TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I Zad. 1 (2 p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. Podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce. Zad. 2 (4p.) Schematy A i B ilustrują dwie struktury komórkowe. a/ nazwij organella komórkowe oznaczone literami A i B, b/ nazwij procesy zachodzące w organellach A i B, c/ wskaŝ na powiązania przemianach energii między strukturami A i B. Zad. 3 (2p.) Na schematach przedstawione są trzy rodzaje ruchów cytoplazmy. a/ nazwij ruchy oznaczone na schemacie literami A i C, b/ wyjaśnij, dzięki czemu moŝliwy jest ruch cytoplazmy. Zad. 4 (2p.) Na podstawie analizy tekstu odpowiedz na pytania. Jest to organellum otoczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową. Zawiera ono sok komórkowy, w którym występować mogą druzy i rafidy. a/ nazwij przedstawione w opisie organellum komórkowe, b/ wyjaśnij, co ta są druzy i rafidy? 1
Zad. 5 (2p.) Rysunek ilustruje dwa procesy: plazmolizę i deplazmolizę. Na podstawie schematu wyjaśnij co to jest deplazmoliza i określ w jakim roztworze naleŝy umieścić komórkę, będącą w stanie plazmolizy, aby mogła ona powrócić do właściwego stanu? Zad. 6 (2p.) Na schemacie przedstawiony jest podział mitotyczny. a/ korzystając z oznaczeń cyfrowych, uporządkuj schemat tak, aby przedstawić kolejność faz mitozy, b/ podaj znaczenie mitozy dla organizmów. Zad. 7 (3p.) Na rysunku A przedstawiona jest dyfuzja ułatwiona, zaś na rysunku B transport aktywny. Skonstruuj i wypełnij tabelę, w której porównasz dyfuzję ułatwioną i transport aktywny pod względem cech: kierunek transportu i zuŝycie energii. 2
Zad. 8 (2p.) Oblicz i podaj wynik. Ile komórek powstanie i jaką liczbę chromosomów będzie miała kaŝda komórka, jeśli do podziału mejotycznego weszło 15 komórek zawierających 14 chromosomów i podział zatrzymał się na telofazie I podziału mejotycznego. Zad. 9 (3p.) Mając do dyspozycji: mąkę ziemniaczaną, nasiona rzepaku i bulwę ziemniaka oraz 3 szkiełka podstawowe, mikroskop i płyn Lugola, zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli wykryć w dostępnym materiale obecność cukrów. Uwzględnij próbę kontrolną i badawczą oraz podaj wniosek płynący z przeprowadzonego doświadczenia. Zad. 10 (1p.) Dane są związki: skrobia, glukoza, galaktoza, ryboza, celuloza, chityna, glikogen i sacharoza. Spośród nich wybierz i podaj nazwę związku stanowiącego materiał zapasowy w mięśniach zwierząt i człowieka. 3
SCHEMAT ODPOWIEDZI z uwzględnieniem standardów wymagań GRUPA I Zad. 1 (2p.)-I.1a,I.1c. - aparat Golgiego, - funkcje: wydzielnicza, synteza cukrów, włączanie oligosacharydów do białek i lipidów. Zad 2 (4p.) I.1a, I.1b a/ A- mitochondrium, B- chloroplast b/ A- oddychanie komórkowe, B- fotosynteza, c/ przemiany energii: w strukturze A podczas oddychania komórkowego energia wiązań chemicznych przekształcana jest w energię uŝyteczną biologicznie (ATP), zaś w strukturze B podczas fotosyntezy energia słoneczna przekształcana jest w energię wiązań chemicznych. Zad. 3 (2p.) I.1a, I.4 a/ A- ruch rotacyjny, B- ruch pulsacyjny, b/ ruch cytoplazmy moŝliwy jest dzięki obecności białek tworzących cytoszkielet. Zad. 4 (2p.) I.1a,? a/ wakuola (wodniczka), b/ rafidy i druzy to formy występowania szczawianu wapnia będącego składnikiem odpadowym w komórce. Zad. 5 (2p.) I.4a Deplazmoliza to zjawisko polegające na napływie wody do komórki i przylegania cytoplazmy do ściany komórkowej. Komórkę naleŝy umieścić w roztworze hipotonicznym (o mniejszym stęŝeniu substancji osmotycznie czynnych). Zad. 6 (2p.) II. 2a, I. 4a. a/ 3, 2, 4, 5, 1 b/ znaczenie mitozy: zwiększenie (namnoŝenie) liczby komórek, Zad. 7 (3p.) II.3a, II. 2b. cecha Kierunek transportu UŜycie białek nośnikowych Transport aktywny Wbrew gradientowi stęŝeń tak Transport bierny Zgodny z gradientem stęŝeń nie 4
Zad. 8 (2p.) III. 2b Anafaza I-redukcja liczby chromosomów o połowę, po I podziale mejotycznym z jednej komórki powstają dwie komórki potomne, więc powstanie 30 komórek, kaŝda będzie miała po 7 chromosomów. Zad. 9 (3p.) III. 1 próba kontrolna: mąka ziemniaczana + J 2 w KJ---------- mąka ( skrobia) barwi się na kolor fioletowy (granatowy) próba badawcza: obserwacja barwy - nasiona rzepaku + J 2 w KJ-----------. - nasiona fasoli + J 2 w KJ-----------. - skrawek bulwy ziemniaka + J 2 w KJ------------- Wyniki to zmiana zabarwienia w badanym materiale. Wniosek: Skrawek ziemniaka zabarwił się na kolor fioletowy, więc zawiera cukry. Zad. 10 (1p.) II.2, I.1a. Materiałem zapasowym w mięśniach zwierząt i człowieka jest glikogen. 5