Mariola Król SCENARIUSZ ZAJĘĆ Typ szkoły: podstawowa Etap kształcenia: I, klasa V Rodzaj zajęć: lekcja matematyki Temat zajęć: Śladami Fryderyka Chopina doskonalenie umiejętności matematycznych oraz zdolności czytania tekstu matematycznego ze zrozumieniem i wykorzystania wiedzy w praktyce Cele kształcenia: Cele szczegółowe: Uczeń: czyta tekst ze zrozumieniem i odpowiada na związane z nim proste pytania, wykonuje obliczenia związane z czasem, pieniędzmi i odległością, doskonali umiejętność dobierania wyrażenia arytmetycznego do treści zadania. Metody kształcenia: praktyczne, aktywizujące, pokaz, pogadanka Formy pracy: zbiorowa, indywidualna Środki dydaktyczne i materiały: tablica interaktywna, karty pracy dla każdego ucznia, ilustracje z Internetu (Wikipedia), zdjęcia i opracowania własne, utwory Chopina: Walc cis-moll op. 64 nr 2, Walc h-moll op. 69 nr 2, Mazurek C-dur op. 33 nr 2 Czas trwania zajęć: 45 minut 1
Przebieg lekcji: Etap lekcji Czynności nauczyciela Czynności uczniów Uwagi o realizacji CZĘŚĆ WSTĘPNA 1. Czynności organizacyjno-porządkowe 2. Przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji 3. Nawiązanie do tematu lekcji (załącznik 1) 1. Powitanie. Uczniowie, wchodząc do sali lekcyjnej, 2. Sprawdzenie obecności. słyszą fragment utworu Fryderyka Chopina Mazurek C-dur op. 33 nr 2. Gra Milczek Nauczyciel i uczniowie milczą. Na ekranie tablicy interaktywnej są zapisane zadania, np.: Liczba dwa razy większa od 6. Liczba cztery razy mniejsza od 20. 1 km ile to metrów? Zamień 1300 cm na metry. Po zapisaniu odpowiedzi ocenia je przez W ciszy zapisują odpowiedzi na tablicy narysowanie na tablicy lub. (odpowiednio: 12, 5, 1000, 1300 cm = 13 m) Na tablicy interaktywnej pojawia się składanka zdjęciowa związana z Chopinem (jego portret, logo obchodów 50-lecia Koncertów Chopinowskich, pomnik kompozytora w Łazienkach, wieża Eiffla w Paryżu, ilustracja przedstawiająca fortepian na tle pejzażu Mazowsza, dworek w Żelazowej Woli (widok obecny), grób Chopina na cmentarzu Père-Lachaise), słychać Mazurka C-dur op. 33 nr 2. Potwierdza, uzupełnia wypowiedzi Próbują zidentyfikować przedstawione praca indywidualna 2
4. Rachunek pamięciowy hasło ROK 2010 uczniów. obrazy, wypowiadają się swobodnie. Na tablicy pojawia się plansza z zadaniami i czterema kwadratami: a) (13 + 29 + 47 + 11) : 50 b) 24 0 305 c) 2 6 4 d) nie może być dzielnikiem! Wskazuje uczniów, którzy podają Wpisują kolejno w kwadraty na tablicy odpowiedzi. interaktywnej liczby, które są wynikami działań wykonywanych w pamięci. Efekt pracy: ROK 2 0 1 0 Mówi: Na pewno już wiecie, że rok 2010 został nazwany Rokiem Rok Chopinowski jest obchodzony na całym świecie (m.in. koncerty, projekty, konkursy). Również w szkołach uczniowie poznają sylwetkę naszego wybitnego rodaka. Dziś będziemy rozwiązywać zadania tematycznie związane z postacią Chopinowskim 3
Fryderyka Chopina. Zapiszcie w zeszytach temat lekcji CZĘŚĆ GŁÓWNA 5. Rozwiązanie zadania na Przypomina, że na lekcji języka polskiego Otrzymują karty pracy oraz kolorowe praca indywidualna podstawie przeczytanego uczniowie wspólnie sporządzili notatkę karteczki tekstu (załącznik 2) dotyczącą fragmentu życiorysu rys. kompozytora. Notatka ta jest podstawą do rozwiązania zadania. A B C D Podczas pracy będziecie mieli okazję posłuchać fragmentu utworu Fryderyka Chopina Walca cis-moll op. 64 nr 2. Rozwiązują zadanie. W oddali przez chwilę słychać muzykę odtwarzaną W razie potrzeby udziela wyjaśnień, z niewielką głośnością. wskazówek. Sprawdza poprawność odpowiedzi na Podnoszą do góry karteczki z literami: A, Ocena poprawności poszczególne pytania. ( Podnoście kolejno B, C lub D, zależnie od tego, którą wykonania zadania. karteczki z odpowiednią literą ). odpowiedź na poszczególne pytania uznali za poprawną. Informuje, że utwór, którego fragment uczniowie słyszeli, F. Chopin Wykonują obliczenia i odpowiadają Uczeń, który jako pierwszy skomponował w 1847 roku, i pyta: Ile lat ( Upłynęły 163 lata ). 4
6. Dobieranie wyrażeń matematycznych do treści zadań (załącznik 3) 7. Rozwiązanie zadania dotyczącego odległości i skali (załącznik 4) ZAKOŃCZENIE 8. Podsumowanie zajęć (załącznik 5) upłynęło od tego wydarzenia?. poda poprawną odpowiedź, otrzymuje plus (wg PSO). Przedstawia na ekranie tablicy Wybrani przez nauczyciela podają ustnie interaktywnej treść kolejnych zadań. odpowiedzi. Ocena pracy uczniów wg PSO. Pyta: Gdzie zmarł Fryderyk Chopin?. Odpowiadają: W Paryżu. Ukierunkowuje uczniów: Otrzymują karty z treścią zadania, Czy możliwe jest podanie odpowiedzi bez rozwiązują je. Karty należy później wykonywania obliczeń? Zwróćcie uwagę, wkleić do zeszytu przedmiotowego. że jest to zadanie zamknięte, podane są Wybrany uczeń przedstawia rozwiązanie Uczeń zostaje oceniony wg cztery odpowiedzi. Spróbujmy na tablicy, pozostali w zeszytach. PSO. wyeliminować niemożliwe odległości. 16 cm 10 000 000 = 160 000 000 cm = A co byście zrobili, gdyby odpowiedzi nie 1 600 000 m = 1600 km były podane? (Odp. A. Odległość między Warszawą a Żelazową Wolą wynosi około 1600 km). Mówi: Muzyka Chopina ma wielu miłośników na różnych kontynentach. Nic 5
dziwnego, słuchanie muzyki klasycznej przynosi wiele korzyści. Dobrze, że utwory naszego rodaka przetrwały do dzisiejszych czasów. Pyta: Jak myślicie, dlaczego muzyka Chopina jest tak popularna?. Przedstawia cytat: Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć. Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi. Dzielą się swoimi wrażeniami z lekcji, wymieniają opinie, poglądy. Odpowiadają na pytanie. Komentują zacytowaną wypowiedź, wyjaśniają, jak ją rozumieją. 9. Zadanie pracy domowej (załącznik 6) Omawia zadanie domowe. Otrzymują karty do pracy domowej. 6
Załącznik 1 7
Załącznik 2 KARTA PRACY DLA KAŻDEGO UCZNIA Instrukcja: Przeczytaj uważnie poniższy tekst, podkreśl informacje, które pomogą Ci rozwiązać zadania, i odpowiedz na zadane pytania. Przy każdym pytaniu znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D, ale tylko jedna jest prawidłowa. Otocz kółkiem tę literę, przy której napisana jest właściwa odpowiedź. Fryderyk Chopin urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli. To najwybitniejszy polski kompozytor, czołowy przedstawiciel romantyzmu. Nazywano go poetą fortepianu. Gdy Fryderyk miał kilka miesięcy, jego rodzina zamieszkała w Warszawie. Matka pianisty była osobą bardzo muzykalną i to właśnie ona zaczęła go uczyć gry na fortepianie. Chopin miał wtedy cztery lata. W 1817 roku Fryderyk Chopin zaczął podejmować pierwsze poważne próby kompozytorskie, a w 1818 po raz pierwszy wystąpił publicznie. W prasie warszawskiej nazwano go wówczas cudownym dzieckiem. Kiedy Chopin miał 16 lat, rozpoczął studia w dziedzinie teorii kompozycji u Józefa Elsnera w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki. W roku 1830 Chopin ostatni raz wystąpił przed publicznością Warszawy. W listopadzie tego roku opuścił Polskę na zawsze. Udał się najpierw do Drezna, następnie do Wiednia, Salzburga, Monachium i Stuttgartu. We wrześniu 1831 roku przybył do Paryża, gdzie pozostał na stałe. Tam komponował i dał wiele koncertów. Szybko zyskał europejski rozgłos. Fryderyk Chopin zmarł 17 października 1849 roku w Paryżu i tam został pochowany. Serce pianisty, zgodnie z jego wolą, przywieziono do Polski i wmurowano w filar kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. 8
Załącznik 2 ciąg dalszy Zadanie 1. Ile lat miał Fryderyk Chopin, gdy podjął pierwsze próby kompozytorskie? A. 4 B. 5 C. 6 D. 7 Zadanie 2. W którym roku Chopin rozpoczął studia u Józefa Elsnera w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki? A. 1826 B. 1818 C. 1810 D. 1831 Przyjrzyj się informacjom zawartym w tabeli. Na podstawie tabeli i fragmentu życiorysu Chopina rozwiąż zadania 3 5. Wynalezienie zapałki Wybuch powstania listopadowego Wynalezienie roweru Wynalezienie dżinsowych spodni 1826 r. 1830 r. 1839 r. 1859 r. Zadanie 3. W drugiej połowie XIX wieku: A. wybuchło powstanie listopadowe B. wynaleziono spodnie dżinsowe C. wynaleziono zapałkę D. wynaleziono rower Zadanie 4. Ile lat miał Fryderyk Chopin, gdy wybuchło powstanie listopadowe? A. 16 B. 20 C. 49 D. 29 Zadanie 5. Ile lat upłynęło od wynalezienia zapałki do wynalezienia roweru? A. 4 B. 13 C. 20 D. 9 Pytanie dodatkowe: czy Fryderyk Chopin mógł chodzić w dżinsowych spodniach? Podkreśl właściwą odpowiedź: TAK NIE Uzupełnij zdanie: Obchody Roku Chopina to zarazem obchody... rocznicy jego urodzin. 9
Załącznik 3 ZADANIA TABLICA INTERAKTYWNA Zadanie 1. Fryderyk Chopin miał duży dorobek muzyczny, skomponował m.in. 16 polonezów i cztery razy mniej ballad. Za pomocą którego wyrażenia obliczysz liczbę ballad? A. 16 4 B. 16 4 C. 16 + 4 D. 16 : 4 Zadanie 2. Dobierz wyrażenie do treści zadania: Maciek kupił książkę Mały Chopin i dwa długopisy. Razem zapłacił 72 zł. Ile kosztował jeden długopis? A. (72 30) : 2 B. 72 30 : 2 C. 72 + 30 : 2 D. (72 30) 2 30 zł + = 72 zł Zadanie 3. Kornel pojechał z rodziną zwiedzić dworek w Żelazowej Woli, w którym urodził się Fryderyk Chopin. Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy jest dwa razy tańszy. Za pomocą którego wyrażenia obliczysz koszt wstępu dla trzech osób dorosłych i dwójki dzieci? A. 3 5 + 2 2 B. 2 10 + 2 5 C. 3 10 + 2 2 D. 3 10 + 2 5 10
Załącznik 4 Zadanie. Odległość między Paryżem a Żelazową Wolą na mapie wynosi około 16 cm. Mapa jest wykonana w skali 1 : 10 000 000. Odległość między tymi miejscowościami w rzeczywistości wynosi: A. 1600 km B. 16 km C. 160 km D. 16 000 km Pomnik Chopina w Paryżu 11
Załącznik 5 PODSUMOWANIE ZAJĘĆ TABLICA INTERAKTYWNA "Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć Muzyka sprawia, Ŝe ludzie są mądrzejsi ". w uczeniu" Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć. Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi. Gordon Dryden, Jeannette Vos Rewolucja w uczeniu Przekon aj się d o słuch ania mu z yki klasycznej! 12
Załącznik 6 ZADANIE DOMOWE Zadanie 1. Oto banknot z wizerunkiem Chopina z 1982 roku. Wyobraź sobie, że jest rok 1982 Ile książek w cenie 1700 zł mógłbyś kupić za kwotę 5000 zł? A. 5 B. 2 C. 3 D. 4 Zadanie 2. O godz. 18.00 rozpoczął się film Chopin. Pragnienie miłości, który trwa 123 minuty. O której godzinie skończy się jego projekcja? A. 20.03 B. 20.00 C. 21.00 D. 19.03 Zapomniałeś? Potrzebne informacje znajdziesz we fragmencie Ŝyciorysu. Zadanie 3. Ile lat żył Fryderyk Chopin? Wykonaj obliczenia. Odp.: Fryderyk Chopin żył... lat. Zadanie 4. Ułóż dwa pytania do tekstu życiorysu Chopina z zastosowaniem obliczeń matematycznych. Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć. Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi. Gordon Dryden, Jeannette Vos Rewolucja w uczeniu Przekonaj się do słuchania muzyki klasycznej! 13