Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Miasta i Gminy w Myśliborzu w dniach 25 i 27 maja 2015 r.

Transkrypt

1 S AJ Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Miasta i Gminy w Myśliborzu w dniach 25 i 27 maja 2015 r. Adres kontrolowanej jednostki: Urząd Miasta i Gminy w Myśliborzu ul. Rynek im. Jana Pawła II Myślibórz Kierownik kontrolowanej jednostki: Pan Piotr Sobolewski - Burmistrz Myśliborza (od grudnia 2014 r.- do dnia kontroli) Pan Arkadiusz Janowicz - Burmistrz Myśliborza (do grudnia 2014 r.) Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie Anna Jasina inspektor wojewódzki - legitymacja służbowa nr 11/ osoba kierująca zespołem, Anna Karska - inspektor wojewódzki - legitymacja służbowa nr 14/2014 na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 34/2015 z dnia 18 maja 2015 r. Zakres kontroli: Akta kontroli str. 1-8 Sposób realizacji zadań nałożonych na Gminę przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a w szczególności zagadnienia dotyczące: 1) opracowania i realizacji gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, 2) prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 3) zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia, 4) tworzenia i funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego, 5) prowadzenia procedury Niebieskie Karty, 6) podejmowania innych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Kontrolą objęto okres od 01 stycznia 2014 r. do 25 maja 2015 r. Wyjaśnień udzielała: Pani Ewa Boroń - Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego w Myśliborzu, 1

2 Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego, analizę dokumentacji dotyczącej działań podejmowanych przez Gminę na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, działalności Zespołu Interdyscyplinarnego oraz analizę dokumentacji związanej z prowadzeniem procedury Niebieskie Karty. 1. Opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. W 2014 roku w Gminie Myślibórz obowiązywał Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Przeciwdziałania Narkomanii oraz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Miasta i Gminy Myślibórz uchwalony Uchwałą nr XLVII/366/2013 Rady Miejskiej w Myśliborzu z dnia 28 listopada 2013 r. Wykonanie Uchwały powierzono Burmistrzowi Miasta i Gminy Myślibórz. Z informacji uzyskanych od przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego wynikało, że w 2014 r. zrealizowano m.in. następujące zadania: 1) prowadzono grupy wsparcia w formie zajęć terapeutyczno-korekcyjnych dla ofiar i sprawców przemocy, 2) prowadzono poradnictwo i interwencję w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 3) realizowano działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie zwłaszcza wśród młodzieży i dzieci, 4) podnoszono wiedzę społeczności lokalnej na temat przemocy w rodzinie, organizowano spotkania integracyjne, 5) rozpowszechniano informacje o instytucjach, osobach i możliwościach udzielania pomocy rodzinie w środowisku lokalnym, 6) organizowano szkolenia dla realizatorów programu. Rada Miejska w Myśliborzu Uchwałą Nr LXI/481/2014 z dnia 30 października 2014 r. przyjęła do realizacji Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Myślibórz na lata Program zawierał m. in. definicję przemocy, podstawy prawne, opis zasobów Gminy. Określał cel główny, cele szczegółowe oraz miał załączony wykaz placówek działających na rzecz przeciwdziałania przemocy rodzinie. Gmina ma opracowaną przez firmę zewnętrzną diagnozę problemów społecznych (sporządzoną metodą ilościową) opisującą problem przemocy na terenie Miasta i Gminy Myślibórz. W programie brakowało terminów wykonania poszczególnych zadań oraz osób i podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację, a także sposobu finansowania programu. Wykonanie Uchwały powierzono Burmistrzowi Miasta i Gminy Myślibórz. W 2015 r. rozpoczęto realizację Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Myślibórz na lata m.in. poprzez 2

3 prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i prawnej dla rodzin dotkniętych przemocą, kontynuowanie prac grup wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz współpracę podmiotów działających na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Akta kontroli str Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzin, w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą rodzinie. W Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Myślibórz na lata ujęto działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. Zespół Interdyscyplinarny w Myśliborzu aktywnie włączał się w realizację zadań programów profilaktycznych i wychowawczych na terenie szkół. Członkowie Zespołu prowadzili prelekcje, warsztaty, pogadanki dot. przemocy, organizowane były konkursy profilaktyczne skierowane do dzieci i młodzieży. W marcu 2015 r. zorganizowano międzyszkolny konkurs plastyczny pn. Stop przemocy. Zwycięskie prace będą wyeksponowane na wystawie w Bibliotece Miejskiej w Myśliborzu. W Gminie nie zostały opracowane programy służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. W zakresie poradnictwa prowadzone są dyżury specjalistów w Punkcie Konsultacyjnym przy ul. Łużyckiej 4 w Myśliborzu m.in. terapeuty, psychologa, socjoterapeuty, pracownika socjalnego, prawnika. Specjaliści dostępni są w od poniedziałku do środy w godzinach od 16 do 18. Akta kontroli str Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zadaniem gminy jest zapewnienie osobom dotkniętym przemocą miejsc w ośrodkach wsparcia. Gmina nie posiada ośrodka wsparcia i nie ma podpisanego porozumienia w tym zakresie z innym samorządem. W okresie objętym kontrolą nie było osób wymagających zapewnienia schronienia. Według informacji uzyskanej od kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Myśliborzu w sytuacji wymagającej zapewnienia schronienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie istnieje możliwość podjęcia współpracy z Punktem Interwencji Kryzysowej działającym przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Myśliborzu lub zapewnienia miejsca np. w hostelu przy Międzyszkolnym Ośrodku Sportów Wodnych Szkuner. Akta kontroli str

4 4. Tworzenie i funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do zadań własnych gminy należy tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Kwestie związane z powoływaniem zespołów interdyscyplinarnych i ich działalnością zostały uregulowane w art. 9a 9c ustawy: - zespół powołuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Rada gminy w drodze uchwały określa tryb i sposób powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania, - zespół działa na podstawie porozumień zawartych między wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta a podmiotami, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu, z wyjątkiem kuratorów sądowych, - w skład zespołu wchodzą przedstawiciele: 1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, 2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) Policji, 4) oświaty, 5) ochrony zdrowia, 6) organizacji pozarządowych, 7) kuratorzy sądowi, 8) w skład zespołu mogą wchodzić także prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z przemocą w rodzinie w indywidualnych przypadkach. W skład grupy roboczej wchodzą przedstawiciele: 1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, 2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) Policji, 4) oświaty, 5) ochrony zdrowia, 6) w skład zespołu mogą wchodzić także kuratorzy sądowi oraz przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zespół interdyscyplinarny realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, - posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego powinny odbywać się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Zespół Interdyscyplinarny został powołany Zarządzeniem Nr 243/2010/OKS Burmistrza Miasta i Gminy Myślibórz z dnia 28 września 2010 roku. Warunki funkcjonowania Zespołu oraz tryb powoływania i odwoływania członków zostały określone Uchwałą Nr LXVIII/555/2010 Rady Miejskiej w Myśliborzu z dnia 27 września 2010 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania. Uchwała określa skład Zespołu Interdyscyplinarnego niezgodny z art. 9a. ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (brak przedstawiciela ochrony zdrowia). 4

5 W skład Zespołu weszli przedstawiciele: Ośrodka Pomocy Społecznej w Myśliborzu, policji, oświaty, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, prokurator, przedstawiciel Środowiskowego Domu Samopomocy w Myśliborzu, przedstawiciel organizacji pozarządowej oraz kurator sądowy. Brakowało przedstawiciela ochrony zdrowia. W 2011 r. Burmistrz Myśliborza zmieniał przedstawiciela policji, pomocy społecznej oraz kuratora zarządzeniami numer: OPS z dnia 7 października 2011 r.; OPS z dnia 14 grudnia 2011 r. W składzie Zespołu w 2012 i 2013 r. dwukrotnie zmieniano przedstawiciela policji zarządzeniami Burmistrza Myśliborza numer: OPS z dnia 19 października 2012 r., OPS z dnia 25 września 2013 r. Zarządzeniem z 2012 r. ze składu Zespołu odszedł przedstawiciel Środowiskowego Domu Samopomocy w Myśliborzu. Kolejnych zmian w składzie Zespołu dokonano Zarządzeniem Nr OPS Burmistrza Myśliborza z dnia 27 listopada 2013 r. dodając do składu kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Myśliborzu. W dokumentacji były porozumienia zawarte między Burmistrzem Myśliborza a podmiotami, których przedstawiciele weszli w skład Zespołu. W dokumentacji znajdowały się oświadczenia wszystkich członków Zespołu o zachowaniu poufności informacji i danych, które uzyskali przy realizacji zadań zgodne z treścią określoną w art. 9c ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W 2014 r. i 2015 r. przewodnicząca i członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego uczestniczyli w szkoleniach z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Dokumentacja z działalności Zespołu była przechowywana w szafie zamykanej na klucz w Ośrodku Pomocy Społecznej w Myśliborzu. Klucz do szafy posiada jedynie przewodnicząca oraz członkowie Zespołu. Zgodnie z informacją przewodniczącej Zespołu, członkowie Zespołu/grupy roboczej o wpłynięciu nowego formularza Niebieska Karta A powiadamiani byli pisemnie. W okresie objętym kontrolą był przestrzegany przepis art. 9a ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie stanowiący, że posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego odbywają się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Z posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego sporządzono protokoły i załączono do nich listy obecności. Zespół rozpowszechniał informacje o swojej działalności podczas imprez i festynów rodzinnych. Informacje na temat możliwości uzyskania pomocy w środowisku lokalnym w przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie mieszkańcy Gminy mogli znaleźć na tablicy ogłoszeń w Ośrodku Pomocy Społecznej, poprzez plakaty i ulotki informacyjne dostępne w miejscach publicznych. Pracownicy socjalni osobiście informowali o działalności Zespołu najbardziej zagrożonych tym zjawiskiem mieszkańców Gminy. Osobą odpowiedzialną za niezapewnienie składu Zespołu zgodnego z art. 9a ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest Burmistrz Myśliborza. Akta kontroli str Prowadzenie procedury Niebieskie Karty Kwestie związane z prowadzeniem procedury Niebieskie Karty zostały określone w art. 9d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz w rozporządzeniu Rady 5

6 Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieskie Karty. W okresie objętym kontrolą do przewodniczącego Zespołu wpłynęło 35 formularzy Niebieska Karta A. W 34 przypadkach instytucją wszczynającą procedurę była policja, a w 1 przypadku pomoc społeczna. W 2014 r. i w 2015 r. zakończono łącznie 15 procedur, w tym w 7 przypadkach rozstrzygnięto o braku zasadności podejmowania działań. Na dzień kontroli 20 procedur było w trakcie realizacji. W 10 losowo wybranych przypadkach dokonano analizy formalnej procedur Niebieskie Karty. We wszystkich formularzach wpisana była data wszczęcia procedury oraz data przekazania formularza Niebieska Karta - A do przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego. W kontrolowanych przypadkach przewodnicząca pisemnie informowała członków Zespołu o wpłynięciu nowego formularza Niebieska Karta - A. W 9 kontrolowanych procedurach zachowano termin 3 dni na przekazanie formularza Niebieska Karta - A członkom Zespołu. We wszystkich 10 wszczętych procedurach sporządzono formularz Niebieska Karta C. W 5 procedurach Niebieskie Karty sporządzono formularz Niebieska Karta - D. Spośród 10 losowo wybranych przypadków sześć procedur zakończono. Podmioty uczestniczące w procedurach zostały poinformowane osobiście lub pisemnie o ich zakończeniu. Prawidłowość prowadzenia procedury Niebieskie Karty sprawdzono w czterech losowo wybranych przypadkach. Usunięto opis rodziny. Osobą odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości przy prowadzeniu procedury Niebieskie Karty była Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego. Akta kontroli str Zgodnie z obowiązującymi przepisami: - przewodniczący zespołu, po otrzymaniu formularza Niebieska Karta-A przekazuje go niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania członkom zespołu/grupy roboczej, - członkowie zespołu zapraszają na posiedzenie zespołu lub grupy roboczej osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą, w obecności tej osoby powinna być dokonana analiza sytuacji rodziny i wypełniony formularz Niebieska Karta - C, - członkowie zespołu/grupy roboczej opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie i jej rodziny, który zawiera propozycje działań pomocowych, - przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego wzywa na spotkanie zespołu/grupy roboczej osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, - spotkania z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie, - zakończenie procedury następuje w przypadku ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo w przypadku rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań, - zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu, 6

7 - o zakończeniu procedury powiadamia się podmioty w niej uczestniczące. 6. Podejmowanie innych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Zgodnie z informacją Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego w Myśliborzu inne działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane były między innymi przez Ośrodek Pomocy Społecznej oraz instytucje oświatowe. Organizowane były prelekcje, warsztaty, pogadanki dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów dot. przemocy w rodzinie, cyberprzemocy oraz agresji rówieśniczej. Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego zaangażowani są w działalność Fundacji Społeczności Lokalnych realizującej Program Pomagalnia. Mieszkańcom zapewniono bezpłatne porady specjalistów, w tym przez przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także porady specjalisty w zakresie pomocy w rodzinie i terapii przemocy domowej i uzależnień. W Gminie działa tzw. bezpieczny telefon o numerze , na który mieszkańcy mogą dzwonić w poniedziałki, wtorki i środy w godzinach Zgodnie z założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata , przyjętego Uchwałą Nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014 r., działania na rzecz ochrony i pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, powinny być realizowane m.in. poprzez stworzenie warunków umożliwiających osobom dotkniętym przemocą w rodzinie otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych. Gmina Myślibórz nie stworzyła warunków umożliwiających ofiarom przemocy w rodzinie otrzymania mieszkań socjalnych w pierwszej kolejności. Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Myśliborzu poinformował o realizacji zalecenia Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 stycznia 2014 r. dotyczącego współpracy z policją przy podejmowaniu interwencji w rodzinach zalecenie jest realizowane w godzinach pracy Ośrodka. Po godzinach pracy Ośrodka i w dniach wolnych funkcjonuje na zasadzie nieformalnego porozumienia pomiędzy policjantami i pracownikami socjalnymi. W kontrolowanym okresie nie było takich przypadków. Gmina była przygotowana do realizacji przepisu określonego w art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, dotyczącego zabierania dziecka z rodziny w godzinach pracy Ośrodka Pomocy Społecznej. Zgodnie z pisemnym oświadczeniem kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Myśliborzu w okresie objętym kontrolą nie było przypadków odebrania dzieci rodzicom na podstawie art. 12a ustawy. Kierownika kontrolowanej jednostki pouczono, że: Akta kontroli str ) należy uzupełnić Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Myślibórz na lata o brakujące komponenty: podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań oraz terminy ich realizacji, a także określić sposoby finansowania Programu, 2) należy zaktualizować uchwałę w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania zgodnie z obowiązującymi przepisami, 7

8 3) należy stworzyć warunki umożliwiające otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych przez osoby dotknięte przemocą w rodzinie zgodnie z założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata , przyjętego Uchwałą Nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014 r., 4) należy zapewnić prawidłową realizację zalecenia Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 stycznia 2014 r., dotyczącego współpracy z policją przy podejmowaniu interwencji w rodzinach, 5) formularz Niebieska Karta C należy wypełniać na posiedzeniu Zespołu Interdyscyplinarnego/grupy roboczej w obecności zaproszonej osoby. W sytuacji sporządzania formularzy Niebieska Karta C i Niebieska Karta D w innym terminie niż posiedzenie Zespołu Interdyscyplinarnego/grupy roboczej należy dokumentować okoliczności sporządzania formularzy. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono 10 czerwca 2015 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Urząd Miasta i Gminy w Myśliborzu egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 8