Anatomia Funkcjonalna mgr Maciej Wojtkowski
Budowa i ruch stawów Zakres Wiedzy Budowa i działanie mięśni Topografia, przyczepy i funkcje mięśni Powięź i taśmy mięśniowo powięziowe Ćwiczenia siłowe i rozciągające dla mięśni taśm mięśniowo-powięziowych
Zaliczenie przedmiotu Termin 1 na ostatnim wykładzie, test 10 pytań Termin 2 zaliczenie na platformie test 50 pytań
Ruch ciała Płaszczyzna Strzałkowa Czołowa poprzeczna Oś Strzałkowa pionowa Poprzeczna Zgięcie wyprost Odwiedzenie przywiedzenie Rotacje (odwiedzenie i przywiedzenie horyzontalne)
Budowa i ruch stawów Czym jest staw? Jakie kości tworzą staw? Jaki to rodzaj stawu? Jakie ruchy w nim zachodzą?
Kończyna dolna i miednica
Stawy kończyny dolnej i miednicy Stawy stopy Stawy skokowe Połączenia kości goleni Staw kolanowy i rzepkowo-udowy Staw biodrowy Staw krzyżowo-biodrowy
Stawy stopy 26 kości i 33 stawy Stawy palców Międzypaliczkowe Śródstopno-paliczkowe Staw stępowo-śródstopny (Lisfranca) Stawy stępu (kości łódkowata, sześcienna, 3 kości kliniowate) Staw poprzeczny stępu (Choparta) STAWY SKOKOWE
Stawy skokowe Staw skokowy górny (skokowo-goleniowy) Staw złożony, zawiasowy (1 oś) Zgięcie/wyprost Staw skokowy dolny (skokowo-piętowołódkowaty) Złożony (1oś) Inwersja/ewersja
Połączenie kości goleni Staw piszczelowo strzałkowy (góra) Błona między kostna (na całej długości) Więzozrost piszczelowo-strzałkowy (dół)
Staw kolanowy Połączenie kość udowa/piszczel + rzepka (trzeszczka) Największy staw Staw zawiasowy + (zawiasowo obrotowy) (2 osie) Zgięcie/wyprost Rotacje zgięte kolano
Staw kolanowy - stabilność Łąkotki boczna i przyśrodkowa dopasowanie powierzchni stawowych Więzadła poboczne hamowanie ruchów bocznych Więzadła krzyżowe hamowanie ruchów przódtył
Staw biodrowy Połączenie kości udowej i miednicznej (kulszowa, łonowa, biodrowa) Staw kulisto-panewkowy Wieloosiowy Zgięcie-wyprost, przywiedzenie-odwiedzenie, rotacja zewnętrzna-rotacja wewnętrzna
Staw krzyżowo-biodrowy Połączenie kości biodrowej i krzyżowej Staw płaski Niewielka ruchomość (6-8st)
Mięśnie Rodzaje mięśni Szkieletowe Gładkie M sercowy Rodzaje mięśni poprzecznie prążkowanych: Pierzaste (np. międzykostne, glistowate) Półpierzaste (np. piszczelowy tylni, strzałkowy krótki) Płaskie (np. mm brzucha) Wrzecionowate (np. mięsień dwugłowy ramienia, mięśnie pośladkowe)
Rodzaje włókien mięśniowych mm szkieletowych Wolnokurczliwe TypI (czerwone) Duża ilość białka mioglobiny (magazyn tlenu), mniejsza średnica, gęsto unaczynione, przemiany tlenowe lekki i umiarkowany wysiłek Szybkokurczliwe Typ II(białe) Typ II A tlenowobeztlenowe Typ II B beztlenowe Słabounaczynione Krótki wysiłek - Trening ciężarowy, sprint
Mechanika pracy mięśni jednostawowe skurcz tego mięśnia powoduje ruch wyłącznie w jednym stawie. (obszerny boczny, przywodziciel długi) Dwustawowe skurcz tego mięśnia powoduje ruch w dwóch stawach. (dwugłowy, prosty uda)
Praca mięśni Rodzaje skurczów mięśni Izotoniczny zmiana długości mięśnia, stałe napięcie mięśniowe Izometryczny zwiększenie napięcia mięśnia, stała długość Auksotoniczny zmiana długości mięśnia i wzrost napięcia (koncentryczny, lub ekscentryczny) Fazy ruchu Koncentryczna (zbliżanie przyczepów mięśniowych) budowa siły, mniejsze obciążenie, mniej uszkodzeń, szybsza regeneracja Ekscentryczna (oddalanie przyczepów) większe obciążenie (do 120%), dłuższa regeneracja, większy wzrost siły (uszkodzenieodbudowa), dłuższa regeneracja Izometryczna (utrzymanie pozycji) odbudowa siły po urazie, stabilizacja
Mięśnie powierzchowne kończyny dolnej Trójgłowy łydki Mięśnie strzałkowe Piszczelowy przedni Czworogłowy uda Krawiecki Kulszowo-goleniowe Pośladkowy wielki Naprężacz powięzi szerokiej
Trójgłowy łydki Kompleks 2 mięśni zakończonych ścięgnem achillesa Wspólny przyczep dalszy: guz piętowy Przyczepy bliższe Brzuchaty dwie głowy przyczepiające się powyżej kłykcia bocznego i przyśrodkowego (powierzchnia podkolanowa) Płaszczkowaty głowa strzałki i powierzchnia tylna strzałki i piszczeli Funkcja Jako całość zgięcie podeszwowe, odwrócenie i przywiedzenie stopy Mięsień brzuchaty zgięcie kolana i rotacje (M. podeszwowy PP powyżej kłykcia bocznego PK przyśrodkowa część guza piętowego)
Mięśnie strzałkowe Boczna część podudzia Strzałkowy długi przyczepy Bliższy kłykieć boczny piszczeli, głowastrzałki Dalszy kość klinowata przyśrodkowa i 1 k. śródstopia Strzałkowy krótki przyczepy Bliższy środkowa część powierzchni bocznej strzałki Dalszy guzowatość 5 kościśródstopia Funkcja zgięcie podeszwowe stopy, nawracanie, odwiedzenie
Mięsień piszczelowy przedni Przyczep bliższy kłykieć boczny, powierzchnia boczna piszczeli Przyczep dalszy kość klinowata przyśrodkowa, podstawa 1. kości śródstopia Funkcja ZGIĘCIE GRZBIETOWE, odwracanie stopy
Mięsień czworogłowy 4 głowy: prosty uda, obszerny boczny, obszerny pośrodkowy, obszerny przyśrodkowy Przyczepy bliższe Prosty uda - Kolec biodrowy przedni dolny Mięśnie obszerne przyczepiają się do trzonu k. udowej Przyczep końcowy Przechodzą szerokim ścięgnem przez rzepkę i przyczepiają do guzowatości piszczelowej Funkcja WYPROST STAWU KOLANOWEGO, zgięcie stawu biodrowego (głowa prosta) unoszenie uda 2st
Mięsień krawiecki Przyczep bliższy Kolec biodrowy przedni górny Przyczep dalszy gęsia stopa Funkcja ZGIĘCIE STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, zakładanie nogi na nogę 2st
Mięśnie kulszowo-goleniowe Zespół 3 mięśni, wspólny przyczep bliższy guz kulszowy Dwugłowy przyczep dalszy głowa strzałki Głowa krótka dwugłowego Przyczep bliższy - kresa chropawa Półścięgnisty przyczep dalszy gęsia stopa PÓŁBŁONIASTY przyczep dalszy kłykieć przyśrodkowy piszczeli Funkcja Wyprost stawu biodrowego (przywodzenie), zgięcie stawu kolanowego (rotacje) 2st
Mięsień smukły Należy do grupy przywodzicieli Przyczep bliższy gałąź kości łonowej i kulszowej Przyczep dalszy gęsia stopa Funkcja przywodzenie biodra (proste kolano), zgięcie kolana 2st
Mięsień pośladkowy wielki Przyczep bliższy powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej, brzeg boczny k. krzyżowej i guzicznej Przyczep dalszy guzowatość pośladkowa kości udowej, pasmo biodrowo- piszczelowe Funkcja wyprost stawu biodrowego, utrzymywanie pionowej postawy, rotacja zewnętrzna (odwiedzenie) 2st?
Mięsień naprężacz powięzi szerokiej Przyczep bliższy kolec biodrowy przedni górny Przyczep dalszy przechodzi w pasmo biodrowo piszczelowe i kończy się na kłykciu bocznym piszczeli Funkcja stabilizacja stawu kolanowego i pionowej pozycji ciała, odwiedzenie i rotacja wewnętrzna, (zgięcie kolana) 2st
Pozostałe mięśnie kończyny dolnej i miednicy Mięśnie stopy Głębokie mięśnie podudzia Przywodziciele Małe mięśnie pośladkowe Rotatory stawu biodrowego Mięsień biodrowy i lędźwiowy
Miednica Ruchy pomiędzy miednicą a udem: Przodopochylenie Zginacze biodra (czwrogłowy, NPS, biodrowolędźwiowy, przednie przywodziciele) Tyłopochylenie Prostowniki biodra (mm pośladowe, kulszowogoleniowe, krótkie rotatory biodra, tylne przywodziciele)
Mięsień biodrowo-lędźwiowy (biodrowy i lędźwiowy) Lędźwiowy większy PP- trzony kręgów Th12, L1-L7, PK krętarz mniejszy kości udowej Lędźwiowy mniejszy PP Trzony Th12-L1, PK- powięź biodrowa, wyniosłość biodrowo-łonowa Biodrowy PP powierzchnia dołu biodrowego, PK krętarzmniejszy Funkcja ZGIĘCIE STAWU BIODROWEGO (unoszenie uda), Przywodzenie, rotacja zewnętrzna. przodopochylenie miednicy lub tyłopochylenie miednicy
Pośladkowy średni i mały Pośladkowy średni PP- powierzchnia pośladkowa kości biodrowej, PK powierzchnia boczna krętarzawiększego Pośladkowy mały PP powierzchnia pośladkowa kości biodrowej, PK przednia powierzchnia krętarzawiększego Funkcja ODWODZENIE, części przednie zginają udo i rotują do wewnątrz, części tylne prostują i rotują na zewnątrz Mięśnie niezbędne do prawidłowego chodzenia/biegania
M. gruszkowaty Przyczep początkowy powierzchnia miedniczna k krzyżowej - otwory krzyżowe 2-4 Przyczep końcowy krętarz większy Funkcja Rotacja zewnętrzna, odwodzenie, prostowanie uda, TYŁOPOCHYLENIE miednicy
Przywodziciele Grupa 5 mięśni (lub 6) przyśrodkowej strony uda Grzebieniowy PP grzebień kości łonowej, guzek k łonowej, PK kresa grzebieniowa kości udowej (poniżej krętarza mniejszego), F przywodzenie, zgięcie rotacjazewnętrzna Smukły Przywodziciel długi PP poniżej guzka łonowego, PK kresa chropawa, F przywodzenie, zgięcie, rotacja zewnętrzna Przywodziciel krótki PP dolna gałąź łonowa, PK kresa chropawa, F - Zgięcie, rotacjazewnętrzna Przywodziciel wielki (+przywodziciel najmniejszy) PP gałąź dolna łonowa, gałąź kulszowa, guz kulszowy, PK guzek przywodziciela (powyżej nadkłykcia przyśrodkowego k udowej, F PRZYWODZENIE, rotacja zewnętrzna, WYPROST stawu biodrowego (2msc), Połączenie ścięgniste z m. obszernym przyśrodkowym Funkcja przywodzicieli utrzymywanie równowagi
Głębokie mięśnie podudzia Prostownik długi palców (m. strzałkowy trzeci) PP kłykieć boczny, głowa strzałki PK rozcięgna grzbietowe palców 2-5, F prostowanie palucha Prostownik długi palucha PP pow. Przyśrodkowa strzałki PK podstawa paliczka dalszego palucha, F - zgięcie grzbietowe, nawracanie stopy Zginacz długi palców PP powierzchnia tylna piszczeli, PK paliczki dalsze 2-5 palca Piszczelowy tylny PP powierzchnia tylna piszczeli i strzałki, PK kość klinowata, łódkowata + ścięgna do kości śródstopia 2-4 Zginacz długi palucha PP powierzchnia tylna strzałki, PK paliczek dalszy palucha Funkcja zgięcie podeszwowe (stawanie na palce), odwracanie i przywodzenie stopy, wzmacnianie sklepienia stopy M. podkolanowy PP Nadkłykieć boczny k udowej, PK powierzchnia tylna piszczeli, F odblokowuje staw kolanowy
Krótkie mięśnie stopy Funkcja usztywnienie łuków stopy (praca statyczna) Mięśnie grzbietu stopy Prostownik krótki palców Prostownik krótki palucha Mięśnie podeszwy Przyśrodkowe Odwodziciel palucha Zginacz krótkipalucha Przywodziciel palucha Boczne Odwodziciel palca małego Zginacz krótki palca małego Pośrednie Zginacz krótki palców Czworoboczny podeszwy Mmglistowate Mmmiędzykostne
Rotatory stawu biodrowego - funkcje Zasłaniacz wewnętrzny Mm bliźniacze górne i dolne Czworoboczny uda Zasłaniacz zewnętrzny Funkcja - przywodzenie, rotacja zewnętrzna, prostowanie uda
Kończyna górna i obręcz barkowa
Funkcja kończyny górnej Chwytanie (chwyt młotkowy, pęsetowy, trójpalcowy) Podnoszenie Pchanie
Ruchy obręczy i ramienia Staw ramienny Zgięcie/wyprost Przywiedzenie/odwiedzenie Przywiedzenie/odwiedzenie horyzontalne Rotacje wewnętrzna/zewnętrzna Łokieć zgięcie/wysprost Rotacje nawracanie/odrwacanie Nadgarstek Zgięcie/wyprost Przywodzenie łokciowe/promieniowe Palce Zgięcie/wyprost Zgięcia boczne Kciuk Zgięcie/wyprost Nawracanie/odwracanie
Stawy kończyny górnej i obręczy barkowej Połączenia obręczy barkowej Staw ramienny Staw łokciowy Połączenia kości przedramienia Staw promieniowo nadgarstkowy Stawy ręki
Budowa i ruch stawów Jakie kości tworzą staw? Jaki to rodzaj stawu? Jakie ruchy w nim zachodzą?
Stawy obręczy barkowej Połączenie mostek obojczyk - łopatka Staw mostkowo obojczykowy Różnice w budowie pow. stawowych Staw barkowo obojczykowy Wzmocnienie stawów Więzadła połączenie dwóch kości Więzozrosty więzadła łączące jedną kość stawy funkcjonalnie podobne do kulistych - wieloosiowe
Staw ramienny Łopatka kość ramienna Staw kulisty wolny (wieloosiowy) Stabilność stawu ramiennego Kostna obrąbek stawowy Więzadłowa mięsniowa
Staw łokciowy Połączenie kości ramiennej, promieniowej i łokciowej Staw złożony 3 połączone stawy ramienno łokciowy Staw zawiasowy, 1 oś ruchu ramienno promieniowy Staw kulisty, TYLKO 2 rodzaje ruchów Promieniowo łokciowy (bliższy) Staw obrotowy 1 oś ruchu
Staw łokciowy ruch i stabilność Zgięcie wyprost Rotacje nawracanie i odwracanie Największa stabilność stawu pod kątem 90 stopni Głowa kości promieniowej styka się z główką kości ramiennej
Połączenie przedramienia Stawy sprzężone (obrotowe): Staw promieniowo łokciowy bliższy (częśćstawu łokciowego) Staw promieniowo łokciowy dalszy Błona międzykostna Łączy kości promieniową i łokciową na prawie całej długości Ruch odwracanie i nawracanie współpraca ze stawem ramiennym przy wyprostowanym łokciu
Kości ręki 8 kości nadgarstka szeregu bliższy, od strony promieniowej: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata. Szereg dalszy: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata 5 kości śródręcza Paliczki placów 2-5 bliższy, środkowy, dalszy, Paliczki kciuka bliższy i dalszy
Stawy ręki Promieniowo-nadgarstkowy elipsoidalny Staw śródnadgarstkowy Połączenia stawowe kości nadgarstka Stawy międzynadgarstkowe Szeregu bliższego i dalszego Stawy nadgarstkowo-śródręczne (palców i kciuka) Międzyśródręczne
Stawy palców Śródręczno-paliczkowe (palców 2-5 i kciuka) Stawy między paliczkowe palców 2-5 Bliższy i dalszy Staw międzypaliczkowy kciuka
Ruchy nadgarstka (rotacje stawy promieniowołokciowe+ramienny) Zgięcie dłoniowe i grzbietowe - (promieniowonadgarstkowy) Odwiedzenie łokciowe i promieniowe Obwodzenie kombinacja ruchów zgięcia i odwodzenia
Ruchy śródręcza i palców Stawy śródręcza i nadgarstkowo śródręczne niewielka ruchomość Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka odwodzenie i przywodzenie Stawy paliczków zawiasowe Ruchy zgięcia i wyprostu
Mięśnie kończyny górnej i obręczy barkowej Mięśnie grzbietu powierzchowne (kolcowo ramienne) Mięśnie piersiowe Mięśnie barku (łączą obręcz z k ramienną) Mięśnie ramienia 1. Grupa tylna (prostownikiłokcia) 2. Grupa przednia (zginaczełokcia) Mięśnie przedramienia 1. Grupa przednia (zginacze nadgarstka powierzchowne i głębokie) 2. Grupa boczna 3. Grupa tylna (powierzchowna igłęboka)
Mięśnie powierzchowne grzebietu Czworoboczny Najszerszy grzbietu Równoległoboczny Dźwigacz łopatki
Mm czworoboczny PP okolica podpotyliczna czaszki, wyrostki kolczyste C7, Th1-Th12 PK Koniec barkowy obojczyka, grzebień łopatki Funkcja w zależności od aktonu: Unoszenie/opuszczanie barku Cofaniebarków (Cofaniegłowy)
Najszerszy grzbietu PP Wyrostki kolczyste Th7-Th12, L1-L5, grzebień biodrowy, pow. Zew dolnych żeber, kąt dolny łopatki PK grzebieńguzka mniejszego Funkcja: Opuszczenie ramienia Przywodzenie do tyłu rotacja wewnętrzna
Równoległoboczny PP Wyrostki kolczyste C7-Th4 PK brzeg przyśrodkowy łopatki Funkcja: unoszenie łopatki, ruch łopatek do środka
Dźwigacz łopatki PP wyrostki poprzeczne C1-C4 PK brzeg przyśrodkowy łopatki Funkcja: unoszenie łopatki, ruch łopatek do środka (współpracuje z górnym aktonem czworobocznego)
Piersiowy większy Piersiowy mniejszy Podobojczykowy Zębaty przedni Mięśnie piersiowe
Piersiowy większy PP obojczyk, przednia pow. Mostka i żeber PK grzebień guzka większego Funkcja: ruch do przodu i przyśrodkowo + rotacja wewnętrzna
Piersiowy mniejszy PP Przednia powierzchnia żeber 3-5 PK wyrostek kruczy łopatki Funkcja: Obniżanie obręczy i pociąganie przyśrodkowo
podobojczykowy Miejsce pod obojczykiem, wzdłuż jego osi PP 1 żebro PK -obojczyk Funkcja: pociąga obojczyk w dół i do przodu
Zębaty przedni PP 10 części, przyczepionych do 9 żeber PK brzeg przyśrodkowy łopatki Funkcja: Obniża bark i przesuwa do przodu
Mięśnie barku 6 mięśni barku - Połączenie obręczy barkowej i kości ramiennej Naramienny Nadgrzebieniowy Podgrzebieniowy Obły mniejszy Obły większy Podłopatkowy
Naramienny PP koniec barkowy obojczyka, grzebień i wyrostek barkowy łopatki PK guzowatość kości ramiennej Funkcja (3 aktony) Przedni - Przywodzenie do przodu + rotacja wewnętrzna Środkowy - Odwodzenie (do poziomu!) Tylny - Przywodzenie do tyłu + rotacja zewnętrzna
Nadgrzebieniowy PP - dół nadgrzebieniowy łopatki PK guzek większy kości ramiennej Funkcja: Odwodzenie (rotacja zewnętrzna)
Podgrzebieniowy PP Dół podgrzebieniowy łopatki PK guzek większy k ramiennej (Jw) Funkcja Rotacja zewnętrzna
Obły mniejszy PP brzeg boczny łopatki PK guzek większy kości ramiennej (jw) Funkcja: Rotacja zewnętrzna
Obły większy PP Kąt dolny łopatki PK guzek większy (jw.) Funkcja: Przywodzenie ramienia, opuszczenie ramienia Przywodzenie do tyłu + rotacja WEWNĘTRZNA
Podłopatkowy PP powierzchnia żebrowa łopatki PK guzek MNIEJSZY Funkcja: Rotacja WEWNĘTRZNA i przywodzenie
1. M Nadgrzebieniowy 2. M Podgrzebieniowy 3. M Podłopatkowy 4. Obły mniejszy Stożek rotatorów Funkcja: Stabilizacja głowy kości ramiennej Odwodzenie i rotacje
Mięśnie ramienia grupa przednia Mięsień dwugłowy ramienia Mięsień kruczo ramienny Mięsień ramienny
Mięsień dwugłowy ramienia PP: Głowa długa obrąbek stawowy, guzek nadpanewkowy Głowa krótka wyrostek kruczy łopatki PK guzowatość kości promieniowej 2st Funkcja: Zgięcie łokcia i odwracanie Unoszenie ramienia w przód [odwiedzenie, rotacja wewnętrzna (gł długa), przywodzenie (głowakrótka)]
M kruczo ramienny PP wyrostek kruczy łopatki PK powierzchnia kości ramiennej Funkcja: Zgięcie i przywodzenie ramienia
Mięsień ramienny PP - Powierzchnia przednia kości udowej PK guzowatość kości łokciowej Funkcja: Zgięcie w stawie łokciowym
Grupa tylna ramienia Trójgłowy PP: Głowa długa - guzek podpanewkowy łopatki (2st) Głowa boczna i przyśrodkowa powierzchnia tylna kości ramiennej PK wyrostek łokciowy kości łokciowej Funkcja Wyprost stawu łokciowego Wyprost i przywodzenie stawu ramiennego (głowa długa)
Mięśnie przedramienia Grupa przednia (dłoniowa) Grupa tylna (grzbietowa) Grupa boczna (promieniowa)
Grupa przednia przedramienia Głównie zginacze nadgarstka Większa siła od pozostałych grup (funkcja chwytna ramienia) 8 mięśni 4 warstwy
Grupa przednia przedramienia - warstwy 1. Warstwa powierzchowna PP nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej Nawrotny obły, zginacz promieniowy nadgarstka, dłoniowy długi*, zginacz łokciowy nadgarstka 2. Zginacz powierzchowny palców 3. Zginacz głęboki palców i zginacz długi kciuka 4. Nawrotny czworoboczny
Grupa boczna przedramienia PP nadkłykieć boczny k ramiennej 4 mięśnie Ramienno-promieniowy (silny zginacz nadgarstka) Prostownik promieniowy długi nadgarstka Prostownik promieniowy krótki nadgarstka Odwracacz
Grupa tylna przedramienia Grupa głównie prostowników nadgarstka i palców 7 mięśni - 2 warstwy: Warstwa powierzchowna (3 mięśnie) PP: nadkłykieć boczny Warstwa głęboka (4 mięśnie)-
Grupa tylna przedramienia - mięśnie Warstwa powierzchowna: Prostownik palców Prostownik palca małego Prostownik łokciowy nadgarstka Warstwa głęboka Odwodziciel długi kciuka Prostownik krótki kciuka Prostownik długi kciuka Prostownik wskaziciela
Mięśnie krótkie ręki Mięśnie kłębu mięśnie kłębu palca małego (kłębika) Mięśnie środkowe dłoni
Ruchy ręki Palce Zgięcie/wyprost(stawy międzypaliczkowe i paliczkowo- śródręczne) Zgięcia boczne (paliczkowo śródręczne) Kciuk Zgięcie/wyprost Przywodzenie/odwodzenie Odwracanie/nawracanie Brak rotacji!! Obwodzenie
Funkcja: ruchy kciuka Mięśnie kłębu Odwodziciel krótki kciuka (odwodzenie) Przeciwstawiacz kciuka (przywodzenie do dłoni) Przywodziciel kciuka (przywodzenie do palca 2)
Mięśnie kłębika Funkcja: ruch palca małego Dłoniowy krótki Odwodziciel palca małego Zginacz krótki palca małego Przeciwstawiacz palca małego
Mięśnie środkowe dłoni Funkcja: Ruchy palców 2-5 Mm glistowate Mm międzykostne
Kręgosłup i klatka piersiowa
Budowa kręgosłupa Pionowy maszt zbudowany z kręgów zmniejszających się ku górze 5 odcinków kręgosłupa: Szyjny (C1-C7) Piersiowy (Th1-Th12) Lędźwiowy (L1-L5) Krzyżowy (S1-S5) Ogonowy (guziczny) (CO1-CO4/CO5)
Budowa kręgu(ogólna) (zmienna w zależności od odcinka) Trzon Łuk (nasada+blaszka) 7 wyrostków Kolczysty(1) Wyrostki stawowe górne i dolne (4) Wyrostki poprzeczne (2) otaczają otwór kręgowy
Charakterystyka kręgów Kręg szczytowy brak trzonu (łuk przedni, ząb kręgu obrotowego), guzki Kręg obrotowy ZĄB wyrastający z trzony, C7 kręg wystający długi wyrostek kolczysty Kręgi piersiowe Dołki żebrowe wyrostka poprzecznego, mocno pochyleone wyr. Kolczyste Kręgi lędźwiowe wyrostki żebrowe Kość krzyżowa zrośnięte kręgi Kość guziczna szczątki kręgów
Połączenia kręgosłupa (ogólnie) Stawy międzytrzonowe (23) Połączone dyskiem międzykręgowym Stawy międzykręgowe (23 pary) Łączą wyrostki stawowe
Krzywizny kręgosłupa Kifoza wygięcie do przodu (pierwotne) Lordoza wygięcie do tyłu (wtórne) Lordoza szyjna Kifoza piersiowa Lordoza lędźwiowa Kifoza krzyżowa
Kręgosłup - funkcja Utrzymanie Podpora ciała Ochrona rdzenia kręgowego Narząd ruchu Amortyzacja wstrząsów Równowaga Miejsce przyczepu wielu mięśni i innych tkanek
Ruchy kręgosłupa Ruch pomiędzy segmentami jest niewielki Duża ruchomość jako całości Ruchy w dowolnym kierunku Zgięcie/wyprost Zgięcia boczne Rotacje
Różnice w ruchomości Odcinek szyjny Dużo rotacji Mało zgięćbocznych Odcinek piersiowy Dużo rotacji Mało zgięćbocznych Odcinek lędźwiowy Mało rotacji Duży wyprost Dużo zgięć bocznych
Budowa klatki piersiowej Budowa kostno-chrzęstna Połączenie: Kręgów piersiowych Żeber Mostka
Funkcja klatki piersiowej Ochrona narządów oddechowych i narządów krążenia Budowa kostno-chrzęstna zwiększa elastyczność i umożliwia swobodniejszy ruch i oddech
Żebra 12 żeber połączonych z kręgami piersiowymi Th1-Th12 Żebra prawdziwe 1-7 (połączone z bezpośrednio z mostkiem) Żebra rzekome 8-10 (połączone z mostkiem wspólną chrząstką) Żebra wolne 11-12 (brak połączenia z mostkiem)
Połączenia klatki piersiowej Połączenie żeber z kręgosłupem Stawy głów żebrowych Stawy żebrowo-poprzeczne Połączenia z żeber mostkiem Połączenia chrzęstne
Klatka jako całość Otwór górny i dolny Przestrzenie międzyżebrowe Kształt dostosowany do postawy 56 sprzężonych stawów
Mięśnie działające na kręgosłup Prostownik grzbietu Mięśnie biodrowo-lędźwiowe Mm gruszkowaty Dodatkowo m.in: Mięśnie powierzchowne grzbietu (obręcz barkowa) Mięśnie klatki piersiowej (żebra) Mięśnie brzucha (żebra/miednica)
Prostownik grzbietu (rodzaje mięśni i przebieg) Pasma poprzeczne lub skośne Mięśnie Poprzeczno-kolcowe Pasma podłużne Mięśnie Międzykolcowe Międzypoprzeczne M.Krzyżowo-grzbietowy Biodrowo-żebrowy Najdłuższy Płatowate (poprzeczno-kolcowe) Pasmo przyśrodkowe Pasmoboczne
Mięśnie grzbietu Mięśnie długie Mięśnie krótkie Mięśnie podpotyliczne
Mięśnie długie grzbietu Kolcowo-poprzeczne Mm płatowate (głowy, szyi) Krzyżowo-grzbietowy Biodrowo-żebrowy Najdłuższy Kolcowy Kolcowy klatki piersiowej Kolcowy szyi Kolcowy głowy Poprzeczno kolcowe Pólkolcowe Wielodzielny skręcające
Mm płatowate (głowy, szyi) Okolica karku Funkcja: Zgięcie głowy i szyi w tył Obracanie twarzy w tę samą stronę i do góry
Krzyżowo-grzbietowy (prostownik grzbietu) Biodrowo-żebrowy (cz. lędźwiowa, piersiowa, szyjna) Od grzebienia biodrowego i wyr kolczystych Do wszystkichżeber Najdłuższy (cz. lędźwiowa, piersiowa, szyjna) Od grzebienia biodrowego i wyr poprzecznych(th7-12) Do wyrostków poprzecznych Th1-6 iszyjnych Funkcja: Zgięcia boczne (biodrowo-żebrowy) Wyprost (najdłuższy
Mięśnie Poprzeczno-kolcowe Półkolcowy (klatki i szyi), wielodzielny, skręcające Od miednicy aż do czaszki Łączą wyrostki kolczyste z poprzecznymi Funkcja: Zgięcia boczne głowy i wyprost (półkolcowy) Zgięcia boczne Rotacje w przeciwną stronę Wyprost kręgosłupa
Mięśnie krótkie grzbietu Międzykolcowe Krzyżowo-guziczny tylny Międzypoprzeczne Krzyżowo-guziczny przedni Dźwigacze żeber
Mięsnie krótkie grzbietu Łączą dwa sąsiednie kręgi Międzykolcowe (szyjny i lędźwiowy) rotacje Międzypoprzeczne Łączą wyrostki poprzeczne Zgięcia boczne Dźwigacze żeber Łączą wyrostek poprzeczny z żebrem Wyprost, Zgięcia boczne, rotacja w przeciwną stronę
Mięśnie podpotyliczne Okolica podpotyliczna 5 mięśni działających na głowę Skośny górnygłowy Skośny dolnygłowy Prosty tylny mniejszygłowy Prosty tylny większygłowy Prosty głowy boczny Funkcja Pociąganie głowy w tył Rotacje Zgięcie głowy (prostyboczny)
Mięśnie brzucha
Mięśnie brzucha Mięśnie przednie i boczne brzucha Skośny zewnętrzny Skośny wewnętrzny Poprzeczny Prosty Piramidowy Tylne mm brzucha Międzypoprzeczne boczne lędźwi Czworoboczny lędźwi
M skośny zewnętrzny Przebieg - Przednia kieszeń) PP - Powierzchnia 5-12 żebra PK pochewka m prostego, kresa biała, więzadło pachwinowe, grzebień biodrowy
Mięsień skośny wewnętrzny Przebieg tylna kieszeń PP powięź piersiowo- lędźwiowa, grzebień biodrowy, więzadło pachwinowe PK pochewka m. prostego brzucha
M poprzeczny brzucha PP chrząstki żebrowe 7-12, powięź piersiowo-lędźwiowa, grzebień biodrowy PK kresa biała
M prosty brzucha PP chrząstki żebrowe 5-12, wyrostek mieczykowaty mostka, PK górna gałąź kości łonowej
Funkcja mm brzucha przednich i bocznych Zgięcie tułowia w przód Rotacje (skośne zewnętrzny i wewnętrzny) Zbliżanie żeber do środka i zwężanie klatki piersiowej (poprzeczny) funkcja oddechowa Tworzą tłocznię brzuszną Odciążenie/wzmocnienie odcinka lędźwiowego
M czworoboczny lędźwi PP wyrostki żebrowe L5-2, grzebień biodrowy PK wyrostki żebrowe L4-1, żebro 12, trzon kręgu th12 Funkcja zgięcia boczne, stabilizacja odcinka L
Klatka piersiowa i oddech
Funkcja klatki piersiowej Ochrona narządów oddechowych i narządów krążenia Zwiększenie efektywności (umożliwienie) oddychania sztywna konstrukcja pozwalająca na stworzenie podciśnienia Budowa kostno-chrzęstna zwiększa elastyczność i umożliwia swobodniejszy ruch i oddech
Klatka jako całość Otwór górny i dolny Przestrzenie międzyżebrowe Kształt dostosowany do postawy 56 sprzężonych stawów
Mięśnie oddechowe Wdechowe Główny - przepona Pomocnicze Mm szyi Mm powierzchowne klatkipiersiowej Wydechowe MM tłoczni brzusznej Mm głębokie klatki piersiowej
Mięśnie klatki piersiowej Powierzchowne (piersiowy większy, mniejszy, zębaty, podobojczykowy) Głębokie (właściwe)
Właściwe mięśnie klatki piersiowej MM międzyżebrowe Mm podżebrowe M poprzeczny klatki piersiowej Funkcje: Wzmocnienie klatki piersiowej Ruchy Oddechowe
Przepona Główny mięsień WDECHOWY Wypełnia dolny otwór klatki piersiowej Odgranicza jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej Tworzy kształt kopuły wchodzącej w głąb klatki piersiowej Mięsień poprzecznie prążkowany nie całkiem zależny od woli
Przepona podział i przyczepy Część lędźwiowa (najsilniejsza) Część żebrowa Część mostkowa Przyczepy (ogólnie): Więzadło łukowate, Żebra, powierzchnia wewnętrzna wyrostka mieczykowatego Połączenia z narządami wewnętrznymi np. Wątroba Otwory m.in.: Aorta, przełyk, żyła główna dolna
Funkcja Przepony WDECH 1. Napinając się - zwiększa objętość klatki piersiowej 1. zmniejszenie objętości jamy brzusznej rozluźnienie mm brzucha miejsce dla narządów 2. tworzy podciśnienie w jamie opłucnej 3. Powietrze wpływa do płuc (rozpoczęcie wdechu)
Mięśnie tłoczni brzusznej Mięsień prosty brzucha MM skośne brzucha M poprzeczny brzucha
Funkcja oddechowa mm brzucha WYDECH natężony Skurcz mm brzucha powoduje zmniejszenie objętości klatki piersiowej Swobodny wydech opiera się o sprężystość klatki piersiowej i jej mięśni powrót tkanek na swoje miejsce
Inne mięśnie wydechowe Mięśnie właściwe klatki piersiowej Międzyżebrowe Podżebrowy Pooprzeczy klatki piersiowej Mięsień najszerszy grzebietu
mm pomocnicze wdechowe MM pochyłe MM mostkowo-obojczykowo-sutkowe Zębaty przedni Piersiowy większy i mniejszy Najszerszy grzebietu Podobojczykowy Zębaty tylny górny
Rodzaje oddechu Brzuszny (przeponowy) Mięsień właściwy wdechowy Żebrowy (piersiowy) Mięśnie pomocnicze wdechowe Swobodny oddech tylko tor brzuszny!! Natężony oddech Przeponowo- piersiowy