Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy DOSKONALENIE WSPÓŁPRACY W RODZINIE Sylwia Wcisło Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 14 maja 2015 r.
Program Współpraca a kompetencje społeczne Postawy rodziców Świat emocji Granice i konsekwencje Współdziałanie z dzieckiem
CZYM JEST WSPÓŁPRACA? To zdolność tworzenia więzi i współdziałania z innymi, to umiejętność pracy w grupie na rzecz osiągania wspólnych celów. Świadczy o inteligencji emocjonalnej i jest jednym ze wskaźników kompetencji społecznych
Kompetencje społeczne w rozwoju dziecka
Aby rozwinąć kompetencje społeczne, dziecko musi nabyć szereg umiejętności, takich jak: komunikacja, nawiązywanie kontaktu, empatia i rozumienie zachowań innych osób, wywieranie wpływu, kontrola własnych emocji, umiejętność podporządkowania się oraz szereg innych. Jak je rozwijać? Co na nie wpływa?
POSTAWA RODZICA Bezpieczna więź emocjonalna z rodzicami (zwłaszcza z matką w pierwszych latach życia) Cierpliwość, akceptacja oraz jasno wyznaczone granice dziecięcej swobody Zaspokajanie potrzeby aktywności, bez nadmiernej koncentracji na dążeniu do sukcesów(zwłaszcza w okresie przedszkolnym)
MODELOWANIE uczenie się poprzez obserwację, a następnie naśladowanie. Dziecko identyfikuje się z tobą, przejmuje pewne zachowania i naśladuje je. Bądź więc świadomym rodzicem: Ucz dziecko pozytywnych zachowań, asertywności, pewności siebie i szacunku wobec drugiego człowieka. Zastanów się, na czym ci najbardziej zależy w wychowaniu swojego dziecka?
ŚWIADOMY RODZIC Jakim typem rodzica jesteś?
Rodzic dominujący Ten typ rodzica zazwyczaj kształtuje w dzieciach najbardziej negatywne cechy. Rodzice tacy mają wysokie oczekiwania, sztywne zasady, rzadko okazują ciepło i troskliwe wsparcie.
JAK ZACHOWUJE SIĘ DZIECKO: zazwyczaj nie chce mieć nic wspólnego z zasadami w ogóle albo z zasadami rodziców. Zazwyczaj odrzuca ideały. poza domem domaga się swoich praw, może zachowywać się agresywnie, sprawiać problemy wychowawcze, by skupić na sobie uwagę innych. darzy siebie niewielkim szacunkiem.
Rodzic zaniedbujący zazwyczaj nie okazuje dzieciom miłości i wsparcia ani nie kieruje się miłością. od czasu do czasu budzi się w nim potrzeba bycia rodzicem i dość drastycznie wychowuje dziecko za pomocą różnych restrykcji generalnie dziecko jest traktowane jako kłopot- ma być widoczne, ale nie słyszane
JAK ZACHOWUJE SIĘ DZIECKO: dochodzi do wniosku, że nie warto spędzać z rodzicami czasu-, choć bardzo tego pragnie. ma zazwyczaj trudności w nauce, bo jest słabo motywowane. zaczyna mu brakować poczucia bezpieczeństwa, ponieważ rodzice są nieobliczalni.
Rodzic pozwalający na wszystko Tacy rodzice są mili i wspierający, ale słabi w ustalaniu i egzekwowaniu zasad i ograniczeń. Chociaż mają dobre intencje, nieświadomie narażają dziecko na wiele trudności i kłopotów. Jedną z przyczyn dlaczego rodzice pozwalają dzieciom na wszystko jest wewnętrzny strach. Rodzice boją się zrobić dziecku krzywdę. Z jednej strony są ciepli, ofiarni wyrozumiali z drugiej strony tolerują także czyny i zachowania niedopuszczalne.
JAK ZACHOWUJE SIĘ DZIECKO: dziecko wyczuwa, że jest u steru i może dowolnie kierować rodzicami- uczy się manipulacji traci poczucie bezpieczeństwa może darzyć siebie niewielkim szacunkiem, ponieważ nie uczyło się kontrolować siebie i nie opanowało innych umiejętności związanych z dyscypliną życia
Rodzic kochający i stanowczy Tacy rodzice mają jasno określone zasady, wartości, normy życia i ograniczenia. Ten typ rodzica to osoba cechująca się zdrowym i zrównoważonym połączeniem rodzica pozwalającego na wszystko oraz rodzica dominującego. Umie jasno określać normy i zasady, które ukazują stanowczość, ale jednocześnie działa i postępuje tak, że dziecko wie, że jest kochane.
JAK ZACHOWUJE SIĘ DZIECKO: ma szacunek do siebie i szanuje innych jego świat jest bezpieczny, rozumie, że istnieją nieprzekraczalne granice potrafi rozmawiać z rodzicami- istnieje mniejsze zagrożenie buntem w okresie nastoletnim.
Miłość, bez stawianych warunków, jest nadrzędnym prawem dziecka. Każdy ma prawo czuć się kochany
Dzieciom potrzebne są jasne, przejrzyste reguły jakie zachowania akceptujemy, a jakie nam się nie podobają. Ta jasność buduje poczucie bezpieczeństwa.
EMOCJE TAK ZACHOWANIE NIE Zamiast mówić jesteś niegrzeczny powiedź przeszkadza mi to, co robisz (warto szczegółowo opisać to zachowanie)
Stawianie granic NIE KARA- a właściwie DZIAŁANIE NIE KARA- a właściwe KONSEKWENCJE
KONSEKWNECJA: Powinna być związana z konkretnym zachowaniem Pozostawać w granicach rozsądku Ponoszona na bieżąco Nie zbyt zawiła Mówimy o niej ( przy jej ustalaniu) spokojnie i z szacunkiem, bez gniewu
Czego unikać przy ustalaniu konsekwencji: Szukania odwetu Nagradzania nieodpowiedniego zachowania Wygłaszania pogróżek i obietnic Zawstydzania Przywiązywania nadmiernej wagi do konsekwencji
Co utrudnia rodzicom wprowadzenie i respektowanie zasad? Lęk Rodzica przed narażeniem dziecka na konsekwencje Nieumiejętność jasnego określenia swoich oczekiwań i wymaganych reguł Niepoważne traktowanie przez rodzica stawianych dziecku reguł Stawianie zbyt wygórowanych i zbyt wielu wymagań
Pamiętaj 1. Uprzedź dziecko o istnieniu zasad 2. Ustalaj zasady, do których jesteś przekonany 3. Bądź stanowczy w ich utrzymaniu 3. Minimum słów maksimum czynów
Aktywne słuchanie Chcąc być dobrym słuchaczem swoich dzieci pamiętaj o kilku ważnych rzeczach: Dobre słuchanie wymaga kontaktu wzrokowego z osobą mówiącą, oznacza to przerwanie swoich zajęć, odłożenie gazety, wyłączenie telewizora Nie zakładaj nigdy, że wiesz, co druga osoba powie. Zadawaj pytania wyjaśniające i powtarzaj innymi słowami to, co usłyszałeś. Np.: Słyszę, że jesteś zaniepokojona jutrzejszym spotkaniem, czy dobrze cię zrozumiałam?
Dobre słuchanie zakłada brak przesadnej reakcji i natychmiastowego działania, lepiej jest zakończyć całą rozmowę, a później po pewnym przemyśleniu podjąć działanie. Dobre słuchanie oznacza akceptację i nie wyśmiewanie tego co dziecko mówi. Można dziecka nie rozumieć, ale wyśmiewanie go i krytykowanie obniża poczucie jego wartości.
Wszystkie uczucia można zaakceptować- Pewne działania należy ograniczyć. Widzę, jaki jesteś zły na brata. Powiedz mu, co chcesz słowami, a nie pięściami
Aby zachęcić dziecko do współpracy Wzmacniaj jego samoocenę Chwal zachowanie a nie osobę (cechy) Nazywaj uczucia i rozmawiaj o potrzebach Zachęcaj do samodzielności Pozwól dziecku dokonać wyboru Zamiast krytyki udzielaj informacji Określ swoje oczekiwania Interesuj się postępami dziecka Aktywnie słuchaj i wyznaczaj granice
Pamiętaj Wychowanie bez błędów jest mitem. Nic takiego nie istnieje. I nie tylko nie istnieje, ale wręcz nie powinno istnieć. Rodzice są ludźmi. Popełniają więc błędy i nie wiedzą wszystkiego. Natomiast odpowiedzialni rodzice NIE są mitem. Przeciwnie Dzieci mają prawo do odpowiedzialnych rodziców. Przyznawanie się do błędów albo niewiedzy jest prawidłowym zachowaniem ze strony rodziców. Powinno ono zarazem być uzupełnione przez dążenie do naprawiania błędów oraz poszukiwania odpowiedzi. / J.G. Woititz/
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ