KONSPEKT LEKCJI WYCHOWAWCZEJ W RAMACH PROJEKTU PROGRAMU COMENIUS PT. EKOLOGIA WOKÓŁ NAS Temat lekcji: Tradycyjne czy alternatywne źródła energii? (Comenius) Cel główny lekcji: - uświadomienie potrzeby poszanowania i oszczędzania energii Cele szczegółowe: -uczeń wie czym jest energia, jakie są jej źródła, rodzaje i sposoby wykorzystywania -uczeń zna i rozumie podział źródeł energii na odnawialne i nieodnawialne - uczeń wymienia wady i zalety wykorzystania różnych źródeł energii -uczeń potrafi dostrzec skutki dla środowiska wynikające z wykorzystania różnych źródeł energii -uczeń rozumie znaczenie energii w życiu człowieka - uczeń podaje przykłady działań człowieka związanych z oszczędzaniem energii oraz uzasadnia potrzebę oszczędzania energii -potrafi współpracować w grupie Metody pracy -burza mózgów -elementy wykładu -elementy pogadanki, dyskusji Formy pracy - indywidualna, zbiorowa, grupowa, w parach Środki dydaktyczne -arkusz papieru -flamastry -załączniki Odnawialne i nieodnawialne źródła energii zalety i wady (załącznik nr 1) Przebieg lekcji Faza wstępna (przygotowawcza) -czynności organizacyjno-porządkowe (powitanie, sprawdzenie obecności, wpisanie tematu do dziennika lekcyjnego) -zapoznanie uczniów z tematem, celami i formą zajęć -wprowadzenie do tematu lekcji
Burza mózgów próba określenia definicji i rodzajów energii oraz jej wykorzystania i znaczenia w życiu codziennym. Energia zdolność do wykonania określonej pracy. Rodzaje energii: np. mechaniczna, elektryczna, cieplna, słoneczna, jądrowa, itd. Energia jest niezbędna prawie w każdym działaniu człowieka. Używamy jej do napędzania samochodów, maszyn w przemyśle, dzięki niej ogrzewamy nasze domy i rozświetlamy ciemności nocy, czyścimy ubrania, korzystamy z komputerów, oglądamy telewizję. Jest obecna w codziennym życiu, w domu i w podróży, a zużywamy ją nawet wtedy kiedy śpimy. Przyzwyczailiśmy się do niej tak, że niemal nie zauważamy jej istnienia. Mimo to jest bardzo istotna dla naszego życia, a my sami jesteśmy od niej zależni. Faza główna (realizacyjna) 1.) Źródła energii. -Pogadanka na temat źródeł energii. Nauczyciel pyta uczniów skąd czerpiemy energię, jakie są jej źródła. Źródła energii dzielą się na dwie zasadnicze grupy: - nieodnawialne (surowce, które po wykorzystaniu ulegają rozkładowi należą do nich paliwa kopalne (tj. węgiel, ropa naftowa) oraz energia jądrowa) - odnawialne (energia wiatrowa, wodna, słoneczna, geotermiczna (geotermalna) oraz biomasa). ŹRÓDŁA ENERGII NIEODNAWIALNE dostarczają 86,5% energii -ropa naftowa -gaz ziemny -drewno -torf -uran, pluton ODNAWIALNE dostarczają 13,5% energii -energia wody -energia wiatru -energia słoneczna -energia geotermiczna -energia biomasy 2.) Zalety i wady odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii. - Pogadanka na temat zalet i wad odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii, a następnie omówienie przez nauczyciela załącznika nr 1.
-Nauczyciel podsumowuje wskazując konsekwencje środowiskowe używania poszczególnych źródeł energii: Nieodnawialne źródła energii : Do atmosfery usuwane są zanieczyszczenia, które zatruwają środowisko, zwiększają efekt cieplarniany, powodują kwaśne deszcze i stwarzają problemy zdrowotne. Środowisko zostaje zanieczyszczone popiołami i żużlem. W razie katastrofy podczas transportu morskiego ropy naftowej, następuje zanieczyszczenie wód oraz zniszczenie flory i fauny. Spośród wszystkich paliw kopalnych, najmniejsze zagrożenie dla środowiska stwarza gaz ziemny. Źródła energii są nieodnawialne, więc w końcu ulegną wyczerpaniu. Odnawialne źródła energii: Są czyste ekologicznie, nie emitują trujących gazów i substancji, ale zmieniają krajobraz naturalny. Często są drogie w uruchomieniu, nie zawsze mogą być w pełni eksploatowane, np. energia wody zależna od opadów deszczu. Istnieje konieczność zalania dużych obszarów i przesiedlenia ludzi. Niszczenie naturalnych siedlisk lądowych dla roślin i zwierząt. Powodują lokalne zmiany klimatyczne. -Nauczyciel pyta uczniów jakiej energii ich zdaniem więcej się pozyskuje, a następnie uświadamia im, że znacznie więcej energii pozyskuje się ze źródeł nieodnawialnych, które w dużym stopniu zanieczyszczają środowisko. Zwraca jednocześnie uwagę uczniów na fakt, że powinniśmy wprowadzać na szerszą skalę alternatywne - odnawialne źródła energii. 3.) Czy i jak dbam o energię w swoim domu? -Nauczyciel włącza i wyłącza światło w klasie. Pyta uczniów, czy takie działanie ma wpływ na środowisko. Wyjaśnia, że wielu osobom takie pytanie może wydawać się dziwne-nie myślą o zapalaniu światła jako sprawie osobistej. Uważają, że to, co zdarza się w ich domu, ma niewielki związek ze środowiskiem, a tak nie jest. -Nauczyciel pyta uczniów czy zwracają uwagę na zużycie energii w swoich domach i co według nich ma największy wpływ na zużycie energii w domu. Uczniowie wymieniają np. telewizor, komputer, ładowarka, pralka, lodówka, odkurzacz, itp. Nauczyciel podsumowuje omawiając wykres:
-Następnie nauczyciel prosi uczniów by dobrali się w pary. Przytacza fragment opisu typowego dnia gimnazjalisty prosząc uczniów by wypisali rzeczy, o których powinien pamiętać Jasiu, aby nie marnować energii. Uczniowie słuchają i notują. Poranek gimnazjalisty Jaś wstaje zazwyczaj rano i przygotowuje się do pójścia do szkoły. Zaraz po przebudzeniu idzie do łazienki. Zapala światło. W tym samym momencie zaczyna zużywać energię elektryczną, wytworzoną ze spalania węgla. Chwilę później Jaś korzysta z toalety. Spuszcza po sobie wodę. Zużywa w ten sposób czystą wodę nadającą się do picia oraz energię, potrzebną później do usunięcia ścieków. Następnie Jaś myje ręce. Zużywa zarówno mydło, wodę, jak i energię elektryczną potrzebną do przepompowania wody. Do ogrzania wody wykorzystuje energię pochodzącą ze spalania węgla lub gazu. Po umyciu rak Jaś myje zęby. W trakcie tej czynności zużywa surowce składające się na pastę do zębów. Szybko idzie do kuchni, gdzie mama już zrobiła mu herbatę. Do jej zagotowania zużyła wodę oraz energie elektryczną, gaz, węgiel lub drewno. Herbatę Jaś słodzi cukrem. Do jego uzyskania potrzebne było paliwo do maszyn rolniczych, dobra gleba i nawozy zastosowane przez rolnika oraz woda i energia zużytkowane w dużej ilości w cukrowni. Jaś zjada śniadanie składające się między innymi z chleba. Do jego upieczenia również potrzebna była energia, a także mąka, woda, sól i drożdże. To zaledwie pierwsze pół godziny zwyczajnego dnia gimnazjalisty. Jaś nie robił niczego nadzwyczajnego, a już zdążył zużyć mnóstwo energii oraz wiele różnych surowców. W ciągu całego dnia dzieje się podobnie.. Jeżeli nie będziemy oszczędzać energii i surowców, to może ich w końcu zabraknąć. Dlatego warto ograniczyć ich zużycie? Tekst: Mój świat M. M. Augustyniak zmodyfikowany -Nauczyciel pyta uczniów czy ich poranek wygląda podobnie i o czym powinien pamiętać Jasiu, aby nie marnować energii (pogadanka). Np. gasić światło po wyjściu z pomieszczenia, zakręcać wodę, gotować tylko tyle wody, ile potrzeba, itp. -Nauczyciel uświadamia uczniom, że urządzenia elektryczne stosowane są powszechnie i że do ich zasilenia potrzeba coraz więcej energii elektrycznej. Zwiększające się z roku na rok wytwarzanie i zużywanie energii ma wpływ na środowisko naturalne dlatego powinniśmy racjonalnie i bezpiecznie gospodarować energią elektryczną. -Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi o wskazanie sposobów oszczędzania energii w najbliższym środowisku. I grupa: Sposoby oszczędzania energii w domu. II grupa: Sposoby oszczędzania energii w szkole. III grupa: Sposoby oszczędzania energii w sklepie. -Omówienie wykonanego zadania; prezentacja poszczególnych grup. Uczniowie podają sposoby ograniczenia strat energii. Np. nie używasz? wyłącz! nie zostawiaj ładowarki w gniazdku gotuj tylko tyle wody ile potrzeba wymień żarówki na energooszczędne pranie tylko przy pełnej pralce, itp.
Faza końcowa (podsumowująca) -Nauczyciel podsumowuje lekcję zwracając uwagę na konieczność poszanowania energii. -Wyciągnięcie wniosków. -Nauczyciel kończy lekcję prosząc uczniów o ułożenie zdania z rozsypanki: prąd, i, zdrowo, Ziemi, przyjemnie, Oszczędzać, na, wszędzie, należy, wtedy, będzie., należy Oszczędzać energię należy wszędzie, wtedy na Ziemi przyjemnie i zdrowo będzie. Załącznik nr 1 Odnawialne i nieodnawialne źródła energii Zalety Wady Paliwa kopalne Wykorzystują szeroko dostępne źródła energii, elektrownie zasilane paliwami kopalnymi są tańsze w budowie i eksploatacji od elektrowni jądrowych, zapewniają ludziom zatrudnienie w istniejących miejscach pracy. Do atmosfery usuwane są zanieczyszczenia, które zatruwają środowisko, zwiększają efekt cieplarniany, powodują kwaśne deszcze i stwarzają problemy zdrowotne, źródła energii są nieodnawialne, więc w końcu ulegną wyczerpaniu. Woda Wiatr Czyste, odnawialne źródło energii, małe problemy przy utrzymywaniu i eksploatacji elektrowni wodnych, sztuczne zbiorniki wodne gromadzą wodę, zmniejszając ryzyko powodzi, stwarzają też możliwość wykorzystania terenów dla rekreacji wędkarstwa, wioślarstwa, żeglarstwa. Czyste źródło odnawialnej energii. Zależność od opadów deszczu, problemy związane ze środowiskiem, konieczność zalania dużych obszarów i przesiedlenia ludzi, niszczenie naturalnych siedlisk lądowych dla roślin i zwierząt. Wysokie koszty budowy i utrzymania, efekty środowiskowe ingerencja w krajobraz, nieprzewidywalność wiatr może nie być dostatecznie silny do obracania turbiny akurat wtedy gdy, potrzebny jest prąd elektryczny. Słońce Czyste, stale dostępne źródło energii odnawialnej, nie powstają żadne zanieczyszczenia środowiska. Wysoki koszt instalacji. DO PRZYGOTOWANIA KONSPEKTU WYKORZYSTANO MATERIAŁY POCHODZĄCE Z INTERNETU.