RYNEK PRACY OSÓB 50+ W WOJ. PODLASKIM. Jarosław Sadowski Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku

Transkrypt

1 RYNEK PRACY OSÓB 50+ W WOJ. PODLASKIM Jarosław Sadowski Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku BIAŁYSTOK, 8 MAJA 2013 R.

2 PROGNOZA LUDNOŚCI W WOJ. PODLASKIM NA LATA Do 2035 roku w woj. podlaskim spodziewany jest systematyczny spadek liczby ludności, któremu towarzyszyć będzie zmiana struktury wiekowej populacji. Wg prognoz populacja osób zamieszkałych w woj. podlaskim w 2035 r. zmniejszy się w porównaniu do 2007 r. o ponad 10%. Przy malejącej populacji osób w młodszych grupach wiekowych, a także wzrastającym udziale osób w wieku produkcyjnym niemobilnym i poprodukcyjnym (odpowiednio o 7 % i 7,5%) w woj. podlaskim utrwalać się będzie proces starzenia się społeczeństwa. 40 Prognoza ludności woj. podlaskiego wg ekonomicznych grup wieku ( % udział w ogóle populacji) /64 60+/ r r r r r r. Źródło: Prognoza ludności na lata , GUS, Warszawa 2008

3 LUDNOŚĆ W WIEKU LATA W WOJ. PODLASKIM Pomimo, ogólnego spadku liczby mieszkańców woj. podlaskiego wzrasta liczba osób w wieku (w porównaniu z 2000 r. wzrost o 39,8%), a tempo tego wzrostu jest z roku na rok coraz wyższe. Zmianom tym towarzyszy wzrost wskaźnika obciążenia demograficznego dla woj. podlaskiego (ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym), który w 2011 r. wyniósł 27,8% (w kraju 26,9%) (w porównaniu do 2005 wzrósł o 0,8 pkt proc.). Ludność w wieku lata w woj. podlaskim wyszczególnienie 2000 r r r r r r. liczba ludności (w tys.) 172,2 194,9 224,3 231,1 239,2 240,7 % do ogółu ludności 14,2 16,2 18,9 19,4 19,9 20,1

4 Aktywność zawodowa ludności powyżej 45 roku życia na tle ogółu ludności (IV kw r.) wyszczególnienie Polska ogółem woj. podlaskie Polska woj. podlaskie Polska woj. podlaskie 65 lat i więcej Polska woj. podlaskie współczynnik aktywności zawodowej w % 56,0 56,0 80,2 84,1 42,8 47,4 4,7 2,9 wskaźnik zatrudnienia w % 50,4 50,3 73,9 78,3 39,8 44,5 4,7 brak danych Źródło: GUS, Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności, BDL Aktywność zawodowa maleje wraz z wiekiem. Spośród zaprezentowanych grup wiekowych zdecydowanie najkorzystniej przedstawia się sytuacja w grupie osób lata. Współczynnik aktywności zawodowej w tej grupie osób wyniósł 84,1% (w kraju 80,2%). Aktywność zawodowa grupy osób lata w woj. podlaskim jest już znacznie mniejsza i wynosi 47,4% (w kraju 42,8%). Natomiast osoby w wieku poprodukcyjnym w większości przechodzą w stan bierności zawodowej. Omawiany wskaźnik w woj. podlaskim to tylko 2,9% (w kraju 4,7%).

5 BEZROBOCIE OSÓB POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA W WOJ. PODLASKIM Na koniec grudnia 2012 r. w powiatowych urzędach pracy woj. podlaskiego zarejestrowanych było 15,9 tys. osób powyżej 50 roku życia, tj. 23,2% ogółu bezrobotnych (w kraju 22,8%). Wyszczególnienie XII 2007 XII 2008 XII 2009 XII 2010 XII 2011 XII 2012 XII X II2012 (+/-) Bezrobotni w woj. podlaskim ogółem (+40,8%) w tym osoby powyżej 50 roku życia % osób powyżej 50 roku życia do ogółu bezrobotnych (+46,7%) 22,3 22,8 21,6 22,3 23,0 23,2 + 0,9 W analizowanym okresie dynamika wzrostu poziomu bezrobocia w grupie osób powyżej 50 roku życia była wyższa niż wśród ogółu bezrobotnych. 5

6 OSOBY POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA ZAREJESTROWANE W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY WOJ. PODLASKIEGO Poziom bezrobocia osób powyżej 50 roku życia jest zróżnicowany terytorialnie, największy % udział w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w miastach: - Suwałki 28,4%; - Łomża 28%; - Białystok 26,5%; najniższy udział na terenie powiatów: - łomżyńskiego 14,5%; - kolneńskiego 15,1%; - wysokomazowieckiego 16,9%. Dane: obliczenia własne WUP, stan na koniec grudnia 2012r.

7 STRUKTURA OSÓB BEZROBOTNYCH POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA W WOJ. PODLASKIM (STAN NA KONIEC 2012 R.) przeważają mężczyźni 63,2%, co jest związane z ograniczeniem wiekowym dla rejestrujących się bezrobotnych: mężczyźni mogą pozostawać w rejestrach bezrobotnych do 65 roku życia, a kobiety do 60 roku życia, częściej posiadają prawo do zasiłku niż osoby młodsze (ogółem -12,7%; os. powyżej 50 roku życia -19,6%), co jest związane z dłuższym stażem pracy (31,3% stanowią osoby ze stażem lat), są bardziej dotknięte długotrwałym bezrobociem, ponieważ w tej grupie odsetek pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy wynosi 51,3%, podczas gdy w grupie osób do 50 roku życia jedynie 37,8%, aż 37,6% posiada wykształcenie gimnazjalne i poniżej (ogółem 27,3%), a jedynie 3,9% wyższe (ogółem 13,6%).

8 AKTYWIZACJA ZAWODOWA OSÓB POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA W 2012 r. różnego rodzaju działaniami aktywizacyjnymi objęto blisko 3 tys. bezrobotnych powyżej 50 roku życia, czyli 19,9% wszystkich zaktywizowanych bezrobotnych. Wyszczególnienie Podjęcia pracy przez osoby powyżej roku życia ogółem, w tym: pracy niesubsydiowanej pracy subsydiowanej, w tym: w ramach prac interwencyjnych w ramach robót publicznych z tytułu podjęcia działalności gospodarczej w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego rozpoczęcia szkolenia rozpoczęcia stażu rozpoczęcia przygotowania zawodowego w miejscu pracy/przygotowanie zawodowe dorosłych rozpoczęcia prac społecznie użytecznych CIS/rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego

9 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W BIAŁYMSTOKU PEŁNIĄCY FUNKCJĘ INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ II STOPNIA DLA DZIAŁANIA 6.1 I 8.1 PO KL, PRZY TWORZENIU PLANÓW DZIAŁANIA NA POSZCZEGÓLNE LATA UWZGLĘDNIA SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA DOSTĘPU, BĄDŹ STRATEGICZNE UKIERUNKOWANE NA WSPARCIE OSÓB POWYŻEJ 50. ROKU ŻYCIA. Działanie 6.1 PO KL Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie (stan na r.) Liczba osób w wieku lata, które rozpoczęły udział w projektach realizowanych w ramach Działania 1627 osób. Liczba osób w wieku lata, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Działania 4045 osób. Liczba osób w wieku lata, które otrzymały bezzwrotne dotacje 363 osoby. Wskaźnik efektywności zatrudnieniowej monitorowany od 2011r. w grupie wiekowej lata na koniec 2012r. wyniósł 45,48% co świadczy, że prawie połowa uczestników projektu w niniejszej grupie wiekowej podjęła zatrudnienie. Działanie 8.1 PO KL Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie (stan na r.) Liczba osób w wieku lata, które rozpoczęły udział w projektach realizowanych w ramach Działania 2627 osób. Liczba pracujących osób powyżej 50. roku życia, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych 6044 osoby. W ramach Działania 6.1 i 8.1 PO KL w realizowanych projektach wsparcie kierowane do osób w wieku 45 + obejmowało głównie: pośrednictwo pracy/poradnictwo zawodowe, staże/praktyki zawodowe, szkolenia prowadzące do podniesienia, uzupełnienia lub zmiany kwalifikacji zawodowych, subsydiowanie zatrudnienia, przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej.

10 DODATKOWE ŚRODKI FUNDUSZU PRACY Z REZERWY MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA AKTYWIZACJĘ ZAWODOWĄ OSÓB 50+ W 2012 R. W roku 2012 r. samorządy powiatowe woj. podlaskiego, za pośrednictwem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku, pozyskały z rezerwy pozostającej w dyspozycji Ministra Pracy i Polityki Społecznej na realizację programów aktywizacji zawodowej, dodatkową kwotę środków Funduszu Pracy w wysokości ,6 tys. zł, z czego m.in. na realizację.: - programów specjalnych skierowanych do osób bezrobotnych 50+ kwotę 1.906,7 tys. zł; - programów aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych 50+ kwotę 5.191,6 tys. zł; - programów aktywizacji zawodowej osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy kwotę 2.766,2 tys. zł (m.in. udział osób w wieku 50+); - innych programów, w tym dot. rozwoju przedsiębiorczości kwotę 5.534,9 tys. zł (m.in. udział osób w wieku 50+). Łącznie na programy z udziałem osób ,4 tys. zł Programy specjalne (usługi i instrumenty rynku pracy oraz elementy specyficzne wspierające zatrudnienie): W programach uczestniczyły 193 osoby 50+, spośród których 90 objęto stażami, 16 osób zostało skierowanych do zatrudnienia w ramach refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, 11 osób otrzymało jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, 70 osób podjęło zatrudnienie subsydiowane i 10 osób uczestniczyło w szkoleniach. Efektywność programów wyniosła od 63,6% do 100%. Inne programy: W programach aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych skierowanych wyłącznie do osób 50+ planowano zaktywizować 1087 osób poprzez zastosowanie usług i instrumentów rynku pracy określonych w ustawie. Efekty realizacji tych programów będą znane w czerwcu 2013 r.

11 DODATKOWE ŚRODKI FUNDUSZU PRACY Z REZERWY MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA AKTYWIZACJĘ ZAWODOWĄ OSÓB 50+ W 2013 R. Inne programy: dotychczas pozyskano środki FP (na podstawie decyzji MPiPS) w kwocie 2651,4 tys. zł z przeznaczeniem na realizację w powiatach: augustowskim, łomżyńskim, sejneńskim i wysokomazowieckim programów aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w wieku 50+. Przewiduje się, że w tych programach weźmie udział 279 osób. 26 marca 2013 r. zostały przekazane do MPiPS kolejne 3 wnioski PUP (Hajnówka, Sokółka, Suwałki) o dodatkowe środki na realizację w powiatach programów skierowanych do osób 50+. Przekazane wnioski opiewają na kwotę 1.201,1 tys. zł i są skierowane do 166 osób - oczekują na decyzje MPiPS. Programy specjalne (usługi i instrumenty rynku pracy oraz elementy specyficzne wspierające zatrudnienie): woj. podlaskie otrzymało na realizację programów specjalnych (w tym na realizację programów skierowanych do osób 50+ ) środki FP w kwocie 1.362,9 tys. zł, zostało złożonych 8 projektów programów specjalnych na łączną kwotę 2.343,4 tys. zł, w tym 4 projekty samorządów powiatowych (suwalskiego, łomżyńskiego, bielskiego i augustowskiego) były skierowane do 131 osób bezrobotnych w wieku 50+ i opiewały na łączną kwotę 931,3 tys. zł, wnioski samorządów powiatowych zostały skierowane do MPiPS i oczekują na decyzje.

12 Wyniki badania aktywności zawodowej osób powyżej 50 roku życia w województwie podlaskim Ocena możliwości znalezienia pracy na lokalnym rynku pracy przez osoby powyżej 50 roku życia w woj. podlaskim Osoby 50+ Blisko 60% badanych osób w wieku 50+ bardzo nisko ocenia możliwość znalezienia pracy na lokalnym rynku. 50% badanych osób w wieku 50 + jest zdania, że pracodawcy dyskryminują osoby po 50 roku życia. Osoby 50+, które poszukują aktywnie pracy najczęściej czerpią informacje o ofertach pracy z Internetu (28% wskazań), od znajomych (20%), z urzędu pracy (18%) oraz z prasy (15%). Pracodawcy Zdaniem badanych pracodawców szczególnie źle są oceniane szanse osób bez doświadczenia zawodowego oraz długotrwale bezrobotnych. Największą konkurencję dla osób 50+ stanowią na rynku pracy osoby młode, które ukończyły studia. Podczas rozmów kwalifikacyjnych z udziałem osób 50+ często uwidacznia się ich brak wiary w siebie oraz nieumiejętność wyrażenia własnych oczekiwań. PUP W opinii przedstawicieli powiatowych urzędów pracy pracodawcy bronią się przed zatrudnianiem osób 50+, jeżeli dana osoba nie miała od dawna kontaktu z rynkiem pracy.

13 Wyniki badania aktywności zawodowej osób powyżej 50 roku życia w województwie podlaskim Potrzeby i oczekiwania osób 50+ w zakresie edukacji oraz kształcenia ustawicznego Z badania wynika, że dalszą edukacją i/lub podwyższaniem kwalifikacji w formach pozaszkolnych zainteresowanych jest 29% badanych os Dokształcaniem są zainteresowane w większym stopniu kobiety 50+ (32%) niż mężczyźni (26%). Prawie połowa spośród osób 50+, które wskazały konkretne formy dalszej edukacji widzi potrzebę ukończenia studiów licencjackich bądź magisterskich, a 14% badanych osób chciałoby ukończyć studia doktoranckie. 9% respondentów spośród osób zainteresowanych dokształcaniem wyraziło chęć kontynuacji nauki na poziomie policealnym, również 9% skorzystałoby z ofert szkół językowych, po 8% wskazań dotyczyło kursów księgowości oraz studiów podyplomowych, 6% odpowiedzi dotyczyło ukończenia liceum.

14 Wyniki badania aktywności zawodowej osób powyżej 50 roku życia w województwie podlaskim Wnioski i rekomendacje z badania W związku z prognozowanym wzrostem udziału osób 50+ w populacji województwa podlaskiego, rekomenduje się kontynuację dotychczas prowadzonych oraz intensyfikację przyszłych działań na rzecz grupy 50+ w województwie podlaskim. Należy w dalszym ciągu wspierać pracodawców zarówno w zatrudnianiu, jak i w utrzymywaniu stanowisk zajmowanych przez osoby 50+. Jak wykazało badanie, zintegrowanych działań (wsparcie szkoleniowo doradcze + dofinansowanie miejsca pracy) wymaga w tym kontekście szczególnie zmiana sytuacji os. długotrwale bezrobotnych, z niskim wykształceniem. Istniejące możliwości wsparcia, kształcenia i zatrudnienia osób bezrobotnych 50+, pomimo pozytywnego wpływu na poziom długotrwałego bezrobocia osób 50+ są niewystarczające w stosunku do skali potrzeb. Należy zwiększyć intensywność wsparcia kierowanego do osób 50+ (większa liczba projektów w ramach PO KL nakierowanych na potrzeby osób 50+, wyróżnianie firm, które stwarzają miejsca pracy dla osób 50+ np. w ramach konkursów promujących dobre praktyki). Istnieje niska świadomość społeczna w zakresie korzyści podejmowania pracy przez osoby 50+ w województwie podlaskim. Zaleca się przeprowadzenie kampanii społecznej, która naświetli problemy grupy osób 50+ na rynku pracy, ale także wpłynie na zmianę postaw zarówno osób 50+ jak również pracodawców, którzy stosują praktyki dyskryminacyjne wobec tej grupy. Należy położyć nacisk na wsparcie zatrudnienia kobiet 50+. Z badań wynika, że są one mniej chętnie zatrudniane przez pracodawców. Istnieje potrzeba realizacji większej liczby szkoleń o charakterze praktycznym dla grupy bezrobotnych Należy położyć większy nacisk na konieczność zmiany postaw w grupie 50+ (czynniki mentalnościowe). więcej na temat wyników badania >>

15 CENTRUM UMIEJĘTNOŚCI 45+ PROJEKT REALIZOWANY W RAMACH DZIAŁANIA 6.1 POPRAWA DOSTĘPU DO ZATRUDNIENIA ORAZ WSPIERANIE AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W REGIONIE PODDZIAŁANIA WSPARCIE OSÓB POZOSTAJĄCYCH BEZ ZATRUDNIENIA NA REGIONALNYM RYNKU PRACY PRIORYTETU VI RYNEK PRACY OTWARTY DLA WSZYSTKICH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI Działania: Doradztwo zawodowe prowadzone przez doradców zawodowych w celu określenia potencjału zawodowego uczestnika i zakwalifikowania na określone szkolenie zawodowe, zgodnie z preferencjami uczestnika. Przeprowadzone zostały warsztaty aktywizacji zawodowej obejmujące 3 bloki tematyczne: aktywne metody poszukiwania pracy, dokumenty aplikacyjne i rozmowa kwalifikacyjna. Z doradztwa skorzystało 115 osób. Szkolenia zawodowe mające na celu podniesienie, zmianę kwalifikacji lub zdobycie nowego zawodu. Szczegółowa tematyka szkoleń została opracowana po analizie zapotrzebowania podlaskich pracodawców oraz zbadaniu potrzeb uczestników projektu. Ze szkoleń skorzystało 90 osób. Szkolenia z zakresu obsługi komputera - 52 osoby. Staże zawodowe u podlaskich pracodawców. 48 osób ukończyło minimum trzymiesięczne staże zawodowe. Uczestnikom projektu zapewniono sfinansowanie kosztów ww. działań, w szczególności: transportu z i na szkolenie oraz noclegów (w przypadku szkoleń wyjazdowych), a także wyżywienia, materiałów szkoleniowych, zaświadczeń, ubezpieczenia. Ponadto wypłacono uczestnikom projektu stypendia szkoleniowe i stypendia stażowe. Okres realizacji: 1 kwietnia 2010 r. 31 grudnia 2011 r. Wartość projektu: ,00 PLN

16 Dziękuję za uwagę Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku ul. Pogodna Białystok tel.: fax: sekretariat@wup.wrotapodlasia.pl