1. Ustalanie wielkości naczynia wzbiorczego wg PN-B-02414 1.1 Temperatura obliczeniowa (t z ) Do obliczenia przyrostu objętości wody w instalacji przyjmuje się zakres temperatur pomiędzy temperaturą początkową t 1 = 10 a temperaturą zasilania instalacji t z. t obl. = t z (1) 1.2 Pojemność użytkowa naczynia wzbiorczego (V u ) Minimalną pojemność użytkową naczynia wzbiorczego przeponowego V u, w decymetrach sześciennych, należy obliczać ze wzoru. V u = V x 1 x v (2) 1.2.1 Pojemność całkowita instalacji (V) Pojemność instalacji ogrzewania wodnego, w metrach sześciennych; w skład instalacji wchodzą: źródło ciepła (kotły lub wymienniki ciepła ), przewody z armaturą, grzejniki itp. 1.2.2 Gęstość właściwa wody ( 1 ) Gęstość wody instalacyjnej w temperaturze początkowej t 1 = 10, w kilogramach na metr sześcienny; przyjmuje się 999,7 kg/m 3. 1.2.3 Przyrost objętości właściwej wody ( v) Przyrost objętości właściwej wody instalacyjnej przy jej ogrzaniu od temperatury początkowej t 1 do obliczeniowej temperatury wody instalacyjnej na zasilaniu t z, w decymetrach sześciennych na kilogram. Wartości liczbowe v, w zależności od obliczeniowej temperatury na zasilaniu instalacji t z, podano w tabeli A. Polska Sp. z o.o. Ul. Szarych Szeregów 23 60-462 Poznan Tel.: 6182 10 528 flamco@pol.pl 1
Tablica A: Wartości liczbowe przyrostu objętości właściwej wody, w zależności od temperatur wody na zasilaniu instalacji. t z Gęstość wody t z t 1 v kg 3 /m K dm 3 /kg 100 958,3 90 0,0432 99 959,1 89 0,0423 98 959,8 88 0,0416 97 960,5 87 0,0408 96 961,2 86 0,0401 95 961,9 85 0,0393 94 962,6 84 0,0386 93 963,3 83 0,0378 92 964,0 82 0,0370 91 964,6 81 0,0364 90 965,3 80 0,0356 89 966,0 79 0,0349 88 966,6 78 0,0343 87 967,3 77 0,0335 86 968,0 76 0,0328 85 968,6 75 0,0321 84 969,3 74 0,0314 83 969,9 73 0,0307 82 970,5 72 0,0301 81 971,2 71 0,0294 80 971,8 70 0,0287 79 972,4 69 0,0281 78 973,0 68 0,0274 77 973,6 67 0,0268 76 974,2 66 0,0262 75 974,8 65 0,0256 74 975,4 64 0,0249 73 976,0 63 0,0243 72 976,6 62 0,0237 71 977,2 61 0,0230 2
t z Gęstość wody t z t 1 v kg 3 /m K dm 3 /kg 70 977,80 60 0,0224 69 978,30 59 0,0219 68 978,90 58 0,0213 67 979,40 57 0,0207 66 980,00 56 0,0201 65 980,50 55 0,0196 64 981,10 54 0,0190 63 981,60 53 0,0184 62 982,20 52 0,0178 61 982,70 51 0,0173 60 983,20 50 0,0168 59 983,70 49 0,0163 58 984,20 48 0,0158 57 984,70 47 0,0152 56 985,20 46 0,0147 55 985,70 45 0,0142 54 986,20 44 0,0137 53 986,60 43 0,0133 52 987,10 42 0,0128 51 987,60 41 0,0123 50 988,00 40 0,0118 49 988,50 39 0,0113 48 988,90 38 0,0109 47 989,40 37 0,0104 46 989,80 36 0,0100 45 990,20 35 0,0096 44 990,60 34 0,0092 43 991,00 33 0,0088 42 991,40 32 0,0084 41 991,80 31 0,0080 1.3 Pojemność całkowita naczynia wzbiorczego przeponowego (V n ) Minimalną pojemność całkowita naczynia z hermetyczną przestrzenią gazową V n, w decymetrach sześciennych, należy obliczać ze wzoru. V n = V u (3) p max p V u - wg wzoru (2), p max - maksymalne obliczeniowe ciśnienie w naczyniu, w barach, p - ciśnienie wstępne w naczyniu, w barach. 3
2. Obliczenie użytkowej pojemności naczynia wzbiorczego przeponowego z rezerwą eksploatacyjną W celu prowadzenia prawidłowej eksploatacji instalacji celowe jest powiększenie minimalnej pojemności użytkowej o rezerwę na ubytki wody powstałe podczas jej obsługi eksploatacyjnej, np. niezbędny spust wody podczas wymiany elementu instalacji, dodatkowe odpowietrzenie instalacji itp. 2.1. Użytkowa pojemność naczynia wzbiorczego przeponowego z rezerwą eksploatacyjną (V ur ) V ur = V u + V x E x 10 (4) V ur - użytkowa pojemność naczynia wzbiorczego przeponowego z rezerwą, w decymetrach sześciennych, V u - pojemność użytkowa naczynia wzbiorczego przeponowego obliczona wg wzoru (2), w decymetrach sześciennych, V - pojemność instalacji ogrzewania wodnego w metrach sześciennych (patrz pkt 1.2.1), E - ubytki eksploatacyjne wody instalacyjnej między uzupełnieniami, w % pojemności instalacji ogrzewania wodnego; zaleca się przyjmować od 0,5 do 1%, 10 - współczynnik przeliczeniowy. 3. Obliczenie ciśnienia wstępnego pracy instalacji i całkowitej pojemności z rezerwą naczynia wzbiorczego przeponowego z hermetyczną przestrzenią gazową 3.1 Ciśnienie wstępne pracy instalacji (p R ) Żeby wypełnić w naczyniu rezerwową pojemność, ciśnienie na poziomie króćca powinno być wyższe niż ciśnienie wstępne w naczyniu wzbiorczym przeponowym. Tę wartość ciśnienia nazwano ciśnieniem wstępnym pracy instalacji. p R [ = 1 (5) V u 1 + V ur 1 p max p p R - ciśnienie wstępne pracy instalacji, w barach, p max - maksymalne obliczeniowe ciśnienie w naczyniu wzbiorczym, w barach, p - ciśnienie wstępne w naczyniu wzbiorczym, w barach, V u - minimalna pojemność użytkowa naczynia, w decymetrach sześciennych, - pojemność użytkowa naczynia z rezerwą, w decymetrach sześciennych. V ur [ 3.2. Całkowita pojemność naczynia wzbiorczego przeponowego, z uwzględnieniem użytkowej pojemności naczynia z rezerwą (V nr ) V nr = V ur (6) p max p R [[ V nr - pojemność całkowita naczynia wzbiorczego przeponowego uwzględniająca jego pojemność użytkową z rezerwą, w decymetrach sześciennych, V ur - użytkowa pojemność naczynia z rezerwą, w decymetrach sześciennych, p max - maksymalne obliczeniowe ciśnienie w naczyniu, w barach, p R - ciśnienie wstępne w instalacji, w barach. 4
Formularz do ustalenia wielkości naczyń wzbiorczych wg PN-B-02414 Projekt/instalacja Źródło ciepła 1 Wydajność Objętość m 3 2 Wydajność Objętość m 3 3 Wydajność Objętość m 3 4 Wydajność + Objętość m 3 + Razem (Q) Razem (Q) (1) m 3 (1000 Litrów = 1 m 3 ) Pojemność instalacji Wymiennik ciepła Przewody Konwektory kw x 0,0052 m 3 / kw = m 3 m Rura DN = m 3 Grzejniki płytowe kw x 0,0087 m 3 / kw = m 3 m Rura DN = m 3 Radiatory kw x 0,0120 m 3 / kw = m v m Rura DN = m 3 Ogrzew. podłogowe kw x 0,0185 m 3 / kw = m 3 + m Rura DN = m 3 + Razem (2) m 3 Razem (3) m 3 Pojemność całkowita instalacji (V) (1) + (2) + (3) = (4) m 3 Temperatura Temperatura zasilania t z = (5) Temperatura początkowa wody t 1 = 10 (6) Ciśnienie Ciśnienie statyczne w punkcie przyłączenia naczynia (p st ) bar (7) Ciśnienie wstępne w naczyniu - p = (7) + 0,2 (p) bar (8) Ciśnienie maksymalne w naczyniu (p max ) bar (9) Obliczenia t obl. = t z = (5) t obl. t 1 (5) 10 = dla powyższej temp. przyjąć wartości v z Tab. A v = (10) dm 3 /kg V u = (4) x 999,7 x (10) = (11) dm 3 (9) + 1 V n = (11) = (12) dm 3 (9) (8) Wybór naczynia Wybrać naczynie o jeden rozmiar większe niż V n o ciśnieniu wstępnym (p) Zamówić: 1 x Flexcon (12) / (8) 5