Tytuł: Reakcja kwasu i wodorotlenku. Powstawanie soli dobrze rozpuszczalnej. Roztwory: HCl, NaOH; fenoloftaleina Probówka, łapa drewniana, palnik, pipeta Do probówki nalewamy ok. 3cm 3 wodorotlenku sodu i dodajemy 3-4 krople fenoloftaleiny. Następnie kroplami dodajemy HCl, aż do zaniku zabarwienia. Następnie odparowywujemy wodę. Tytuł: Reakcja kwasu z wodorotlenkiem. Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnych. Roztwory: H 2 SO 4, Ba(OH) 2 ; fenoloftaleina Probówka Do probówki nalewamy ok. 3cm 3 wodorotlenku baru i dodajemy 3-4 krople fenoloftaleiny. Następnie kroplami dodajemy H 2 SO 4, aż do zaniku zabarwienia. HCl + NaOH Teoretycznie: HCl + NaOH NaCl + H 2 O Ale to jest roztwór wodny: H 3 O + + Cl - + Na + + OH - Na + + Cl - + 2H 2 O, czyli H 3 O + + OH - H 2 O, A po odparowaniu H 3 O + + Cl - + Na + + OH - Na + Cl - + 2H 2 O H 2 SO 4 + Ba(OH) 2 1
Tytuł: Reakcja HCl i NH 3. Reakcja syntezy. Przykład reakcji między kwasem a zasadą. Przykład reakcji w różnych fazach (ciekłej, gazowej). 1. roztwory HCl i NH 3 1. probówka 2. stężone roztwory HCl i NH 3 (było) 2. np.: 2 małe zlewki, 1 duża 1. do probówki z roztworem HCl nalewamy roztwór NH 3 2. (było) HCl + NH 3 Tytuł: Reakcja wodorotlenku sodu i kwasu octowego. Powstawanie soli dobrze rozpuszczalnej. Powstawanie soli kwasu organicznego. Roztwory: kwas octowy, wodorotlenek sodu; fenoloftaleina nik Probówka, łapa drewniana, pal- Do probówki nalewamy ok. 3cm 3 wodorotlenku sodu i dodajemy 3-4 krople fenoloftaleiny. Następnie kroplami dodajemy kwas, aż do zaniku zabarwienia. Następnie odparowywujemy wodę. 2
Tytuł: Reakcja wodorotlenku wapnia i kwasu szczawiowego. Powstawanie soli nierozpuszczalnej. Powstawanie soli kwasu organicznego. Roztwory: kwas szczawiowy, wodorotlenek wapnia (nasycony); nik Probówka, łapa drewniana, pal- Do probówki nalewamy ok. 3cm 3 wodorotlenku wapnia, następnie kroplami dodajemy kwas szczawiowy. Tytuł: reakcja wodorotlenku sodu i kwasu cis-9-oktadecenowego (oleinowego). Powstawanie soli dobrze rozpuszczalnej. Otrzymywanie mydła. Roztwory: kwas cis-9-oktadecenowy (oleinowy), NaOH; Probówki 3, palnik, stałe: NaOH (s), kwas palmitynowy, stearynowy. łapa drewniana Do probówki z 5cm 3 kwasu cis-9-oktadecenowego dodajemy stały NaOH i ogrzewamy. Do drugiej i trzeciej probówki nalewamy po 3cm 3 NaOH i dodajemy do (II) kwas palmitynowy a do (III) kwas stearynowy. Wszystkie probówki wytrząsamy. 3
Tytuł: reakcja wodorotlenku wapnia i kwasu cis-9-oktadecenowego (oleinowego). Powstawanie soli trudno rozpuszczalnej. Otrzymywanie mydła. Wodorotlenek wapnia (r-r), kwas cis-9- probówka oktadecenowy. Do probówki z kwasem cis-9-oktadecenowym nalewamy wodorotlenek wapnia. Tytuł: Reakcja kwasu z tlenkiem. Powstawanie soli rozpuszczalnej o innej barwie. Otrzymywanie soli w reakcji typu: kwas + tlenek metalu Kwas siarkowy(vi), tlenek miedzi(ii); Probówka, palnik, łapa drewniana Do probówki z kwasem siarkowym(vi) dodajemy tlenek miedzi(ii) i całość ogrzewamy. 4
Tytuł: Reakcja kwasu z metalem. Powstawanie soli trudno rozpuszczalnej. Przykład reakcji wymiany pojedynczej. Otrzymywanie soli w reakcji typu: kwas + metal. Otrzymywania wodoru. Kwas solny, magnez probówka Do probówki zawierającej kwas solny wprowadzamy Mg. Próbówkę zatykamy palcem po chwili zapalmy wydzielający się gaz. Tytuł: Reakcja wodorotlenku i tlenku niemetalu. Powstawanie soli trudno rozpuszczalnej. Przykład reakcji typu: wodorotlenek + tlenek niemetalu. Wodorotlenek baru, tlenek węgla(iv). Probówka, rurka Do probówki nalewamy 3cm 3 wodorotlenku baru i wdmuchujemy powietrze z płuc. Uwaga na kwasy utleniające. 5
Tytuł: Otrzymywanie soli kwasów beztlenowych Przykład reakcji syntezy. Ms, S, J, Hg, Na, Cl 2 (zestaw) Płytka porcelanowa, parowniczka, drut żelazny, palnik, moździerz - 3, łyżeczka do spalania, cylinder do spalania gazów, (zestaw do otrzymywania chloru) 1. Mg + S (na płytce porcelanowej mieszamy wiórki magnezu i siarkę, zapalamy rozżarzonym drutem. 2. Mg + J (ucieramy magnez i jod; mieszamy w parowniczce; dodajemy krople wody). 3. Hg + S (w moździerzu ucieramy mieszaninę siarki i rtęci). 4. Na + Cl 2 ( w atmosferze chloru spalamy sód). 1. Mg + S 2. Mg + J 3. Hg + S 4. Na + Cl 2 1. Mg + S (typowy przykład reakcji syntezy) 2. Mg + J (przykład reakcji katalizowanej) 3. Hg + S (jedyna metoda neutralizacji rtęci tylko HgS jest nieszkodliwy) 4. Na + Cl 2 (przykład reakcji spalania nie w tlenie) Tytuł: wypieranie metali z ich soli. Metal + sól 1. Żelazo (wiórki, pręt), siarczan(vi) miedzi(ii) Probówka 3, papier 2. miedź (pręt), azotan(v) srebra. ścierny 1. Do (I) probówki wsypujemy wiórki żelaza, do (II) wstawiamy oczyszczony pręt żelazny. Do obu próbówek nalewamy roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii). Pierwszą probówkę wytrząsamy, druga pozostawiamy w spokoju. 2. Do probówki wstawiamy oczyszczony pręt miedziany. Nalewamy roztwór azotanu(v) srebra(i). Probówkę pozostawiamy w spokoju. 6
Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji kwasu i soli. Otrzymywanie soli. Przewidywanie kierunku reakcji stany równowag. 1. Stały CaCO 3, HCl, łuczywko; 2. Ba(NO 3 ) 2, H 2 SO 4 ; 3. CH 3 COONa, HCl. 1. probówka 2. probówka 3. probówka 1. Do probówki wkładamy stały CaCO 3 i nalewamy HCl. Następnie wprowadzamy zapalone łuczywko. 2. Do probówki wlewamy Ba(NO 3 ) 2 a następnie H 2 SO 4. 3. Do probówki wlewamy bezwonny CH 3 COONa, a następnie wprowadzamy HCl. Produkt reakcji rozcieramy na ręce wąchamy. Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: wodorotlenek + sól Otrzymywanie soli. Przewidywanie kierunku reakcji stany równowag. 1. NaOH, CuCl 2 ; 2. Ba(OH) 2, Na 2 SO 4 ; 3. 1. probówka 2. probówka 3. 1. Do probówki nalewamy chlorek miedzi(ii) i dolewamy wodorotlenek sodu. 2. Do probówki nalewamy siarczan(vi) sodu i dolewamy wodorotlenek baru. 3. 1. CaCO 3 + HCl 2. Ba(NO 3 ) 2 + H 2 SO 4 3. CH 3 COONa + HCl Metodą tą można otrzymać tylko takie produkty, które są mniej trwałe od substratów, lub nierozpuszczalne. 1. NaOH + CuCl 2 2. Ba(OH) 2 + Na 2 SO 4 3. Metodą tą można otrzymać tylko takie produkty, które są mniej trwałe od substratów, lub nierozpuszczalne. 7
Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: wodorotlenek amfoteryczny + wodorotlenek Otrzymywanie soli. Związki amfoteryczne ich reakcje. Al(OH) 3 [AlCl 3 + NaOH], NaOH probówka [Do próbówki wlewamy AlCl 3 i pomału wkraplamy NaOH.] Do osadu wodorotlenku glinu wkraplamy NaOH. AlCl 3 + NaOH Al(OH) 3 + NaOH Reakcje tego typu zachodzą dla wszystkich wodorotlenków amfoterycznych. Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: sól + sól Otrzymywanie soli. Roztwory: CuSO 4, Na 2 CO 3, AgNO 3,+KI; Probówki 2, moździerz Stałe: AgNO 3, KI. 1. Do probówki nalewamy CuSO 4 a następnie dodajemy Na 2 CO 3. 2. Do probówki nalewamy AgNO 3 następnie dodajemy roztwór KI. 3. W moździerzu (s) AgNO 3 + (s) KI 1. CuSO 4 + Na 2 CO 3 2. r-r AgNO 3 + r-r KI 3. (s) AgNO 3 + (s) KI 3. Reakcja zachodzi na powierzchni kryształów, ucieranie zdziera wierzchnią warstwę. (sprawdzić nasypując do suchej probówki dwie 3cm warstwy i nie ruszać). 8
Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: sól + sól Otrzymywanie mydeł nie rozpuszczalnych. Reakcja wymiany. Twardość wody. Roztwór mydła (w 100cm 3 wody Rzutnik, 2 zlewki 200cm 3, 2 pipety destylowanej rozpuszczamy 2g 5cm 3, lejek sączek, statyw, pręcik mydła); szklany, 3 krystalizatory 7cm 2m r-r MgCl 2, 2m r-r CaCl 2. Przygotowujemy roztwór mydła i nalewamy go do krystalizatorów. Do (I) dodajemy kroplami MgCl 2, a do (II) CaCl 2. Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: sól + tlenek niemetalu Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnej. CaCl 2, CO 2 Probówka, rurka do dmuchania Do probówki zawierającej CaCl 2 wdmuchujemy CO 2. CaCl 2 + CO 2 + H 2 O Reakcja tak naprawdę zachodzi z kwasem węglowym. 9
Tytuł: Otrzymywanie soli w reakcji: tlenek + tlenek Otrzymywanie soli. CaO, CO 2 CaO + CO 2 Reakcja zachodzi w przyrodzie bardzo, bardzo wolno. 10