PRZYRODA WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ROCZNEJ Dorota Kowalczyk WYMAGANIA EDUKACYJNE CELUJĄCY: - Wiedza ucznia wykracza poza obowiązującą podstawę programową. - Uczeń posiada dużą wiedzę o przyrodzie, posługuje się bogatym, naukowym zasobem słów - definicji. - Wykazuje duże zainteresowanie pięknem i różnorodnością środowiska, szczególnie najbliższą okolicą i Polską. - Uczeń potrafi korzystać z różnych dziedzin nauk przyrodniczych aby rozwiązać problem. - Twórczo, z pasją, samodzielnie rozwija własne zainteresowania i uzdolnienia. - Potrafi porównać teorię z praktyką, wykorzystać wiedzę teoretyczną oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. - Bierze udział w organizowanych konkursach przyrodniczych. - Opiekuje się hodowlami szkolnymi. - Samodzielnie wykonuje doświadczenia i pomoce, które można następnie wykorzystać na lekcjach. - Uczeń wykazuje postawę badawczą i zainteresowanie przedmiotem. - Jest pilny, aktywny samodzielny i twórczy. - Poszukuje rozwiązań problemowych. - Bardzo starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i odrabia zadania domowe. - Dba o zdrowie i higienę swoją oraz chroni środowisko naturalne. - Nie opuszcza zajęć. - Wykazuje wzorowe zachowanie wobec nauczyciela i innych uczniów oraz chętnie służy pomocą innym BARDZO DOBRY: - Uczeń w pełni opanował treści zawarte w podstawie programowej. - Całościowo postrzega rzeczywistość przyrodniczą. - Posiada dużą wiedzę o przyrodzie, posługuje się prawidłową terminologią, językiem przyrodniczym. - Zapamiętuje wiadomości o różnorodnych obiektach przyrodniczych. - Uczeń potrafi korzystać z różnych źródeł informacji np. podręcznika, literatury popularnonaukowej, prasy, Internetu aby samodzielnie wyjaśnić związki zachodzące miedzy przyrodą a działalnością człowieka (pozytywne i negatywne). - Bierze udział w konkursach przyrodniczych. - Opiekuje się szkolnymi hodowlami. - Potrafi wykorzystać wiedzę i dopasować ją do sytuacji życiowych. - Samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania zalecone przez nauczyciela. - Uczeń wykazuje postawę badawczą i zainteresowanie przedmiotem. - Jest samodzielny i aktywny. - Rozumie potrzebę ochrony środowiska i wykonuje działania związane z ochroną przyrody. - Nie opuszcza lekcji bez usprawiedliwienia. - Prowadzi starannie zeszyt przedmiotowy i odrabia zadania domowe. DOBRY: - Uczeń w dużym zakresie opanował treści zawarte w podstawie programowej. - Zna i rozumie składniki środowiska przyrodniczego, niektóre zjawiska biologiczne i fizyczne, przemiany chemiczne oraz normy dotyczące ingerencji człowieka w środowisko naturalne. 1
- Zna podstawowe pojęcia, definicje. - Potrafi prawidłowo posługiwać się językiem przedmiotowym. - Uczeń potrafi wyciągać, formułować i definiować wnioski. - Opisuje sytuacje problemowe, poszukuje prawidłowych dróg rozwiązywania niektórych problemów np. związanych z ochroną środowiska. - Uczeń wykonuje polecone mu zadania, doświadczenia, porównuje, analizuje i myśli logicznie. - Potrafi wykorzystać wiedzę i dopasować ją do sytuacji życiowych. - Uczeń czynnie uczestniczy w lekcjach. - Jest aktywny na lekcji, sporadycznie nieprzygotowany do zajęć. - Rozumie potrzebę ochrony środowiska. - Współpracuje z grupą. - Na ogół nie opuszcza lekcji bez usprawiedliwienia - Odrabia zadania domowe. DOSTATECZNY: - Uczeń w stopniu dostatecznym opanował treści zawarte w podstawie programowej (posiada wiedzę wyrywkową i fragmentaryczną, wykazuje ogólną orientację w treści zagadnień opracowywanych na lekcjach). - Wykazuje problemy w posługiwaniu się prawidłową terminologią przyrodniczą, nie rozumie wielu pojęć. - Potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów o średnim stopniu trudności z pomocą nauczyciela, a także korzystać z podręcznika i materiałów przygotowanych przez nauczyciela. - W czasie pracy w grupie uczeń często korzysta z pomocy kolegów i nauczyciela. - Rozumie potrzebę ochrony środowiska. - Nie wykazuje większego zainteresowania przedmiotem (jego aktywność na zajęciach jest sporadyczna), - Bywa nieprzygotowany do lekcji i sporadycznie opuszcza zajęcia. - Zdarza mu się nie odrabiać zadań domowych. DOPUSZCZAJĄCY: - Uczeń w minimalnym stopniu opanował wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej, ale braki te nie przekreślają możliwości jego dalszego kształcenia, ponieważ czyni minimalne postępy. - W niewielkim stopniu orientuje się w tematyce poruszanej na zajęciach. - Wykazuje duże odstępstwa od tematu w wypowiedziach ustnych i pisemnych (wypowiedzi chaotyczne, niespójne). - Posiada elementarną wiedzę o przyrodzie. - Wymaga dużego wsparcia nauczyciela. - Uczeń prowadzi zeszyt przedmiotowy i potrafi korzystać z notatek w nim zawartych, - Z pomocą nauczyciela korzysta z map, potrafi odczytać tabele i wykresy o niewielkim stopniu trudności. - Rozumie potrzebę ochrony środowiska. - Biernie uczestniczy w lekcjach. - Często jest nieprzygotowany do zajęć, nie odrabia zadań domowych i nie nosi zeszytu. - Nie wykazuje zainteresowania przedmiotem. - Nie pracuje samodzielnie na lekcjach, nie wykazuje aktywności w czasie zajęć - Opuszcza lekcje bez usprawiedliwienia. NIEDOSTATECZNY: - Uczeń nie opanował minimum podstawy programowej nauczania przyrody w danej klasie. - Jego wypowiedzi są niezgodne z tematyką zajęć. 2
- Nie zna obowiązującej terminologii. - Nie posiada elementarnej wiedzy przyrodniczej. - Nawet przy dużej pomocy nauczyciela uczeń nie potrafi rozwiązać prostych zadań, problemów i wykonać poleceń. - Charakteryzuje go bierność i obojętność. - Nie współpracuje z grupą ani z nauczycielem. - Przeważnie jest nieprzygotowany do zajęć, nie odrabia zadań domowych i nie prowadzi zeszytu przedmiotowego. - Opuszcza lekcje bez usprawiedliwienia. Uczeń kończący klasę 4: wymienia czynniki warunkujące dobre samopoczucie w szkole i w domu, konstruuje własny plan dnia i tygodnia, stosuje w praktyce zasady zdrowego stylu życia, klasyfikuje składniki przyrody, posługuje się przyrządami optycznymi służącymi do obserwacji przyrody: lupą, mikroskopem, lornetką, określa kierunki geograficzne, odczytuje informacje z planu i mapy, posługuje się mapą w terenie, omawia zmiany stanu skupienia wody, dokonuje pomiaru składników pogody (temperatury powietrza, opadów, ciśnienia atmosferycznego, kierunku i siły wiatru), omawia pozorną wędrówkę Słońca nad widnokręgiem, opisuje zmiany pogody i przyrody w poszczególnych porach roku, omawia zasady pielęgnacji roślin doniczkowych i zwierząt, planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia przyrodnicze, omawia wybrane czynności życiowe organizmów, wskazuje zależności pokarmowe w przyrodzie, omawia budowę i funkcjonowanie układów: pokarmowego, oddechowego, krwionośnego, ruchu, rozrodczego, oraz narządów zmysłów człowieka, omawia zasady higieny poznanych układów narządów, charakteryzuje okresy rozwojowe człowieka od noworodkowego do starości, ze szczególnym uwzględnieniem okresu dojrzewania, podaje przykłady chorób zakaźnych i pasożytniczych, omawia zasady postępowania w przypadku zarażenia się chorobami zakaźnymi i pasożytniczymi, omawia zasady dbałości o ciało i ubranie, podaje przykłady sytuacji niebezpiecznych w domu i poza domem, omawia sposoby udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, wyjaśnia, dlaczego uzależnienia są niebezpieczne, omawia warunki życia w wodzie, omawia elementy budowy rzeki, podaje przykłady przystosowań organizmów do życia w wodzie, charakteryzuje strefy życia w jeziorze, morzu i oceanie, omawia znaczenie mórz i oceanów, rozpoznaje wybrane organizmy wodne (roślinne i zwierzęce), rozpoznaje wybrane rodzaje skał, omawia etapy powstawania gleby i rolę organizmów glebowych, wymienia czynniki warunkujące życie na lądzie, 3
charakteryzuje las, omawia typy lasów występujących w Polsce, rozpoznaje wybrane gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych, rozpoznaje wybrane gatunki zwierząt lądowych żyjących w lesie, na łące, na polu i w sadzie, omawia warunki życia na łące, omawia warunki życia na polu i w sadzie. Uczeń kończący klasę 5 powinien: umieć nazwać i określić położenie najważniejszych narządów w ciele człowieka; znać i stosować zasady prawidłowego odżywiania się, zasady higieny osobistej; umieć opisać najważniejsze etapy rozwoju człowieka; znać zasady oraz umieć udzielić pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach; umieć wezwać pogotowie ratunkowe w nagłym wypadku; umieć charakteryzować źródła oraz sposoby zapobiegania wybranym chorobom człowieka; być przekonanym o negatywnym wpływie używek na zdrowie i życie człowieka; być asertywnym; określać prędkość jako drogę przebytą w czasie; umieć opisać budowę materii; umieć rozpoznać substancje i mieszaniny substancji w najbliższym otoczeniu; określić właściwości wybranych substancji i mieszanin; poznać przykłady zjawisk elektrycznych i magnetycznych; umieć zbudować prosty obwód elektryczny; umieć wskazać Polskę na mapie Europy, podać nazwy państw sąsiadujących z Polską; umieć scharakteryzować walory krajobrazowe, przyrodnicze, turystyczne oraz rozwój przemysłu wybranych regionów Polski; znać podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce; reprezentować postawę wrażliwego na potrzeby przyrody człowieka. Uczeń kończący klasę 6 powinien: znać zasadę działania camera obscura, przeprowadzić proste doświadczenia ilustrujące rozchodzenie się światła i dźwięku; umieć określić miejsce planety Ziemi w Układzie Słonecznym; wiedzieć, kim był i czego dokonał Mikołaj Kopernik; umieć wyjaśnić rolę badań i odkryć naukowych; umieć określić, jak działa siła grawitacji i jakie są tego konsekwencje; wiedzieć, że zmiany por roku oraz zmiany dnia i nocy to skutki obrotowego i obiegowego ruchu Ziemi; umieć wskazać położenie lądów i oceanów na globusie; umieć określić położenie wybranych obiektów geograficznych na mapie lub globusie; umieć scharakteryzować warunki życia w morzu; umieć podać przystosowania wybranych organizmów do życia w morzach i oceanach; umieć wykazać zależność szaty roślinnej i zwierzęcej danego regionu świata od warunków klimatycznych występujących na danym terenie; umieć scharakteryzować walory krajobrazowe, przyrodnicze, turystyczne oraz rozwój przemysłu wybranych regionów świata; rozpoznawać wybrane regiony świata na podstawie ich opisu i zdjęć; rozpoznawać wybrane gatunki zwierząt (bezkręgowców i kręgowców) z wykorzystaniem prostych kluczy i atlasów; umieć scharakteryzować przystosowania płazów do wodno-lądowego trybu życia; umieć scharakteryzować przystosowania gadów do lądowego trybu życia; umieć scharakteryzować przystosowania ptaków do lotu; umieć opisać różnorodność w przystosowaniach ssaków do życia w różnorodnych środowiskach; umieć podać przykłady negatywnego i pozytywnego wpływu działalności ludzi na stan środowiska 4
przyrodniczego świata; umieć omówić zasady zrównoważonego rozwoju. SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW Szkoła Podstawowa nr 4 w Nowy Targu 1. Odpowiedzi ustne z uwzględnieniem wiedzy merytorycznej oraz sprawności operowania pojęciami i językiem przyrodniczym (stopień przyswojenia treści programowych). Uczeń ma możliwość dwukrotnego zgłoszenia w każdym półroczu nieprzygotowania do lekcji. 2. Kontrola pracy na lekcji, prowadzenia zeszytu przedmiotowego oraz prac zadawanych do wykonania w domu (dwukrotny brak zadania odnotowywany jest jako bz., brak zadania po raz trzeci i każdy kolejny w półroczu oznacza ocenę niedostateczną). 3. Ocena aktywności uczniów na lekcjach. Uczniowie otrzymują plusy i minusy (trzy plusy oznaczają ocenę bardzo dobrą a trzy minusy niedostateczną). 4. Krótkie prace pisemne kartkówki, które mogą być nie zapowiedziane. 5. Prace pisemne z większych partii materiału zapowiedziane tydzień wcześniej i poprawiane w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Prace pisemne oceniane będą wg. następującej punktacji: 0-30 %- niedostateczny 31 50 %- dopuszczający 51 69 %- dostateczny 70 87 %- dobry 88 100 %- bardzo dobry 100 % i zadanie dodatkowe- celujący WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ROCZNEJ 1. Rodzice (prawni opiekunowie) ucznia mają prawo wnioskować na piśmie do nauczyciela o podwyższenie oceny z przyrody w terminie nie dłuższym niż 2 dni od otrzymania informacji o przewidywanej dla niego rocznej ocenie klasyfikacyjnej (z wyłączeniem dni wolnych od nauki i świąt). Wniosek składa się u nauczyciela lub w sekretariacie szkoły. 2. Wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) musi zawierać: - imię, nazwisko, klasę ucznia, nazwę przedmiotu, z którego uczeń ubiega się o uzyskanie wyższej oceny, - imię i nazwisko nauczyciela przedmiotu, ocenę proponowaną i ocenę oczekiwaną, - obowiązkowo jasne uzasadnienie wystąpienia; 3. Uczeń może ubiegać się o podwyższenie przewidywanej oceny tylko o jeden stopień. 4. We wniosku uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) określają ocenę, o jaką uczeń się ubiega. 5. Z wnioskiem o podwyższenie oceny może wystąpić uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) jeśli uczeń spełnia następujące warunki: frekwencja na zajęciach nie może być niższa niż 91% (z wyjątkiem długotrwałej choroby), wszystkie godziny opuszczone z przyrody są usprawiedliwione; uczeń ma 4 lub mniej braki zadań domowych; uczeń nie spóźnił się na zajęcia więcej niż 2 razy; uczeń nie może ani raz samowolnie wyjść z zajęć ucieczka; uczeń przystąpił do wszystkich przewidzianych przez nauczyciela form sprawdzianów, testów i prac pisemnych; w przypadku usprawiedliwionej nieobecności na sprawdzianie, uczeń ma obowiązek przystąpienia do poprawy sprawdzianu/testu w wyznaczonym przez nauczyciela terminie; uczeń uzyskał z wszystkich sprawdzianów i prac pisemnych oceny pozytywne (wyższe niż ocena niedostateczna), również w trybie poprawy ocen niedostatecznych; 6. Uczeń musi spełnić wszystkie powyższe warunki. W przypadku niespełnienia któregokolwiek z nich wniosek będzie rozpatrzony negatywnie. 5
7. W przypadku uznania zasadności wniosku, uczeń przystępuje do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z danego przedmiotu w wyznaczonym przez nauczyciela terminie. 8. Uczeń przystępuje do sprawdzenia wiadomości i umiejętności w formie pisemnej lub ustnej - wyznaczonej przez nauczyciela. 9. Uczeń, jego rodzice (prawni opiekunowie) zostają poinformowani o terminie i formie oraz o zakresie materiału dodatkowego sprawdzenia wiadomości i umiejętności, które musi odbyć się najpóźniej na dzień przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej. 10. Zakres sprawdzenia wiedzy i umiejętności musi odpowiadać ocenie o jaką ubiega się uczeń i nie zawierać poziomu na jaki uczeń został już oceniony w proponowanej mu ocenie. 11. W przypadku niestawienia się ucznia na wyznaczone dodatkowe sprawdzenie wiedzy i umiejętności z powodów usprawiedliwionych (zwolnienie lekarskie, wypadek losowy) nauczyciel może zaproponować uczniowi dodatkowy jeszcze jeden termin sprawdzenia, pod warunkiem jednak, że sprawdzenie to odbędzie się na dzień przed klasyfikacyjnym plenarnym posiedzeniem rady pedagogicznej. 12. Sprawdzian przeprowadza i ocenia nauczyciel przedmiotu, a ocenę ustaloną w wyniku egzaminu potwierdza drugi nauczyciel przedmiotu pokrewnego. Ustalona w wyniku dodatkowego sprawdzenia wiedzy i umiejętności ocena nie może być niższa od proponowanej. 13. Uczeń musi uzyskać 95% możliwych punktów z zakresu całego semestru wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny. 14. W przypadku wnioskowania o uzyskanie wyższej niż przewidywana oceny rocznej uczeń przystępuje do sprawdzianu z zakresu całego roku jeżeli ocena w pierwszym półroczu była niższa od tej, o jaką ubiega się uczeń. 15. Z przeprowadzonego dodatkowego sprawdzenia wiedzy i umiejętności nauczyciel przedmiotu sporządza dokumentację zawierającą datę sprawdzenia, zadania (pytania) sprawdzające oraz ich rozwiązania, wynik sprawdzenia i ustaloną w jego wyniku ocenę. 16. Dokumentacja sporządzona ze sprawdzenia wiedzy i umiejętności jest przechowywana przez nauczyciela przedmiotu do 31 sierpnia danego roku. 6