KOMISJA EUROPEJSKA DG ds. Konkurencji

KOMISJA EUROPEJSKA DG ds. Konkurencji Bruksela, dnia 15.06.2011 K(2011)2237 wersja ostateczna Dotyczy: Pomocy państwa N 570/2009 Polska Pomoc na restrukturyzację przedsiębiorstwa Diora Świdnica Sp. z o.o. Szanowny Panie Ministrze, I. PROCEDURA (1) Dnia 20 października 2009 r. władze polskie zgłosiły pomoc na restrukturyzację przedsiębiorstwa Diora Świdnica Sp. z o.o. (zwanego dalej: Diorą lub spółką ). Dnia 12 grudnia 2009 r. przesłano wezwanie do udzielenie informacji, na które Polska odpowiedziała pismem z dnia 3 marca 2010 r. Dodatkowe informacje Polska przekazała w piśmie z dnia 28 maja 2010 r. Dnia 23 lipca 2010 r. służby Komisji wystąpiły o dodatkowe informacje, do czego władze polskie ustosunkowały się w piśmie z dnia 19 sierpnia 2010 r. Dnia 18 października 2010 r. służby Komisji przesłały do władz polskich pismo, w którym zwróciły się o informacje, na które odpowiedź została udzielona w dniu 29 października 2010 r. Polska przedstawiła dodatkowe informacje w dniach 21 stycznia 2011 r. i 28 lutego oraz 15 kwietnia 2011 r. Zgłoszenie planu restrukturyzacji było poprzedzone zgłoszeniem pożyczki na ratowanie w wysokości 1,2 mln PLN (około 0,3 mln EUR) z dnia 26 lutego 2009 r., zatwierdzonej przez Komisję w dniu 20 kwietnia 2009 r. (N 116/2009) (dalej decyzja w sprawie pomocy na ratowanie ). II. OPIS 1. Beneficjent (2) Diora ma siedzibę w województwie dolnośląskim, regionie kwalifikującym się do pomocy regionalnej na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Przedsiębiorstwo działa na rynku od 1991 r. Zajmuje się produkcją mebli oraz obudów głośników i systemów nagłośnienia. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: 00-32 (0) 2 299.11.11.

(3) Diora zatrudnia 160 pracowników. W 2009 r. obroty spółki wyniosły 11,7 mln PLN (2,9 mln EUR) 1, a suma bilansowa 5,3 mln PLN (1,3 mln EUR). Ponieważ 68 % przedsiębiorstwa należy do Agencji Rozwoju Przemysłu (zwanej dalej ARP ), która jest spółką akcyjną Skarbu Państwa, należy je uznać za duże przedsiębiorstwo. Dodatkowo pozostałe 32% udziałów firmy znajduje się w rękach polskiego prywatnego przedsiębiorstwa UNITRA THP S.A. (zwanego dalej UNITRĄ ), które ma również udziały w siedmiu innych spółkach. Diora nie jest zatem spółką niezależną, lecz stanowi część większej grupy przedsiębiorstw w rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 2 (zwanych dalej wytycznymi ). 2. Trudności finansowe (4) Poważne problemy związane z działalnością Diory pojawiły się w 2008 r., kiedy to odnotowano stratę netto w wysokości 2,1 mln PLN. Strata wynikała ze znacznego spadku zysku operacyjnego, malejącej płynności oraz braku wydatków na nowe środki trwałe. Przyczynami trudnej sytuacji spółki były m.in.: wysoka aprecjacja złotego w stosunku do walut, w których rozliczane są kontrakty spółki (głównie euro), zmniejszony popyt na rynkach, na których spółka działała (tzn. głównie w Niemczech, Zjednoczonym Królestwie i Francji), skutkujący niskim poziomem zamówień na dostawy oraz uwarunkowania wewnętrzne istotnie ograniczające zdolności produkcyjne w dziedzinie wyrobów lakierowanych w technologiach wysokopołyskowych. Przestarzałe aktywa spółki (5) Główną przyczyną trudności przedsiębiorstwa spółki było to, że korzysta ona z przestarzałych maszyn i urządzeń ponosząc w związku z tym wysokie koszty eksploatacji maszyn oraz całego zakładu. Ma to bezpośredni wpływ na pogarszanie się sytuacji spółki. (6) Struktura obecnych pomieszczeń produkcyjnych nie jest dostosowana do potrzeb i wielkości produkcji: wielkość i proporcje biur, magazynu oraz pomieszczeń produkcyjnych są dalekie od optymalnych. (7) Ponadto ponieważ obecny zakład produkcyjny został zbudowany w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, linia produkcyjna jest przestarzała. Lokalizacja, zagospodarowanie i konstrukcja budynku są faktycznie niedostosowane do rodzaju produkcji oraz powodują nienaturalne przedłużenie linii montażowej, a tym samym dłuższy i mniej wydany cykl produkcyjny. (8) Ze względu na swą konstrukcję obecne pomieszczenia wymagają skomplikowanego i rozbudowanego systemu grzewczo-wentylacyjnego, co generuje dodatkowe koszty. 1 2 Przy kursie 1 EUR = 4 PLN. Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2. 2

(9) Brakuje elementarnych rozwiązań energooszczędnych, np. brakuje nowoczesnego bojlera, ściany nie są ocieplone i, co najważniejsze, brakuje systemu odzyskiwania ciepła/energii w pomieszczeniach, które wymagają intensywnej wentylacji. (10) Przychody ze sprzedaży, koszty operacyjne i wyniki finansowe przedsiębiorstwa, a także podstawowe pozycje bilansu za lata 2004 2009 przedstawiono w tabeli poniżej (wszystkie kwoty w PLN). Nr ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 2008 ROK 2009 Przychody netto ze A. sprzedaży i zrównane z nimi, w tym: 11 535 969 13 581 424 9 496 664 12 224 232 7 860 473 11 720554 B. Koszty operacyjne 11 196 032 12 962 372 10 927 487 11 924 448 9 733 864 11 172 547 Zysk/(strata) ze C. sprzedaży (A-B) 339 937 619 051-1 430 822 299 784-1 873 390 548 007 Pozostałe przychody D. operacyjne 128 946 53 632 53 458 197 554 73 171 94 689 Pozostałe koszty E. operacyjne 18 541 146 213 154 676 61 556 80 275 231 976 Zysk/(strata) z F. działalności operacyjnej (C+D-E) 450 342 526 470-1 532 039 435 782-1 880 494 410 720 G. Przychody finansowe 10 325 1 665 1 352 1 848 522 863 H. Koszty finansowe 303 521 177 596 87 116 327 933 351 021 242 290 I. Zysk/(strata ze zwykłej działalności gospodarczej (F+G-H) 157 146 350 539-1 617 804 109 697-2 230 993 169 293 Zysk/(strata) brutto (I +/- K. J) 157 146 350 539-1 617 804 109 839-2 230 993 169 293 L. Podatek dochodowy 57 817 87 712 4 498-13 745-117 641 54 905 M Zysk (strata) netto 99 329 262 827-1 622 302 123 584-2 113 352 114 388 Podstawowe pozycje bilansu za lata 2004 2009 Nr AKTYWA 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 A. Aktywa trwałe 1 995 904 1 919 751 1 822 021 2 389 188 2 376 963 2 280 517 Rzeczowe aktywa II trwałe 1 951 510 1 823 393 1 730 161 2 283 583 2 153 717 2 107 576 1. Środki trwałe 1 891 834 1 823 393 1 698 931 2 221 377 2 129 150 2 007 046 V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 44 394 96 358 91 860 105 605 223 246 172 941 B. Aktywa obrotowe 4 640 117 4 004 504 3 293 060 3 625 709 3 042 015 3 021 556 I Zapasy 1 491 303 1 039 656 1 238 008 1 214 587 1 235 361 1 121 754 Należności II. krótkoterminowe 2 556 963 1 849 295 1 893 422 2 010 123 1 583 277 1 737 639 Inwestycje III. krótkoterminowe 558 756 1 098 951 132 536 378 862 201 622 135 250 IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 33 094 16 600 29 093 22 135 21 753 26 912 RAZEM AKTYWA 6 636 021 5 924 255 5 115 081 6 014 897 5 418 978 5 302 074 3

Nr PASYWA 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 A. KAPITAŁ WŁASNY 4 090 421 4 353 248 2 730 946 2 854 530 741 178 855 566 I Kapitał podstawowy 2 844 000 2 844 000 2 844 000 2 844 000 2 844 000 2 844 000 IV. Kapitał zapasowy 133 804 231 659 495 033 5 284 133 449 56 938 V. Kapitał z aktualizacji wyceny 1 014 762 1 014 762 1 014 215 1 008 931 875 481 818 543 VII Zysk/(strata) z lat ubiegłych - 1 474-1 127 268-998 400-2 978 302 VIII Zysk/(strata) netto 99 329 262 827-1 622 302 123 584-2 113 352 114 388 Zobowiązania i rezerwy na B. zobowiązania 2 545 600 1 571 006 2 384 134 3 160 366 4 677 800 4 446 507 I Rezerwy na zobowiązania 123 831 122 487 130 902 139 676 112 678 105 848 II Zobowiązania długoterminowe 25 461 III Zobowiązania krótkoterminowe 2 421 559 1 448 519 2 253 232 2 344 345 3 898 851 3 658 999 IV. Rozliczenia międzyokresowe 210 676 344 666 271 656 197 RAZEM PASYWA 6 636 021 5 924 255 5 115 081 6 014 897 5 418 978 5 302 074 (11) Porównanie wyników spółki za różne lata wyraźnie wskazuje na dość stabilny poziom przychodów i wyników w latach 2004 2005 oraz 2007 i 2009 r. Wyjątek stanowią jedynie lata 2006 i 2008. W 2008 r. wyraźnie widać efekty załamania się sytuacji rynkowej i bardzo niskich kursów walut w pierwszych trzech kwartałach roku. Załamanie produkcji wynikające z braku zamówień nie pozwoliło na osiągnięcie poziomu rentowności i wysokości obrotów z 2007 r. Sytuacja finansowa spółki legła u podstaw zgłoszenia pomocy na ratowanie, zatwierdzonej przez Komisję Europejską decyzją z dnia 20 kwietnia 2009 r. (sprawa N 116/2009). Fundusze te posłużyły na zaspokojenie najpilniejszych zobowiązań oraz zapłatę za zakup materiałów produkcyjnych. W 2009 r. przychody netto ze sprzedaży wyniosły 11,7 mln PLN. W 2009 r. spółka zanotowała zysk ze sprzedaży w wysokości 0,5 mln PLN oraz zysk z działalności operacyjnej sięgający 0,4 mln PLN. Zysk netto w 2009 r. wyniósł 0,1 mln PLN. Kapitał własny w 2009 r. był na poziomie 0,85 mln PLN. Zobowiązania na koniec 2009 r. wyniosły 4,4 mln PLN, w tym zobowiązania krótkoterminowe na kwotę 3,7 mln PLN. (12) Jednak, aby odzyskać trwałą rentowność, przedsiębiorstwo musi wciąż przeprowadzić kompleksowe działania restrukturyzacyjne w obszarze majątkowym, organizacyjnym, marketingowym oraz finansowym. 3. Środek pomocy (13) Polska zgłosiła Komisji Europejskiej środek pomocy na restrukturyzację przedsiębiorstwa w formie pożyczki w wysokości 5,5 mln PLN oraz w formie dokapitalizowania w wysokości 3 mln PLN. Po zatwierdzeniu pomocy przez Komisję Europejską pożyczka ma zostać udzielona beneficjentowi przez Agencję Rozwoju Przemysłu, tj. głównego udziałowca, i wypłacona w 3 transzach. Według założeń w planie restrukturyzacji dokapitalizowanie ma nastąpić w listopadzie 2011 r. Spłata pożyczki powinna nastąpić w czerwcu 2012 r. Wysokość oprocentowania jest zmienna i ustalana w oparciu o aktualną stopę referencyjną podwyższoną o 100 punktów bazowych. Spółka dostarczy zabezpieczenie w formie hipoteki na nieruchomościach spójki, jak również zastawu rejestrowego na maszynach i urządzeniach oraz oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji na mocy art. 777 ust. 1 5 4

Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z planem restrukturyzacji nieruchomość, na której ma być ustanowiona hipoteka zabezpieczająca pożyczkę ma zostać sprzedana w 2012 r. Przychody ze sprzedaży zostaną wykorzystane do pełnej spłaty pozostałej kwoty pożyczki. 4. Plan restrukturyzacji (14) Plan restrukturyzacji obejmuje lata 2010 2012. Restrukturyzacja ma być przeprowadzona w obszarze marketingu, majątkowym, organizacyjnym i finansowym. Działania, które należy podjąć, obejmują następujące elementy: (i) Restrukturyzacja majątkowa (15) W zakresie restrukturyzacji majątkowej planowane jest: przeniesienie produkcji do nowych pomieszczeń, lepiej dostosowanych do potrzeb produkcyjnych i wymogów ochrony środowiska; sprzedaż nieruchomości, która obecnie należy do spółki; zakup maszyn i urządzeń do produkcji; (16) Przeniesienie zakładu do nowej lokalizacji będzie się łączyło z modernizacją części urządzeń oraz zakupem nowych maszyn i urządzeń produkcyjnych, co ma poprawić jakość produktów i zwiększyć wydajność w przeliczeniu na jednego pracownika (przy jednoczesnej redukcji zatrudnienia) oraz zmniejszyć zużycie energii. Innymi słowy, przeniesienie zakładu do nowej lokalizacji pozwoli obniżyć koszty, lepiej zorganizować produkcję przy układzie pomieszczeń poprawiającym logistykę i bardziej odpowiadającym potrzebom spółki. Budowa zakładu w nowej lokalizacji byłaby finansowana w ramach nowej umowy leasingu finansowego. Jej koszt całkowity według szacunków wyniesie 13,5 mln PLN. W związku z przeniesieniem zakładu do nowej lokalizacji planuje się także sprzedaż nieruchomości spółki. Pieniądze pozyskane ze sprzedaży nieruchomości spółki w szacowanej kwocie 6,4 mln PLN zostaną przeznaczone na spłatę pożyczki uzyskanej od ARP S.A. (Agencja Rozwoju Przemysłu). Koszt restrukturyzacji majątkowej szacuje się na 15,6 mln PLN. (17) Nabycie nowego zakładu ma zostać zrealizowane w ramach leasingu finansowego zapewnionego przez Invest Park. Podstawowe warunki proponowanej umowy są następujące: leasing na okres [ ] *, wartość netto przedmiotu leasingu [ ]*, wstępna zaliczka (potrącalna) [ ]*, roczna stopa oprocentowania: [ ]*, pierwsza płatność zostania dokonana w styczniu 2012 r. * Informacje poufne 5

(18) Zdecydowana większość udziałowców Invest Parku to podmioty publiczne (władze lokalne). Polskie władze potwierdziły jednakże, że firma działa na zasadach czysto komercyjnych i niezależnie od publicznych właścicieli oraz że decyzje inwestycyjne (w tym leasing dla Diory) są podejmowane przez zarząd firmy bez konsultacji z radą nadzorczą. (19) Polskie władze dostarczyły również pismo od Raiffeisen Leasing Polska, w pełni prywatnej firmy finansowej, w którym potwierdza ona gotowość do zawarcia podobnej umowy leasingowej z Diorą na zasadniczo porównywalnych warunkach (jedyna różnica polega na tym, że wstępna płatność wyniosłaby [ ]* a stopa oprocentowania wynosiłaby[ ]*. (20) Należy odnotować, że finansowanie w tej formie nie wiąże się z koniecznością ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia. Funkcję te pełni wstępna płatność ([ ]*) w połączeniu z zapisem w umowie o karze umownej w wysokości [ ]* za wszelkie naruszenia umowy. Nie ma potrzeby ustanawiania hipoteki ponieważ w sensie prawnym do czasu pełnej spłaty majątek pozostaje własnością leasingodawcy. (21) Koszty restrukturyzacji majątkowej przedstawiono w tabeli w pkt 32. (ii) Restrukturyzacja finansowa (22) Restrukturyzacja finansowa obejmuje przede wszystkim: zoptymalizowanie kosztów i przychodów poprzez renegocjację warunków zakupów materiałowych; rezygnację ze skróconych terminów płatności od klientów (obniżenie wysokiego skonto); wdrożenie nowoczesnego systemu zarządzania finansami, kontroli i rachunkowości. zastosowanie środków hedgingowych w celu ograniczenie potencjalnych strat związanych z wahaniami kursowymi. (23) W obszarze spłaty zobowiązań spółka już dokonuje spłaty zobowiązań publicznoprawnych. Ze środków pomocy na ratowanie spłacono zaległości wobec ZUS (Zakładu Opieki Społecznej), z tytułu m.in. podatku od nieruchomości, w łącznej kwocie 0,56 mln PLN. Ze środków własnych spółka dokonała dalszej spłaty zaległych zobowiązań wobec ZUS. Wykorzystała ponadto środki własne na spłatę części zaległości wobec Miasta Świdnica w łącznej kwocie 0,35 mln PLN. Maksymalna nominalna kwota zaległości publicznoprawnych od czasu przyznania pomocy na ratowanie wyniosła 1,16 mln PLN w maju 2009 r. W marcu 2011 r. sięgała ona 0,234 mln PLN. Szacunkowe koszty restrukturyzacji finansowej wyniosłyby 8,2 mln PLN. (24) Według polskich władz publiczni wierzyciele systematycznie naliczali odsetki ustawowe zgodnie z polskim Kodeksem cywilnym o stopie ustalonej przez Radę Ministrów a odroczenia były dopuszczane jedynie na ograniczony okres wynoszący od jednego do dwóch lat. 6

(25) Środki restrukturyzacji finansowej przyczynią się do przywrócenie rentowności na następujące sposoby: brak konieczności dalszej spłaty odsetek od spóźnionych płatności (obecnie średnio ok. 6,5 tys. PLN miesięcznie); otwarcia nowych możliwości istotnych oszczędności przy zakupach materiałowych wynoszące ok. 2% wartości materiałów dzięki odzyskaniu swobody w wyborze dostawców oraz negocjacji warunków dostaw; otwarcia możliwości oferowania dłuższych terminów płatności klientom. (26) Koszty restrukturyzacji finansowej przedstawiono w tabeli w pkt 32. (iii) Inne środki restrukturyzacji (27) Zmiana struktury przedsiębiorstwa ma na celu jej dostosowanie do potrzeb spółki poprzez: lepsze wykorzystanie zasobów kadrowych i redukcję etatów o około 15 %; wprowadzenie motywacyjnego systemu wynagradzania; (28) Działania restrukturyzacyjne w obszarze organizacji mają na celu poprawienie wydajności pracy, obniżenie kosztów spółki, stworzenie systemu motywacyjnego dla pracowników oraz polepszenie relacji z klientami wskutek nowoczesnego planowania produkcji i regularnego informowania klientów o postępach w realizacji złożonych przez nich zamówień oraz zdolnościach produkcyjnych zakładu. Przewidywane koszty restrukturyzacji organizacyjnej wynoszą 0,08 mln PLN. Koszty zwolnień są niewielkie, ponieważ spółka redukuje zatrudnienie głównie poprzez nieprzedłużanie obecnie obowiązujących krótkoterminowych umów o pracę, dzięki czemu nie ma konieczności wypłaty dużych odpraw. (29) Ponadto w zakresie marketingowym (handlowym) planuje następujące działania: zwiększenie dywersyfikacji produkcji w aspekcie geograficznym, tj. sprzedaż również w państwach spoza UE; dywersyfikację odbiorców; poszerzenie oferty i wprowadzenie nowych produktów na rynek (meble dziecięce); skoncentrowanie się na produkcji małoseryjnej; bezpośrednie wejście na rynek z pominięciem pośredników handlowych; (30) Wyżej wymienione działania zapewnią większą stabilizację w zakresie składanych zamówień. Zwiększenie asortymentu produktowa sprawi ponadto, że spółka będzie w mniejszym stopniu narażona na ewentualną dekoniunkturę na jednym z dwóch rynków zbytu firmy (obudowy głośnikowe i meble). Wspomniane działania mają na celu osiągnięcie trwałej i bezpiecznej struktury przychodów, trwały powrót do obrotów na poziomie około [10 16]* mln PLN rocznie i osiągnięcie rentowności na poziomie min. [3-7]*% wartości obrotu w 2013 r. i [3-7]*% w 2014 r.). Koszt restrukturyzacji marketingowej wyniesie 0,07 mln PLN. 7

(31) Przyjęta strategia działań jest konsekwentnie realizowana, a jej pierwsze pozytywne rezultaty, a tym samym potwierdzenie ich słuszności, przyniósł rok 2009 i wyniki finansowe za ten rok. 5. Koszty restrukturyzacji i źródła finansowania (32) Poniżej przedstawiono zestawienie kosztów restrukturyzacji, które w sumie wyniosą 24 mln PLN. Wkład własny spółki w restrukturyzację sięgnie 15,5 mln PLN. Reszta kosztów będzie finansowana z pomocy publicznej w formie pożyczki w wysokości 5,5 mln PLN oraz dokapitalizowania w kwocie 3 mln PLN. OBSZAR RESTRUKTURYZACJI KOSZT 1 Restrukturyzacja organizacyjna [ ]* Restrukturyzacja zatrudnienia [ ]* 2 Restrukturyzacja majątkowa [ ]* Leasing nowej nieruchomości [ ]* Budowa zakładu [ ]* Przeprowadzka do nowej lokalizacji [ ]* Zakup maszyn [ ]* Samochody [ ]* Infrastruktura informatyczna [ ]* 3 Restrukturyzacja marketingowa [ ]* Wejście na rynek finalnego odbiorcy [ ]* 4 Restrukturyzacja finansowa [ ]* Zwrot pożyczki ARP + zwrot pomocy ARP[ ]* na ratowanie Oddłużenie firmy [ ]* RAZEM 24 025 000 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA RESTRUKTURYZACJI KWOTA % WKŁAD WŁASNY [ ]* 64.6 Leasing finansowy [ ]* Środki własne sprzedaż nieruchomości [ ]* POMOC PAŃSTWA [ ]* 35.4 Dokapitalizowanie [ ]* Pożyczka na restrukturyzację [ ]* RAZEM 24 025 000 6. Środki wyrównawcze (33) Zgodnie z wymogiem zapisanym w wytycznych polskie władze przedstawiły w planie restrukturyzacji analizę rynku. Spółka ma ograniczoną ilość klientów (zob. poniżej 10). Główni konkurenci Diory to firmy europejskie (z Niemiec, Danii i Polski), należy jednak także zwrócić uwagę na ekspansję producentów azjatyckich. Główne produkty spółki to obudowy głośnikowe i meble dziecięce 3. Nie są to gotowe produkty, przeznaczone do sprzedaży jako samodzielne produkty, lecz jedynie produkty pośrednie, które klienci wykorzystują w dalszej produkcji. Te półprodukty 3 Chociaż Diora oferowała również gotowe systemy nagłośnienia (tzn. obudowy głośnikowe wraz z technologiczną zawartością), plan restrukturyzacji przewiduje zaprzestanie ich produkcji, zob. pkt 35. 8

można zaklasyfikować do właściwego rynku obudów. W tym kontekście jedyna różnica między różnymi obudowami jest ich docelowa funkcja. Poza tym nie ma różnic technologicznych między różnymi rodzajami produkcji zastępowalność po stronie podaży jest bardzo duża. Tym samym rynek może zostać zdefiniowany szeroko. Udział spółki w tym rynku w latach 2004-2009 kształtował się na poziomie pomiędzy 0,04 i 0,08% w Polsce, podczas gdy łączna produkcja w Polsce ma 5-6% udział w łącznej produkcji w UE. (34) Polskie władze przewidziały trzy środki wyrównawcze: ograniczenie zdolności produkcyjnych, zobowiązanie do ograniczenia sprzedaży do 2015 r. oraz zaprzestanie produkcji systemów nagłośnienia. (35) Po pierwsze, plan restrukturyzacji przewiduje zmniejszenie uprzedniego potencjału produkcyjnego szacowanego (w ujęciu obrotów) na 20,25 mln PLN do 13,5 mln PLN. Bez dodatkowych inwestycji wykraczających poza te przewidziane w planie restrukturyzacji na spółce faktycznie będą ciążyć fizyczne ograniczenia uniemożliwiające produkcję na poziomie przekraczającym 13,5 mln PLN. (36) Drugi środek wyrównawczy polega na ograniczeniu przychodów do kwoty 13,5 mln do 31 grudnia 2015 r., tzn. przez trzy lata przypadające do zakończeniu okresu restrukturyzacji. Należy zwrócić uwagę na fakt, że zobowiązanie do ograniczenia sprzedaży do poziomu 13,5 mln nie wykracza poza zdolności produkcyjne spółki po restrukturyzacji. Jednakże polskie władze stwierdziły wyraźnie, że dzięki dodatkowym inwestycjom w kwocie 1 mln PLN po okresie restrukturyzacji spółka mogłaby zwiększyć swoje magazyny a tym samym zdolności produkcyjne do kwoty 16,2-17,5 mln PLN. Zatem zdaniem polskich władz zobowiązanie to wykracza poza samo ograniczenie zdolności produkcyjnych i powinno być uznawane za niezależny środek wyrównawczy. (37) Trzeci środek wyrównawczy zaproponowany przez polskie władze polegałby na zaprzestaniu produkcji systemów nagłośnienia. Jak pokazuje poniższa tabela, ta linia produktów stanowi rentowną część działalności Diory. Rentowność 2006 2007 2008 2009 1 w tys. PLN [>1] [>25] [>6] [>8] 2 w % [<1]% [>4]% [<-6]% [>5]% III OCENA POMOCY III.1. Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (38) Na mocy art. 107 ust. 1 TFUE pomoc państwa to wszelka pomoc udzielona w jakiejkolwiek formie przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów oraz która wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, niezgodna z rynkiem wewnętrznym. (39) Zgłoszony środek pomocy dotyczy zasobów państwowych udostępnionych przez ARP, która jest podmiotem publicznym kontrolowanym przez Skarb Państwa, dlatego 9

też pożyczka udzielana jest z zasobów państwowych i można ją przypisać państwu. Wszystkie akcje ARP należą do Skarbu Państwa a prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy wykonuje Minister Transportu. Komisja wyraziła już swoje zdanie na temat możliwości przypisania środków od ARP państwu w decyzji w sprawie pomocy na ratowanie. 4 Polskie władze nigdy nie zakwestionowały tych ustaleń. Pożyczka stanowi wybiórczą korzyść, ponieważ zapewnia Diorze dostęp do kredytu, którego przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie uzyskać z innego źródła ze względu na trudną sytuację, w jakiej się znajduje. Chociaż ARP jest także właścicielem spółki, polskie władze nie proponowały interpretacji, zgodnie z którą interwencja została podjęta przez inwestora rynkowego ze względu na sytuację ekonomiczną spółki a inny właściciel spółki nie brał udziału w interwencji. (40) Tę samą logikę można zastosować w odniesieniu do dokapitalizowania spółki przez ARP, gdyż stanowi to wybiórczą korzyść, której przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie uzyskać z innego źródła, ponieważ ze względu na trudną sytuację, w jakiej się znajduje, spółka nie byłaby w stanie uzyskać podobnego finansowania na rynku. Władze polskie władze nie zakwestionowały tego rozumowania. (41) Ponieważ istnieje konkurencja i wymiana handlowa pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie obudów głośnikowych, mebli dziecięcych i systemów nagłośnienia, wszelka pomoc przyznana Diorze nie tylko zakłóca konkurencję na rynku, lecz wpływa również na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. (42) W związku z powyższym Komisja uznaje, że przedmiotowa pożyczka na rzecz spółki Diora oraz dokapitalizowanie tego przedsiębiorstwa stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. (43) Jeżeli chodzi o leasing finansowy ze strony Invest Parku, firmy finansowej, należącej w większości do podmiotów publicznych, Komisja odnotowuje fakt potwierdzenia przez polskie władze, że firma działa na zasadach czysto komercyjnych i że publiczni udziałowcy nie są zaangażowani w decyzje inwestycyjne. Komisja odnotowuje również pisemne potwierdzenie prywatnej instytucji finansowej, która gotowa byłaby zawrzeć taką samą umowę leasingową na warunkach ogólnie podobnych do tych stosowanych przez Invest Park. W świetle powyższych okoliczności Komisja stwierdza, że nie ma oczywistych dowodów na to, że leasing ten stanowi formę pomocy państwa. (44) Jeżeli chodzi o odroczenie spłaty zobowiązań publicznoprawnych Komisja nie może wykluczyć, że stanowią one pomoc państwa. Jednak ze względu na fakt, że nie było wyraźnych decyzji lokalnych organów publicznych odraczających spłatę należności oraz to, że odroczenie (tzn. brak natychmiastowej egzekucji) dotyczyło jedynie krótkiego okresu (jeden do dwóch lat), a także to, że naliczane były odsetki ustawowe, nie ma oczywistych przesłanek wskazujących na istnienie pomocy państwa. Komisja zwraca jednak uwagę na fakt, że nawet w przypadku uznania tych środków za pomoc państwa nie wpłynęłoby to na ocenę zgodności pomocy, ze względu na odpowiedni wkład własny Diory (zob. poniższy pkt 62). Dlatego też Komisja nie musi do celów 4 Dz. U. C 143 z 26.2.2009. 10

niniejszej decyzji przyjmować ostatecznego stanowiska w kwestii tego, czy odroczenie spłaty przedmiotowych zobowiązań stanowi pomoc państwa. Zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym (45) W niniejszej sprawie nie mają zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 107 ust. 2 TFUE. Z uwagi na to, że podstawowym celem pomocy jest przywrócenie długoterminowej rentowności przedsiębiorstwu zagrożonemu, spośród wyłączeń przewidzianych w art. 107 ust. 3 TFUE można zastosować jedynie wyłączenie określone w art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, które zezwala na pomoc państwa przeznaczoną na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych, jeżeli nie zmienia ona warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. III.2. Kwalifikowalność przedsiębiorstwa do pomocy restrukturyzacyjnej Zasada jednorazowej pomocy ( pierwszy i ostatni raz ) (46) Zgodnie z pkt 73 wytycznych, jeżeli dane przedsiębiorstwo otrzymało już w przeszłości pomoc na ratowanie lub restrukturyzację, w tym jakąkolwiek pomoc niezgłoszoną, i jeśli minęło mniej niż 10 lat od momentu udzielenia pomocy na ratowanie lub od końca okresu restrukturyzacji lub od wstrzymania wdrażania planu restrukturyzacji (licząc od wydarzenia, które nastąpiło jako ostatnie), Komisja nie zezwala na udzielenie dalszej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. (47) Zgodnie z pkt 20 decyzji w sprawie pomocy na ratowanie oraz w oparciu o pkt 1.7 formularza zgłoszenia pomocy na restrukturyzację, Komisja odnotowuje podniesiony przez władze polskie argument, że przedsiębiorstwo nie otrzymało pomocy na ratowanie lub restrukturyzację w ciągu ostatnich dziesięciu lat oprócz zgłoszonej pomocy na ratowanie zatwierdzonej decyzją Komisji 5. Na tej podstawie Komisja uznaje, że przedsiębiorstwo spełnia wymóg dotyczący zasady jednorazowej pomocy ustanowiony w pkt 72 i nast. wytycznych. Przedsiębiorstwo zagrożone (48) Zgodnie z wytycznymi za przedsiębiorstwo zagrożone uznaje się przedsiębiorstwo, które nie jest w stanie odzyskać dobrej kondycji przy pomocy zasobów własnych ani poprzez uzyskanie niezbędnych środków od udziałowców lub ze źródeł rynkowych, i które bez interwencji władz publicznych prawie na pewno zniknie z rynku. W pkt 11 wytycznych wymieniono także typowe oznaki wskazujące na to, że przedsiębiorstwo jest zagrożone, takie jak: rosnące zadłużenie, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka zdolności produkcyjnych, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. Zgodnie z pkt 10 lit. c) wytycznych przedsiębiorstwo uznaje się za przedsiębiorstwo zagrożone, jeśli spełnia ono określone w prawie krajowym kryteria w zakresie podlegania postępowaniu upadłościowemu. Pomimo to, że w 2009 r. spółka odnotowała niewielki zysk, jego wysokość nie była wystarczająca na pokrycie strat z lat ubiegłych. W rzeczywistości straty poniesione w 2008 r. osiemnastokrotnie 5 Dz. U. C 143 z 26.2.2009, s. 6-9. 11

przewyższyły zysk odnotowany w 2009 r. Rosnące zadłużenie, zobowiązania krótkoterminowe oraz kwota natychmiastowo wymagalnych zobowiązań (na poziomie 0,8 mln PLN) wskazują na poważne problemy przedsiębiorstwa z płynnością, których nie może ono rozwiązać ze względu na brak prywatnego finansowania 6. Punkt 11 wytycznych stanowi jednak, że przedsiębiorstwo zagrożone kwalifikuje się do pomocy tylko wtedy, gdy ewidentnie nie może odzyskać płynności dzięki środkom własnym lub środkom uzyskanym od właścicieli/akcjonariuszy lub ze źródeł rynkowych. (49) W swojej decyzji w sprawie pomocy na ratowanie Komisja uznała, że Diora była przedsiębiorstwem zagrożonym w odnośnym okresie. Komisja stwierdziła między innymi spadek obrotów spółki, wysoki poziom strat z lat ubiegłych oraz narosłe zobowiązania. W chwili obecnej trudności finansowe spółki złagodziło przyznanie pomocy na ratowanie, która jednak będzie musiała zostać zwrócona. Biorąc pod uwagę ogólną sytuację finansową spółki przedstawioną powyżej, Komisja uważa, że spółkę można uznać za przedsiębiorstwo zagrożone zgodnie z pkt 11 wytycznych. Kwalifikowalność przedsiębiorstwa do pomocy restrukturyzacyjnej (50) Zgodnie z pkt 13 wytycznych przedsiębiorstwo należące do większej grupy kapitałowej nie kwalifikuje się w normalnych warunkach do pomocy na restrukturyzację, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa wynikają z jego indywidualnej sytuacji i nie są wynikiem arbitralnego rozliczenia kosztów w ramach grupy oraz że trudności te są zbyt poważne, by grupa mogła je samodzielnie rozwiązać. (51) Fundusze publiczne, w formie pomocy na ratowanie, przyznaje w omawianym przypadku udziałowiec większościowy, Agencja Rozwoju Przemysłu, która jest spółką akcyjną Skarbu Państwa. Należy zatem sprawdzić, czy udziałowiec mniejszościowy, UNITRA, byłby w stanie zapewnić środki finansowe niezbędne na ratowanie Diory. (52) Jak wyjaśniono w decyzji w sprawie pomocy na ratowanie, UNITRA ma tylko 32 % udziałów w Diorze, zatem zgodnie z polskim prawem grupa nie ma obowiązku sporządzać skonsolidowanego sprawozdania finansowego. UNITRA posiada również udziały w siedmiu innych spółkach, z których dwie są w stanie likwidacji, a jedna zawiesiła swoją działalność gospodarczą. W przypadku pozostałych spółek udziały UNITRY nie przekraczają 25 % lub też spółki te są niewielkie (kapitał zakładowy wynosi 60 500 PLN, tj. 13 444 EUR). (53) Pod koniec 2008 r. kapitał zakładowy UNITRY wynosił 4 mln PLN (0,9 mln EUR). Zgodnie z informacjami na temat wyników finansowych UNITRY w 2007 r. obroty firmy wyniosły 12,2 mln PLN (2,7 mln EUR), a poniesione straty wyniosły 7,9 mln PLN (1,8 mln EUR). Chociaż UNITRZE udało się osiągnąć zysk, w 2008 r. wyniósł on jedynie 0,27 mln PLN (0,06 mln EUR), zaś w 2009 r. 0,31 mln PLN (0,06 mln EUR), spółka nie posiada wystarczających zasobów finansowych na ratowanie Diory, gdyż środki te nie wystarczą na pokrycie strat z lat ubiegłych lat odnotowanych w 2007 r. 6 dowód w postaci pisma od prywatnego banku potwierdzającego wyraźnie, że z powodu aktualnej sytuacji finansowej Diora nie może uzyskać kredytu. 12

(54) Ponadto, ponieważ Diora nie ma żadnych stosunków handlowych z UNITRĄ ani żadną spółką z nią związaną, oraz nie ma ewidentnych dowodów na przekazywanie środków finansowych między tymi spółkami (poza najmem nieruchomości, który, zdaniem polskich władz, odbywa się na warunkach rynkowych), Komisja uznaje, że trudności Diory mają charakter wewnętrzny i nie wynikają z arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy. Przywrócenie długoterminowej rentowności (55) Aby środek mógł zostać uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie pkt. 34 37 wytycznych, plan restrukturyzacji musi zawierać szczegółową analizę problemów, które doprowadziły do wystąpienia trudności, oraz określać środki, które w rozsądnych ramach czasowych przywrócą przedsiębiorstwu długoterminową rentowność i dobrą kondycję finansową. Plan taki musi opierać się na realistycznych założeniach co do przyszłych warunków działania. (56) Komisja zauważa, że środki w zakresie restrukturyzacji finansowej mają ułatwić spłatę zadłużenia spółki. Ponadto środki te dotyczą głównie restrukturyzacji majątkowej prowadzącej do oszczędności, redukcji kosztów oraz modernizacji procesu produkcyjnego i ogólnego zarządzania, co ma pozytywny wpływ na rentowność spółki. Komisja zauważa, że spółka wprowadziła środki mające na celu zminimalizowane wpływu kryzysu gospodarczego na spółkę, które to środki wpłynęły korzystnie na osiągnięcie pozytywnych wyników w zakresie rentowności i zwrotu z aktywów. Komisja zauważa również, że spółka konsekwentnie stosuje środki zabezpieczające w celu ograniczenia potencjalnych strat z tytułu wahań kursowych i podjęła znaczne wysiłki w celu dywersyfikacji bazy klientów i ograniczenia ryzyka niewykonania zobowiązań ze strony swych głównych klientów w czasie kryzysu gospodarczego. (57) Komisja odnotowuje, że wdrożenie planu restrukturyzacji prawdopodobnie przyczyni się do znacznej poprawy sytuacji spółki. Przeniesienie spółki do nowej lokalizacji, skupienie produkcji na jednej powierzchni zakładu lepiej dostosowanego do potrzeb technologicznej linii produkcyjnej, inwestycja w zakup nowych maszyn i urządzeń, zmiany w organizacji przedsiębiorstwa i restrukturyzacja marketingowa wszystkie te działania powinny spowodować, że spółka odzyska możliwość konkurowania na rynku, a jej działalność będzie przynosić trwałe zyski. Przewidywane wyniki spółki w ujęciu realnym (w tysiącach PLN, w formie przekazanej przez władze polskie) przedstawiono w poniższej tabeli. 13

2010 2011 2012 2013 2014 XII XII XII XII XII PRZYCHODY [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym: [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Przychody netto ze sprzedaży produktów [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* na kraj [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* wywóz [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia, zmniejszenie wartość ujemna) [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Koszty operacyjne [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Amortyzacja [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zużycie materiałów i energii [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Usługi obce [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Podatki i opłaty [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Wynagrodzenia [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Pozostałe koszty rodzajowe [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Wartość sprzedanych towarów i materiałów [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zysk (strata) ze sprzedaży [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Pozostałe przychody operacyjne [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Pozostałe koszty operacyjne [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zysk/strata operacyjna. [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Przychody finansowe [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Koszty finansowe [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zysk/(strata) na działalności operacyjnej [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zysk (strata) przed opodatkowaniem [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* Zysk (strata) netto [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* [ ]* *Nadzwyczaj wysoki zysk operacyjny w roku 2012 wynika ze sprzedaży nieruchomości spółki, jak wyjaśniono powyżej w pkt 16. (58) Zgodnie z planem restrukturyzacji proces restrukturyzacji przewidziano na lata 2010 2012. Zgodnie z prognozowanymi danymi zamieszczonymi w tabeli, spółka w 2012 r. osiągnie wyniki finansowe na poziomie pozwalającym uznać, iż odzyskała ona zdolność do trwałego konkurowania na rynku. W danych okolicznościach okres realizacji planu można zatem uznać za rozsądny i najkrótszy z możliwych pozwalających przywrócić długoterminową rentowność spółki. (59) Komisja uważa, że osiągnięcie tych rezultatów byłoby niemożliwe bez restrukturyzacji majątkowej oraz przeniesienia produkcji do nowych pomieszczeń. Poprzednia lokalizacja przestała już spełniać współczesne wymogi i nie pozwoliłaby spółce prowadzić wydajnej produkcji i konkurować na rynku. 14

(60) W oparciu o powyższe wyjaśnienia Komisja uważa zatem, że planowane środki restrukturyzacyjne są w stanie przywrócić długoterminową rentowność spółki w rozsądnych ramach czasowych. (61) W związku z tym Komisja uważa, że pełna realizacja zaproponowanego planu pozwoli na przywrócenie długoterminowej rentowności spółki i w związku z tym jest on zgodny z pkt 34 i nast. wytycznych. Ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum, wkład własny (62) Zgodnie z postanowieniami zawartymi w pkt 43 45 wytycznych pomoc musi być ograniczona do niezbędnego minimum niezbędnego do przeprowadzenia restrukturyzacji, a od beneficjentów pomocy oczekuje się znaczącego wkładu w proces restrukturyzacji ze środków własnych lub zewnętrznych, prywatnych źródeł finansowania. (63) W wytycznych wyraźnie określono, że w finansowaniu restrukturyzacji znaczny wkład musi pochodzić ze środków własnych, w tym ze sprzedaży aktywów, które nie są niezbędne do dalszego istnienia przedsiębiorstwa, lub z zewnętrznych źródeł finansowania pozyskanego na warunkach rynkowych. (64) Zgodnie z pkt 43 wytycznych wkład własny musi być rzeczywisty, tzn. faktyczny, z wyłączeniem wszelkich przyszłych zysków, takich jak przepływy środków pieniężnych oraz stanowić znak, że rynki wierzą w przywrócenie spółce rentowności. (65) Na tej podstawie Komisja może zaakceptować wkład własny spółki pochodzący z leasingu finansowego w wysokości [ ], który można uznać za zewnętrzne źródło finansowania zbliżone do kredytu bankowego oferowanego na okres [dziesięciu lat]. Co więcej, nabycie aktywów, które są niezbędne do przywrócenia rentowności poprzez leasing finansowy (tak jak w tym przypadku) na warunkach rynkowych jest co do istoty równoznaczne z finansowaniem nabycia w drodze pożyczki. Obie techniki finansowania stanowią zewnętrzne źródła finansowania na warunkach rynkowych wymienione w pkt 43 wytycznych, jak również stanowi oznakę spełnienia warunku dotyczącego wiary rynku w przywrócenie spółce rentowności. Finansowanie to można zatem uznać za dostateczny wkład własny (podobnie jak w uprzednich decyzjach, np. w sprawie PKS Wadowice 7 ). (66) W odniesieniu do odroczenia spłaty zobowiązań publicznoprawnych, nawet gdyby Komisja mimo wszystko uznała, że stanowią one pomoc państwa, kryterium wkładu własnego nadal byłoby spełnione. (67) Jeśli chodzi o sprzedaż aktywów, w planie oszacowano, że może ona przynieść wpływy w wysokości 6,4 mln PLN. W opinii niezależnego biegłego szacowana cena sprzedaży aktywów w postaci maszyn wynosi 6,4 mln PLN. (68) Na tej podstawie Komisja odnotowuje, że wspomniany powyżej wkład własny wynosi 15,5 mln PLN (około 64 % kosztów restrukturyzacji) i przekracza wymagany w wytycznych pułap 50 % kosztów restrukturyzacji. 7 Sprawa N 212/2008, pomoc na restrukturyzację dla PKS Wadowice z dnia 28 stycznia 2009 r., Dz. U. L 243 z 2009 r., pkt 72. 15

(69) Zgodnie z pkt 44 wytycznych w przypadku dużych przedsiębiorstw Komisja zazwyczaj uznaje wkład własny na poziomie przynajmniej 50 % kosztów restrukturyzacji za wystarczający. (70) Komisja uważa zatem, że spełnione zostały warunki określone w pkt 43 i nast. wytycznych. Unikanie nadmiernego zakłócania konkurencji (71) Zgodnie z pkt. 38 42 wytycznych należy przyjąć środki w możliwie największym stopniu łagodzące potencjalne negatywny wpływ pomocy na warunki handlowe. Pomoc nie powinna nadmiernie zakłócać konkurencji. Oznacza to zazwyczaj ograniczenie obecności przedsiębiorstwa na rynkach jego działalności po zakończeniu okresu restrukturyzacji. Środki wyrównawcze powinny być proporcjonalne do zakłócających skutków pomocy oraz w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na jego rynku lub rynkach. Zakres środków wyrównawczych musi zostać ustalony indywidualnie i mając na uwadze cel przywrócenia długoterminowej rentowności firmy. Ponadto zgodnie z pkt 7 wytycznych Komisja zwróci się o podjęcie środków wyrównawczych minimalizujących wpływ pomocy na konkurentów. (72) Zgodnie z pkt. 56 wytycznych, warunki od których spełnienia zależy zatwierdzenie pomocy są mniej surowe w przypadku wdrażania środków kompensacyjnych na obszarach objętych pomocą. Aby przeanalizować konsekwencje, jakie pomoc na restrukturyzację będzie miała dla rynku oraz konkurencji, Komisja uwzględnia fakt, że Diora znajduje się w obszarze objętym pomocą zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. (73) Komisja zwraca uwagę na następujące cele oceny adekwatności środków wyrównawczych (opisane powyżej w pkt 33-34): (74) Diora, chociaż formalne musi być uznawana za duże przedsiębiorstwo ze względu na fakt, że jej głównym udziałowcem jest Skarb Państwa (zob. powyżej pkt 3), w praktyce posiada jednak cechy przedsiębiorstwa średniej wielkości. Jej potencjał zakłócenia konkurencji jest tym samym, z praktycznego punktu widzenia, bliższy bardziej potencjałowi średniego niż dużego przedsiębiorstwa. (75) Właściwy rynek to rynek mebli, w którym udział Diory wynosi jedynie 0,04-0,08% rynku polskiego, co oznacza, że jej udział w rynku europejskim jest jeszcze bardziej nieznaczny. (76) Aby wyeliminować słabe punkty dotychczasowego modelu biznesowego Diory i jej działalności oraz przywrócić firmie rentowność, w wyżej opisanym planie restrukturyzacji przewidziano sprzedaż zakładu produkcyjnego firmy oraz przeniesienie się do mniejszego i bardziej wydajnego zakładu. Główny element planu to zatem wybór nowej, odchudzonej i wydajniejszej struktury majątkowej a biorąc pod uwagę skromne rozmiary przedsiębiorstwa nie jest łatwo wskazać dalsze możliwości zbycia aktywów lub ograniczenia potencjału, które można by przeprowadzić bez stawiania pod znakiem zapytania przywrócenia rentowności przewidzianego w planie restrukturyzacji. (77) Pierwszy środek wyrównawczy przewiduje ograniczenie zdolności produkcyjnych z 20,5 mln PLN do 13,5 mln PLN. Chociaż pułap 13,5 PLN leży poniżej kwoty przychodów spółki w ostatnich latach, ten poziom dochodów został osiągnięty w 16

przeszłości, kiedy to firma osiągała lepsze wyniki. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że Komisja przyjmuje konserwatywne podejście nie biorąc pod uwagę inflacji od 2005 r., kiedy to wartość produkcji spółki przekraczała poziom 13,5 mln PLN. Komisja uważa zatem, że ograniczenie to nie wiąże się jedynie z przywróceniem rentowności i może zostać uznane za rzeczywisty środek wyrównawczy. (78) Drugi środek wyrównawczy ograniczy potencjał wzrostu spółki poprzez ograniczenie wysokości przychodów, które może ona osiągnąć w okresie trzech lat od zakończenia restrukturyzacji, tzn. od momentu, w którym Diora zgodnie z planem restrukturyzacji, powinna odzyskać rentowność. Nawet jeśli pułap przychodów nie ogranicza ich w stopniu większym niż wartość potencjału produkcyjnego, którym spółka dysponować bezpośrednio po restrukturyzacji, Polska zaznaczyła, że w tym okresie (czyli, przypomnijmy, gdy firma powinna już odzyskać rentowność) zwiększenie potencjału produkcyjnego do poziomu co najmniej 16,2 mln EUR wymagałoby dodatkowych inwestycji w kwocie co najmniej 1 mln PLN. Komisja uważa, że można by realnie założyć zrealizowanie takiej inwestycji gdyby plan restrukturyzacji zdołał przywrócić firmie rentowny model operacyjny, ponieważ nie stanowiłby znacznego obciążenia finansowego spółki (stanowiąc jedynie 4% ogólnych kosztów restrukturyzacji). Komisja stwierdza zatem, że zobowiązanie to stanowi rzeczywisty środek wyrównawczy, ponieważ faktycznie ograniczy obecność spółki na rynku (w porównaniu ze stanem sprzed restrukturyzacji) przez okres trzech lat po zakończeniu restrukturyzacji. (79) Pułap ten nie uniemożliwi firmie odzyskania rentowności (co ma nastąpić do 31 grudnia 2012 r.), lecz zapobiegnie jej dalszemu wzrostowi przez okres trzech lat od odzyskania przez Diorę rentowności (ponieważ pułap obowiązywał będzie do 31 grudnia 2015 r.), umożliwiając tym samym konkurencji zdobycie udziałów w rynku. Zdanie polskich władz punkt wyrównania w okresie następującym po restrukturyzacji, tzn. punkt, w którym łączne przychody wystarczą w sam raz na pokrycie łącznych kosztów szacuje się na kwotę ok. 11,7 do 12,7 mln PLN. Kwota ta powinna być wyższa bezpośrednio po zakończeniu restrukturyzacji oraz ulegać stopniowemu obniżeniu w miarę jak spójka zwracać będzie należności z tytułu leasingu, a tym samym ponosić coraz mniejsze łączne koszty. Liczby te znajdują potwierdzenie w kwocie przychodów uzyskanych w 2009 r. (11,7 mln PLN), tzn. w roku, w którym firma przeżywała trudności, a tym samym przed przywróceniem rentowności. Oznacza to, że środek wyrównawczy że narzucony środek wyrównawczy pozostawia jedynie 15% margines wzrostu do 2015 r. w porównaniu z wartościami za rok 2009. (tzn. między punktem, w którym firma przeżywała trudności i tym samym nie była rentowna, a momentem odzyskania rentowności), w związku z czym Diora będzie miała margines niezbędny, by zagwarantować odzyskanie rentowności, które nie pozwoli jednak jednocześnie na realizację agresywnej strategii handlowej.. (80) Trzeci środek wyrównawczy to zaprzestanie produkcji systemów nagłośnienia. Chociaż ta linia produkcyjna w ostatnich latach miała jedynie niewielką część w sprzedaży Diory 8, tym niemniej jest ona zyskowna, co oznacza, że powinno to uwolnić udziały w rynku dla konkurentów w tym konkretnym obszarze rynku. 8 Wg ostatnich danych było to 2,8% sprzedaży w pierwszych 10 miesiącach 2010 r. W przeszłości udział ten był jednak większy, np. 6,3% w 2007 r. (zanim rozpoczęły się trudności Diory). 17

(81) Z wyżej wymienionych przyczyn oraz biorąc pod uwagę fakt, że ograniczona wielkość firmy (w realiach handlowych), jak również jej bardzo niewielki udział w rynku oznaczają, że potencjalne zakłócenie wewnątrzwspólnotowej konkurencji będzie ograniczone, jak również mając na uwadze środki, jakie można przewidzieć bez zagrożenia realizacji planu restrukturyzacji, który przywróci firmie rentowność, Komisja uznaje że proponowane środki wyrównawcze pozwalają odpowiednio zapewnić zminimalizowanie negatywnego wpływu pomocy państwa na warunki handlowe. (82) W związku z tym zaproponowany środek wyrównawczy jest zgodny z pkt. 38 42 wytycznych. IV. DECYZJA (83) Komisja uznaje zgłoszoną pomoc na restrukturyzację Diory za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl postanowień art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE w oparciu o Wytyczne dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na publikację pełnej treści niniejszego pisma w języku oryginału na stronie internetowej http://ec.europa.eu/eu_law/state_aids/state_aids_texts_pl.htm. Wniosek taki wraz z informacjami, o których mowa powyżej, należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B-1049 Brussels Nr faksu: +32-2-296.12.42 Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 18