Nazwa modułu: Maszyny w gospodarce odpadami Rok akademicki: 2016/2017 Kod: GIS-2-212-ZS-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Zagospodarowanie surowców i odpadów Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr inż. Gawenda Tomasz (gawenda@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: prof. nadzw. dr hab. inż. Trybalski Kazimierz (trybal@agh.edu.pl) dr inż. Gawenda Tomasz (gawenda@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie systematyki maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie odpadów IS2A_W02, IS2A_W05, IS2A_W07 Egzamin, Kolokwium, Udział w dyskusji M_W002 Student zna ogólną zasadę działania oraz budowę omawianych maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie odpadów, wraz z konkretnym przeznaczeniem dla różnych odpadów. IS2A_W02, IS2A_W04, IS2A_W07 Kolokwium, Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych, Egzamin M_W003 Student ma wiedzę w zakresie zastosowania maszyn i urządzeń w procesie zagospodarowania odpadów, ich roli i miejsca w instalacjach technologicznych. IS2A_W02, IS2A_W07 Kolokwium, Sprawozdanie, Egzamin, Wykonanie ćwiczeń 1 / 6
M_W004 Student posiada wiedzę dotyczącą zasad współpracy urządzeń w układach technologicznych, konstrukcji zespołu urządzeń, doboru urządzeń pod względem wydajności i metod zagospodarowania odpadów. IS2A_W02, IS2A_W07 Sprawozdanie, Wykonanie ćwiczeń Umiejętności M_U001 Student potrafi skorzystać z katalogów producentów maszyn, porównać je między sobą z uwzględnieniem ich zakresu regulacji parametrów konstrukcyjnoeksploatacyjnych, wybrać maszynę i urządzenie dla konkretnego rodzaju odpadu. IS2A_U05, IS2A_U16 Aktywność na zajęciach, Udział w dyskusji, Odpowiedź ustna, Wykonanie ćwiczeń M_U002 Student potrafi dokonać regulacji parametrów technologicznych maszyn oraz zna sposoby i częstość ich regulacji oraz ich wpływ na jakość i wydajność produktów. Potrafi określić zakres remontu lub modernizacji maszyn. IS2A_U06, IS2A_U11, IS2A_U15, IS2A_U16 Aktywność na zajęciach, Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych M_U003 Student posiada umiejętność wykonania samodzielnego projektu maszynowego instalacji technologicznej zagospodarowania i przeróbki odpadów z uwzględnieniem właściwego doboru maszyn i urządzeń. IS2A_U02, IS2A_U04, IS2A_U16, IS2A_U17 Prezentacja, Udział w dyskusji, Wykonanie ćwiczeń Kompetencje społeczne M_K001 Student potrafi korzystać z postępu i rozwoju innowacyjnych technologii maszyn wykorzystując je do optymalizacji procesów przeróbczych i zagospodarowania odpadów oraz rozumie potrzebę ciągłego poszerzania wiedzy w tym zakresie. IS2A_K03, IS2A_K04 Studium przypadków, Udział w dyskusji M_K002 Student potrafi współpracować w grupie rozwiązując swoją część zadania, a także rozwiązywać zadania zespołowe. IS2A_K02, IS2A_K07 Aktywność na zajęciach, Prezentacja, Sprawozdanie, Udział w dyskusji, Wykonanie ćwiczeń, Zaangażowanie w pracę zespołu Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza 2 / 6
M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Umiejętności M_U001 M_U002 M_U003 Student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie systematyki maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie odpadów Student zna ogólną zasadę działania oraz budowę omawianych maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie odpadów, wraz z konkretnym przeznaczeniem dla różnych odpadów. Student ma wiedzę w zakresie zastosowania maszyn i urządzeń w procesie zagospodarowania odpadów, ich roli i miejsca w instalacjach technologicznych. Student posiada wiedzę dotyczącą zasad współpracy urządzeń w układach technologicznych, konstrukcji zespołu urządzeń, doboru urządzeń pod względem wydajności i metod zagospodarowania odpadów. Student potrafi skorzystać z katalogów producentów maszyn, porównać je między sobą z uwzględnieniem ich zakresu regulacji parametrów konstrukcyjnoeksploatacyjnych, wybrać maszynę i urządzenie dla konkretnego rodzaju odpadu. Student potrafi dokonać regulacji parametrów technologicznych maszyn oraz zna sposoby i częstość ich regulacji oraz ich wpływ na jakość i wydajność produktów. Potrafi określić zakres remontu lub modernizacji maszyn. Student posiada umiejętność wykonania samodzielnego projektu maszynowego instalacji technologicznej zagospodarowania i przeróbki odpadów z uwzględnieniem właściwego doboru maszyn i urządzeń. + - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - + - - - - - - - - - - Kompetencje społeczne 3 / 6
M_K001 M_K002 Student potrafi korzystać z postępu i rozwoju innowacyjnych technologii maszyn wykorzystując je do optymalizacji procesów przeróbczych i zagospodarowania odpadów oraz rozumie potrzebę ciągłego poszerzania wiedzy w tym zakresie. Student potrafi współpracować w grupie rozwiązując swoją część zadania, a także rozwiązywać zadania zespołowe. - - + - - - - - - - - Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 1. Podstawowe definicje (maszyny, urządzenia, sprzęt mechaniczny, narzędzia). Systematyka urządzeń do rozdrabniania. 2. Systematyka kruszarek. Kruszarki szczękowe, stożkowe, wirnikowe (młotkowe, listwowe, wertykalne), walcowe, wysokociśnieniowe prasy walcowe, ich budowa, zasada działania i zastosowanie. Sposoby regulacji parametrów technologicznych i ich wpływ na jakość i wydajność produktów. 3. Shreddery, nożyce, dezintegratory nożowe ich podział, budowa, zasada działania i zastosowanie. Parametry technologiczne i ich wpływ na jakość i wydajność produktów. Przykłady technologiczne strzępiarni odpadów metalowych, gumowych i organicznych. 4. Systematyka młynów. Młyny grawitacyjne bębnowe, rurowe i samomielące; pionowe młyny kulowe; rolowo i kulowo-misowe; palcowo-talerzowe; pierścieniowobębnowe; wirnikowe; strumieniowe, ich budowa, zasada działania i zastosowanie. 5. Maszyny do oczyszczania (płukania) odpadów i surowców mineralnych z zanieczyszczeń. Płuczki bębnowe, korytowe, ciśnieniowe budowa, zasada działania. 6. Maszyny i urządzenia do klasyfikacji mechanicznej. Ruszty, klasyfikatory prętowe, przesiewacze podział, budowa, zasada działania i zastosowanie. Regulacja parametrów technologicznych i ich wpływ na proces klasyfikacji. 7. Urządzenia do klasyfikacji przepływowej (klasyfikatory hydrauliczne i powietrzne). Systematyka tych urządzeń i zakresy stosowania. 8. Urządzenia do rozdziału grawitacyjnego, separatory do wzbogacania z cieczą ciężką, osadzarki, stoły koncentracyjne, separatory zwojowe. 9. Maszyny flotacyjne. Systematyka maszyn flotacyjnych i zastosowanie maszyn różnego typu. 10. Separatory magnetyczne i elektryczne systematyka, budowa i przykłady zastosowania. 11. Systematyka urządzeń do zagęszczania i odwadniania: hydrocyklony, zgęszczacze, filtry i prasy filtracyjne ich konstrukcja i charakterystyki technologiczne oraz zastosowanie. 12.Urządzenia i maszyny do kompaktowania (zagęszczania), brykietowania, grudkowania. 13. Urządzenia do podawania, transportu, gromadzenia i rozdzielania strumienia 4 / 6
odpadów w zakładach utylizacji. Ćwiczenia laboratoryjne 1. Zapoznanie się z budową i obsługą pracy maszyn rozdrabniających (młyny, kruszarki, shreddery). Ocena wpływu zmiany parametrów eksploatacyjnych maszyn na efekty procesu rozdrabniania. - Kilkustadialne kruszenie wybranych odpadów o różnej podatności na rozdrabnianie w kruszarkach szczękowych i walcowych. Wyznaczanie stopni rozdrobnienia. Charakterystyki porównawcze kruszarek - Wpływ właściwości fizyko-mechanicznych odpadów komunalnych na efekty rozdrabniania w shredderze nożowo-rusztowym. 2. Zapoznanie się z budową i obsługą pracy maszyn do klasyfikacji mechanicznej. Ocena wpływu trajektorii kołowej i prostoliniowej ruchu rzeszota przesiewacza na efekty procesu klasyfikacji. 3. Zapoznanie się z budową i obsługą pracy maszyn do wzbogacania grawitacyjnego (osadzarka, stół koncentracyjny), flotacyjnego i magnetycznego. Analiza wpływu zmiany parametrów eksploatacyjnych maszyn na efekty ich pracy. 4. Zapoznanie się z budową i obsługą pracy grudkownika. Analiza wpływu parametrów technologicznych na grudkowanie wybranych odpadów w grudkowniku bębnowym. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa = 0,7 oceny z egzaminu + 0,3 oceny z zaliczenia laboratorium. Wymagania wstępne i dodatkowe Student na ćwiczeniach laboratoryjnych ma obowiązek posiadania obuwia i odzieży ochronnej. Zalecana literatura i pomoce naukowe 1. Girczys J.: Procesy utylizacji odpadów stałych. Monografie nr 100. Wyd. Polityki Częstochowskiej, Częstochowa 2004. 2. Kacperski W. T.: Inżynieria Środowiska. T.2. Gospodarka odpadami. Wyd. Z.P. Politechniki Radomskiej, Radom 2003. 3. Battaglia A. Banaszewski T.: Maszyny do przeróbki węgla, rud i surowców mineralnych. Część I. Maszyny do przesiewania i rozdrabniania. PWN. Warszawa Kraków 1972. 4. Blaschke S.: Przeróbka mechaniczna kopalin. Cz. I. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1982 5. Blaschke Z., Brożek M., Mokrzycki E., Ociepa Z., Tumidajski T.: Zarys technologii procesów przeróbczych. Górnictwo cz. V. Wydawnictwa AGH. Skrypt uczelniany nr 768, Kraków 1981 6. Drzymała Z.: Badania i podstawy konstrukcji młynów specjalnych. Praca zbiorowa. Wyd. PWN. Warszawa 1992 7. Grzelak E.: Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej surowców mineralnych. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1975 8. Nawrocki J.: Budowa i eksploatacja kruszarek. Gliwice 1974 9. Pahl M. H.: Praxiswissen Verfahrenstechnik Zerkleinerungstechnik. Fachbuchverlag Lepzig/Verlag TÜV Rheinland, Köln 1993 10. Poradnik Górnika t. 5., Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1976 11. Rosik-Dulewska C.: Podstawy Gospodarki Odpadami. Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2005. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 1.Gawenda T. 2009: Klasyfikacja drobnych piasków w klasyfikatorach przepływowych hydraulicznych poziomo i pionowo-prądowych. Surowce i Maszyny Budowlane, s.60-66, Branżowy Magazyn Przemysłowy, 3/2009, Wyd. BMP Sp. z o.o. Racibórz. 2.Gawenda T. 2009: Główne aspekty rozdrabniania twardych surowców mineralnych w wysokociśnieniowych prasach walcowych, Górnictwo i Geoinżynieria Wyd. AGH, zeszyt 4, s.89-100, Kraków 3.Gawenda T. 2009 : Analiza zawartości ziaren nieforemnych w kruszywach pochodzących z odpadów 5 / 6
przywęglowych uzyskiwanych w kruszarkach szczękowych. Surowce i Maszyny Budowlane, Wyd. BMP, s.22-27, 1/2009, Racibórz. 4.Gawenda T. 2010: Problematyka doboru maszyn kruszących w instalacjach produkcji kruszyw mineralnych, Górnictwo i Geoinżynieria nr. 34 z. 4 s. 195 209 Polski Kongres Górniczy, Kraków. 5.Gawenda T. 2010: Kruszarki wirnikowe udarowe w produkcji kruszyw mineralnych. Surowce i Maszyny Budowlane; Wyd. BMP, nr 4 s. 66 71. Racibórz. 6.Gawenda T. 2012: Analiza efektów rozdrabniania w granulatorze stożkowym w zależności od wielkości uziarnienia nadawy i jego obciążenia. Górnictwo i geologia XVII. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, s. 71 83, Wrocław. 7.Gawenda T. 2013: Analiza porównawcza mobilnych i stacjonarnych układów technologicznych przesiewania i kruszenia. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Rocznik Ochrona Środowiska, tom 15. Rok 2013 (Annual Set of Enviroment Protection, Volume 12. Year 2013) Koszalin. 8.Gawenda T. 2013: Wpływ rozdrabniania surowców skalnych w różnych kruszarkach i stadiach kruszenia na jakość kruszyw mineralnych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi Polska Akademia Nauk. Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi; Tom 29, zeszyt 1, Kraków. 9.Gawenda T., Olejnik T. 2008: Produkcja kruszyw mineralnych z odpadów powęglowych w Kompanii Węglowej S. A. na przykładzie wybranych kopalń. Gospodarka Surowcami Mineralnymi Polska Akademia Nauk. Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi; t. 24 z. 2/1 s. 27 42, Kraków. 10.Gawenda T. Saramak D. 2014: Influence of selected work parameters of the rolling screen operation on screening effects. Physicochemical Problems of Mineral Processing. vol. 50 iss. 1, s. 337 347. Informacje dodatkowe Student może uzyskać zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych w terminie podstawowym i jednym terminie poprawkowym. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest pozytywna ocena z kolokwium oraz obronione wszystkie sprawozdania. Obecność na ćwiczeniach laboratoryjnych jest obowiązkowa. Jeżeli Student opuścił więcej niż 20% ćwiczeń, może nie uzyskać zaliczenia i nie być dopuszczony do zaliczenia poprawkowego. Usprawiedliwiona nieobecność może być odrobiona z inną grupą, tylko za zgodą obu prowadzących i pod warunkiem, że na ćwiczeniach realizowany jest ten sam temat oraz jest wolne miejsce przy stanowisku. W razie braku możliwości odrobienia zajęć, innym sposobem jest opracowanie zagadnienia ustalonego z prowadzącym. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń laboratoryjnych. Kolokwium zaliczeniowe oraz egzamin zostaną przeprowadzone w formie pytań otwartych. Student ma możliwość podniesienia oceny pozytywnej na wyższą, jeżeli wykazywał się aktywnością na ćwiczeniach i wykładach oraz obecnością na wykładach. Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Udział w ćwiczeniach laboratoryjnych Udział w wykładach Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 2 godz 1 godz 10 godz 12 godz 14 godz 14 godz 53 godz 2 ECTS 6 / 6