ROC Rate of Charge Analityk techniczny, który w swej analizie opierałby się wyłącznie na wykresach uzyskiwałby obraz możliwości inwestycyjnych obarczony sporym ryzykiem. Wnioskowanie z wykresów bazuje bowiem na danych historycznych oraz założeniu, że dana tendencja czy trend nakreślony na dotychczasowe zachowanie badanych walorów utrzyma się. Nie jest to jednak takie proste, gdyż wpływ na wahania kursów aktywów na giełdzie ma cały szereg czynników zewnętrznych, jak choćby polityka stóp procentowych czy koniunktura gospodarcza. Z tego powodu stworzono szereg wskaźników, które mają wspomagać decyzje inwestycyjne. Jednym z najbardziej popularnych wskaźników jest wskaźnik Rate of Charge czyli ROC. Jest to zarazem jeden z pierwszych sygnałów zmiany siły trendów. Jako wskaźnik impetu monitoruje wielkość zmian ceny w danym okresie czasu. Aby zmierzyć tempo zmian, bada się stosunek ostatniej ceny zamknięcia do pewnej ceny sprzed określonej liczby dni. Niewątpliwą zaletą tego wskaźnika jest prostota wyznaczania i interpretacji. Do wyznaczania ROC wykorzystuje się formułę: gdzie ROC wskaźnik szybkości zmiany w okresie n, x n - cena akcji na n-tej sesji, x n-k cena akcji na sesji o k wcześniejszej od n,
Okres opóźnienia k jest zwykle ustalany na 5 lub 0 sesji. Niższe k generuje szybsze sygnały, ale również obarczone większym błędem. Istnieją dwa zastosowania wskaźnika ROC. Pierwsze z nich wskazuje na wykupienie lub wyprzedanie rynku. Jeśli wskaźnik ROC przez jakiś czas rośnie, następnie stabilizuje się po czym zaczyna spadać, mamy do czynienia z rynkiem wykupionym brak jest już chętnych do dalszych zakupów. Analogicznie, gdy cena aktywów przez jakiś czas spada, w pewnym momencie zabraknie chętnych do sprzedaży aktywów. Drugim zastosowaniem jest badanie dynamiki współczynnika ROC. Jeżeli wzrost kursu aktywów zwalnia, ROC natychmiast to zasygnalizuje. Należy pamiętać, że wskaźnik ROC w sytuacji rynku będącego w stanie hossy lub bessy może generować błędne linie wykupienia i wyprzedaży. Poniższy wykres prezentuje wskaźnik ROC 2 okresowy dla indeksu Dax: Na wykresie wskaźnika ROC linie wykupienia i wyprzedania są prostymi równoległymi, jednakowo odległymi od tzn linii zerowej, będącej jednocześnie poziomem równowagi dla wskaźnika. Kiedy wskaźnik przecina linię wykupienia od
góry jest to sygnał do sprzedaży. Z kolei, gdy linia wyprzedania zostaje przełamana przez ROC od dołu, wygenerowany zostaje sygnał kupna. Istnieją również zależności, które obrazują tendencje obecne na giełdzie. W momencie, gdy ROC kształtuje się odwrotnie do kierunku ruchu kursów aktywów, jest to zapowiedź zmiany trendu w najbliższym czasie, a spadki, które będą tego skutkiem spowodują znaczny spadek cen aktywów. Podczas rynku byka, wskaźnik kształtujący się na coraz wyższym poziomie (i kiedy dochodzi do przełamania linii wykupienia) w relacji z cenami akcji, które ustalają nowe maksima, jest pozytywnym sygnałem. Świadczy o trwałości i sile obecnego trendu. Natomiast, jeżeli ROC maleje przy wzrastającym wolumenie i rosnącym kursie aktywów, jest to zapowiedź większej korekty cenowej. Na rynku niedźwiedzia, gdy kurs danego waloru osiąga kolejny dołek cenowy, a ROC przełamuje linię wyprzedania istnieje prawdopodobieństwo, że spadki będą bardziej dotkliwe i "zepchną" rynek na bardzo niski poziom. Najlepszą okazją do kupna jest moment, kiedy ujemny wskaźnik ROC rośnie w kierunku linii równowagi i oscyluje przez pewien okres na poziomie 5% do 0% od jej granicy. Świadczy to o zakończeniu tendencji spadkowej i możliwości rozpoczęcia kolejnego okresu wzrostów. Należy pamiętać, że sygnał ten jest prawdziwy tylko wtedy, gdy nie doszło wcześniej do przełamania linii wyprzedania. Ogólne zasady interpretacji wskaźnika ROC można przedstawić następująco: równoczesne osiągnięcie przez kurs i ROC maksimum (minimum) wzmacnia trend rosnący (malejący); osiągnięcie przez kurs maksimum (minimum) przy jednoczesnym spadku (wzroście) wskaźnika oznacza osłabienie trendu i możliwość jego zmiany na przeciwny; długotrwała konsolidacja wskaźnika zmian na jednym poziomie zapowiada zmianę trendu
ROC można interpretować na trzy sposoby: W pierwszej interpretacji (wykres poniżej), sygnałem do zakupu (KUPNO) jest moment, w którym wskaźnik przebija od dołu poziom zerowy, zaś sygnałem do sprzedaży (SPRZEDAŻ) jest sytuacja, gdy wskaźnik przebija od góry poziom zerowy. Interpretacja ta i generowane przez nią sygnały są jednak mało pewne i dlatego rzadko stosowane samodzielnie. Częściej stosuje się je do potwierdzania sygnałów innych wskaźników. Druga interpretacja polega ustawieniu poziomów wykupienia i wyprzedania na wykresie ROC (patrz wykres poniżej). Do analizy wskaźnika w ten sposób konieczne jest jednak wcześniejsze wyznaczenie tych dwóch poziomów. Górne ograniczenie tego obszaru wyznacza poziom wykupienia, natomiast dolne - poziom wyprzedania. Przy tego rodzaju interpretacji, sygnałem do zakupu (KUPNO) będzie przebicie od dołu przez wskaźnik ROC poziomu wyprzedania, zaś sygnałem do sprzedaży (SPRZEDAŻ) przebicie od góry przez wskaźnik ROC poziomu wykupienia.
Trzecią interpretacją jest poszukiwanie dywergencji pomiędzy wykresem wskaźnika ROC a wykresem kursu instrumentu (wykres poniżej). Trend zniżkujący wskaźnika przy jednoczesnym trendzie zwyżkującym kursu może zwiastować korektę cen albo zmianę trendu. W sytuacji odwrotnej, zwyżkujący trend wskaźnika przy jednoczesnym zniżkującym trendzie kursu może świadczyć o rychłej zmianie trendu spadkowego i wzroście cen kursu. Wyboru sposobu tudzież sposobów interpretacji wskaźnika dla danego instrumentu najlepiej dokonać indywidualnie, po obserwacji typów sygnałów w przeszłości i porównaniu ich skuteczności, mając na uwadze preferowany horyzont czasowy inwestycji. Jednak za podstawową zasadę należy przyjąć, iż ze wskaźników należy korzystać w ten sposób, że zachowanie inwestora powinno być zgodne z tym co wskazuje większość miar oraz sygnałów. Trzeba także pamiętać, iż wskaźniki obarczone są pewnym błędem, wynikającym z różnej oceny stanu aktualnego przez inwestorów. Nigdy nie jest tak, że dana sytuacja jest zupełnie jednoznaczna i wszyscy analitycy zgadzają się w swoich ocenach.