Raport analityczny dla spółki Plaza Centers N.V. przygotowany dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. przez Notoria Serwis S.A. 22 października 2012 r. 1
Informacje o firmie Plaza Centers N.V. Adres: Keizersgracht 241, 1016EA, Amsterdam, Holandia tel. +31 20 344 95 60 fax. +31 20 344 95 61 e-mail: info@plazacenters.com strona internetowa: www.plazacenters.com Akcjonariat Elbit Imaging Ltd. 62,25% ING OFE 9,82% BZ WBK Asset Management 5,94% Aviva OFE 5,07% Pozostali 16,92% Źródło: Notoria Rada dyrektorów Mordechay Zisser przewodniczący rady dyrektorów Ran Shtarkman prezes zarządu Roy Linden członek zarządu, dyrektor finansowy Shimon Yitzchaki członek zarządu Edward Paap członek zarządu Marius van Eibergen Santhagens członek zarządu Marco Wichers członek zarządu Działalność Plaza Centers jest deweloperem centrów handlowo-rozrywkowych działającym na rynkach krajów wschodzących. Zajmuje się budową nowych obiektów i przebudową istniejących, najmem i sprzedażą powierzchni handlowej. Jest spółką pośrednio zależną od Elbit Inaging Ltd. izraelskiej firmy notowanej na giełdzie w Tel Awiwie oraz amerykańskim rynku Nasdaq Global Market. Strategia W strategii rozwoju spółka ma założenie oddawanie do użytku 4-5 centrów handlowych rocznie, przejmowanie już istniejących i po przebudowach, modernizacjach do stylu zachodnioeuropejskiego ich sprzedaż z zyskiem. Spółka stawia też na rozwój biznesu poza rynkiem centrów handloworozrywkowych zamierza brać udział w projektach mieszkaniowych, hotelowych i biurowych. Poza dotychczasowymi rynkami działalności Plaza Centers rozważa możliwości rozwoju w Azji i Stanach Zjednoczonych. Historia W 2012 r. spółka świętuje 16-lecie działalności. Początkowo realizowała projekty w segmencie obiektów handlowo-usługowych na Węgrzech, następnie rozszerzając zasięg działalności na Polskę, Czechy, Grecję, Łotwę, Rumunię, Węgry, Indie, a także w ostatnim czasie na Serbię i Bułgarię. Na koncie ma zaprojektowanie i wybudowanie 29 centrów handlowo-rozrywkowych oraz jeden biurowiec. Od 1 listopada 2006 r. akcje Plaza Centers są notowane na głównym parkiecie London Stock Exchange. Z oferty publicznej spółki pozyskała ok. 166 mln GBP. Na giełdzie warszawskiej 2
Plaza Centers zadebiutowała 19 października 2007 r. bez przeprowadzania oferty publicznej. Plany W 2013 r. spółka chce rozpocząć budowę galerii handlowych w Łodzi, Belgradzie, Bukareszcie i Timisoarze. Plaza nie precyzuje wysokości przyszłorocznych nakładów inwestycyjnych, wiadomo jedynie, że znacząca część środków będzie pochodzić ze źródeł zewnętrznych. Plaza bada różne możliwości finansowania w celu osiągnięcia najbardziej efektywnej struktury zadłużenia. Według doniesień prasowych, w grę wchodzi m.in. emisja obligacji. Spółka ani nie zaprzecza, ani nie potwierdza tych doniesień. Uwagi Emitent wystawił na sprzedaż działkę w Kielcach, gdzie za około 400 mln zł miał wybudować galerię handlową. Początkowo zakładano, że budowa ruszy na początku 2010 r., a obiekt miał być otwarty w 2012 r. Z końcem czerwca spółka EDT Retail Trust, kontrolowana w 22,7% przez Plazę, sfinalizowała sprzedaż 47 centrów handlowych w USA. Nabywcą jest BRE DDR Retail Holding, należący do funduszu Blackstone Real Estate oraz dewelopera DDR. Transakcja opiewa na kwotę 1,43 mld USD. Dzięki niej Plaza wygenerowała środki pieniężne w wysokości 120 mln USD przed opodatkowaniem i kosztami transakcyjnymi. Przełożyło się to na około 50% zwrot z kapitału w zaledwie dwa lata. Plaza Centers otworzyła pierwsze centrum handlowo-rozrywkowe w Serbii. Kragujevac Plaza to 33. centrum oddane do użytku przez Plazę. Dwupoziomowy obiekt dysponuje łączną powierzchnią handlową 22 tys. m. kw. i parkingiem na 700 samochodów. Znajduje się tam sześciosalowe kino, centra rozrywki i 95 sklepów. Według stanu z marca, 92% powierzchni znalazło najemców. Analitycy KBC Securities obniżyli cenę docelową dla akcji Plaza Centers do 3,11 zł z 3,24 zł, podtrzymując rekomendację kupuj. Podstawowe dane finansowe (na 22.10.2012) Cena akcji (PLN) 2,25 Zakres z 52 tygodni (PLN) 1,89-3,07 Stopa zwrotu 12 miesięcy (%) -10,9 Średni wolumen obrotów na sesję w 2011 r. (tys. szt.) Średni wolumen obrotów na sesję w I półroczu 2012 r. (tys. szt.) Średni wolumen obrotów na sesję w III kwartale 2012 r. (tys. szt.) 100,2 75,5 82,9 Kapitalizacja rynkowa (PLN mln) 609,2 Wartość księgowa (PLN mln) 2 277,1 Akcje w wolnym obrocie (%) 17 Liczba akcji 297 174 515 Cena/zysk Cena/wartość księgowa 0,27 2011 r. Przychody (tys. EUR) 57 074 Wynik operacyjny (tys. EUR) -36 143 Wynik netto (tys. EUR) 9 346 Marża zysku brutto ze sprzedaży -29,3% Marża zysku operacyjnego -63,3% Marża zysku brutto 50,9% Marża zysku netto 16,4% Źródło: Notoria 3
Notowania Źródło: Notoria Bardzo udany debiut Plaza Centers na warszawskiej giełdzie (25% powyżej kursu odniesienia 10,63 zł) mimo pojawiających się już pod koniec 2007 r. pierwszych symptomów pogorszenia koniunktury w branży deweloperskiej, wlał optymizm z serca akcjonariuszy i inwestorów. Tym trudniej było się pogodzić z szybkim załamaniem koniunktury. Bessa sprowadziła kurs dewelopera pod koniec września 2011 r. do 1,8 zł. Wszystko na co było stać byki w 2012 r. to podciągnięcie notowań do 3 zł w marcu w następstwie wiadomości o pomyślnej transakcji w USA. Kolejne miesiące upłynęły na powolnym powrocie ku minimom. Dane finansowe Skonsolidowane sprawozdanie finansowe (tys. EUR) I-VI'11 I-VI'12 zmiana % BILANS Aktywa 1 483 338 1 139 866-23,2 Aktywa trwałe 338 683 27 229-92,0 Aktywa obrotowe 1 144 655 1 112 637-2,8 Zapasy 833 859 857 871 2,9 Kapitał własny 609 404 524 052-14,0 Zysk (Strata) z lat ubiegłych 324 674 268 219-17,4 Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 852 565 605 492-29,0 Zobowiązania długoterminowe 457 859 229 370-49,9 Zobowiązania krótkoterminowe 394 706 376 122-4,7 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Przychody netto ze sprzedaży 28 623 31 336 9,5 Zysk (strata) z działalności operacyjnej 2 887 1 656-42,6 4
Zysk (strata) brutto 32 434-11 226 Zysk (strata) netto 28 565-7 218 RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej -54 558-29 097-46,7 Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -44 255 209 771 Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej 102 514-62 996 Przepływy pieniężne netto 3 151 117 257 3621,3 Środki pieniężne na początek okresu 137 801 58 261-57,7 Środki pieniężne na koniec okresu 140 952 175 518 24,5 Liczba akcji (tys.) 292 346 292 346 0,00 Wartość księgowa na jedną akcję 2,08 1,79-14,01 Zysk (strata) na jedną akcję 0,10-0,02 Źródło: spółka Wskaźniki finansowe ZYSKOWNOŚĆ I-VI'11 I-VI'12 Marża zysku brutto ze sprzedaży 45,4% 41,6% Marża zysku operacyjnego 10,1% 5,3% Marża zysku brutto 113,3% -35,8% Marża zysku netto 99,8% -23,0% Stopa zwrotu z kapitału własnego 9,4% -2,8% Stopa zwrotu z aktywów 3,9% -1,3% PŁYNNOŚĆ 2011-06-30 2012-06-30 Kapitał pracujący 749 949 736 515 Wskaźnik płynności bieżącej 2,90 2,96 Wskaźnik płynności szybkiej 0,79 0,68 Wskaźnik podwyższonej płynności 0,58 0,53 AKTYWNOŚĆ I-VI'11 I-VI'12 Rotacja należności 507,0 322,3 Rotacja aktywów 9 328,2 6 547,6 ZADŁUŻENIE 2011-06-30 2012-06-30 Wskaźnik pokrycia majątku 179,9% 1924,6% Stopa zadłużenia 57,5% 53,1% Wskaźnik obsługi zadłużenia 0,8 0,4 Źródło: Notoria W I półroczu Plaza zanotowała 7,2 mln EUR straty netto wynikłej głównie ze spadku realnej wartości wyemitowanych obligacji i większych kosztów odsetkowych. W tym samym okresie ubiegłego roku spółka zarobiła 23,7 mln EUR. Na koniec czerwca łączna wartość aktywów spółki wyniosła 1,14 mld EUR, czyli o 160 mln EUR mniej niz pod koniec 2011 r. Spadek wynika ze sprzedaży amerykańskich centrów handlowych. Nieruchomości były ujmowane w księgach Plazy w wartościach godziwych, dlatego transakcja nie ma większego wpływu na rachunek zysków i strat. 5
Analiza porównawcza konkurencji Branża deweloperska ma bardzo liczną reprezentację krajową na GPW, toteż dla potrzeb analizy porównawczej wybrano tylko konkurentów Plaza Centers o zagranicznych korzeniach. Na ich tle spółka prezentuje się niezbyt korzystnie. Pod względem przychodów spółka nie ma szans dorównać takim gigantom jak Orco Property, ale pamiętać należy o nieco innym profilu prowadzonego biznesu. Sprzedażą Plazie najbliżej do Atlas Estates, na tym jednak wszelkie porównania się kończą, z korzyścią dla Plazy. Nie rzucają natomiast na kolana zwroty na kapitale i aktywach pod tym względem słabiej od Plazy w 2011 r. wypadły Atlas Estates i Reinhold, a Ronson Europe ma zbliżone wskaźniki. Korzystnie na tle konkurentów wygląda poziom zadłużenia Plaza Centers. 59% stopa zadłużenia kształtuje się zdecydowanie poniżej średniej dla branży. Zbyt duży natomiast wydaje się wskaźnik płynności bieżącej. Wyższy ma tylko wspomniany Ronson. Wybrane dane za 2011 r. Atlas Estates Orco Property Plaza Centers Reinhold Ronson Europe Warimpex Przychody ze sprzedaży (tys. PLN) 238 679 782 489 252 084 4 819 96 674 286 761 Wynik operacyjny (tys. PLN) 22 936 176 429-159 636-17 371 824 42 680 Wynik netto (tys. PLN) -92 691-235 226 41 279-31 514 6 826 28 616 Wynik netto na akcję (PLN) -1,84-13,79 0,14-4,50 0,03 0,53 Wartość księgowa na akcję (PLN) 6,74 68,17 8,19-2,96 1,56 6,49 Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej (tys. PLN) 127 796 174 287-421 389 111 939-14 897 36 266 Aktywa (tys. PLN) 1 431 224 7 519 041 5 956 170 82 064 765 961 1 820 980 Kapitał własny (tys. PLN) 339 356 1 162 480 2 394 444-20 724 424 203 350 619 Marża zysku operacyjnego 9,6% 22,5% -63,3% - 0,9% 14,9% Marża zysku brutto -42,7% -26,6% 50,9% - 5,6% 10,9% Marża zysku netto -38,8% -30,1% 16,4% - 7,1% 10,0% Zwrot na kapitale (ROE) (%) -27,3% -20,2% 1,7% - 1,6% 8,2% Zwrot na aktywach (ROA) (%) -6,5% -3,1% 0,7% -38,4% 0,9% 1,6% Wskaźnik płynności bieżącej 0,83 0,56 2,38 0,81 3,41 0,20 Stopa zadłużenia (%) 76,1% 83,8% 59,2% 125,3% 44,1% 81,4% Źródło: Notoria Analiza sektora Od stycznia do września 2012 r. oddano do użytkowania 104,6 tys. mieszkań, tj. o 20,5% więcej niż w analogicznym okresie 2011 r. (w którym odnotowano spadek o 11,1%) i o 7,1% więcej niż w 2010 r. podał Główny Urząd Statystyczny. O 9,4% spadła liczba pozwoleń na budowę mieszkań, a liczba rozpoczętych budów zmniejszyła się o 9%. Największy udział (54,6%) w przyroście 6
nowych zasobów mieszkaniowych mieli inwestorzy indywidualni, następnie deweloperzy (39,9%), a reszta przypadła na spółdzielnie mieszkaniowe. Budownictwo jest trzecim co do wielkości sektorem polskiej gospodarki po przemyśle oraz handlu. Jego udział w wytwarzanym PKB wyniósł w 2011 r. 7,06 %. Mimo, że rok 2012 jest rekordowym dla branży budowlanej pod względem wysokości przychodów, to sytuacja sektora jest niestabilna. Branża notuje wysokie tempo upadłości, od stycznia do maja upadło 300 firm budowlanych. Niemal co trzecia upadłość w tym roku dotyczyła branży budowlanej. Główną przyczyną trudności finansowych przedsiębiorstw z tego sektora są narastające problemy z zatorami płatniczymi. Jak podała firma doradcza REAS, liczba nowych mieszkań dodanych do oferty w III kwartale w 6 największych aglomeracjach spadła prawie o połowę, do 6,4 tys. w porównaniu z II kwartałem. Łączna liczba mieszkań oferowanych do sprzedaży wyniosła na koniec kwartału przekroczyła 55,7 tys. to o 2% mniej niż trzy miesiące wcześniej. Eksperci zakładają, że spadek podaży przyczyni się do osłabienia konkurencji i zmniejszenia presji na ceny mieszkań w najbliższych kwartałach. Będzie to jednak proces długotrwały. Deweloperzy funkcjonujący na rynku mieszkaniowym mimo ożywienia gospodarczego mogą notować nieco gorsze wyniki niż spółki działające w segmencie hoteli i biurowców. Ci pierwsi bowiem zmuszenia są działać w warunkach zaostrzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego tzw. Rekomendacji T (zbiór zasad, adresowanych do banków, dotyczących zarządzania i oceny ryzyk związanych z udzielanymi kredytami detalicznym) i zakończenia w 2012 r. rządowego programu Rodzina na Swoim. Niemniej wydaje się, że spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej, polska mieszkaniówka ma przed sobą najlepsze perspektywy. Siła nabywcza klientów wykorzystujących kredyt hipoteczny w 2012 r. spadnie, ze względu na słabszy dostęp do tego instrumentu. Ponadto oczekiwany jest wzrost kosztów kredytów hipotecznych. Z kolei w kwietniu weszły w życie nowe przepisy narzucające sposób finansowania projektów wyłącznie długiem i z kapitałów własnych lub, w przypadku finansowania ze środków pozyskanych od nabywców, zapewnienia dodatkowych gwarancji bankowych zapewniających bezpieczeństwo pieniędzy klientów. Wszystko to może znacząco utrudnić deweloperom zapewnienie finansowania projektów. Narodowy Bank Polski przestrzega przed rosnącym ryzykiem działania firm deweloperskich. Według raportu banku centralnego poświęconemu rynkowi nieruchomości, zarówno analiza wskaźnikowa firm, jak też symulacja ich działalności inwestycyjnej, pokazują, że budowa mieszkań jest rentowna, jednak jeśli dynamika nowych projektów nie wyhamuje, rynek mogą czekać znaczniejsze korekty cen i problemy firm. Wieści z branży J.W. Construction oraz Black Lion NFI podpisały aneks, na mocy którego cena i inne warunki transakcji dotyczącej warszawskich nieruchomości przy ul. Kasprzaka stały się ostateczne. Wartość transakcji wyniosła 155 mln zł netto. 7
Walne zgromadzenie LC Corp zdecydowało o niewypłaceniu dywidendy z jednostkowego zysku 5,12 mln zł za 2011 r. Zasili on kapitał zapasowy. Deweloper planuje zakończenie budowy Wola Center w 2013 r. W kompleksie przy ul. Przyokopowej staną cztery biurowce o łącznej powierzchni najmu 31 tys. m.kw. Biura zajmą ponad 27 tys. m.kw., a lokale handlowo-usługowena parterze około 3,5 tys. m.kw. Ronson rozważa wejście w segment biurowy. Władze dewelopera doszły do słusznego wniosku, że należy zdywersyfikować działalność nie tylko geograficznie, lecz także działać w różnych segmentach. Jeszcze w 2012 r. spółka chce kupić w Warszawie grunt pod budynek biurowy. W III kwartale Atlas Estates planuje rozpocząć prace budowlane w ramach trzeciego etapu realizacji projektu Capital Art Apartments na warszawskiej Woli. Spółka sprzedała 219 lokali powstałych w I etapie oraz 287 z 300 apartamentów wybudowanych w II etapie. Łącznie inwestycja jest obliczona na 739 apartamentów, parking oraz lokale handlowo-usługowe. 6 września Atlas zawarł z Unibep SA umowę generalnego wykonawstwa inwestycji za wynagrodzeniem w wysokości 38,3 mln zł. Termin realizacji określono na 24 miesiące. Orco Property Group ma dwóch nowych akcjonariuszy. Zarejestrowana na Cyprze spółka Gamala oraz pochodząca z Brytyjskich Wysp Dziewiczych Crestline Ventures kupiły 21% akcji Orco stając się największymi akcjonariuszami dewelopera. Według czeskiego dziennika Hospodarskie Noviny za obu firmami stoi miliarder Radovan Vitek, do którego należy Czech Property Investments. Warimpex chce sprzedać warszawski biurowiec Le Palais. Deweloper prowadzi w tej sprawie rozmowy z jednym z funduszy, a umowa przedwstępna może zostać podpisana pod koniec 2012 r. lub na początku 2013 r. Firma liczy też, że do końca roku sfinalizuje sprzedaż 50% udziałów w warszawskim hotelu InterContinetal. Wstępne porozumienie podpisała w kwietniu. Globe Trade Centre w II kwartale 2012 r. poniósł stratę netto w wysokości 14,5 mln EUR wynikłą z przeszacowania wartości nieruchomości. Analiza makroekonomiczna Wskaźniki makro na koniec 2011 r. Polska Węgry Czechy PKB (mld EUR) 128,0-153,2 PKB (%) 5,2 1,7 1,7 Nadwyżka/deficyt budżetowy (% PKB) -1,7 +3,5 3,7 Inflacja (%) 4,6 3,9 1,9 Bezrobocie (%) 8,5 11,0 8,6 Eksport towarów (mld EUR) 52,8 79,9 116,5 Import towarów (mld EUR) 63,7 73,0 108,8 Źródło: MG Polska Dynamika Produktu Krajowego Brutto w II kwartale 2012 r. wyniosła zaledwie 2,4%, podczas gdy oczekiwano wyniku +2,9%. Dane oczyszczone z wahań sezonowych wskazują, że spowolnienie 8
obserwowane w drugim kwartale dotknęło przede wszystkim sektor przemysłowy oraz handel, w tym branżę motoryzacyjną. Korzystnie wypadły natomiast pozostałe sektory usług. Z danych GUS wynika, że spadają nowe zamówienia w przemyśle. Są o 5,2% niższe niż rok temu, w tym zagraniczne o 7,3% niższe niż rok temu. Według analityków Ministerstwa Gospodarki, w II połowie 2012 r. dynamika produktu powinna być zbliżona do 2%. Resort obniżył całoroczną prognozę wzrostu PKB w 2012 r. do 2,5 z 3,0% prognozowanych wcześniej. Eksperci oczekują kontynuacji pozytywnego wkładu eksportu netto na dynamikę PKB. Ograniczone powinno zostać spowolnienie konsumpcji prywatnej. Ponadto analitycy resortu prognozują, że poziom inwestycji w drugiej połowie 2012 r. będzie zbliżony do analogicznego okresu ubiegłego roku. Rząd przyjął projekt budżetu na 2013 r., który zakłada, że deficyt nie przekroczy 35,5 mld zł. Gospodarka będzie rozwijać się w przyszłym roku w tempie 2,2%, a średnioroczna inflacja wyniesie 2,7%. Dochody zaplanowano na kwotę 299,18 mld zł, wydatki na 334,78 mld zł. Wpływy z podatku VAT mają być wyższe o 4%, z akcyzy o 3,4%, z podatku CIT o 11,3%, zaś z PIT o 6,2%. Planowane jest utrzymanie zamrożenia funduszu wynagrodzeń we wszystkich jednostkach państwowej sfery budżetowej. Według wiceministra pracy Jacka Męciny stopa bezrobocia we wrześniu może wynieść 12,5-12,6%, a na koniec roku zbliży się do 13%. Mimo niezadowolenia i protestów różnych ugrupowań społecznych, podniesienie wieku emerytalnego zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn do 67. roku życia stało się faktem. Ustawa nowelizująca przepisy ustawy o emeryturach i rentach, bez poprawek uchwalona przez Sejm. Reforma emerytalna będzie przeprowadzana stopniowo. Rozpocznie się z początkiem 2013 r. i obejmie kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. Od 1 lutego 2012 r. pracodawcy i samozatrudnieni płacą składkę rentową wyższą o 2 punkty procentowe od dotychczasowej. Według ekspertów Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, będzie to oznaczało nie tylko wzrost bezrobocia, ale też powiększanie się szarej strefy w gospodarce. Węgry Węgierski Bank Narodowy MNB przedstawił pod koniec września prognozę dla węgierskiej gospodarki, w której na 2012 r. przewiduje głębszy spadek gospodarczy od prognozowanego wcześniej (PKB na poziomie -0,8%, zamiast -1,4%), a poziom wzrostu gospodarczego w 2013 r. skorygował do 0,7% z 0,8%. Według autorów raportu przemysł budowlany powinien powoli zacząć wychodzić z kilkuletniej zapaści, a rolnictwo po obecnym fatalnym roku może się wykazać w 2013 r. lepszymi wynikami. Inflacja nabiera tempa wskutek wzrostu cen nośników energii, żywności i kosztów jej wytwarzania oraz podwyżek podatków. Zamiast prognozowanej na rok bieżący inflacji w wysokości 5,3% bank centralny przewiduje osiągnięcie poziomu 5,8%, a w roku przyszłym 5% (zamiast 3,5%). Osiągnięcie 3%-wego celu inflacyjnego może być możliwe dopiero w drugiej połowie 2014 r., o ile nie nastąpią kolejne podwyżki podatków. Poziom deficytu budżetowego autorzy raportu szacują na 2,8% PKB w bieżącym roku (zamiast 2,5%), a w 2013 roku na 2,4% PKB (zamiast 2,2%). Według Morgan Stanley zadłużenie Węgier dałoby się utrzymać w ryzach 9
gdyby wzrost gospodarczy kształtował się na poziomie 1,5%, przy równoczesnej zdyscyplinowanej polityce budżetowej. Zdaniem analityków Węgry borykają się z trzema zasadniczymi problemami: słabym wzrostem gospodarczym, nieobliczalną polityką gospodarczą oraz zanikiem kredytowania przedsiębiorstw. Morgan Stanley przewiduje, że węgierski PKB skurczy się bieżącym roku o 1,2%, zaś w przyszłym ukształtuje się na poziomie 0,7%. Ministrowie finansów krajów UE podjęli decyzję o częściowym zawieszeniu unijnych funduszy spójności na 2013 r. dla Węgier. To kara za nadmierny deficyt finansów publicznych. Wyliczona przez Komisję Europejską suma 495 mln EUR do zawieszenia dla Węgier odpowiada 0,5% PKB tego kraju. Po agencjach Moody's i Standard & Poor's, także Fitch obniżył rating Węgier do poziomu śmieciowego, BB+, z perspektywą negatywną. Wszystko z powodu impasu między Budapesztem a UE i MFW w sprawie pomocy finansowej dla Węgier. Pod koniec 2011 r. Węgry zwróciły się do Unii Europejskiej i Międzynarodowego Funduszu Walutowego o kredyty ratunkowe. Rozmowy na ten temat załamały się jednak za sprawą uchwalonych na Węgrzech ustaw, mogących zagrozić niezależności banku centralnego tego kraju. Czechy Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego (CSU) Produkt Krajowy Brutto Republiki Czeskiej w II kwartale br. w porównaniu z poprzednim kwartałem obniżył się o 0,2 %. Czeska gospodarka nadal więc znajduje się w recesji. Recesja ma miejsce, gdy PKB obniży się w dwóch kolejnych kwartałach, czeskie PKB spadło już po raz trzeci. W stosunku międzyrocznym czeskie PKB w II kwartale obniżyło się o 1 %. Przyczyną spadku PKB jest przede wszystkim utrzymujący się spadek popytu krajowego oraz wzrost nadwyżki w handlu zagranicznym. Jak informuje CSU, ten problem utrzymuje się w Republice Czeskiej już ponad rok. Z powodu przewidywanej stagnacji w gospodarce rząd planuje podwyżkę podatku VAT oraz zamrożenie emerytur. Centroprawicowy gabinet jako jeden z głównych celów postawił sobie stopniowe wyeliminowanie deficytu budżetowego do 2016 r. W 2012 r. deficyt budżetowy Czech ma wynieść 3,5% PKB. Czechy nie przystąpią do międzyrządowego paktu fiskalnego. Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Monetarnej, wymusza więcej dyscypliny w finansach publicznych, zwłaszcza w państwach eurolandu, ustanawiając nowe, bardziej automatyczne sankcje za łamanie dyscypliny. Ma wejść w życie 1 stycznia 2013 r., przy założeniu, że do tego czasu będzie ratyfikowany przez 12 z 17 państw strefy euro. Dla gospodarki czeskiej duże znaczenie ma handel zagraniczny. Czechy mają jedną z najbardziej otwartych gospodarek w Europie. Po znaczącym załamaniu się dynamiki handlu zagranicznego w 2009 r. (-20,1%), obroty handlowe w 2010 r. nabrały ponownego rozmachu i międzyrocznie wzrosły o 24,4%. Dominującą pozycję w czeskim eksporcie zajmują samochody, komputery, telewizory, urządzenia telefoniczne, druty i kable, meble do siedzenia oraz urządzenia elektryczne. Od 2005 r. eksport towarów i usług przeważa nad ich importem, chociaż dodatnie saldo wymiany handlowej obniża się. Największy wpływ na ten rezultat miało pogłębienie się deficytu w grupie paliw mineralnych. Około 80% obrotów 10
towarowych stanowi wymiana z krajami UE. Podsumowanie Dużą przewagą Plaza Centers względem notowanych na GPW innych zagranicznych spółek deweloperskich jest zupełna nieobecność zarejestrowanego w Holandii holdingu w najmniej perpektywicznym sektorze mieszkaniowym, który w mniejszym bądź większym stopniu ciąży na wynikach konkurentów w zależności od skali ich zaangażowania w budownictwo mieszkaniowe. Przeciwnie, jej dużym plusem jest koncentracja działalności na szybko rozwijającym się rynku centrów handloworozrywkowych. Spółka nie jest też tak jak konkurenci uzależniona od zewnętrznego finansowania realizowanych projektów. Plaza Centers nie jest też zadłużona ponad miarę jak spora część konkurentów z branży. I choć notowania akcji z pewnością nie cieszą inwestorów, Plaza może się pochwalić obecnością aż trzech polskich inwestorów instytucjonalnych w akcjonariacie z ponad 5% udziałem w głosach na WZA. 11