Działania na rzecz osób bezrobotnych 50+ w województwie warmińsko-mazurskim Konferencja regionalna Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+ - Solidarność pokoleń Zdzisław Szczepkowski Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy W Olsztynie
Osoby 45+ na rynku pracy województwa warmińsko-mazurskiego prognozy wskazują, że do 2035 roku struktura wiekowa ludności znacząco się zmieni udział osób w wieku przedprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności kraju zmniejszy się do 15,7%,przy spadku odsetka ludności w wieku produkcyjnym do 57,6% i wzroście udziału osób w wieku poprodukcyjnym do 26,7%; udział ludności powyżej 45 roku życia w ogóle mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego powoli, choć systematycznie rośnie. Na koniec I kw. 2012 r. ukształtowała się na poziomie 565 tys. osób (38,9%); na koniec I kwartału br. współczynnik aktywności zawodowej osób 45+ w województwie wynosił 39,6% (Polska 41,1%), wskaźnik zatrudnienia 36,1% (kraj 37,9%), stopa bezrobocia 8,5% (kraj 7,6%); trudną sytuację na rynku pracy w województwie określa m.in. stopa bezrobocia, która jest jedną z najwyższych w kraju. W sierpniu wskaźnik ten wynosił 19,3% (Polska-12,4%).
21,6 27,2 19,4 17,7 23,4 25,4 17,3 23,5 24,2 16,1 22,3 21,5 22,9 19,7 20,8 19,0 25,1 Udział osób powyżej 50 roku życia w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych (w %) wg stanu na 30 grudnia 30,0 25,0 20,0 22,3 28,1 20,0 18,0 24,1 26,0 18,1 24,2 25,8 16,8 23,0 22,0 23,7 20,1 21,3 19,7 26,4 15,0 10,0 5,0 0,0 Polska Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Malopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie 2010 Wojewódzki Urząd 2011 Pracy w Olsztynie Śląskie Świetokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie
Bezrobotni 50+ w województwie warmińsko-mazurskim Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2010:2009 wzrost/spadek w % 2010:2011 wzrost w % Bezrobotni ogółem 109 181 105 942 107 333-3,0 1,3 w tym 50+ 21 669 22 038 22 912 1,7 4,0 Udział procentowy 19,8% 20,8% 21,3% 1 pkt. proc 0,5 pkt. proc Na koniec sierpnia 2012 r. - przy ogólnej liczbie 102 085 bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy 22 115 osób to osoby pow. 50 roku życia (21,7%).
Bartoszyce Braniewo Dzialdowo Elbląg grodzki Elblag powiat Ełk Giżycko Gołdap Iława Kętrzyn Lidzbark W. Mrągowo Nidzica Nowe Miasto Lubawskie Olecko Olsztyn grodzki Olsztyn ziemski Ostróda Pisz Szczytno Węgorzewo 6283 3986 6037 7298 5103 7830 2727 2058 4334 5722 3587 3093 2058 3230 2968 6611 7354 7890 5612 6464 1840 Zróżnicowanie terytorialne bezrobotnych 50+ w województwie warmińsko-mazurskim (dane wg stanu na 30 sierpnia) 9000 30,0% 8000 7000 6000 5000 4000 22,6% 20,5% 17,5% 25,2% 25,5% 23,3% 21,0% 18,9% 18,9% 23,0% 22,1% 23,9% 23,4% 17,4% 15,0% 25,7% 22,0% 20,7% 21,0% 25,8% 19,7% 25,0% 20,0% 15,0% 3000 10,0% 2000 1000 5,0% 0 0,0% Liczba bezrobotych 50+ Udział osób w wieku 50+ w ogóle bezrobotnych
Struktura bezrobotnych 50+ według płci (dane wg stanu na 30 sierpnia) 58,3% 60,0% 46,1% 50,0% 43,6% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 53,9% bezrobotni ogółem 41,7% bezrobotni 50+ 56,4% kobiety mężczyźni do 25 roku życia kobiety mężczyźni
Struktura bezrobotnych 50+ według wykształcenia 19,3% 3,9% 2,7% 43,6% 30,5% gimnazjalne i poniżej 45,0% 40,0% 35,0% Polska Warmińsko-Mazurskie 33,2% 43,6% 37,8% zasadnicze zawodowe 30,0% 30,5% policealne i średnie zawodowe 25,0% 19,9% średnie ogólnokształcace 20,0% wyższe 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 4,0% wyższe 2,7% 19,3% policealne i średnie zawodowe 5,2% 3,9% średnie ogólnokształcace zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej
Struktura bezrobotnych 50+ według czasu przebywania na bezrobociu 22,5% 6,5% 10,9% 17,0% 20,6% do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesięcy powyżej 24 miesięcy 22,5% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 17,0% 16,8% 11,1% 6,5% 10,9% 6,5% 22,5% 20,6% 20,7% 20,2% Polska Warmińsko-Mazurskie 24,6% 22,5% 0,0% do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesięcy powyżej 24 miesięcy
Regionalny Plan Działań na rzecz Zatrudnienia na 2012 rok Stanowi kierunkową wytyczną dla samorządów lokalnych, w szczególności powiatowych urzędów pracy oraz innych instytucji i partnerów rynku pracy do formułowania celów i realizacji działań w 2012 roku; Regionalny Plan Działań na rzecz Zatrudnienia opracowywany jest na podstawie Krajowego Planu Działań; z uwzględnieniem strategii rozwoju województwa i innych dokumentów strategicznych i programowych; Opracowany przy współpracy przedstawicieli samorządu województwa oraz wojewody, reprezentantów samorządowych jednostek wojewódzkich i powiatowych, regionalnych struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, a także przedstawicieli nauki i szkolnictwa oraz reprezentantów organizacji pozarządowych.
Cele polityki rynku pracy w 2012 roku Cel Wartość wskaźnika realizacji celu 1. Utrzymanie poziomu bezrobocia na prognozowanym poziomie 109,4 tys. 116,4 tys. 2. Utrzymanie wskaźnika procentowego udziału: młodzieży do 25 roku życia w ogólnej liczbie bezrobotnych na poziomie nie większym niż: osób w wieku powyżej 50 lat w ogólnej liczbie osób bezrobotnych na poziomie nie większym niż: 3. Osiągnięcie wskaźnika efektywności programów rynku pracy finansowanych z Funduszu Pracy oraz Europejskiego Funduszu Społecznego na poziomie nie niższym niż: 21,8% 21,5% 45%
Priorytetowe grupy osób Bezrobotne osoby do 25/30 roku życia Długotrwale bezrobotni Bezrobotne osoby w wieku powyżej 45/50 lat Bezrobotne osoby niepełnosprawne oraz inne grupy osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym
Aktywizacja bezrobotnych 50+ w wybranych formach roboty publiczne - 459 osób (5,3%) prace do stanowiskach dotowanych - 137 osób (1,6%) szkolenia - 302 osoby (3,5%) podjęcie działalności gospodarczej - 56 osób (0,7%) przygotowanie zawodowe - 2 osoby staże - 628 osób (7,3%) prace interwencyjne - 828 osoby (9,6%) podjęcia pracy niesubsydiowanej - 4 731 osób (55,1%) prace społecznie użyteczne - 1 443 osoby (16,8%)
Źródła finansowania działań środki Funduszu Pracy przyznane algorytmem przeznaczone na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej, dodatkowe środki Funduszu Pracy pozyskane z rezerwy MPiPS na realizację programów aktywizujących bezrobotnych powyżej 50 roku życia, środki Europejskiego Funduszu Społecznego - w ramach naborów ogłoszonych w 2012 r., osoby starsze stanowiły jedną z preferowanych grup docelowych w ramach Działania VI PO KL Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz Poddziałania 8.1 PO KL Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie.
Programy specjalne 5 programów specjalnych realizowanych na terenie powiatów: iławskiego, gołdapskiego, piskiego, szczycienskiego; planowana liczba uczestników programów 264 bezrobotnych pow. 50 roku życia; planowana efektywność 76%; koszt realizacji programów 3 180,2 tys. zł.
Programy na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych 50+ finansowane z rezerwy MPiPS Koszt działań zaplanowanych w programie (w tys. zł) Powiat Liczba uczestników Staże Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Dotacje dla pracodawców Dotacje dla bezrobotnych Razem Bartoszyce 106 18,3 40,0 45,8 270,0 371,9 87,5 833,5 Braniewo 21 36,0 15,0 37,0 88,0 Działdowo 42 73,4 20,0 91,3 76,0 95,0 355,7 Ełk 54 166,0 36,0 100,0 100,0 402,0 Gołdap 30 140,0 1,7 109,0 65,4 316,1 Iława 40 110,1 200,0 310,1 Kętrzyn 120 70,0 530,0 600,0 Lidzbark Warmiński Nowe Miasto Lubawskie 28 15,3 106,2 40,0 161,5 84 160,0 70,0 40,0 40,0 80,0 390,0 Pisz 385 0,0 0,0 150,0 1 870,0 0,0 0,0 2 020,0 Razem 910 703,8 167,7 296,1 2 944,5 696,9 667,9 5 476,9
WUP w Olsztynie w okresie programowania 2007-2013 pełni rolę Instytucji Pośredniczącej II stopnia (IP2) i jest odpowiedzialny za wdrażanie całego Priorytetu VI,,Rynek pracy otwarty dla wszystkich PO KL oraz pierwszego działania w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki.
Cele szczegółowe dla Priorytetu VI PO KL: Cel szczegółowy 1: Zwiększenie zasięgu oddziaływania Aktywnej Polityki Rynku Pracy, Cel szczegółowy 2: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób młodych, Cel szczegółowy 3: Zmniejszanie bezrobocia wśród osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy (kobiet, osób długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych, osób bezrobotnych zamieszkujących na obszarach wiejskich), Cel szczegółowy 4: Zwiększenia poziomu zatrudnienia wśród osób starszych.
Kryteria dostępu ustanawiane w poszczególnych konkursach (w 2012 roku) w celu zapewnienia wsparcia dla osób w wieku 50+: Projekt w minimum 75% obejmuje wsparciem m.in osoby w wieku powyżej 50 roku życia (Poddziałanie 6.1.1 Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy ); Środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej mogą otrzymać osoby m.in. w wieku 50-64 lata (Podziałanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia ); Minimum 15% uczestników projektu w roku 2012 stanowią osoby w wieku 50-64 lata (Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych ); Co najmniej 30% uczestników projektu stanowią osoby defaworyzowane na rynku pracy, tj. m.in. w wieku 50+ (Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie )
W ramach wyłonionych dotychczas do dofinansowania projektów ok. 15 skierowanych było w 100% lub w minimum 75% do osób powyżej 50 roku życia. Strefa 50 plus - grupę docelową stanowi 60 osób (100% w wieku 50+) z powiatów: bartoszyckiego i kętrzyńskiego. Formy wsparcia: IPD, warsztaty aktywnego poszukiwania pracy, szkolenia zawodowe: telemarketersprzedawca, sprzedawca-magazynier, kucharz małej gastronomii, pracownik ochrony osób i mienia- magazynier + ECDL (przy wszystkich szkoleniach), pośrednictwo pracy. Wartość projektu 732 477,95 PLN. Realizator: Fundacja na rzecz integracji zawodowej społecznej oraz rozwoju przedsiębiorczości VIA 50 na plus - grupę docelową stanowi 150 osób w wieku 45-64 lata (w tym 80%w wieku 50+). Formy wsparcia: IPD, Szkolenia zawodowe: obsługa obiektów hotelowych, pakowacz-sortownik opakowań, brukarz, profesjonalny sprzedawca magazynier, monter nawierzchni drogowych, pracownik gastronomii, tapicer, pracownik konserwator obiektów małej architektury, sortownik-pracownik huty szkła, opiekunka osób starszych, zadbana pani. Wartość projektu1 357 383,80 PLN. Realizator: WYG International Sp. z o.o. Poszukiwana superniania - grupę docelową stanowi 36 osób (w tym 75% osób powyżej 50 roku życia). Formy wsparcia: Warsztaty aktywizujące (w tym IPD), szkolenie zawodowe opiekun dzienny i językowe, Staże i praktyki, pośrednictwo zawodowe. Wartość projektu: 433 040,00 PLN. Realizator: Stowarzyszenie Edukacyjno-Oświatowe Erudycja, 50 plus pracownikiem na 5 plus - grupę docelową stanowi 60 osób w wieku 50-64. Formy wsparcia: Indywidualne poradnictwo zawodowe, w tym IPD, Warsztaty aktywnego poszukiwania pracy, Pośrednictwo pracy, Szkolenia zawodowe: Telemarketer-sprzedawca w tym 30h Word, Excel, Access, Internet z certyfikatem ECDL oraz 30h komputerowe programy sprzedaży; Opiekun/ka dziecięcy/a, osób starszych i ON, w tym 40h Word i Internet, Kucharz małej gastronomii-cukiernik w tym 30h Word i Internet, Pracownik ochrony osób i mienia magazynier, w tym 80h Word, Excel, Internet, powerpoint z certyfikatem ECDL oraz 50h komputerowe programy sprzedaż.-magazyn. Wartość projektu: 646 542,25 PLN. Realizator: Business School, H. Polak, M. Polak Sp. Jawna
Projekt Innowacyjny Indywidualne Ścieżki Zatrudnienia Projekt finansowany z PO KL realizowany przez Elbląską Radę Konsultacyjną Osób Niepełnosprawnych Cel ogólny - wzrost zatrudnialności tj. zdolności do poszukiwania, podjęcia oraz utrzymania zatrudnienia osób po 45 roku życia, które są długotrwale bezrobotne lub nieaktywne zawodowo. Model zatrudnienia wspomaganego osób długotrwale bezrobotnych po 45 roku życia wiek gorącego ziemniaka Projekt został nominowany przez Komisję Europejską do finału prestiżowego konkursu RegioStars 2013 Awards.
Rezultaty: Priorytet VI PO KL Liczba osób w wieku 50-64 lata, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu VI 3 928 Liczba osób w wieku 50-64 lata, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej 544, Priorytet VIII PO KL Liczba pracujących osób, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych 19 430 osób w tym liczba osób w wieku powyżej 50. roku życia 4 170 Liczba osób, które rozpoczęły udział w projektach realizowanych w ramach Działania 8.1 PO KL, znajdująca się w grupie wiekowej 55-64 lata 1 762
W Planie Działań na 2013 r. ustanowiono następujące kryteria dostępu: 1. Projekt w 100% obejmuje wsparciem m.in. osoby w wieku 50 roku życia (Priorytet VI), 2. Minimum 20% uczestników projektu stanowią osoby w wieku powyżej 50 roku życia (Poddziałanie 6.1.3- projekty systemowe PUP), 3. Co najmniej 30% uczestników projektu stanowią osoby co najmniej z jednej z grup defaworyzowanych na rynku pracy, czyli osoby w wieku powyżej 50 roku życia (Działanie 8.1.).
Bierni czy aktywni. Sytuacja osób powyżej 45 roku życia na rynku pracy województwa warmińsko mazurskiego Cel badania - pogłębiona analiza i kompleksowa diagnoza sytuacji osób bezrobotnych w wieku powyżej 45 lat na rynku pracy, w tym przede wszystkim: poznanie oczekiwań, potrzeb i motywacji do podjęcia lub kontynuowania pracy, określenie poziomu mobilności zawodowej, analiza postaw pracodawców i polityki wobec pracowników po 45 roku życia, wypracowanie rekomendacji i wniosków dotyczących aktywizacji tej docelowej grupy osób do zastosowania w praktyce powiatowych urzędów pracy oraz innych instytucji rynku pracy, w tym organizacji pracodawców, ze wskazaniem na praktyczną użyteczność i możliwość wykorzystania w bieżącej działalności.
Wnioski z badań 1. Podstawowy wniosek, jaki można wyczytać z badań, wskazuje, iż status na rynku pracy to nie tylko chwilowa sytuacja człowieka, ale także pewien stan jego umysłu, wpływający na jego postawy i opinie. 2. To z kolei oznacza, iż działania zmierzające do aktywizacji zawodowej powinny być nie tylko dopasowywane do statusu na rynku pracy, ale przede wszystkim do postaw życiowych aktywizowanych osób. Ignorując te postawy jesteśmy skazani na porażkę. 3. Za niepokojący można poczytywać fakt, że w świetle wyników badań osoby bezrobotne i bierne zawodowo mają nierealistyczny (bardziej fatalistyczny) obraz rynku pracy, który może kształtować ich nierealistyczne oczekiwania i oceny własnych szans. Jednocześnie zbliżone oceny pracodawców i osób pracujących świadczą o tym, iż istnieje pewna spójna i realistyczna wizja rynku pracy podzielana przez jego uczestników.
Wnioski z badań c.d. 4. Analizy postaw pracodawców wskazują, że głównie w swych opiniach opierają się na stereotypach leżących u podstaw ageizmu. 5. W każdym z wyróżnionych segmentów opinie pozytywne współistnieją i są deprecjonowane przez opinie negatywne. 6. Pracodawcy nie znają pojęcia zarządzania wiekiem, a co za tym idzie nie stosują go w praktyce. 7. Badania pokazały, że instrumenty wspierające zatrudnianie osób 45+ powinny być osadzone w kampanii informacyjnej nakierowanej na zmianę świadomości pracodawców walkę ze stereotypowym postrzeganiem. 8. Jest to powolna i wyboista droga, jednak nie ma tu co liczyć na autostradę.
Dziękuję za uwagę ul. Głowackiego 28 olwu@up.gov.pl www.up.gov.pl