Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Nazewnictwo wodorotlenków Nazwę tworzy się przez dodanie przed nazwą metalu określenia wodorotlenek. NaOH - wodorotlenek sodu Cu(OH) 2 - wodorotlenek miedzi (II) Otrzymywanie wodorotlenków Reakcja metalu aktywnego z wodą. 2K + 2H 2 O 2KOH + H 2 Reakcja tlenku metalu aktywnego z wodą. Na 2 O + H 2 O 2NaOH ph wodorotlenków Do identyfikacji zasad w roztworze używa się: papierka uniwersalnego, fenoloftaleiny - związku chemicznego, który w roztworach o odczynie neutralnym lub kwasowym jest bezbarwny, natomiast w środowisku zasadowym przybiera barwę malinową Zasady - wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie, ulegają dysocjacji. Dysocjacja jonowa zasad Ogólne równanie dysocjacji zasad ma postać: M n (OH) I n --- H 2 O ---> M n+ + n OH - Przykład: NaOH --- H 2 O ---> Na + + OH -
Główne właściwości chemiczne i fizyczne wodorotlenków Substancja stała o budowie jonowej. W roztworach wodnych dysocjują na kationy metalu i aniony OH -. W stanie stopionym przewodzą prąd elektryczny. W reakcjach z kwasami tworzą sól i wodę. W wodzie powodują zabarwienie papierka uniwersalnego na niebieski. Pochłaniają dwutlenek węgla z powietrza. Wykazują tak zwaną śliskość roztworu. Wodorotlenki to bez wyjątku ciała stałe, często zabarwione, o różnej rozpuszczalności w wodzie. Zobojętnianie Reakcja jonowa między kwasem i zasadą prowadząca do powstania roztworu obojętnego. NaOH + HCl NaCl + H 2 O Zadania. 1.Jak nazywa się ten wodorotlenek: NaOH a) wodorotlenek miedzi (II) b) wodorotlenek potasu c) wodorotlenek sodu d) wodorotlenek baru 2.Dysocjacja jonowa zachodzi pod wpływem: a) zasad b) soli c) kwasów d) wody 3.Do identyfikacji wodorotlenków używa się: a) fenoloftaleiny b) oranżu metylowego c) papierka uniwersalnego d) odpowiedzi a i c są poprawne
4.Która z właściwości nie jest wspólna dla wszystkich zasad? a) Mętnienie pod wpływem CO 2 b) Zmienia zabarwienia papierka uniwersalnego na niebieski c) Zdolność do reakcji z substancjami o właściwościach kwasowych d) Dysocjacja z utworzeniem jonów OH - 5.Wzór ogólny M(OH) n odpowiada: a) kwasom tlenowym b) kwasom beztlenowym c) tlenkom metali d) wodorotlenkom 6.Zasadami nazywa się te wodorotlenki, które: a) rozpuszczają się w wodzie i nie ulegają dysocjacji b) nie ulegają dysocjacji c) rozpuszczają się w wodzie i ulegają dysocjacji d) nie rozpuszczają się w wodzie 7.W 3 probówkach znajdowały się dane roztwory wodne substancji: 1. H 2 S 2. SO 3 3. Ca(OH) 2 Do każdej probówki wlano fenoloftaleinę, w których probówkach kolor zmienił się na malinowy? a) 1 b) 2,3 c) 3 8.W którym z poniższych szeregów znajdują się tylko zasady? a) KOH, NaOH, Mg(OH) 2, Ca(OH) 2 b) Pb(OH) 2, Fe(OH) 2, AL(OH) 3, Ca(OH) 2 c) Fe(OH) 3, Cu(OH) 2, Zn(OH) 2, Ca(OH) 2 d) KOH, Na(OH), Cu(OH) 2, Mg(OH) 2 Opracowanie: nauczyciel chemii - Anna Kamińska uczeń kl. IIIA Paweł Wroński
STĘŻNIE PROCENTOWE ROZTWORU Stężenie procentowe roztworu (C p ) jest to liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu. Wzór podstawowy: przekształcenia wzoru : C p - stężenie procentowe roztworu m s - masa substancji rozpuszczonej m r - masa roztworu m r = m s + m w, gdzie m w - masa wody (rozpuszczalnika
ZADANIA Zad. 1 W 120g roztworu rozpuszczono 60g cukru. Oblicz stężenie procentowe roztworu. (Odp: 50%) Zad. 2 Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego po rozpuszczeniu 20g soli w 140g wody. (Odp: 12,5%) Zad. 3 Ile gramów soli i wody potrzeba do sporządzenia 150g roztworu 5%. (Odp: 7,5g soli i 142.5 wody) Zad. 4 Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez rozpuszczenie 10g substancji w 100cm 3 benzyny o gęstości 0,7g/cm 3. (Podpowiedź : masa roztworu to iloczyn objętości i gęstości. Odp: 12,5%) Opracowanie: nauczyciel chemii - Anna Kamińska uczeń kl. IIIA - Piotr Andrałojć