Literka.pl Reakcje hydrolizy soli Data dodania: 2006-05-18 12:40:00 Scenariusz leckji chemi dla uczniów klasy 1 liceum ogólnokształcącego przeprowadzonej w ramach zewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły. SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII W KLASIE PIERWSZEJ LO. I. TEMAT LEKCJI: Reakcje hydrolizy soli. II. ZAŁOŻENIA METODYCZNE: 1. Cele edukacyjne: Ø Cel dydaktyczny wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów wodnych roztworów soli; uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji i hydrolizy Ø Cel wychowawczy kształtowanie umiejętności pracy w grupie; rozwijanie dociekliwości i precyzji podczas pracy doświadczalnej i teoretycznej; mobilizowanie do analitycznego podejścia do problemu. 1. Cele operacyjne: Po lekcji uczeń powinien: znać istotę reakcji hydrolizy; zapisywać równania reakcji w formie jonowej; przewidywać odczyn wodnego roztworu soli rozpuszczalnej; porównać rolę wody w procesie dysocjacji i hydrolizy. 1. Metody pracy: podająca, problemowa, praktyczna.
1. Środki dydaktyczne: Kolby, wskaźniki kwasowo zasadowe, roztwory wodne soli: ZnCl2, K2CO3, CH3COONH4, foliogramy, rzutnik pisma. III. PRZEBIEG LEKCJI: 1. Część nawiązująca: Przypomnienie: Procesu dysocjacji kwasów i zasad; Barwy wskaźników w zależności od środowiska; Podziału elektrolitów ze względu na ich moc. 1. Część właściwa: Postawienie problemu: Jaki odczyn będą miały wodne roztwory soli? Hipoteza uczniów: odczyn obojętny. Uzasadnienie: w skład soli nie wchodzą ani jony H+, ani OH-. Rozwiązanie problemu następuje po wykonaniu przez uczniów doświadczeń. Uczniowie podzieleni na trzy grupy wykonują doświadczenia polegające na zbadaniu odczynu wodnych roztworów soli za pomocą wskaźników kwasowo zasadowych według przygotowanych instrukcji. Przedstawiają poczynione obserwacje i wyciągnięte z nich wnioski. GRUPA I: badanie odczynu wodnego roztworu ZnCl2.(odczyn kwasowy) GRUPA II: badanie odczynu wodnego roztworu K2CO3. (odczyn zasadowy)
GRUPA III: badanie odczynu wodnego roztworu CH3COONH4 (odczyn obojętny), NAUCZYCIEL: badanie odczynu wodnego roztworu NaCl (odczyn obojętny). Wyjaśnienie problemu następuje z wykorzystaniem przygotowanych foliogramów. Uogólnienie: Reakcję jonów soli z wodą nazywamy hydrolizą. Hydrolizie ulegają tylko te sole, których jony mają zdolność przyjmowania lub oddawania protonów w środowisku wodnym. Do soli tego typu należą sole słabych kwasów i mocnych zasad, słabych zasad i mocnych kwasów oraz słabych kwasów i słabych zasad. Sole mocnych kwasów i mocnych zasad nie hydrolizują, ich jony w środowisku wodnym nie przyjmują i nie oddają protonów. Ćwiczenie: Uczniowie otrzymują karteczki z wzorami soli. Na tablicy umieszczona jest plansza z tabelą porządkującą sole ze względu na rodzaj reakcji hydrolizy. Polecenie: podane wzory soli przyporządkuj do odpowiedniej grupy uzasadniając swój wybór odpowiednimi równaniami rekcji hydrolizy. 1. Rekapitulacja: Hydrolizie ulegają: sole mocnych kwasów i słabych zasad, wykazując odczyn kwasowy; sole słabych kwasów i mocnych zasad, wykazując odczyn zasadowy; sole słabych kwasów i słabych zasad, wykazując odczyn obojętny. Rola wody w reakcjach dysocjacji i hydrolizy. Przedstawienie przez uczniów mechanizmu reakcji dysocjacji i hydrolizy oraz wyjaśnienie różnic. Reakcja zobojętnienia Kwas + zasada sól + woda Reakcja hydrolizy Przykłady wykorzystania procesu hydrolizy w życiu codziennym.
środki uprawy roślin lekarstwa na zgagę. Ocena pracy uczniów. Praca domowa: 1.Określ, które z podanych soli ulegają hydrolizie, zapisz dla nich cząsteczkowe i jonowe równania reakcji hydrolizy: a) K2SO4, SnCl2, CH3COONa b)cacl2, NH4Cl, (CH3COO)2Pb c)pbs, CaS, NH4NO2 2. Wyjaśnij, dlaczego podczas rozpuszczania w wodzie altacetu (leku stosowanego do przygotowywania okładów) następuje wytrącanie się kłaczkowatego osadu. Głównym składnikiem altacetu jest octan glinu. (materiały do ćwiczeń uczniowskich) DOŚWIADCZENIE Zbadaj odczyn wodnego roztworu otrzymanej soli za pomocą papierka uniwersalnego, następnie dodaj kilka kropli wskaźnika. Zanotuj obserwacje i wyciągnij wnioski. Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 ZnCl2 K2CO3 NH4CH3COO NaCH3COO K2SO4 FeCl3 Al2(SO4)3 Na2S Al2S3 (NH4)2CO3 KCl Ba(NO3)2 (przykładowy foliogram)
Sól mocnego kwasu H2SO4 i słabej zasady Cu(OH)2 CuSO4 W roztworze wodnym sól dysocjuje: H2O CuSO4 Cu2+ + SO42 mocny elektrolit jony reagują z wodą: Cu2+ + SO42- + H2O CuOH+ + HSO4 CuOH+ + OH- Cu(OH)2 + H+ Powstały nadmiar jonów H+ powoduje odczyn kwasowy roztworu. Jest to hydroliza kationowa, bo reakcji ulegają kationy. Opracowała: mgr Renata Langier Literka.pl Literka.pl