Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie Olsztyn, dnia stycznia 2011 r. LOL-4101-16-09/2010; P/10/154 Pan Jarosław Matłach Starosta Szczycieński Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie przeprowadziła w Starostwie Powiatowym w Szczytnie ( Starostwo ) kontrolę w zakresie zapewnienia przez organy administracji rządowej i samorządowej w Województwie Warmińsko-Mazurskim dostępu do jezior stanowiących wody publiczne w latach 2007-2010 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 20 grudnia 2010 r., Najwyższa Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Staroście niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, realizację przez Starostwo zadań będących przedmiotem niniejszej kontroli. Podstawą sformułowania tej oceny było prawidłowe przygotowanie organizacyjne Starostwa do wykonywania przypisanych Staroście, na mocy obowiązujących przepisów, zadań dotyczących ustalania linii brzegu jezior, a także prawidłowe zorganizowanie systemu przyjmowania oraz rozpatrywania skarg i wniosków. Stwierdzone uchybienie dotyczyło natomiast przekroczenia terminu przekazania skargi na ograniczanie dostępu do wód publicznych organowi właściwemu do jej rozpatrzenia. 1. W regulaminie organizacyjnym Starostwa, zadania wynikające z ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne 2, związane z wydawaniem decyzji administracyjnych ustalających linię brzegu jezior (art. 15 i 15 b tej ustawy), przypisano Wydziałowi Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska, a ich realizację, na podstawie przyjętych zakresów czynności, 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm. 2 Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm. ul. Artyleryjska 3e, 10-165 Olsztyn tel.: 89 678 82 00, fax: 89 678 82 30, e-mail: LOL@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr. poczt. P-69, 10-950 Olsztyn
powierzono dwóm pracownikom tego wydziału. Stosownie do wymogów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji, przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków 3, regulamin organizacyjny określał również procedurę ewidencjonowania oraz rozpatrywania skarg i wniosków, a przyjęte w Starostwie rozwiązania organizacyjne pozwalały na prawidłową realizację zadań w tym zakresie. 2. Ustalono, że w okresie objętym kontrolą do Starostwa nie wpłynął żaden wniosek o wydanie decyzji ustalającej przebieg linii brzegu jezior, w związku z czym nie były one wydawane (decyzji takich Starosta nie wydawał również z urzędu i w okresie tym nie przeprowadzał modernizacji ewidencji gruntów i budynków w zakresie ustalania przebiegu granic wód publicznych, w tym jezior). 3. W okresie objętym kontrolą do Starostwa wpłynęła jedna skarga (Stowarzyszenia Eko Działkowcy z Trelkówka) w sprawie ograniczania dostępu do jeziora Sasek Wielki, gm. Szczytno, przez właściciela działki przyległej [...] 4 oraz nielegalnego wybudowania przez niego pomostu (jezioro w zarządzie Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego). Skarga wskazywała również na utrudnianie dostępu do ww. jeziora przez właścicieli innych działek położonych w granicach obrębu geodezyjnego Trelkówko Nr 15. Ustalono, że skarga ta została rozpatrzona zgodnie z ustawą z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 5 ( Kpa ) oraz regulaminem organizacyjnym, gdyż pracownicy Starostwa podjęli czynności zmierzające do wyjaśnienia sprawy, polegające na przeprowadzeniu wizji lokalnej w terenie, a o ustaleniach oględzin terminowo powiadomiono skarżącego (oględziny te nie potwierdziły utrudniania dostępu do jeziora). Przeprowadzone w kwietniu 2010 r. oględziny oraz podjęte w ich następstwie czynności wyjaśniające potwierdziły natomiast wybudowanie ww. pomostu bez pozwolenia wodnoprawnego. Wskazać należy, że działania pracowników Urzędu, po stwierdzeniu ww. faktu, ograniczyły się jedynie do poinformowania właścicieli ww. działki o sposobie ewentualnego zalegalizowania przedmiotowego urządzenia wodnego. Nie skorzystano natomiast z możliwości powiadomienia właściwych organów o podejrzeniu popełnienia wykroczenia z art. 192 ust. 1 ustawy Prawo wodne, w związku z wykonaniem urządzenia wodnego bez wymaganego pozwolenia wodno-prawnego. Do dnia 16.12.2010 r. właściciele ww. pomostu 3 Dz. U. Nr 5 poz. 46. 4 Tajemnica ustawowo chroniona art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji 5 Dz. U. z 2000 r., Nr 98 poz. 1071 ze zm. - 2 -
nie złożyli dokumentacji niezbędnej do jego zalegalizowania ani nie poinformowali o jego rozebraniu, a Starostwo nie podejmowało w tej kwestii żadnych innych działań. Wskazać należy również, iż skarga ta, w części dotyczącej grodzeń na obszarze obrębu Trelkówko Nr 15, została przekazana organowi właściwemu, tj. Wójtowi Gminy Szczytno, 10 dni po terminie określonym w art. 231 Kpa, który stanowi, że jeżeli organ, który otrzymał skargę nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni, przekazać ją właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego, albo wskazać mu właściwy organ (czynności przeprowadzone przez pracowników Urzędu Gminy nie potwierdziły zarzutów zawartych w skardze). 4. W toku kontroli przeprowadzono oględziny brzegów jeziora Kalwa (działka nr 376/1 w trwałym zarządzie Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego) w miejscowości Michałki, Gm. Pasym (na wysokości 19 nieruchomości przyległych o nr: [...] 6 ) oraz Brajnickiego (działka nr 112 w trwałym zarządzie Marszałka Województwa Warmińsko- Mazurskiego) w miejscowości Brajniki, Gm. Jedwabno (na wysokości 14 nieruchomości przyległych o nr: [...] 7 ). Oględziny wykazały, że na wysokości ww. nieruchomości faktyczny przebieg linii brzegowej był odmienny od przyjętego w ewidencji gruntów i budynków, w której linia ta przebiegała w oparciu o granicę ewidencyjną działek (faktycznie przebiegała ona natomiast wewnątrz działek Skarbu Państwa w odległości nawet do 58 m od ich granicy). I tak: w miejscowości Michałki linia brzegowa jeziora Kalwa, na wysokości 19 nieruchomości przyległych, oddalona była od granicy ewidencyjnej jeziora z działkami przyległymi, w głąb działki Skarbu Państwa od 0,0 m (miejscowo na wysokości działek o [...] 8 ) do 10 m (na wysokości działki o [...] 9 ). Ustalona w ten sposób rozbieżność pomiędzy linią brzegową, a granicą działki jeziora dotyczyła łącznie 2.119 m 2 powierzchni gruntu stałego (nie pokrytego wodą), który był użytkowany wraz z działkami przyległymi; w miejscowości Brajniki linia brzegowa jeziora Brajnickiego, na wysokości 14 nieruchomości przyległych, oddalona była od granicy ewidencyjnej jeziora z działkami przyległymi, w głąb działki Skarbu Państwa od 0,0 m (miejscowo na 6 Tajemnica ustawowo chroniona art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji 7 jw. 8 jw. 9 jw. - 3 -
wysokości działki o [...] 10 ) do 58 m (na wysokości działki o [...] 11 ). Dotyczyło to łącznie 16.757 m 2 powierzchni gruntu stałego (nie pokrytego wodą), który był użytkowany wraz z działkami przyległymi. Zgodnie z 44 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków 12, do zadań Starosty związanych z prowadzeniem ewidencji gruntów i budynków należy m.in. utrzymanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań, w uzgodnieniu z Marszałkiem Województwa, w celu zapewnienia aktualności operatu ewidencyjnego w zakresie rodzajów użytków gruntowych działek Skarbu Państwa stanowiących jeziora Kalwa i Brajnickie na wysokości ww. nieruchomości przyległych. 2. Przekazywanie skarg organom właściwym do ich rozpatrzenia w terminie określonym w Kpa. 3. Podjęcie działań wobec właścicieli ww. działki [...] 13 nad jez. Sasek Wielki w celu uregulowania kwestii, wybudowanego bez wymaganego pozwolenia, pomostu. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, stosownie do art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje od Pana Starosty w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach na rzecz ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Staroście prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Olsztynie umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag oraz wniosków zawartych w tym wystąpieniu. 10 jw. 11 jw. 12 Dz. U. Nr 38 poz. 454. 13 Tajemnica ustawowo chroniona art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji - 4 -
W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. - 5 -