Filmy wskazane w scenariuszu dostępne są na kanale YouTube projektu SiecTolerancji http://tnij.org/jragzgk Paweł Kwiecień, konsultacja metodologiczna: Magdalena Tulska-Budziak 45 minut Stowarzyszenie Kuturalno-Edukacyjno- -Naukowe KEN Scenariusz 5 Dyskryminacja Adresat: uczniowie szkół ponadgimnazjalnych wszystkich typów Cele lekcji: Zrozumienie pojęcia dyskryminacji. Analiza przyczyn postaw dyskryminacyjnych. Sprowokowanie ucznia do autorefleksji na temat własnych postaw dyskryminacyjnych. Budowanie postawy otwartości na inność, odmienność. Rozwijanie kompetencji społecznych sprzyjających funkcjonowaniu w świecie wielokulturowym. Środki glotto-dydaktyczne: Laptop Rzutnik i ekran Slajdy Karta pracy 1
Przebieg lekcji Dzień dobry. Popatrzcie na slajd. (Slajd nr 1 flaga ukraińska). Jak myślicie, o czym będziemy mówić na dzisiejszych zajęciach? Przykładowe wypowiedzi uczniów: o Ukrainie; o symbolach narodowych; Zadanie Pracujemy w parach. Proszę zapisać pojęcia, które kojarzą się wam ze słowem Ukraina. wojna; Majdan; oligarchowie; korupcja; To ciekawe, że większość skojarzeń ma charakter polityczny. Widocznie tak Ukraina jest przedstawiana w środkach masowego przekazu. A gdyby zapytać o skojarzenia ze słowem Ukrainka? 2
sprzątaczka; prostytutka; ładna dziewczyna; Czy nie macie wrażenia, że operujemy w tej chwili stereotypem? Zadanie Proszę się zapoznać z definicją stereotypu (źródło: Słownik Języka Polskiego). Proszę przeczytać komentarze pod hasłem słownikowym. Proszę dopisać swój komentarz. Stereotyp obraz kogoś lub czegoś, zwykle oparty na częściowo fałszywych sądach, funkcjonujący w świadomości społecznej i niełatwo zmieniający się. komentarze: ~gosc # 2014-12-11 stereotypy-trwałe, uproszczone schematy myślenia w poznawaniu rzeczywistości. XD ~gosc # 2014-12-11 do gościa1: dobre... ;p ~gosc # 2015-02-01 >. nawet stereotyp nie może być do końca czymś trwałym, może warto w tej kwestii być odrobinę elastycznym. Pozwolę sobie zauważyć, że w kwestii stereotypu pewna tolerancja pomogła by nam w kontaktach z innymi. Trzymanie się 3
ścisłe utartych schematów myślenia ogranicza nas i zamyka możliwość zmian jakichkolwiek. Przeświadczenie, że to co uproszczone jest dobre, bo ktoś tak ustalił wcześniej zamyka nam możliwość rozwoju i patrzenia na świat w innym znaczeniu niż przyjęło się myśleć w określonej sytuacji. ~gosc # 2015-01-15 Pragnę zauważyć, że stereotypy zwykle są negatywne. ~gosc # 2015-01-28 Np. z laniem dzieci aby wyrosły na porządnych ludzi. ~gosc # 2013-01-28 Np. tkwienie w toksycznym związku bo w naszej rodzinie nigdy nie było rozwodów. Żródło: http://sjp.pl/stereotyp Miejsce na Twój komentarz Kto chciałby przedstawić nam swój wpis? Bardzo dziękuję. Mieliście niezwykle ciekawe uwagi. Stereotypy są trudne do wykorzenienia. Chciał(a)bym, abyście wysłuchali młodej Ukrainki. Film Dyskrymiancja 1 (Czas trwania 30 sekund). Na czym polega stereotyp w przykładzie przytoczonym przez Yulię? że jak Ukrainka, to tylko do sprzątania; że zamiast napisać, na jakie stanowisko, to zleceniodawca wpisał narodowość; 4
Czy rzeczywiście Ukraińcy przebywający w Polsce zajmują się wyłącznie sprzątaniem? Proszę wysłuchać wypowiedzi Yulii i zapamiętać, kim ona jest, gdzie pracuje, czym się zajmuje poza pracą. Czas trwania 2 minuty. Film Mój dzień. Yulia jest dziennikarką, studiuje, pisze artykuły, współpracuje z organizacjami pozarządowymi. A więc okazuje się, że Ukrainka Yulia jest wykształconą aktywną kobietą, której życie zupełnie nie odpowiada stereotypowi. Jak sądzicie, czy Ukraińcy są w Polsce dyskryminowani? tak, jak wszystkie mniejszości; nie, bo to Słowianie; Odwołajmy się do doświadczenia osobistego Yulii. Proszę zapamiętać przytoczone przykłady. Film Dyskrymiancja 2 (Czas trwania 2 minuty) i Dyskrymiancja 3 (Czas trwania 30 sekund). Zadanie Pracujemy w grupach. Proszę zapisać w punktach, w jaki sposób można dyskryminować. Proszę odwo- 5
łać się do wypowiedzi Yuli i dodać własne przykłady. obrażanie kogoś słowem; czynienie bezpodstawnych zarzutów; zwracanie się w sposób lekceważący np. na ty do dorosłej obcej osoby; niewypłacanie na czas wynagrodzenia, zaniżanie wynagrodzenia; stosowanie przemocy; Proszę przedstawić wyniki pracy. Przedstawiciel(ka) każdej grupy zwięźle referuje, co zostało ustalone w grupie. Yulia, która ma za sobą doświadczenia dyskryminacyjne, robi wiele, aby przeciwdziałać tego rodzaju zjawiskom. Wysłuchajmy Yuli i zapamiętajmy, w jaki sposób można uczyć się tolerancji i otwartości. Film Ukraina zwykłych ludzi 02 (Czas trwania 2 minuty 30 sekund). Na czym polegały działania Yuli i jej kolegów? Uczennice i uczniowie streszczają informację z filmu. Jak wam się wydaje, jakie są źródła dyskryminacji? ludzie się nie znają; ludzie się boją nowego, innego; inni są naprawdę źli; brak wiedzy; ludzie kierują się stereotypami; 6
Ogłaszam konkurs na pomysł, co zrobić, aby ludzie różnych kultur, koloru skóry, religii, poglądów mogli lepiej się poznać i zrozumieć. Yulia brała udział w projekcie, w ramach którego odbywały się warsztaty i odbył się festiwal kulturalny. A jakie są wasze propozycje? Uczennice i uczniowie spontanicznie zgłaszają pomysły. Akceptujemy wszystkie, nawet najbardziej mało realistyczne. Dziękuję wam bardzo. Teraz ważne jest to, aby nie tylko zadowolonym z siebie wyjść z lekcji, ale starać się urzeczywistnić choć jeden z waszych wspaniałych pomysłów. Warto to zrobić, warto starać się, aby każdy czuł się dobrze w miejscu, w którym żyje. Nauczyciel(ka) wyświetla slajd z tekstem: Jesteśmy różni, ale jesteśmy równi. 7
Dyskryminacja Karta pracy 3 Karta pracy 3 Dyskryminacja Zadanie 1 Zapoznaj się ze znaczeniem słowa stereotyp. Przeczytaj komentarze pod hasłem słownikowym. Dodaj swój komentarz. Stereotyp obraz kogoś lub czegoś, zwykle oparty na częściowo fałszywych sądach, funkcjonujący w świadomości społecznej i niełatwo zmieniający się. Słownik Języka Polskiego komentarze: ~gosc # 2014-12-11 stereotypy-trwałe, uproszczone schematy myślenia w poznawaniu rzeczywistości. XD ~gosc # 2014-12-11 do gościa1: dobre... ;p ~gosc # 2015-02-01 >. nawet stereotyp nie może być do końca czymś trwałym, może warto w tej kwestii być odrobinę elastycznym. Pozwolę sobie zauważyć, że w kwestii stereotypu pewna tolerancja pomogła by nam w kontaktach z innymi. Trzymanie się ścisłe utartych schematów myślenia ogranicza nas i zamyka możliwość zmian jakichkolwiek. Przeświadczenie, że to co uproszczone jest dobre, bo ktoś tak ustalił wcześniej zamyka nam możliwość rozwoju i patrzenia na świat w innym znaczeniu niż przyjęło się myśleć w określonej sytuacji. ~gosc # 2015-01-15 1
Dyskryminacja Karta pracy 3 Pragnę zauważyć, że stereotypy zwykle są negatywne. ~gosc # 2015-01-28 Np. z laniem dzieci aby wyrosły na porządnych ludzi. ~gosc # 2013-01-28 Np. tkwienie w toksycznym związku bo w naszej rodzinie nigdy nie było rozwodów. Miejsce na Twój komentarz: 2
Dyskryminacja Karta pracy 3 Zadanie 3 Proszę zapisać definicję dyskryminacji. Zadanie podsumowujące Napisz krótki e-mail-zaproszenie do Duni. 3