tracić czas na rzeczy mało ważne. Mogę przestać robić w pracy rzeczy, które nie przynoszą mi zysku. Czego mogę więcej robić? - Odpoczywać w nocy, zamiast siedzieć przy komputerze czy dokumentach. Pracując po nocach jestem śpiący w dzień. Odpoczywając więcej w nocy, miałbym więcej energii w dzień, w pracy. Mogę też zobowiązywać się tylko do zadań, które mogę wykonać. Czego mogę mniej robić? - Mogę mniej ludziom obiecywać. Podejmując się wielu zadań nie jestem w stanie wszystkich wykonać jednocześnie. Co mogę inaczej robić? - Od dziś planuję swoje zadania. Określam je w czasie i zapisuję w kalendarzu. Zobowiązuję się tylko do zadań, które mogę wykonać. Wykonuję tylko ważne zadania. Rezygnuję z mało ważnych. Oprócz tego w nocy odpoczywam, żeby mieć więcej energii w dzień. Powyższe narzędzie pokazuje jak w prosty sposób mieć więcej i działać lepiej. Podobnych narzędzi jest dużo. Wiele z nich możesz poznać podczas kursu ABC coachingu i treningu (http://www.ipri.com.pl/abc.html). Dzięki treningowi i coachingowi możesz mieć więcej i działać lepiej. Dzięki kursowi ABC coachingu i treningu możesz się nauczyć umiejętności prowadzenia treningu i coachingu na podstawowym poziomie. Dowiesz się też czym różni się trening od coachingu, a czym szkoła trenerów od szkoły coachów. Jednak przede wszystkim rozwiniesz się w zakresie osiągania celów, w zakresie znajdowania odpowiedzi na pytanie w jaki sposób mieć więcej i działać lepiej? Będziesz potrafił pomóc w osiąganiu celów sobie, swoim bliskim, znajomym jak i współpracownikom. TOMASZ DULEWICZ Certyfikowany coach, trener, manager. Koordynator Szkoły Profesjonalnego Coachingu. Absolwent Zarządzania i Marketingu UJ. Autor publikacji z zakresu coachingu, twórca narzędzi coachingowych i menadżerskich.
3 CZŁOWIEK W BARDZO DOBRYM GATUNKU... Z Jackiem Wysowskim, psychoterapeutą, psychologiem, certyfikowanym specjalistą psychoterapii uzależnień rozmawia Dominika Winnikow. Dominika Winnikow Jakie jest Twoje doświadczenie zawodowe w pracy z ludźmi uzależnionymi? Jacek Wysowski Z osobami uzależnionymi od alkoholu pracuję od 14 lat. Zajmowałem się różnymi formami terapii tych osób. Pracowałem w przychodni leczenia uzależnień, na oddziale dziennym oraz obecnie w oddziale stacjonarnym całodobowym leczenia uzależnienia od alkoholu, w ramach Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień i Współuzależnienia przy szpitalu im. Babińskiego w Krakowie. Ukończyłem Studium Pomocy Psychologicznej oraz Studium Terapii Uzależnień a od 2000r. jestem certyfikowanym specjalistą psychoterapii uzależnień. Szkoliłem się w różnych kierunkach terapeutycznych. W swojej pracy, wykorzystuje takie podejścia, jak: Gestalt, psychodramę, racjonalno-emotywną terapię zachowań oraz elementy systemowej terapii rodzin. W 2007r. ukończyłem kurs przygotowujący do certyfikatu psychoterapeuty Polskiego towarzystwa Psychiatrycznego przy Zakładzie Terapii Rodzin CMUJ. Mam prywatną praktykę w gabinecie psychoterapii, gdzie oprócz pomocy osobom uzależnionym od alkoholu zajmuje się innymi uzależnieniami, ale także terapią Dorosłych Dzieci Alkoholików, nerwic i zaburzeń osobowości. Prowadzę zajęcia w Szkole Profesjonalnego Coachingu, oraz w Małopolskim Ośrodku Szkolenia Terapeutów Uzależnień. Realizuję również szkolenia tematyczne z różnymi grupami zawodowymi, szkolenia te dotyczą nie tylko zagadnień związanych z uzależnieniami. W Szpitalu Babińskiego prowadzę także od siedmiu lat, wspólnie z Agatą Wojciechowską Klub Poetycki Wir dla pacjentów po kryzysach psychotycznych; jest to forma terapii przez sztukę. W bieżącym roku realizowaliśmy projekt rekomendowany przez Ministerstwo Edukacji i Dziedzictwa Narodowego, w ramach tego projektu szkoliliśmy terapeutów zajęciowych z terenu Małopolski, dzieląc się naszymi doświadczeniami w zakresie terapii przez literaturę. W pracy z wykorzystujemy z Agatą nasze osobiste doświadczenia literackie. Jeśli chodzi o mnie, jestem członkiem Związku Literatów Polskich, laureatem Stypendium Miasta Krakowa w Dziedzinie Literatury za rok 1997, autorem czterech książek poetyckich. Czy można wyodrębnić coś takiego jak cechy osoby, która pracuje z uzależnionymi? Jakie cechy są przydatne w takiej pracy, co trzeba w sobie wypracować czy wzmocnić? Czy każdy się do tego nadaje? Generalnie cechami ważnymi u terapeuty są ciekawość, drugiego człowieka, autentyczność, empatia, niezaborcza życzliwość, akceptacja innych ludzi, umiejętność słuchania i budowania kontaktu, ciepło, syntoniczność. Także uważność, umiejętność słuchania. Umiejętność zaszczepiania nadziei i dawania oparcia. Ważne, aby psychoterapeuta przeszedł także terapię własną, co pozwoli mu nie mieszać swoich problemów z problemami pacjenta. Jest to o tyle istotne, że psychoterapeuta pracuje sobą, a jego błąd może mieć konsekwencje dla pacjenta (w najlepszym wypadku pacjent ma większe zamieszanie). Niezwykle istotną sprawą jest uczęszczanie na superwizję i omawianie trudniejszych relacji terapeutycznych. Dobrze jest, jeśli terapeuta przeszedł jakieś doświadczenie własnej zmiany, przeżywał trudności i poradził sobie z nimi. Takie doświadczenia są nieocenione w tym zawodzie. Pozwalają często na lepszy kontakt z pacjentem i lepsze rozumienie go, a to bardzo pomaga w terapii, budzi zaufanie, ponieważ pacjent wyczuwa pewne cechy terapeuty. Osobiste doświadczenie to coś,
4 czego nie można się nigdzie teoretycznie nauczyć. W pracy z pacjentami uzależnionymi przydaje się spokój, wyrazistość emocjonalna, jasność komunikacji werbalnej i niewerbalnej, poczucie humoru. A także dystans do samego siebie, i odporność na przeżywanie frustracji i własnej bezradności, którą w pracy z osobami uzależnionymi przeżywa się dość często. Poza tym łatwiej się pracuje, kiedy lubi się swoich pacjentów. Życzliwość do pacjenta nie wyklucza umiejętności dostrzegania jego manipulacji i nazywanie ich. Praca z osobami uzależnionymi uczy pokory, wobec spraw nas przerastających i ograniczeń, którym podlegamy, niezależnie od naszych możliwości. Czego można się spodziewać w pracy z uzależnionymi i współuzależnionymi? Jakie są trudności? Co jest satysfakcjonującego w tej pracy? Za największa trudność w pracy z osobami uważam brak ich motywacji do terapii i do zmiany, wynikające z ich masywnych mechanizmów obronnych, pozwalających tak naprawdę chronić ich dostęp do alkoholu i nie dostrzegać konsekwencji picia. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów kierowanych na leczenie przez sąd. Ale praca z osobami uzależnionymi daje mi też bardzo wiele satysfakcji, fascynujące jest towarzyszyć im, kiedy zmieniają swoje życie, patrząc ile jest w nich odwagi i determinacji do trzeźwości, jak stają się coraz bardziej sobą, jak odzyskują i budują osobistą wolność, jak odzyskują zdolność kochania i mówienia prawdy. Ktoś powiedział, że trzeźwiejący alkoholik to człowiek w bardzo dobrym gatunku. Zgadzam się z tym w zupełności, z takim wszakże zastrzeżeniem, że sama abstynencja nie jest tożsama z trzeźwością trzeźwość to także praca nad sobą, odwaga do stawania się coraz lepszym człowiekiem, do zmieniania tego, co można w sobie zmienić, w sensie pozytywnym oczywiście. To pokora i zdolność do zaakceptowania swoich ograniczeń, do pogodzenia się ze sobą, do wybaczenia innym i sobie. To umiejętność rozróżniania swoich ograniczeń od swoich możliwości. Wspaniale jest móc uczestniczyć w tym wszystkim, towarzyszyć w takiej wędrówce! Co uważasz za swój sukces w pracy z uzależnionymi? Jest taka przypowieść: Pewien człowiek szedł brzegiem morza i wrzucał do wody meduzy, które przypływ wyrzucił na brzeg w znacznej ilości. Co robisz? zapytał go inny przechodzień. Jakie znaczenie ma twoja praca, tych kilkadziesiąt meduz, które uratujesz, skoro na tej plaży zginą ich tysiące? Odpowiedział mu: dla tych, które uratuję, ma to znaczenie. Czego będzie można nauczyć się na Twoim szkoleniu? Co chciałbyś przekazać uczestnikom? Chyba głównie to, że znaczna ilość osób uzależnionych to osoby wrażliwe, wartościowe, że uzależnienie od alkoholu jest chorobą demokratyczną może na nią zachorować każdy bez względu na płeć jak i wykształcenie czy iloraz inteligencji. To, że nikt się o chorobę nie prosi, nie jest ona kwestią czyjejś słabej woli, kiepskich standardów moralnych, czy kwestią wyboru. Tak jak nikt nie wybiera sobie alergii ani cukrzycy, czy innej chronicznej choroby. I to, że praca z osobami uzależnionymi ma sens. Sens, który dotyka i kształtuje zarówno osobę, której pomagamy, jak i samego pomagającego. JACEK WYSOWSKI Psycholog, psychoterapeuta, certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień. Wykładowca Małopolskiego Ośrodka Szkolenia Terapeutów Uzależnień. Pracuje w szpitalu specjalistycznym im. dr J. Babińskiego oraz prowadzi praktykę prywatną. >>> Szkolenie z zakresu uzależnienia od alkoholu i zjawiska współuzależnienia: 14-15. XI 2009 Informacje i zapisy: http://www.ipri.com.pl/alkoholizm.html
5 NAJBLIŻSZE WARSZTATY I SPOTKANIA COACH PROWOKATOR Do wszystkich zainteresowanych prowokowaniem super-zmian PROWADZĄCY: Tomasz Kowalik TERMIN: 24-25. października, w godz. 10:00-19:00 i od 10:00-15:00 INWESTYCJA: 600 zł od osoby INFORMACJE i ZAPISY: http://www.metamorfoza.pl/forms/prowo1kr/ KURS NLP Całościowy kurs Neurolingwistycznego Programowania PROWADZĄCY: Teresa Foszcz TERMIN: od 4. listopada, w każdą środę o godz. 18:00 INWESTYCJA: 120 zł od osoby za miesiąc INFORMACJE i ZAPISY: http://www.ipri.com.pl/grupy.html UZALEŻNIENIE i WSPÓŁUZALEŻNIENIE Szkolenie z zakresu problematyki uzależnienia od alkoholu PROWADZĄCY: Jacek Wysowski TERMIN: 14-15. listopada, w godz. 10:00-18:00 INWESTYCJA: 300 zł od osoby INFORMACJE i ZAPISY: http://www.ipri.com.pl/alkoholizm.html CHARYZMATYCZNY NAUCZYCIEL Trening umiejętności liderskich PROWADZĄCY: Artur Znaj TERMIN: 14-15. listopada, w godz. 10:00-18:00 INWESTYCJA: 300 zł od osoby INFORMACJE i ZAPISY: http://www.ipri.com.pl/nauczyciel.html SAVOIR-VIVRE W BIZNESIE Szkolenie dla tych, którzy chcą czuć się swobodnie w świecie sukcesu PROWADZĄCY: Mirosława Wielowiejska TERMIN: 20. listopada, w godz. 10:00-17:00 INWESTYCJA: 160 zł od osoby INFORMACJE i ZAPISY: http://www.ipri.com.pl/etykieta.html www.ipri.com.pl