ELEKTRZAWRY, AUTMATYKA, ARMATURA GAZWA 43-48 ogwizdów k/cieszyna, ul. Szkolna 3; tel. (-33) 856-85-7, 856-83-94; fax (-33) 856-85-6 www.flamagaz.com.pl, e-mail: firma@flamagaz.com.pl Zawór elektromagnetyczny dwustopniowy typ ZED do paliw gazowych (gazu) powietrza IS 9 FM 5 45 rzed przyst¹pieniem do instalacji zaworu nale y zapoznaæ siê z niniejsz¹ dokumentacj¹. rzyst¹piæ do prac monta owych po ca³kowitym zrozumieniu jej treœci. Niniejsze zawory musz¹ byæ instalowane zgodnie z aktualnie obowi¹zuj¹cymi przepisami. DKUMENTACJA INSTRUKCJA TECHNICZN-RUCHWA BS UGI wydanie /6
. Charakterystyka zaworu Elektromagnetyczny zawór typu ZED jest dwustopniowym, automatycznym zaworem odcinaj¹cym przeznaczonym do zabezpieczania, dwustopniowego ograniczania, odcinania i odblokowywania dop³ywu medium do urz¹dzeñ, z którymi wspó³pracuje. osiada dwie cewki sterowane niezale nie, oddzielne dla ka dego stopnia. Zawór zosta³ zaprojektowany jako otwarty jeœli przynajmniej jedna z cewek zasilana jest energi¹ elektryczn¹ i automatycznie zamykany przy zaniku (braku) tego zasilania. W³aœciwoœci zaworu ZED: / -drogowy, grzybkowy, bezpoœredniego dzia³ania dwustopniowy, jednokierunkowy budowy zwyk³ej w stanie bezpr¹dowym zamkniêty (NC) rêczna regulacja przep³ywu (przepustowoœci) oddzielnie dla ka dego stopnia wyposa ony w dwie cewki sterowane niezale nie do prawid³owej pracy nie wymaga minimalnego ciœnienia ró nicowego ( min = bar) maksymalna ró nica ciœnieñ max jaka mo e wystêpowaæ na zaworze zale y od œrednicy nominalnej zaworu (patrz dane techniczne -TABELA ) filtr siatkowy wbudowany na sta³e spe³nia wymagania normy N-EN 6 spe³nia wymagania zasadnicze zawarte w Dyrektywach UE: 9/396/EWG (gazowa); 73/3/EWG (niskonapiêciowa); 89/36/EWG ( komp. elektromagnet.) posiada certyfikat znaku bezpieczeñstwa B wydany przez INiG w Krakowie. Zastosowanie Spis treœci. Charakterystyka zaworu... str.... Zastosowanie...... 3. Dane techniczne... 4. Budowa i dzia³anie... 3 5. od³¹czenie elektryczne... 5 6. Wymiana cewek... 5 7. Regulacja przep³ywu...... 5 8. Instalacja - wymagania monta owe...... 6 9. Charakterystyki przep³ywu...... 7. Magazynowanie... 7. Wyposa enie dodatkowe... 8. Kontrola okresowa i konserwacja... 8 3. Wymiary gabarytowe... 8 do zasilania wszelkiego rodzaju palników i rz¹dzeñ gazowych, które w czasie pracy wymagaj¹ sterowanego, dwustopniowego ograniczania (zmiany) wielkoœci strumienia dop³ywaj¹cego do nich gazu (dwustopniowej regulacji mocy grzewczej). Wchodz¹ w sk³ad tak zwanych dwustopniowych œcie ek gazowych zasilaj¹cych w/w urz¹dzenia w uk³adach sterowania pneumatycznego 3. Dane techniczne klasa zaworu... B grupa...... zakresy œrednic... Rp 3/4 Rp /; medium... DN DN paliwa gazowe (gaz ziemny, propan-butan), powietrze, nieagresywne gazy maksymalne ciœnienie pracy... MAX - patrz TABELA ciœnienie ró nicowe minimalne... = bar maksymalne...... min max - patrz TABELA
bezpieczne ciœnienie statyczne...... S = bar przep³yw......... patrz pkt 9 - Charakterystyki przep³ywu czas otwarcia (dla ka dego stopnia)... < s czas zamkniêcia... < s zakres regulacji przep³ywu I stopieñ... 5% pe³nego przep³ywu zaworu II stopieñ... % pe³nego przep³ywu zaworu temperatura otoczenia i medium... - C 6 C przy³¹cze rurowe gwintowe...... Rp - wewnêtrzny gwint walcowy (wg N-IS 7-) ko³nierzowe... [N6,, B] (wg N-IS 75-) materia³ korpusu... stop aluminium elementy wewnêtrzne... stop aluminium, mosi¹dz, stal nierdzewna lub ocynkowana, ARMC materia³ uszczelnieñ... NBR pozycja zabudowy... cewk¹ do góry dopuszczalne odchylenie od pionu - do 9 arametry elektryczne napiêcia steruj¹ce zmienne AC(5Hz)...... 4V V, 3V sta³e DC... V, 4V tolerancja napiêcia...... -5%; +% pobór mocy......... 5W 7W (w zale noœci od typu) klasa bezpieczeñstwa...... I (uziemienie) rodzaj pracy...... S ci¹g³a (%) przy³¹cze elektryczne...... z³¹cze elektryczne trójstykowe stopieñ ochrony (wg N-EN 6 59)...... I54 TABELA Typ zaworu DN Rp ZED- ZED-5 ZED-3 ZED-4 ZED-5 ZED- ZED-5k ZED-k ZED-8k ZED-k 5 3 4 5 5 8 3/4 /4 / / Ciœn. ró nicowe [bar] min max zawory z przy³¹czem gwintowym,5,5,5,5,5,5,5,5,, Maks. ciœn. pracy MAX [bar],5,5,5,5,5,5 zawory z przy³¹czem gwintowym ko³nierzowym (N6,, B),5,5,, Bezp. ciœn. stat. S [bar] 4. Budowa i dzia³anie Zawór elektromagnetyczny ZED jest dwustopniowym zaworem grzybkowym bezpoœredniego dzia³ania. Konstrukcja zaworu dwustopniowego pozwala na uzyskanie dwóch stabilnych po³o eñ zawierad³a* w pozycji otwartej, w zale noœci od tego, na któr¹ z cewek zostanie podane napiêcie steruj¹ce U A lub U B (patrz Tabela stanów obok). Rdzeñ ruchomy A() po³¹czony mechanicznie z trzpieniem () i grzybkiem () stanowi zawierad³o, które bezpoœrednio otwiera lub zamyka otwór przep³ywowy zaworu w zale noœci od obecnoœci lub braku napiêcia steruj¹cego na cewkach. (*) - zawierad³o: ruchoma czêœæ zaworu odcinaj¹ca przep³yw gazu Tabela stanów U A U zn U zn U B U zn U zn stan zaworu zamkniêty otwarty I st. II st. II st. 3
W stanie beznapiêciowym, kiedy pr¹d przez adn¹ z cewek A(9) i B(6) nie p³ynie, sprê yna (4) dociska grzybek () z uszczelk¹ (5) do gniazda zaworu () i zamyka przep³yw medium - zawór pozostaje zamkniêty. twarcie zaworu - I stopieñ o podaniu napiêcia na cewkê B(6) powstaje si³a wci¹gaj¹ca rdzeñ ruchomy (8), który poprzez trzpieñ () dzia³a na zawierad³o. Si³a ta pokonuj¹c nacisk sprê yny dociskowej (3) oraz si³ê pochodz¹c¹ od ciœnienia wejœciowego napieraj¹cego na grzybek () podnosi zawierad³o do pozycji otwarcia I stopnia. Stopieñ otwarcia zaworu (przep³yw) mo na regulowaæ œrub¹ regulacyjn¹ (3). twarcie zaworu - II stopieñ odanie napiêcia na cewkê A(9) powoduje powstanie si³y wci¹gaj¹cej rdzeñ ruchomy () - podnosz¹cej zawierad³o, które: przechodzi z pozycji otwarcia I stopnia do pozycji otwarcia II stopnia lub otwiera zawór (gdy ten by³ przedtem zamkniêty) do pozycji otwarcia II stopnia. Stopieñ otwarcia zaworu (przep³yw) mo na w tym przypadku regulowaæ wkrêtem regulacyjnym (). wkrêt regulacyjny II stopnia () nakrêtka kontruj¹ca () œruba regulacyjna I stopnia (3) przy³¹cze cewki A (3) gniazdo wtyczkowe (4) os³ona () nakrêtka kontruj¹ca (4) pierœcienie uszczelniaj¹ce (5) przy³¹cze cewki A (5) gniazdo wtyczkowe (6) pokrywa (7) filtr (8) korpus (9) cewka elektromagnesu B (6) tuleja cewki B (7) rdzeñ ruchomy B (8) cewka elektromagnesu A (9) trzpieñ rdzenia A () tuleja cewki A () rdzeñ ruchomy A () pierœcieñ uszczelniaj¹cy (3) sprê yna dociskowa (4) grzybek () gniazdo zaworu () A uszczelka grzybka (5) 5. Wymiana cewek wy³¹czyæ napiêcia steruj¹ce i zabezpieczyæ stan wy³¹czenia od³¹czyæ gniazdo wtyczkowe (4) od przy³¹cza cewki A(3) oraz gniazdo wtyczkowe (5) od przy³¹cza cewki B(6) odkrêciæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki (ochraniaj¹c¹ zespó³ regulacji przep³ywu) wymieniæ cewki na nowe sprawdzaj¹c ich typ i napiêcie na tabliczce znamionowej na powrót: zakrêciæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki, pod³¹czyæ gniazda wtyczkowe 4
Uwaga: Istnieje mo liwoœæ zmiany po³o enia cewek wokó³ ich osi. W tym celu nale y: poluzowaæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki zmieniæ po³o enie cewek z powrotem dokrêciæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki 6. od³¹czenie elektryczne przy³¹cze cewki DC E U B Mp E AC N N U A L L E E U A U B Mp gniazdo wtyczkowe DC AC cewki elektromagnesów skonstruowane s¹ na napiêcie sta³e; cewki na napiêcie zmienne maj¹ w przy³¹czu (9) wbudowany na sta³e prostownik wraz z uk³adem przepiêciowym (gasz¹cym) mo liwe s¹ 4 pozycje po³o enia (co 9 ) gniazda wtyczkowego (9) wzglêdem coko³u (przy³¹cza ) polaryzacja y³ w przewodzie zasilaj¹cym jest obojêtna (oprócz przewodu E). Jednak e norma N- EN 6 jednoznacznie przypisuje ko³kom stykowym przy³¹cza odpowiednio potencja³y E, L, N przewodu zasilaj¹cego (jak na rysunku obok) 7. Regulacja przep³ywu E Mp Uwaga: Regulacjê mo na prowadziæ zarówno przy otwartym jak i zamkniêtym zaworze. odkrêciæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki (ochraniaj¹c¹ zespó³ regulacji przep³ywu) Regulacja przep³ywu - I stopieñ 4 3 poluzowaæ nakrêtkê (4) kontruj¹c¹ po³o enie œruby regulacyjnej I stopnia (3) œrub¹ regulacyjn¹ (3) ustawiæ ¹dany przep³yw dla I stopnia otwarcia zaworu. Wkrêcaj¹c œrubê zmniejszamy przep³yw, wykrêcaj¹c - zwiêkszamy. doci¹gn¹æ nakrêtkê (4) kontruj¹c¹ po³o enie œruby regulacyjnej I stopnia (3) Regulacja przep³ywu - II stopieñ poluzowaæ nakrêtkê () kontruj¹c¹ po³o enie wkrêtu regulacyjnego II stopnia () wkrêtem regulacyjnym () ustawiæ ¹dany przep³yw dla II stopnia otwarcia zaworu. Wkrêcaj¹c wkrêt zmniejszamy przep³yw, wykrêcaj¹c - zwiêkszamy. doci¹gn¹æ nakrêtkê () kontruj¹c¹ po³o enie wkrêtu regulacyjnego II stopnia () dokrêciæ os³onê () mocuj¹c¹ cewki (ochraniaj¹c¹ zespó³ regulacji przep³ywu) Uwaga: Regulacja przep³ywu dla I stopnia zmienia równie nastawê dla II stopnia max 3x,5 E N L max 3x,5 5
8. Instalacja - wymagania monta owe zawór mo e instalowaæ osoba posiadaj¹ca stosowne kwalifikacje i wymagane w tym zakresie uprawnienia przed przyst¹pieniem do prac monta owych nale y odczytaæ dane z tabliczki znamionowej zaworu i cewek oraz sprawdziæ, czy odpowiadaj¹ one parametrom wymaganym w miejscu instalacji (wielkoœci ciœnienia, napiêcia, nominalnej œrednicy, itp.) monta musi byæ prowadzony profesjonalnie z wykorzystaniem odpowiednich narzêdzi montowaæ do instalacji gazowej zgodnie ze strza³k¹ przep³ywu gazu na zaworze pozycja zabudowy - pionowa (cewk¹ do góry); dopuszcz. odchylenie od pionu - do 9 bezpoœredni kontakt zaworu z murami, œcianami, pod³o em, itp. jest niedopuszczalny; nale y zachowaæ minimalny odstêp - oko³o cm zwróciæ uwagê na to, aby po zainstalowaniu zaworu pozosta³o wystarczaj¹co du o miejsca (pole manewrowe), które jest potrzebne do wymiany cewki - patrz pkt 3 w celu u³atwienia zabudowy z zaworu mo na zdj¹æ cewkê (patrz pkt 7) zapewniæ w³aœciw¹ sztywnoœæ instalacji w miejscu montowania zaworu tak, by nie by³ on nara ony na naprê enia gn¹ce wynikaj¹ce z braku wspó³osiowoœci ruroci¹gu na wlocie i wylocie zaworu zapewniæ zabudowê gwarantuj¹c¹ eliminowanie drgañ adna czêœæ zaworu nie mo e byæ u ywana w charakterze "dÿwigni" u³atwiaj¹cej monta maksymalne momenty ( skrêcaj¹cy T MAX i zginaj¹cy ) nie mog¹ przekroczyæ podanych ni ej wartoœci: T MAX T MAX DN Rp [Nm] t s [Nm] t s 3/4 85 9 5 5 6 3 /4 6 6 4 / 35 5 5 5 / 35 63 8 4 78 4 95 T MAX w instalacji gazowej przed zaworem zaleca siê zastosowaæ dodatkowy filtr chroni¹cy skutecznie przed zanieczyszczeniami mechanicznymi, którego maksymalny rozmiar otworów nie powinien przekraczaæ, mm wskazane jest przedmuchanie instalacji sprê onym powietrzem bezpoœrednio przed monta em zaworu w czasie monta u zaworów do instalacji: zwróciæ szczególn¹ uwagê na zachowanie czystoœci wewnêtrznej instalacji dok³adnie oczyœciæ rury z nagarów, opi³ków, itp. zapewniæ monta bez naprê eñ chroniæ zawór przed zanieczyszczeniem a szczególnie przed przenikaniem do jego wnêtrza nadmiaru materia³u stosowanego do uszczelniania po³¹czeñ gwintowych w celu zapewnienia szczelnoœci po³¹czeñ nale y stosowaæ odpowiednie œrodki uszczelniaj¹ce gwint zawory z przy³¹czem ko³nierzowym chroniæ przed mechanicznym uszkodzeniem powierzchnie boczne ko³nierzy przeciwko³nierze pozostawiæ przykrêcone do zaworu jedynie na czas ich punktowego spawania do rur (pozycjonuj¹cego zawór). Spawanie zasadnicze przeciwko³nierzy przeprowadziæ bez zaworu (po jego zdemontowaniu). przed ponownym monta em zaworu sprawdziæ czystoœæ jego wnêtrza zapewniæ prawid³owe osadzenie uszczelki œruby po³¹czenia ko³nierzowego dokrêcaæ na krzy 6
Uwaga: maksymalny moment dokrêcania œrub: 5 Nm (ok. 5 kgm) monta zakoñczyæ prób¹ szczelnoœci zewnêtrznej w obrêbie zaworu i przy³¹cza oraz próbami funkcjonalnymi maj¹cymi na celu sprawdzenie poprawnoœci dzia³ania zaworu próbê szczelnoœci instalacji gazowej ³¹cznie z zaworem ZED mo na przeprowadziæ ciœnieniem nie przekraczaj¹cym wartoœci S = bar zawór zabezpieczyæ przed silnym zakurzeniem i przed zalaniem wod¹ zapewniæ w³aœciw¹ temperaturê pracy w czasie eksploatacji zawór nie mo e byæ nara ony na dzia³anie si³ dylatacyjnych i dynamicznych styk ochronny w gnieÿdzie wtyczkowym musi byæ pod³¹czony do instalacji elektrycznej zgodnie z lokalnie stosowanym systemem ochrony przeciwpora eniowej nie wolno podawaæ napiêcia na cewkê, je eli jest ona zdemontowana z zaworu 9. Charakterystyki przep³ywu p [mbar] 3 4 5 6 8 3 4 6 8 Warunki bazowe +5 C,3 bar suchy ZED - ZED - 5 ZE D - 3 ZE D - 4 ZED - 5 ZED - 8 3 4 5 6 8 3 4 6 8 powietrze dv = ZED - 8 Z ED - 3 Q [m /h] 8 3 4 5 6 8 3 4 6 8 gaz ziemny (metan) dv =, 5 6 8 3 4 5 6 8 3 4 6 propan-butan dv =,56 3 Q [m /h] 3 Q [m /h]. Magazynowanie Zawory powinny byæ sk³adowane w pomieszczeniu suchym, bez wibracji w warunkach wolnych od zapyleñ, oraz gazów i oparów r¹cych. Temperatura w pomieszczeniu nie ni sza ni +5 C. 7
. Wyposa enie dodatkowe - na yczenie zamawiaj¹cego wykonania dla innych wartoœci napiêæ steruj¹cych przeciwko³nierze z króæcami (dla zaworów z przy³¹czem ko³nierzowym) króæce pomiarowe do pomiaru ciœnienia wlotowego lub/i wylotowego uszczelkami) - stosowane zamiennie z korkami G/8 lub G/4 czujnik ciœnienia gazu (na wlocie i/lub wylocie zaworu ) czujnik po³o enia zawierad³a zaworu (zamkniêcia zaworu) wtyczka z wizualnym wskaÿnikiem obecnoœci napiêcia. Kontrola okresowa i konserwacja ( 9, G/8 lub G/4 wraz z odczas normalnej eksploatacji zawór nie wymaga podejmowania adnych czynnoœci obs³ugowych. Nale y jedynie dbaæ o okresowe usuwanie nagromadzonego kurzu. Co pewien okres czasu (zale ny od rodzaju medium, jego zanieczyszczenia oraz lokalnych warunków pracy) zawór nale y czêœciowo zdemontowaæ w celu wyczyszczenia jego wewnêtrznych czêœci. Wykonanie tych czynnoœci nale y powierzyæ osobie posiadaj¹cej stosowne uprawnienia. onowne przekazanie zaworu do eksploatacji powinno byæ poprzedzone sprawdzeniem jego szczelnoœci wg ogólnie obowi¹zuj¹cych zasad. 3. Wymiary gabarytowe (mm), Masa (kg) C C A DN B B A. g g g L E L E Typ DN Rp A B () C E L g Masa ZED- ZED-5 ZED-3 ZED-4 ZED-5 ZED- ZED-5k ZED-k ZED-8k ZED-k 3/4 53 77 5 93 3, zawory z przy³¹czem gwintowym 5 3 8 6 8 5 93 3,5 3 /4 9 37 7 45 4 5 5 / / 33 36 37 zawory z przy³¹czem ko³nierzowym N6,, B 335 39 49 54 43 35 4 5 6 5 78 45 83 5 94 33 3 335 4 7 85 8 93 4 3 7 3 35 3 45 6,78 8,36,5,8,6 3,36 9. 4,46 8 () - wymiar zwi¹zany z demonta em cewki 8