dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii
najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie niskie koszty metoda nieinwazyjna bezpieczeństwo
przezbrzuszna przezpochwowa
RODZAJE diagnostyczna (zachowawcza) interwencyjna (inwazyjna)
wczesny I trymestr wskazania 11 14 hbd rutynowo 18 22 hbd rutynowo 30 32 hbd rutynowo 36 hbd wskazania Zawsze, jeśli trzeba!!!
WCZESNY I TRYMESTR potwierdzenie ciąży lokalizacja ciąży - wewnątrzmaciczna - ektopowa określenie wieku ciążowego ocena żywotności płodu podejrzenie ciąży wielopłodowej podejrzenie współistniejących patologii krwawienie z dróg rodnych
Między 11 +0 a 13 +6 t.c. ocena wieku i żywotności płodu biometria wstępna ocena anatomii płodu ocena ryzyka nieprawidłowości genetycznych
NT (Nuchal Translucency) NB (Nasal Bone)
DV (Ductus Venosus) TR (Tricuspid Regurgitation)
+ ß-HCG oraz PAPP-A
USG 20-22 t.c. MID-TRIMESTER SCAN = ANOMALY SCAN biometria płodu anatomia płodu echokardiografia wykluczenie/potwierdzenie wad rozwojowych lokalizacja łożyska objętość płynu owodniowego
TRZECI TRYMESTR biometria płodu masa ciała płodu położenie płodu dobrostan płodu - badanie metodą Dopplera - profil biofizyczny dojrzałość łożyska objętość płynu owodniowego (AFI Amniotic Fluid Index)
1. Ruchy oddechowe płodu 2. Ruchy płodu 3. Napięcie mięśniowe płodu 4. Płyn owodniowy Maksymalnie 8/8 pkt OBSERWACJA 30 minut Czynność serca płodu (KTG) +2 pkt 10/10 pkt
UA (Umbilical Artery) MCA (Mid Cerebral Artery) DV (Ductus Venosus)
WCZESNY I TRYMESTR sonda przezpochowowa pusty pęcherz moczowy Brak sondy TV badanie przezbrzuszne z pełnym pęcherzem!!!
Między 11 +0 a 13 +6 t.c. sonda przezbrzuszna, ewentualnie TV opróżniony pęcherz moczowy
20 22 t.c. sonda przezbrzuszna pusty pęcherz moczowy TV ocena szyjki macicy
TRZECI TRYMESTR sonda przezbrzuszna pusty pęcherz moczowy TV ocena szyjki macicy
wiek ciąży warunki badania znalezione nieprawidłowości ciąża pojedyncza czy wielopłodowa doświadczenie ultrasonografisty jakość sprzętu ŚREDNI CZAS OKOŁO 15 MINUT
ALARA (As Low As Reasonably Achievable) badanie USG wytwarzające temp 1.5 C powyżej 37 C szkodliwe: przekroczenie temperatury o 4 C przez 5 minut TI (Thermal Index) : MI (Mechanical Index)
ULTRASONOGRAFIA INWAZYJNA
Biopsja kosmówki Chorion villus sampling (CVS) Amniopunkcja Amniocentesis Kordocenteza Laserowa okluzja naczyń łączących w TTTS, TRAP FETO (Fetal Endotracheal Occlusion)
nakłucie kosmówki krzewiastej cel: ocena kariotypu płodu czas: 11 14 t.c. ryzyko utraty ciąży: ~1% powikłania: krwawienie krwiak pozakosmówkowy odpłynięcie płynu owodniowego wady płodu (zwł. kończyn dolnych)
przezbrzuszna przezpochwowa
AMNIOPUNKCJA punkcja jamy owodni cel: ocena kariotypu płodu diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych ocena dojrzałości płodu czas: po 15 tygodniu ciąży ryzyko utraty ciąży: ~1% powikłania: krwawienie krwiak pozakosmówkowy odpłynięcie płynu owodniowego infekcja wewnątrzowodniowa uszkodzenie płodu igłą punkcyjną
przezbrzuszna pozakosmówkowa
nakłucie naczynia pępowinowego ( żyła) cel: ocena kariotypu płodu diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych transfuzja wewnątrzmaciczna (np. ChHP) podawanie leków (np. antyarytmicznych) ocena dobrostanu płodu (ph krwi płodowej) czas: po 20 tygodniu ciąży ryzyko utraty ciąży: ~1.0-1.5% powikłania: krwawienie doowodniowe bradykardia czynność skurczowa macicy uszkodzenie naczynia pępowinowego infekcja wewnątrzowodniowa uszkodzenie płodu igłą punkcyjną
przezłożyskowa - przyczep łożyskowy pępowiny przezowodniowa - przyczep łożyskowy pępowiny - wolna pętla pępowinowa - naczynia wewnatrzwątrobowe - dosercowa
Przezłożyskowa: łożysko na ścianie przedniej łatwa technicznie niskie ryzyko powikłań pozaowodniowa