WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-IV.431.3.9.2015 Kraków, 11 czerwca 2015 roku Pani Halina Potoniec Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Laskowej WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) Zarządzenia Nr 56/12 Wojewody Małopolskiego z 20 lutego 2012 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu funkcjonowania kontroli zewnętrznej w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim oraz upoważnienia do kontroli Nr 29/2015 z 22 kwietnia 2015 roku (znak: WP-IV.0030.29.2015) wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Renatę Grochal - Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadzona została w trybie zwykłym kontrola kompleksowa w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Laskowej. Kontrola została przeprowadzona 7 i 8 maja 2015 roku przez zespół kontrolny w składzie: Krystyna Raczkowska - inspektor wojewódzki, nr legitymacji służbowej 5/15 przewodnicząca zespołu, Magdalena Kania - inspektor wojewódzki, nr legitymacji służbowej 44/15. Zakres kontroli obejmował ocenę realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz ocenę kwalifikacji kadry realizującej ww. zadania. Okres objęty kontrolą od 1 stycznia 2014 roku do 7 maja 2015 roku. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.2. Piecza zastępcza nad dzieckiem; działanie 13.4.2.5. Nadzór nad placówkami opiekuńczo-wychowawczymi, regionalnymi placówkami opiekuńczo-terapeutycznymi i interwencyjnymi ośrodkami preadopcyjnymi. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji oraz wyjaśnienia Pani Haliny Potoniec - Kierownika Ośrodka. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Laskowej w zakresie objętym kontrolą oceniam: pozytywnie z nieprawidłowościami. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl

Ocena powyższa wynika z faktu stwierdzenia, w działalności kontrolowanej jednostki, nieprawidłowości polegających na: nierealizowaniu zapisów art. 10 ust. 1 oraz art. 176 pkt 3a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj. niezapewnienie ciągłości pracy z rodziną oraz wsparcia i pomocy asystenta rodziny, nierealizowaniu zapisów art. 176 pkt 3b ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj. nieorganizowanie szkoleń i nietworzenie warunków do działania rodzin wspierających, nierealizowaniu zapisów art. 176 pkt 3c ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj. nieprowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz niezapewnianie w nich miejsc dla dzieci. Ustalenia kontroli kompleksowej: I. Podstawy formalno-organizacyjne kontrolowanej jednostki: Gmina Laskowa wyznaczyła Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Laskowej do realizacji zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) Uchwała Nr XIX/112/12 Rady Gminy Laskowa z dnia 6 lutego 2012 roku w sprawie powierzenia wykonania zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). Sześciu pracowników Ośrodka posiadało w zakresach czynności stosowne zapisy poświadczające wykonywanie zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Kontrola wykazała, że w strukturze jednostki nie wyodrębniono komórki realizującej zadania z zakresu wspierania rodziny, co nie stanowi naruszenia przepisu art. 10 ust. 2 ww. ustawy. Zgodnie z art. 178 ww. ustawy Wójt Gminy Laskowa upoważnił Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Laskowej do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej, w tym do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz wydawania w tych sprawach decyzji (Zarządzenie Nr 276/12 Wójta Gminy Laskowa z dnia 31 grudnia 2012). Zgodnie z zapisami art. 11 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku, gdy Ośrodek Pomocy Społecznej podjął informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadzał w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej. W okresie kontrolowanym przeprowadzono w takich rodzinach 14 wywiadów. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego i dokonaniu analizy sytuacji rodzinnej, pracownik socjalny, jeżeli uznał za zasadne, występował do Kierownika Ośrodka z wnioskiem o przydzielenie rodzinie pomocy w formie asystenta rodziny. W okresie kontrolowanym pracownicy socjalni wystąpili do Kierownika Ośrodka z wnioskiem o przydzielenie asystenta rodziny w 14 przypadkach. Po otrzymaniu wniosku Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej każdorazowo przydzielał rodzinie asystenta. II. Zasoby kadrowe i kwalifikacje asystentów rodziny: W 2014 roku w Ośrodku zatrudnionych było 2 asystentów rodziny, każdy na umowę zlecenie w okresie od 2 maja 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku, w wymiarze 132 godzin 2

miesięcznie. W tym okresie asystenci mieli pod opieką łącznie 14 rodzin (8 i 6). Od stycznia do maja 2014 roku rodziny były objęte pracą socjalną przez pracowników socjalnych. Dokumentacja w postaci notatek służbowych znajdowała się w teczkach pracowników socjalnych. W 2014 roku zakończono pracę z 14 rodzinami, w tym: ze względu na osiągnięcie celów - 3 rodziny, ze względu na zaprzestanie współpracy rodziny z asystentem 2 rodziny, ze względu na zmianę formy udzielania pomocy rodzinie (praca socjalna świadczona przez pracowników socjalnych) 9 rodzin. W dniu kontroli w Ośrodku zatrudniony był 1 asystent rodziny w wymiarze 0,75 etatu. W tym okresie miał on pod opieką 6 rodzin (z którymi współpracowano w 2014 roku). Okres zatrudnienia asystenta od 1 kwietnia 2015 roku do 30 czerwca 2015 roku. W pisemnych wyjaśnieniach Pani Kierownik Ośrodka wyjaśniła, że ( ) przesunięcie zatrudnienia podyktowane było potrzebą oceny i sytuacji rodzin, tj. określenia stopnia usamodzielnienia i możliwości właściwego funkcjonowania rodziny. Czas ten pozwolił na właściwą ocenę rodziny, określenie możliwości samodzielnego funkcjonowania rodziny i radzenia sobie w codziennym życiu oraz określenia stopnia niesamodzielności i ustalenia rodzin wymagających tej formy wsparcia i pomocy.. Do czasu zatrudnienia asystenta rodziny zostały objęte pracą socjalną przez pracowników socjalnych. Zwrócono uwagę na fakt, iż świetle zapisów art. 11 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 roku, w przypadku zaistnienia potrzeby asystent winien być rodzinie przydzielony obligatoryjnie. Poinformowano również Kierownika o konieczności zatrudniania asystenta rodziny w sposób ciągły, co pozwoli na zapewnienie rodzinom stałej, systematycznej i kompleksowej pomocy. W trakcie kontroli ustalono, że asystenci rodziny posiadali wymagane kwalifikacje, zgodne z art. 12 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W teczkach akt osobowych asystentów rodziny znajdowały się zaświadczenia, o których mowa w art.12 ust.1 pkt 2-4 ww. ustawy. Podczas kontroli ustalono, że asystenci podnosili swoje kwalifikacje w zakresie pracy z dziećmi i rodziną. Korzystali również z poradnictwa, które miało na celu wzmocnienie kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego, m.in.: - spotkania superwizyjne w Punkcie Konsultacyjnym (28.04.2014 r., 09.05.2014 r., 25.07.2014 r.), - 28.04.2014 r. udział w spotkaniu organizowanym przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej na temat współpracy pracownika socjalnego z asystentem rodziny (wymiana dobrych praktyk), - 23.05.2014 r. udział w forum pt. Syndrom dziecka krzywdzonego (spotkanie organizowane przez Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie), - 29.10.2014 r. udział w posiedzeniu Zespołu Interdyscyplinarnego, na którym przekazane były informacje edukacyjne na temat pracy z osobami doświadczającymi przemocy, - 07.11.2014 r. udział w szkoleniu organizowanym wspólnie z GOPS Limanowa Praca ze sprawcą przemocy, - 28.11.2014 r. udział w forum pt. Rozbudowanie oferty wsparcia OPS o usługę asystenta rodziny (spotkanie organizowane przez Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie). Kontrola wykazała, że praca asystenta rodziny nie była łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca była prowadzona, co jest zgodne z art. 17 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie 3

z art. 17 ust. 4 ww. ustawy asystent rodziny nie prowadził postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez gminę. ZALECENIE: Realizowanie zapisów art. 10 ust. 1 oraz art. 176 pkt 3a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) zapewnienie ciągłości pracy z rodziną oraz wsparcia i pomocy asystenta rodziny. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów, od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. III. Realizacja zadań własnych gminy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny. Gmina opracowała 3-letni Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015, który został zatwierdzony Uchwałą Nr XXIX/192/13 Rady Gminy Laskowa z dnia 26 marca 2013 roku, zmienioną uchwałą Nr XXXI/201/13 Rady Gminy Laskowa z dnia 13 maja 2013 roku. Program oparty został o diagnozę społeczną sporządzoną na podstawie informacji pozyskanych z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Laskowej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punktu Konsultacyjnego, Sądu Rejonowego w Limanowej, Komendy Powiatowej Policji, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowiej, instytucji oświatowych (Zespołu Szkół w Laskowej, Zespołu Szkół w Ujanowicach, Szkoły Podstawowej w Sechnej, Szkoły Podstawowej w Kamionce Małej, Szkoły Podstawowej w Jaworznej, Szkoły Podstawowej w Żmiącej). Ponadto dokument zawiera część programową, w której określono cele i zadania do realizacji, adresatów Programu, realizatorów Programu, źródła finansowania oraz monitoring Programu. Program nie ma harmonogramu z określonymi terminami realizacji poszczególnych zadań. Przy tworzeniu Programu na kolejne lata należy uwzględnić ww. uwagę. IV. Realizacja zadań własnych gminy tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem w tym placówek wsparcia dziennego oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa; Rodzinie przeżywającej trudności Gmina zapewniała wsparcie i pomoc asystenta rodziny oraz zapewniała rodzinie przeżywającej trudności dostęp do specjalistycznego poradnictwa. W budynku Urzędu Gminy funkcjonował Punkt Konsultacyjny Informacji Wsparcia i Pomocy dla Rodzin Dotkniętych Przemocą w Rodzinie. W Punkcie realizowane było wsparcie prawne, psychologiczne i rodzinne. Adresatami działań były rodziny, w których występowała przemoc, alkoholizm, choroba psychiczna, zagrożenie wykluczeniem społecznym oraz rodziny borykające się z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi. Dyżury specjalistów świadczących usługi w Punkcie: psycholog/psychoterapeuta (w 2014 roku dyżur w każdy 1,2, i 3 poniedziałek miesiąca w godzinach od 15.30 do 17.30, w 2015 roku dyżur w każdy 1 i 3 poniedziałek miesiąca w godzinach od 15.00 do 17.30), specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie/pedagog/terapeuta (w 2014 roku dyżur w każdy 2 i 4 piątek miesiąca w godzinach od 12.00 do 15.00, w 2015 roku dyżur w każdy 2 i 4 poniedziałek miesiąca w godzinach od 12.00 do 15.00 lub w terminie dopasowanym do potrzeb klientów). 4

Informacje na temat możliwości uzyskania wsparcia ww. specjalistów umieszczone były na stronie internetowej Urzędu Gminy, w biuletynie, na plakatach oraz przekazywane przez pracowników socjalnych, członków zespołu interdyscyplinarnego oraz asystentów rodziny. Dostępny był również całodobowy numer telefonu, pod którym osoby zainteresowane mogły uzyskać niezbędne informacje. Dyżury specjalistów finansowane były ze środków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Porady dotyczyły głównie trudności w relacjach rodzinnych (m.in. konflikty, przemoc, kryzys małżeński), trudności opiekuńczo-wychowawczych (niewydolność rodzicielska, niepowodzenia szkolne, zachowania agresywne). W Punkcie prowadzono kartę pn. wsparcie w formie psychologa/terapeuty/specjalisty ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie (l.p., data konsultacji, osoba biorąca udział, uwagi). W Urzędzie Gminy zatrudniony był także prawnik, z porad którego mogli korzystać klienci Ośrodka, w tym również rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny. Prawnik pełnił dyżury w każdy poniedziałek od 10.00 do 12.00 oraz w czwartki 13.00 do 15.00. Podczas kontroli ustalono również, że w 2014 roku procedurą Niebieskiej Karty objętych było 20 rodzin (w tym 4 rodziny, którym wsparcia udzielał asystent rodziny). Do kwietnia 2015 roku Procedurą Niebieskiej Karty objęto 10 rodzin, z tego 1 rodzina korzystała ze wsparcia asystenta rodziny. Zespół Interdyscyplinarny prowadził w Ośrodku rejestr rodzin zagrożonych przemocą w rodzinie/zagrożonych kryzysem: w 2014 roku 10 rodzin, w których wychowywały się dzieci (w tym 4 rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny), w 2015 roku 6 rodzin, w których wychowywały się dzieci (w tym 3 rodziny objęte wsparciem asystenta rodziny). Rodziny te były monitorowane z uwagi na m.in. problem uzależnienia, trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, niepełnosprawność dzieci, choroby psychiczne rodziców. b) formy pracy z rodziną; W okresie objętym kontrolą praca z rodziną prowadzona była w szczególności w formie: konsultacji i poradnictwa specjalistycznego (psycholog/psychoterapeuta, specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie/pedagog/terapeuta), terapii i mediacji (psycholog/psychoterapeuta, specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie/pedagog/terapeuta), pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego. Łączna liczba rodzin, które skorzystały z porad zatrudnionych specjalistów: w 2014 roku 43 osoby (77 porad), w tym 6 rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny, w 2015 roku do miesiąca kwietnia - 10 rodzin, w tym 18 osób, którym udzielono 17 porad (w tym 3 rodziny objęte wsparciem asystenta). c) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających; W okresie objętym kontrolą na terenie Gminy nie funkcjonowały rodziny wspierające oraz nie podejmowano działań w celu tworzenia warunków do rozwoju rodzin wspierających. Z wyjaśnień Kierownika Ośrodka wynika, że nie ma ustanowionych rodzin wspierających, ponieważ nie ma takiej potrzeby na terenie Gminy. Pomoc dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych realizuje asystent rodziny i pracownik socjalny. Obecnie pomoc ta jest wystarczająca. Podczas Kontroli ustalono, że w Ośrodku nie prowadzono akcji promocyjnej w zakresie pozyskiwania kandydatów na rodziny wspierające. W analizowanej dokumentacji nie było informacji potwierdzającej proponowanie przez asystenta rodziny rodzinom wsparcia w postaci rodzin wspierających. 5

ZALECENIE: Realizowanie zapisów art. 176 pkt 3b ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) poprzez organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów, od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. d) Prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci. W okresie objętym kontrolą Gmina nie prowadziła placówki wsparcia dziennego. Z wyjaśnień Kierownika Ośrodka wynika, że na terenie Gminy funkcjonują w strukturach szkół 2 świetlice (gimnazjum i szkoła podstawowa), które są dostępne dla dzieci. Korzystają z nich dzieci z rodzin, w których oboje rodzice pracują oraz dzieci z rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi. Pani Kierownik Ośrodka twierdzi, że świetlice realizują formy wsparcia przewidziane dla placówek wsparcia dziennego, dlatego nie ma potrzeby tworzenia dodatkowych Placówek. Ww. świetlice nie są placówkami wsparcia dziennego, o których mowa w art. 176 pkt 3c ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ponieważ są jednostkami systemu oświaty. ZALECENIE: Realizowanie zapisów art. 176 pkt 3c ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) poprzez prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów, od dnia 1 stycznia 2016 roku. e) inne zadania realizowane przez gminę Podczas kontroli ustalono, że Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizował zadanie określone w art. 179 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny za 2014 rok zostało złożone przez Kierownika Ośrodka 16 marca 2015 roku, do Wójta Gminy, celem przedstawienia Radzie Gminy w Laskowej. W sprawozdaniu zostały określone potrzeby w obszarze wsparcia rodziny, m.in. intensyfikacja działań profilaktycznych i metod pracy z rodziną, realizacja działań asystentów rodziny, rozwój systemu wsparcia rodziny, profilaktyka oraz usługi wysokospecjalistyczne. Nie określono potrzeb w zakresie tworzenia placówki wsparcia dziennego oraz rodzin wspierających. Gmina sporządzała sprawozdania rzeczowo-finansowe z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywała je Wojewodzie Małopolskiemu, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego. Sprawozdania za I i II półrocze zostały przekazane zgodnie z 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. V. Wspieranie rodziny: Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych gmina zapewniała wsparcie, polegające na: 6

analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie (poprzez dokładną diagnozę i analizę potrzeb) - 14 rodzin, wzmocnieniu roli i funkcji rodziny poprzez pracę socjalną pracowników socjalnych, asystenta rodziny, poradnictwo specjalistyczne -14 rodzin) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny (wspieranie rodzin w samodzielnym wypełnianiu podstawowych funkcji, udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo-wychowawczych i innych) - 14 rodzin, podnoszeniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny poprzez działania asystenta i pracownika socjalnego zmierzające do przekazywania rodzinom wartości moralnych, prawidłowych wzorców postępowania, nauczania podstawowych czynności niezbędnych w życiu codziennym -14 rodzin, pomocy w integracji rodziny poprzez pracę asystenta rodziny i pracownika socjalnego w zakresie budowania prawidłowych relacji i stosunków w rodzinach -14 rodzin, przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodzin poprzez prowadzenie pomocy doradczej, edukacyjnej i terapeutycznej przez asystentów rodziny i pracowników socjalnych w porozumieniu z psychologiem, pedagogami szkolnymi, wychowawcami i terapeutami -13 rodzin, dążeniu do reintegracji rodziny poprzez działania asystentów rodzin mające na celu wzbudzenie aktywności społecznej wszystkich członków rodziny stosownie do ich wieku i możliwości -14 rodzin. Realizacja ww. zadań opisana jest w dokumentacji prowadzonej przez asystentów rodziny. Podczas kontroli ustalono, że rodziny otrzymywały wsparcie poprzez działania instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny. Wsparcia udzielały min.: - Urząd Gminy Laskowa, - Szkoły funkcjonujące na terenie gminy Laskowa (wdrażanie programów wychowawczych, profilaktycznych, pedagogizacja rodziców, zagospodarowanie czasu wolnego dzieciom i młodzieży poprzez sport, rekreację, kulturę), - Placówki służby zdrowia na terenie gminy Laskowa (udzielanie pomocy i wsparcia dla rodzin w sytuacjach kryzysowych wymagających interwencji medycznej), - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej (udzielanie pomocy i wsparcia w rozwiązywaniu problemów dotyczących rodzin zastępczych oraz rodzin zagrożonych kryzysem), - Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Limanowej oraz kuratorzy sądowi (orzekanie z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, wykonywanie zadań o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym związanych z wykonywaniem orzeczeń sądu), - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Laskowej (zapewnienie osobom uzależnionym i ich rodzinom oraz ofiarom przemocy domowej dostępu do specjalistycznych form wsparcia poprzez prowadzenie punktu konsultacyjnego oraz organizowanie, finansowanie i współfinansowanie wypoczynku letniego w formie kolonii z programem profilaktycznym w szczególności dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem uzależnienia od alkoholu oraz przemocy w rodzinie), - Zespół Interdyscyplinarny ds. przemocy w Laskowej (wspieranie osób i rodzin dotkniętych przemocą), - Komenda Powiatowa Policji w Limanowej (podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty, zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i rodzinom na terenie gminy Laskowa), - Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Laskowej (zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez rozwój świetlic wiejskich oraz sport, rekreację i kulturę), 7

- Parafie (wspieranie działań w zakresie realizowania programów na rzecz rodziny oraz upowszechniania pozytywnych wzorców funkcjonowania rodziny). VI. Zadania realizowane przez asystenta rodziny. W okresie objętym kontrolą asystenci rodziny opracowali i realizowali plan pracy ze wszystkimi 14 rodzinami we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym. Opracowany przez asystentów plan pracy z rodziną zawierał terminy ich realizacji, a także przewidywane efekty. Obejmował on również zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. Skontrolowane plany prowadzone były zgodnie z wymogami określonymi w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ponadto asystenci dokonywali okresowej oceny sytuacji rodziny nie rzadziej niż co pół roku i przekazywali ją podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dla każdej rodziny założono oddzielną teczkę. Dokumentacja rodziny była prowadzona osobno przez asystentów i pracowników socjalnych. Asystenci rodziny prowadzili m.in. dokumenty pn.: Diagnoza sytuacji rodziny, Informacja o rodzinie, Indywidualny plan pracy z rodziną, Kwartalna ocena działań zaplanowanych w indywidualnym planie pracy z rodziną, Miesięczna karta pracy asystenta rodziny, Opinia końcowa. Ponadto w teczkach rodzin objętych działaniami Zespołu interdyscyplinarnego znajdowały się protokoły z działań podjętych przez członków Zespołu. W okresie objętym kontrolą asystenci rodziny udzielali pomocy rodzinom w zakresie: poprawy ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego 14 rodzin, rozwiązywania problemów socjalnych 14 rodzin, rozwiązywania problemów psychologicznych 14 rodzin, rozwiązywania problemów wychowawczych z dziećmi 14 rodzin, poszukiwania, podejmowania i utrzymywania pracy zarobkowej 5 rodzin. Ponadto asystenci rodziny podejmowali następujące działania: wspierali aktywność społeczną rodzin 14 rodzin, motywowali członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 4 rodziny, udzielali wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych 7 rodzin, prowadzili indywidualne konsultacje wychowawcze dla rodziców i dzieci 13 rodzin, prowadzili indywidualne konsultacje wychowawcze dla dzieci 8 rodzin. W okresie objętym kontrolą asystenci rodziny nie sporządzali na wniosek sądu opinii o rodzinie i jej członkach, ponieważ ze strony sądu nie wpłynęły takie wnioski. Asystenci współpracowali z jednostkami administracji samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny. Ponadto asystenci rodziny pracując z rodzinami, w których dochodziło do przemocy domowej, współpracowali z Zespołem interdyscyplinarnym, uczestniczyli w posiedzeniach grupy roboczej, w celu udzielenia rodzinie kompleksowej pomocy (w 2014 roku w 4 rodzinach objętych wsparciem asystentów rodziny prowadzono procedurę Niebieskiej Karty, w 2015 roku wobec 1 rodziny objętej wsparciem asystenta prowadzono procedurę Niebieskiej Karty). W okresie objętym kontrolą zakończono pracę z 14 rodzinami, wobec których pracownicy socjalni prowadzili monitoring w formie: wizyt w miejscu zamieszkania, utrzymywania stałego kontaktu telefonicznego z rodziną, wymiany informacji z pedagogiem szkolnym, 8

wychowawcami, kuratorami społecznymi, członkami zespołu interdyscyplinarnego dot. funkcjonowania rodziny. Okres monitoringu ustalany był indywidualnie, przez dostosowanie do potrzeb i funkcjonowania danej rodziny. VII.Dzieci z terenu gminy umieszczone w pieczy zastępczej. Z danych pozyskanych podczas kontroli wynika, że z terenu kontrolowanej Gminy 1 dziecko umieszczono w instytucjonalnej pieczy zastępczej, tj. w placówce opiekuńczowychowawczej typu socjalizacyjnego. Dziecko zostało umieszczone w placówce w pod koniec grudnia 2014 roku. Od 22 listopada 2014 roku rodzinie została przyznana pomoc w formie asystenta rodziny. Asystent pracował z rodziną do 31.12.2014 roku. Po tym okresie nastąpiła przerwa 3 miesięczna ze względu na brak zatrudnienia asystenta. Rodzina była pod opieką pracownika socjalnego. Od dnia 1 kwietnia 2015 roku ponownie został przydzielony tej rodzinie asystent. W okresie objętym kontrolą 1 dziecko powróciło z instytucjonalnej pieczy zastępczej do rodziny biologicznej. Było to dziecko umieszczone w pieczy zastępczej przed 2014 r. Ośrodek Pomocy Społecznej monitorował sytuację dziecka, które powróciło do rodziny biologicznej poprzez kontakt z rodziną w miejscu zamieszkania oraz kontakt ze szkołą. Ustalenia z kontroli, w zakresie oceny realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz oceny kwalifikacji kadry realizującej ww. zadania zawarte zostały w projekcie wystąpienia pokontrolnego, do którego nie wniosła Pani zastrzeżeń. Pouczenie Informuję, iż na podstawie art. 197d ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) przysługuje Pani uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie, na gruncie art. 197d ust. 4 i 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jest Pani zobowiązana: 1) w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, 2) w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Gminy Laskowa 9