Moje miejsce w regionie za 10 lat...

Wydanie 1/2014 Oddajemy w Państwa ręce pierwsze wydanie młodzieżowej gazety ekonomicznej uczniów Gimnazjum imienia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Zespole Szkół w Budziszewicach. Wywiad z Wójtem Gminy Budziszewice panem Marianem Holakiem str. 3 Wywiad z panią Iwoną Dobruszek przedsiębiorcą z terenu gminy Budziszewice str. 5 Relacja z wizyty w Banku Pekao S.A. str. 7 Praca (nie) dostępna od zaraz Wiele kobiet w gminie Budziszewice od lat zmaga się z problemem bezrobocia. str. 8 Moje miejsce w regionie za 10 lat... Prawie optymistyczne spojrzenie młodych ludzi. Wspomnienie ekonomicznych zajęć feryjnych w programie Na własne konto str. 12 Ekonomiczne Budziszewice 1

SPIS TREŚCI: Mini słowniczek ekonomiczny str. 2 Wywiad z Wójtem Gminy Budziszewice panem Marianem Holakiem str. 3 Wywiad z panią Iwoną Dobruszek - przedsiębiorcą z Budziszewic str. 5 Relacja z wizyty w Banku Pekao S.A.. str. 6 Praca (nie) dostępna od zaraz.. str. 8 Twórczość uczniów str. 9 Potrzeby mieszkańców potrzebami gminy - wizja rozwoju gminy.. str. 10 Moje miejsce w regionie za 10 lat. str. 11 MINI SŁOWNICZEK EKONOMICZNY Ekonomia jest nauką zajmującą się działalnością zarówno pojedynczych osób, grup, jak i całych społeczeństw skierowaną na osiągnięcie określonych celów - głównie w odniesieniu do produkcji dóbr. Przedsiębiorca jest to podmiot, który we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą. Bank to instytucja finansowa udzielająca kredytów z pieniędzy pozyskanych z wkładów pieniężnych ludności i przedsiębiorstw. Bezrobocie oznacza sytuację, kiedy część osób poszukujących pracy nie może jej znaleźć. Pojawia się wówczas, gdy podaż pracy przewyższa popyt na pracę. Bezrobocie jest zatem stanem gospodarki, w którym część zasobów pracy pozostaje niewykorzystana. Popyt to ilość towarów i usług, które przy danej cenie pragnie nabyć kupujący. Podaż to ilość towarów i usług, które przy danej cenie oferowana jest do sprzedaży przez producentów. źródło: www.nbpportal.pl Wspomnienie ekonomicznych zajęć w programie "Na własne konto".. str. 12 Relacja z wizyty w Zakładzie Piekarniczym E. Olszyńska w Koluszkach str. 19 Podziękowania... str. 20 Źródło: grafika google Ekonomiczne Budziszewice 2

Wywiad z Wójtem Gminy Budziszewice panem Marianem Holakiem [Jolanta Jarecka] Nasze pierwsze pytanie będzie dość ogólne: Jak ocenia Pan lokalną sytuację ekonomiczną gminy Budziszewice? [Wójt Gminy pan Marian Holak] Mogę powiedzieć, że stosukowo dobrze. Nasze zadłużenie kształtuje się na poziomie jednym z najniższych w całym województwie, a na pewno najniższym w całym powiecie, jeśli chodzi o gminy. Jesteśmy przygotowani do tego, żeby korzystać z nowej perspektywy finansowej ze środków Unii Europejskiej - tych środków na inwestycje własne. Mamy około dziesięciokrotnie większą ilość inwestycji niż 8-10 lat temu. Działalność gminy również jest bardziej zaawansowana i robimy kilkakrotnie więcej niż parę lat wstecz. Wpływy finansowe, które mamy, są dość sztywne, dlatego sytuacja wewnętrzna nie ma większego wpływu na możliwość wykonania zdecydowanych ruchów finansowych, które mogłyby negatywnie wpłynąć na sytuację ekonomiczną gminy. Podsumowując, myślę, że nasza gmina ma stabilną i dość dobrą sytuację finansową [Filip Bąk] Nasza Gmina jest najmniejszą gminą w powiecie tomaszowskim i jedną z najmniejszych w Polsce jak to wpływa na sytuację ekonomiczną gminy? Czy jest nam trudniej? [Wójt Gminy] Myślę, że raczej tak, ponieważ pewne zadania musimy dzielić na mniejsze etapy. Gdybyśmy mieli większy budżet, czyli byli większą gminą, moglibyśmy dokonywać inwestycji i przeprowadzić większe działania za jednym razem, a tutaj w przypadku naszej gminy, żeby nie popadać w duże zobowiązania finansowe, zadania musimy dzielić na etapy, tak, jak to jest na przykład w przypadku kanalizacji w naszej gminie. Dlatego wykonanie pewnej dużej inwestycji za jednym razem nie jest możliwe. Drugi argument przemawiający za tym, że mniejszej gminie jest trudniej to kwestia zatrudniania w jednostkach administracyjnych. Pracownik, który pracuje w jednostce w dużej gminie jest odpowiedzialny za pewien ściśle określony zakres działań. W małej gminie pracowników jest mniej, dlatego taki pracownik ma szerszy zakres obowiązków i musi być bardziej wszechstronny. Myślę, że mógłbym wskazać jeszcze kilka innych argumentów potwierdzających, że małej gminie jest trudniej, jednak najlepiej potwierdzają tę zasadę poruszone kwestie finansowe. [J.J.] Jak wygląda lokalny rynek pracy z perspektywy władz gminy? [Wójt Gminy] Jak wszyscy pewnie słyszycie nie jest może za dobrze, chyba najtrudniej mają w tej chwili ci, którzy kończą szkołę. Absolwentów szkół, a tym samym osób, które zasilają szeregi bezrobotnych jest dosyć dużo i poza stażami nie można im ze strony gminy niczego zaoferować. Myślę także, że taką dużą bolączką naszej gminy jest brak wystarczającej ilości miejsc pracy dla kobiet. Podsumowując, lokalny rynek pracy nie oferuje wystarczającej ilości miejsc dla wszystkich poszukujących pracy. [F.B.] W gminie działają różne przedsiębiorstwa i są to miejsca pracy dla mieszkańców jak Pan uważa, czy brakuje jakiejś branży na lokalnym rynku pracy czy działające przedsiębiorstwa są wystarczające na naszym lokalnym rynku? [Wójt Gminy] Nigdy nie jest tak, aby było wystarczająco. Myślę, że przydałaby się firma z branży przetwórczej, która prowadziłaby produkcję czy też dawałaby zatrudnienie przez cały rok. Większość naszych lokalnych przedsiębiorstw, które działają na terenie gminy są to przedsiębiorstwa, które w okresie zimowym zawieszają swoją działalność. Mówię głównie o produkcji ogrodzeń betonowych, które bardzo często od listopada do marca zmniejszają zakres swojej działalności. Dlatego przydałoby się przedsiębiorstwo działające cały rok, zatrudniające więcej mieszkańców. [J.J.] A lokale użytkowe? Mała pizzeria czy kawiarnia? [Wójt Gminy] Oczywiście lokale gastronomiczne, np. kawiarnia czy pizzeria dobrze odnalazłyby się na rynku lokalnym. Dodam, że w planach jest inwestycja, której celem jest budynek przeznaczony pod wynajem, czyli powstaną, mam nadzieję, tego typu lokale dla młodych ludzi. W czerwcu planujemy rozpocząć budowę tego budynku na placu przy Urzędzie Gminy. Byłoby to miejsce do spotkań dla mieszkańców, miejsce do rozrywki. A tego właśnie brakuje w naszej gminie. [F.B.] Jak działalność przedsiębiorstw na terenie gminy wpływa na życie mieszkańców? [Wójt Gminy] Myślę, że pozytywnie, ponieważ nie mamy na terenie gminy takich przedsiębiorstw, które byłyby uciążliwe dla mieszkańców, czyli takich, które zatruwałyby środowisko i mieszkańcy musieliby się skarżyć na ich działalność. Na terenie gminy działają takie firmy, które dają miejsca pracy mieszkańcom i są Ekonomiczne Budziszewice 3

z tego tytułu wpływy z podatków. Działalność przedsiębiorstw generalnie wpływa pozytywnie i trzeba się cieszyć, że powstają nowe przedsiębiorstwa. [J.J.] Czy młodzi ludzie mieszkający na terenie gminy Budziszewice mogą wiedzieć tutaj swoją przyszłość? [Wójt Gminy] Bardzo bym chciał, aby tak było, ale mimo, że jest to teren wiejski to generalnie dzisiaj młodzież ucieka do miast. Jednak położenie naszej gminy jest dość dobre, ponieważ po sąsiedzku powstała huta szkła "Euroglas" i wiem że powstanie jeszcze jeden zakład też na terenie gminy Ujazd. Z Budziszewic do Ujazdu jest 4-5 km więc można ten odcinek pokonać w zaledwie kilka minut i sądzę, że jeżeli ktoś będzie chciał znaleźć miejsce pracy to będzie to możliwe. Mamy również w gminie na sprzedaż działki o korzystnym położeniu, które przeznaczone są dla osób prywatnych - dla ludzi, którzy będą chcieli się osiedlić [F.B.] Inwestycje to temat bardzo aktualny. Łatwo można zauważyć, że w naszej gminie wiele się dzieje w tym względzie. Gmina inwestuje lokalnie. A jak wygląda sytuacja z inwestorami? Czy łatwo zachęcić potencjalnych inwestorów do inwestycji w naszej gminie? [Wójt Gminy] Dziękuję serdecznie. Cieszę się, że młodzi ludzie to dostrzegają. W najbliższym czasie przewidujemy dalszą część kanalizacji. Do wiosny przyszłego roku chcemy wybudować budynek, o którym wspomniałem, którego przeznaczeniem jest miejsce spotkań i rozrywki dla mieszkańców gminy. Ten plac za gminą, myślę że za parę lat, będzie jednym z najładniejszych miejsc w powiecie, czyli będzie to takie miejsce spotkań mieszkańców gminy. Planujemy budowę kompleksu sportowo-rekreacyjnego w Rękawcu, boisko ze sztuczną nawierzchnią i lodowisko, planujemy wybudować zbiornik wodny w Węgrzynowicach, urozmaicenie centrum przy OSP też jest naszym planem. Chcielibyśmy też wybudować drogi tam, gdzie ich brakuje, czyli przy ulicy Sadowej w Budziszewicach i chodniki, których brakuje. Jednym z naszych kolejnych planów jest plac zabaw w Mierznie, a na następne lata dobudowanie skrzydła budynku do szkoły, gdzie będą znajdować się nowoczesne pracownie do nauki języków czy sale przedmiotowe. [J.J.] Dziękujemy serdecznie za cenne informacje i możliwość przeprowadzenia z Panem wywiadu. Autorzy: Filip Bąk, Jolanta Jarecka, Klaudia Osińska, Bartosz Pietrzak Pamiątkowe zdjęcie z Wójtem Gminy Budziszewice panem Marianem Holakiem - foto Justyna Woźniak Ekonomiczne Budziszewice 4

Wywiad z lokalnym przedsiębiorcą Panią Iwoną Dobruszek, współwłaścicielem przedsiębiorstwa P.P.H.U. Jac-Pol, działającego na terenie gminy Budziszewice, zajmującego się produkcją ogrodzeń betonowych, sprzedażą pasz, węgla i nawozów, materiałów budowlanych oraz skupem złomu, a także transportem krajowym i międzynarodowym. [Ewelina Niewiadomska] Skąd pomysł na takie przedsiębiorstwo w gminie Budziszewice? [pani Iwona Dobruszek] Pomysł na założenie takiej firmy powstał ponad 20 lat temu, gdy gminna spółdzielnia zaczęła upadać. Wówczas firma nosiła nazwę Anna od imienia mojej córki i prowadzona była w niej produkcja ogrodzeń betonowych, sprzedaż węgla, pasz i nawozów. Po śmierci mojego męża, będącego jednym z współwłaścicieli, firma ograniczyła się tylko do produkcji ogrodzeń betonowych. Po pewnym czasie, gdy rodzina otrząsnęła się z tragedii rodzinnej, wspólnie z tatą i bratem podjęliśmy decyzję o kontynuacji działalności w takim samym charakterze jak poprzednio. Cały plac wydzierżawiliśmy od gminnej spółdzielni i wtedy firma powstała pod nazwą Jac-Pol spółka cywilna, a nazwa ta pochodzi od imienia mojego brata Jacka współwłaściciela, wesołego i cenionego człowieka. Rozwijaliśmy firmę, aż nastąpiła możliwość odkupienia placu od gminnej spółdzielni. Od 2000 roku firma działa w takim samym charakterze jak dziś. Dodam, że firma stoi na placu, na którym niegdyś stał drewniany kościół i szkoła oraz był tutaj staw. Z pewnością jest to ciekawostką dla młodzieży, że w obecnym miejscu, gdzie stoi Kościół niegdyś był cmentarz. [E.N.] Prowadzą Państwo działalność gospodarczą zajmującą się sprzedażą pasz, węgla, materiałów budowlanych oraz nawozów, czy takie przedsiębiorstwo dobrze odnalazło się na rynku lokalnym w gminie Budziszewice? [p. I.D.] Myślę, że był to bardzo dobry pomysł. Przede wszystkim dlatego, że gmina Budziszewice jest gminą rolniczą, dlatego nasza kontynuacja działalności gminnej spółdzielni w prawie niezmienionym charakterze była dobrą decyzją. [E.N.] Właściciele firmy są mieszkańcami gminy Budziszewice czy ma to jakiś wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej? [p. I.D.] Tak naprawdę nie ma to żadnego znaczenia, dlatego, że w prowadzeniu działalności gospodarczej liczy się dobry pomysł. Przedsiębiorca powinien być nie tylko inteligentny, ale również pomysłowy, kreatywny i odważny. Sprzedajemy nasze produkty zarówno na terenie gminy, jak i w gminach sąsiednich, ale również za granicę [E.N.] Czy łatwo jest prowadzić działalność gospodarczą na terenie naszej gminy? [p. I.D.] Myślę, że nie ma żadnego znaczenia, czy działalność jest prowadzona na tym czy innym terenie. Największy wpływ na skuteczność prowadzenia działalności gospodarczej ma dobra reklama, dobry produkt, miła obsługa i patrzenie na potrzeby klienta. Dodam jeszcze, że prowadzący przedsiębiorstwo ma bardzo mało wolnego czasu, często swoją pracę zabiera do domu. Firmą zajmujemy się tak naprawdę 24 godziny na dobę. [E.N.] Zakres działalności Państwa przedsiębiorstwa jest ściśle określony. Jak Pani uważa, czy sprzedaż tego rodzaju produktów i materiałów zawsze będzie potrzebna? [p. I.D.] Ze względu na rolniczy charakter gminy Budziszewice tak, zawsze będzie popyt na tego typu produkty i materiały. [E.N.] Koszty, jakie musi ponieść przedsiębiorstwo: podatki, zatrudnienie i inne koszty stałe nie są zbyt wysokie w porównaniu z zyskiem z działalności? [p. I.D.] Wydatki, nie ważne czy w naszej gminie, czy gdzie indziej, kształtują się podobnie i są bardzo wysokie, zwłaszcza ZUS. Oczywiście podatek dochodowy, podatek od gruntu, podatek od dróg, licencje, OC i AC samochodów, wynagrodzenia osobowe, akcyza na węgiel, zakup potrzebnych materiałów czy sprzętu lub chociażby legalizacja wagi. Zmiany przepisów wymuszają na przedsiębiorcy pewne, dość kosztowne zmiany w sposobie prowadzenia Ekonomiczne Budziszewice 5

dokumentacji. Jednak wiadomym jest, że skoro przedsiębiorstwo prosperuje są również zyski. [E.N.] Co według Pani nie sprzyja prowadzeniu działalności gospodarczej w naszej gminie? [p. I.D.] Tu również jak wcześniej, nie ważne czy w naszej gminie czy gdzieś indziej, wymagania są takie same, czyli dużo dokumentacji przez nowe programy komputerowe czy przepisy. [E.N.] Ile osób zatrudniają Państwo w przedsiębiorstwie? [p. I.D.] Nasza firma zatrudnia 11 osób, w większości są to mężczyźni, ponieważ jest to praca w dużej mierze fizyczna. [E.N.] Jakie trzeba mieć kwalifikacje by się u Państwa zatrudnić? [p. I.D.] Aby być kierowcą w transporcie międzynarodowym (np. Niemcy, Wielka Brytania, Francja czy Włochy) niezbędne oczywiście jest prawo jazdy określonej kategorii, ale także znajomość języków obcych. Każde stanowisko ma inne wymagania. Stanowisko pracownika biurowego będzie wymagało umiejętności obsługi komputera, znajomości języków a także umiejętności matematycznych, zaś stanowisko przedstawiciela handlowego umiejętność komunikacji i negocjacji. Na każdym stanowisku wymagamy różnych kwalifikacji. Jednakże mogę powiedzieć z całą odpowiedzialnością do młodych ludzi, że nauka języków i matematyki to w dzisiejszym świecie podstawa, a uczycie się oczywiście dla siebie, nie dla innych. Dobry pracownik zaś powinien cechować się uprzejmością, mobilnością, komunikatywnością, kreatywnością, lojalnością oraz uczciwością. [E.N.] Może otrzymamy jakieś wskazówki dla osób, które chcą założyć przedsiębiorstwo w gminie Budziszewice? [p. I.D.] Żadna praca nie hańbi, pamiętajcie. Sukces osiąga się stopniowo, małymi krokami i w końcu zdobędzie się swój cel. W pracy zawsze bądźcie lojalni i uczciwi. [E.N.] Dziękuję serdecznie za rozmowę. [p. I.D.] Ja również dziękuję, że to nasza firma została wybrana przez uczniów. Autorzy: Ewelina Niewiadomska, Katarzyna Olczak, Natalia Trzonek, Kamil Słomski Pamiątkowe zdjęcie z współwłaścicielami przedsiębiorstwa Jac-Pol. - foto Justyna Woźniak Ekonomiczne Budziszewice 6

Relacja z wizyty w banku Pekao S.A. w dniu 23 stycznia 2014 roku w ramach realizacji zajęć feryjnych w programie Na własne konto Podczas zajęć feryjnych, pełni emocji, wyjechaliśmy do banku. Celem naszej podróży był bank Pekao S.A. przy ulicy Mościckiego w Tomaszowie Mazowieckim. Wspólne zdjęcie w banku. - foto Sylwia Zygmunciak Pani Teresa Kołodziejczyk, dyrektor II oddziału Banku Pekao S.A. w Tomaszowie Mazowieckim, przywitała nas, gdy tylko weszliśmy do banku. Przedstawiła bank, którym spędziliśmy kolejne 3,5 godziny. Pani oprowadziła nas po budynku banku. To nie jest taki zwykły bank. Przez to, że mieści w zabytkowym budynku wszystko było ciekawe. Inny, niezwykły układ sal. Każdy klient musi czuć się tutaj najważniejszy, ponieważ obsługiwany jest indywidualnie w specjalnie do tego przeznaczonych pokojach. Po obejrzeniu pewnej części banku dotarliśmy do sali, w której pracowały liczarki (osoby, które kiedyś liczyły pieniądze) i tam przywitała nas pani Agnieszka Marasek. Od razu wiele pytań zrodziło się w naszych głowach, ale najpierw prezentacja, podczas której wiele się dowiedzieliśmy. Mnóstwo ciekawostek na temat telefonów i historii bankowości, słodki poczęstunek i byliśmy gotowi do quizu. Quiz wcale nie był trudny, jeżeli tylko słuchało się pani Agnieszki. Następnie zwiedziliśmy kolejną część budynku. Wielu pracowników banku chętnie opowiadało nam o swojej pracy. Kredyty, pożyczki, konta bankowe, wypłata pieniędzy, skrytki, obsługa nocna - tak wiele nowych dla nas rzeczy, a każdy chciał się dowiedzieć jeszcze więcej. Po powrocie do sali dwie panie pokazały nam jak działają urządzenia zwane liczarkami do banknotów i bilonu. Wszyscy chcieliśmy przeliczyć pieniądze, ale nie każdemu się to udało tak, jak paniom pracującym w banku. Nareszcie nadszedł oczekiwany przez wszystkich moment ogłoszenia wyników quizu. Wręczenie nagród uczniom. - foto S.Z. Zwycięzcy otrzymali nagrody. Najwyższy wynik uzyskała Oliwia Chruścicka i w nagrodę otrzymała kartę pamięci w kształcie karty bankomatowej. Wszyscy otrzymaliśmy długopisy i zakładki. Podziękowaliśmy paniom za wszystko, czego dziś doświadczyliśmy i zakończyliśmy swoją wizytę w banku pełni nowych wiadomości. Dzień w banku był bardzo ciekawy. Jesteśmy bogatsi o nową wiedzę na temat bankowości i chcielibyśmy wrócić do tego banku jeszcze raz... Autor: Jolanta Jarecka Pamiątkowy cukierek z banku. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 7

Praca (nie) dostępna od zaraz reportaż dotyczący problemu bezrobocia kobiet w gminie Budziszewice Problem bezrobocia kobiet zamieszkujących w gminie Budziszewice jest zauważalny. Efektem takiej sytuacji jest zachwianie sytuacji ekonomicznej wielu gospodarstw domowych. Warto zacząć od próby zdefiniowania, czym w ogóle jest problem lokalny o charakterze ekonomicznym. Otóż, próbując określić ogólnie, jest to trudna sytuacja ekonomiczna, w której znajdują się ludzie na danym obszarze w danym czasie. W naszej gminie problem ten dotyczy bezrobocia określonej grupy kobiet. Jedną z przyczyn takiej sytuacji jest istnienie dużej ilości przedsiębiorstw, opierających się na pracy fizycznej, produkujących ogrodzenia betonowe. Taka produkcja, bardzo dobrze rozwinięta w gminie Budziszewice, skutkuje zatrudnianiem mężczyzn, co jest zrozumiałe z punktu widzenia wykonywanej pracy. W związku z tym ilość miejsc pracy, które przeznaczone są dla mieszkańców gminy Budziszewice, nie jest równo dostępna dla kobiet, jak i mężczyzn. Bank, Szkoła, Urząd Gminy i sklepy są dość sfeminizowanym miejscem, jeśli chodzi o pracowników. Jednakże łatwo zauważyć, że jest to tyko kilka miejsc pracy dla kobiet. Spacer po Budziszewicach daje wiele do myślenia. Kobiety przyjeżdżają do gminnej miejscowości załatwić sprawy w urzędzie czy banku. Dlatego postaraliśmy się dowiedzieć, czemu nie są w pracy w godzinach przedpołudniowych. Nie trzeba było długo poszukiwać rozmówcy, a dokładnie bezrobotnej rozmówczyni z terenu gminy Budziszewice. Problem lokalny = problem rodzinny Pani Jadzia (imię zmieniono pod potrzeby reportażu) to młoda kobieta w wieku 40 lat, bezrobotna z małej miejscowości w gminie. Jest matką dwójki dzieci, które uczą się w szkole podstawowej. Zapytana przez nas czemu nie pracuje, ze smutkiem w oczach odpowiedziała: Szukałam długi czas pracy na terenie naszej gminy. Nie mogę pozwolić sobie na pracę dalej od domu, ponieważ moje dzieci są jeszcze niesamodzielne. Zastanawialiśmy się, czemu nie znalazła przez kilka lat pracy na terenie naszej gminy. Odpowiedź była prostsza niż nam się wydawało: Praca dla kobiet w naszej gminie jest w większości tylko pracą sezonową przy zbiorze owoców. Stabilne miejsca pracy są już zajęte, a na rynku nie pojawiają się nowe. Pomimo tego, że skończyłam szkołę średnią, zdałam maturę i obroniłam tytuł licencjata, miejsca pracy nie ma. Czasem oczywiście wykształcenie nie ma znaczenia w znalezieniu pracy, ponieważ liczą się inne predyspozycje, ale miałam długi czas nadzieję, że dzięki temu szybciej znajdę pracę. Na szczęście mój mąż pracuje niedaleko domu, mimo, że jest to praca fizyczna jest to praca stała. Nasza rozmowa trwała dość długo. Dyskutowaliśmy na temat stabilności pracy, rozwoju gminy, perspektyw dla młodych ludzi. Okazało się, że pani Jadzia zna kilka innych kobiet, które znajdują się w podobnej sytuacji, jak ona. Nasza rozmówczyni powiedziała nam, że odkąd jej mąż pracuje w branży betoniarskiej na bieżąco obserwuje rotację miejsc pracy w takich przedsiębiorstwach. Z jej wypowiedzi wynika, że cały czas są zmiany w zatrudnieniu w produkcji ogrodzeń betonowych. Z pewnością jest to ciężka fizyczna praca dla mężczyzn, ale jednak jest. Poprosiliśmy panią Jadwigę, aby umówiła nas ze znajomą, która znajduje się w podobnej sytuacji, jak ona, ponieważ temat ten jest bardzo ciekawy z punktu widzenia rozwoju gminy. Długo nie musieliśmy czekać, ponieważ do naszej rozmowy włączyła się kobieta, która akurat przyjechała opłacić rachunki w banku. Trudny problem = Trudniejsze rozwiązanie Temat ten nie był nam już obcy, dlatego mogliśmy dalej ten problem zgłębiać. Zastanawialiśmy się tylko, czemu te miejsca pracy dla kobiet, które są w gminie, nie są łatwo dostępne. Pani Jolanta szybko nam to Ekonomiczne Budziszewice 8

wytłumaczyła: Praca w urzędzie gminy, banku czy szkole, jest pracą wymagającą określonego wykształcenia i predyspozycji. W miejscach tych są oczywiście zatrudnione w większości kobiety, jednak ofert pracy z tych placówek nie ma, ponieważ osoby, które zostały przyjęte do pracy w tych miejscach po prostu sprawdziły się na swoich stanowiskach pracy, to dlaczego pracodawca miałby szukać kogoś innego?. I wszystko okazało się zrozumiałe. W samych Budziszewicach, kiedy idziemy na spacer ze szkoły do sklepu, słychać betoniarki na wielu podwórkach. Bardzo dobrze, że są takie miejsca pracy dla mężczyzn i to w większości z terenu gminy Budziszewice. Rozwiązuje to chociaż częściowo problemy ekonomiczne wielu rodzin na terenie naszej gminy. Jednak po rozmowie z Paniami wiemy już, że bardzo brakuje miejsc pracy dla kobiet, lokalnie, na stałe, nie tylko sezonowo. Może warto byłoby zastanowić się nad jakąś branżą, która zatrudniłaby więcej kobiet, nawet na tych samych zasadach, co betoniarstwo - z pewną rotacją zatrudnianych osób. Ale z pewnością rozwiązałoby to jeszcze więcej problemów ekonomicznych rodzin w gminie Budziszewice. "Czasy, kiedy kobietę można było zaszufladkować określeniem słaba płeć, odeszły w zapomnienie. W tej chwili każda z pań może samodzielnie podejmować za siebie decyzje oraz wybrać sposób, w jaki chce pracować, żyć, rozwijać się, dzielić czas z partnerem." Słowa te wypowiedziane przez Ewę Wrzesińską - Skrypko nie pokrywają się z sytuacją lokalną w naszej gminie, ponieważ pomimo, iż kobiety mają lepszy zmysł organizacji i potrafią połączyć pracę zawodową z życiem prywatnym to realia naszej gminy są zupełnie inne. Autorzy reportażu: Oliwia Chruścicka, Magdalena Karlińska, Jowita Kryczka, Aleksandra Pietruszczak Wiersz programu Na własne konto Na własne konto to taka nazwa, która dla nas jest bardzo ważna. To program mądry i bardzo ciekawy. Mieliśmy dotąd z nim wiele zabawy. Gdy zaczęliśmy pisać w gimnazjum gazetę, ciężko nam było znaleźć tego zaletę. Wywiad, reportaż, wizja i artykuł i wiele nowych zagadnień, i tytuł Jednak grupa z nas dobra i zgrana. Pracowaliśmy często prawie do rana. Szukaliśmy tematów, głowiliśmy się wiele. Znaleźliśmy pomysły i może w dziennikarstwie zrobimy karierę. Ekonomia i przedsiębiorczość to trudne zagadnienia, lecz dla nas takie nowości to żadne utrudnienia. Cieszymy się szczerze, że się zgłosiliśmy. I w gazecie tak wiele napisaliśmy. Było to dla nas olbrzymie wyzwanie. Lecz znaleźliśmy sposób na rozwiązanie. Jesteśmy dumni z naszej gazety. Szkoda, że program się skończył, niestety Autor: Kinga Kabat Ekonomiczne Budziszewice 9

Potrzeby mieszkańców potrzebami gminy wizja rozwoju gminy w ciągu najbliższych 10 lat, w oparciu o lokalną mapę przedsiębiorczości Gmina Budziszewice jest otwarta na nowe przedsięwzięcia, dlatego każdy może spróbować założyć tutaj własny biznes. Wójt Gminy Budziszewice otwarty jest na nowe inwestycje. Z pewnością w Budziszewicach jest dużo zakładów betoniarskich i sklepów ale w naszej gminie widać, że tylko kwestią czasu jest, gdy powstaną nowe przedsiębiorstwa skierowane na zaspokajanie lokalnych potrzeb mieszkańców. Lokalna mapa przedsiębiorczości wskazuje, że najwięcej przedsiębiorstw działa na terenie samych Budziszewic i są to w większości właśnie zakłady betoniarskie, dające zatrudnienie mieszkańcom gminy. Z resztą większość przedsiębiorstw działających w gminie daje zatrudnienie jej mieszkańcom. W wizję rozwoju gminy idealnie wpasowują się inwestycje, które są wykonywane. W 2013 roku w gminie Budziszewice wybudowany został kolejny odcinek sieci kanalizacyjnej. Pod koniec lipca zakończono prace przy kolejnej inwestycji tzw. Budziszewickim Ryneczku. Inwestycja obejmowała utwardzenie kostką placu w centrum Budziszewic (plac, na którym znajduje się Urząd Gminy) i wykonanie podświetlenia tego placu. Do tej pory wybudowano też plac zabaw, miasteczko ruchu drogowego i wielofunkcyjne boisko przy szkole. W Budziszewicach jak dotąd wiele się zmieniło i plan rozwoju gminy nadal się rozszerza. Gmina pięknieje z roku na rok. Bardzo ważnym elementem przedsiębiorczości w gminie jest istnienie zakładów usługowych, takich jak stolarstwo, kamieniarstwo, usługi leśne, transport, usługi kosmetyczne i fryzjerskie i wiele innych, które są niezbędne na terenie gminy, ponieważ zaspokajają potrzeby jej mieszkańców i dają im zatrudnienie. W Budziszewicach, z pewnością, przydałyby się lokale gastronomiczne, które umożliwiłyby rozwój życia towarzyskiego i kulturalnego mieszkańców gminy. Wójt Gminy poczynił już pierwsze kroki, aby gmina rozwinęła się zgodnie z potrzebami społeczeństwa. Powstanie lokalu użytkowego przeznaczonego na pizzerię lub kawiarnię z pewnością spowoduje powstanie nowej firmy. Jest to plan do zrealizowania w dość krótkim terminie. W gminie Budziszewice widoczny jest problem z transportem osobowym. Autobusy i busy jeżdżą bardzo rzadko, a przewoźnicy nie do końca dostosowują się do potrzeb mieszkańców. Niestety trudno będzie zaspokoić potrzeby wszystkich mieszkańców w tym zakresie, ponieważ posiadanie własnego auta nie jest już dla wielu trudnością. Jednak zawsze zostanie pewna grupa osób, dla której transport zbiorowy jest niezbędny w celu prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Gmina Budziszewice w najbliższej perspektywie rozwinie się w zakresie usług elektronicznych, internetowych i elektrotechnicznych, ponieważ jak dotąd tylko kilka osób zajmuje się tą dziedziną. Są to branże rozwojowe w tych czasach i rozpoczęcie działalności przez przedsiębiorców oferujących szeroki pakiet usług w tej branży jest tylko kwestią czasu. Tym samym bardzo prawdopodobnym jest, że powstaną sklepy internetowe oferujące interesujące produkty i możliwość przesyłek do domów, co z pewnością zachęciłoby klientów, a tym samym spowodowało rozwój przedsiębiorczości w gminie. Gmina Budziszewice oferuje wiele miejsc pracy dzięki działającym na jej terenie przedsiębiorcom, lecz nowe działalności przyczynią się do jeszcze szybszego rozwoju gminy. Obserwując lokalne potrzeby i problemy mieszkańców oraz próby rozwiązywania tych problemów jest bardzo duża szansa na to że za 10 lat na terenie gminy Budziszewice swoją działalność realizowały będą nowe przedsiębiorstwa osiągające wysokie zyski. Będzie to swego rodzaju rewolucja działalności, której celem będzie lepsze i wygodniejsze życie mieszkańców gminy Budziszewice. Autorzy reportażu: Kinga Kabat Wiktoria Wójcik Mateusz Kryczka Karolina Galewska Ekonomiczne Budziszewice 10

Moje miejsce w regionie za 10 lat Młodzi ludzie mieszkający na terenie gminy Budziszewice codziennie obserwują zmaganie się dorosłych osób z problemem bezrobocia. Uczestniczenie w procedurze poszukiwania pracy przez rodziców z pewnością nie nastawia ich optymistycznie na widok swojej przyszłości. Badania ankietowe przeprowadzone wśród uczestników programu oraz młodzieży, która studiuje i uczy się poza gminą Budziszewice, potwierdzają strach młodych ludzi przed przyszłością, w której problemem może być brak pracy. Jednakże większość młodych ludzi, spośród osób badanych, chce po skończeniu szkoły mieszkać na terenie gminy Budziszewice. Można przypuszczać, że spowoduje to powstanie w przyszłości nowych przedsiębiorstw na terenie gminy Budziszewice. Młodzi ludzie na wsi mają ograniczony dostęp do wiedzy w zakresie rozwoju zawodowego oraz mają niższą świadomość rynku pracy. Planowanie kariery zawodowej jest trudne w obecnych czasach, ponieważ rynek pracy często wyklucza możliwość wyboru zawodu zgodnie z zainteresowaniami i wykształceniem. Osoby poszukujące pracy często muszą pracować niezgodnie ze swoim wykształceniem. Cele programu aktywności zawodowej Młodzi w poszukiwaniu pracy nastawione są na pomoc młodym ludziom w znalezieniu pracy poprzez wypracowanie mechanizmów wsparcia ludzi młodych, w tym absolwentów na rynku pracy. W gminie Budziszewice stawia się Ekonomiczne Budziszewice na młodych ludzi, a w naszej szkole nakłada się nacisk na doradztwo zawodowe oraz badanie predyspozycji zawodowych młodzieży uczącej się w gimnazjum. W wielu przypadkach efekty widzialne są zaraz po skończeniu przez młodzież szkoły średniej. Jednakże nadal jest to zbyt mało, aby móc zapewnić wszystkim pracę. Pomimo problemów z bezrobociem przyszłość gminy Budziszewice rysuje się dość optymistycznie, po pierwsze przede wszystkim ze względu na sytuację finansową (ekonomiczną) w jakiej gmina się znajduje, a po drugie ze względu na pozytywne nastawienie młodych ludzi. Zawsze młodych ludzi ograniczała będzie perspektywa problemu z zatrudnieniem. Ankieta, która dała obraz podejścia młodych ludzi do wizji gminy za 10 lat oraz odnalezienia się w niej za 10 lat, wyraźnie wskazuje, że młodzi ludzie chcieliby mieszkać na terenie gminy Budziszewice i tutaj pracować. Odpowiedź na pytanie: Jak widzisz siebie w naszej gminie za 10 lat jednej z osób ankietowanych brzmi: Chciałabym brać czynny udział w życiu gminy, oczekuję, że będzie to dobre miejsce dla rozwoju moich dzieci, boję się jednak, że nie będzie zbyt dużo miejsc pracy dla mieszkańców Gminy i sama nie liczę na zatrudnienie w okolicy (a chciałabym). Z pewnością w każdym środowisku znajdą się również osoby nastawione negatywnie, wręcz wrogo, ale na szczęście jest to niewielki odsetek młodych ludzi. 11 Młodzież w perspektywie 10 lat chce uczestniczyć w życiu gminy Budziszewice, tym samym tutaj mieszkać i pracować. Rzeczywistość, która się wówczas ukształtuje będzie miała największy wpływ na ich decyzje osobiste i zawodowe. Z pewnością problemy ze znalezieniem pracy będą nadal, ale nastawienie młodych ludzi na sukces spowoduje zarówno poprawienie sytuacji na rynku pracy a także ekonomiczny rozwój gminy. Autorzy: Natalia Karlińska Aleksandra Milewska Małgorzata Podgórska Wiktoria Wojdal

Wspomnienie ekonomicznych zajęć w programie Na własne konto Podczas pierwszego tygodnia ferii zimowych, tj. od 20 do 24 stycznia 2014 roku w Zespole Szkół w Budziszewicach odbywały się zajęcia ekonomiczne w ramach programu Na własne konto, realizowanego we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej. Pani Justyna Woźniak oraz pani Joanna Wiśniewska (studentka z Bydgoszczy) przez całe pięć dni, całe 6 godzin zegarowych codziennie wpajały nam, jak ważna jest ekonomia w naszym życiu. Blog, który pisaliśmy o naszych działaniach dokładnie ukazuje nasze emocje związane z uczestnictwem w programie. Wszystkie nasze wpisy znajdują się na stronie internetowej szkoły www.zsbudziszewice.szkolnastrona.pl w zakładce Na własne konto. Podczas tych kilkudziesięciu godzin zajęć nauczyliśmy się bardzo wiele, a pomimo tego, że były to ferie z chęcią przychodziliśmy na zajęcia. Trudno byłoby nawet wyliczyć ile nowych pojęć poznaliśmy i zrozumieliśmy, jak wiele działań podejmowaliśmy. Wspólne wyjazdy do Piekarni i Banku utwierdziły nas w jeszcze głębszym przekonaniu, że czas feryjnych zajęć nie był czasem straconym. Wiedza, którą panie przekazywały nam z ogromną łatwością, równie łatwo była przez nas przyswajana. Fotorelacja z zajęć jest najlepszym dowodem na to, że świetnie, a zarazem twórczo spędziliśmy czas poznając siebie nawzajem oraz poznając tajniki świata przedsiębiorczości Dzień pierwszy 20 stycznia 2014 roku Podczas zajęć chętnie zgłaszaliśmy się do odpowiedzi - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 12

i z zaciekawieniem słuchaliśmy pani Justyny i pani Asi. foto S.Z. Podczas warsztatów skutecznie przekonywaliśmy siebie nawzajem do słuszności swojego zdania. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 13

Dzień drugi 21 stycznia 2014 roku Filip był przekonany, że wszystko jest OK - foto S.Z. a najbardziej cieszył osiągnięty sukces - foto S.Z. jednak na sukces ciężko musieliśmy pracować. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 14

Dzień trzeci 22 stycznia 2014 roku Zakupy na naszym rynku trzeba było dobrze przemyśleć. - foto S.Z. Pomimo tego, że było zimno, liczy się efekt i piękne zdjęcie. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 15

Dzień czwarty 23 stycznia 2014 roku Z dumą prezentowaliśmy swoje prace. - foto S.Z. Uczniowie i nasz przemiły gość pan Dariusz Danilewicz. - foto S.Z. Nie było łatwo znaleźć klienta będąc pracownikiem banku - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 16

Dzień piąty 24 stycznia 2014 roku Nasze panie: od lewej: Justyna Woźniak i studentka Joanna Wiśniewska. - foto S.Z. Ostatni dzień zajęć. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 17

Na zakończenie ostatniego dnia test sprawdzający przyrost naszej wiedzy. - foto S.Z. Pamiątkowe zdjęcie na zakończenie zajęć. - foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 18

Relacja z wizyty w Zakładzie Piekarniczym E. Olszyńska w dniu 22 stycznia 2014 roku w ramach realizacji zajęć feryjnych w programie Na własne konto 22 stycznia 2014 roku pojechaliśmy do lokalnego przedsiębiorstwa - Zakładu Piekarniczego E. Olszyńska w Koluszkach. Właściciele umożliwili nam zwiedzenie swojej piekarni i cukierni. Zapach świeżutkich wypieków czuliśmy już od parkingu. Na zmianę rozpoznawaliśmy zapach chleba i pączków. Gdy weszliśmy do środka niespodzianka: faworki, kromeczki ciepłego chlebka w różnych smakach, ciasta i ciasteczka. Mogliśmy smakować do woli. Jednak my przecież przyjechaliśmy dowiedzieć się czegoś o przedsiębiorstwie a nie łasuchować (ale wiemy dobrze, że łasuchować każdy lubi ). Zobaczyliśmy jak powstają produkty piekarniczo-cukiernicze, od samego początku, po gotowe i cieplutkie wyroby. Mieszalniki do chleba, piece do chleba, piece obrotowe, tradycyjny piec na drewno, maszyny, które dzieliły ciasto na części, aby później mogło stać się pyszną kajzerką lub chlebkiem tygryskiem i oczywiście przede wszystkim przesympatyczni właściciele i pracownicy piekarni, którzy z ogromną cierpliwością odpowiadali na nasze przeróżne pytania. Poznaliśmy tajniki pracy w piekarni oraz dowiedzieliśmy się, że zakład piekarniczy to nie tylko piekarze i chleb, ale również dostawy, zamówienia, zatrudnianie i wiele innych ważnych elementów, bez których takie przedsiębiorstwo nie mogłoby funkcjonować. W tym momencie przypomnieliśmy sobie naszą tabelę z argumentami za i przeciw własnemu przedsiębiorstwu i wiele kwestii nam się rozjaśniło. Gorące kajzerki prosto z pieca uwieńczyły nasze spotkanie w nowym miejscu. Gdy skończyliśmy zwiedzanie i skończyły się nasze pytania podziękowaliśmy właścicielom za gościnność, wręczając im skromny upominek. Wizyta w piekarni była dla nas bardzo ciekawa a zarazem dała nam wiele do myślenia w kwestii ekonomicznej. Autorzy: Aleksandra Milewska, Oliwia Chruścicka, Kinga Kabat Poznaliśmy tajniki pracy w piekarni. foto S.Z. Pamiątkowe zdjęcie. foto S.Z. Ekonomiczne Budziszewice 19

Redakcja młodzieżowej gazety Ekonomiczne Budziszewice składa serdeczne podziękowania: Wójtowi Gminy Budziszewice panu Marianowi Holakowi, dyrektorowi Zespołu Szkół w Budziszewicach pani Bożenie Jareckiej, przedsiębiorstwom: P.P.H.U. Jac-Pol oraz Zakładowi Piekarniczemu E. Olszyńska, dyrektorowi Banku Pekao S.A. pani Teresie Kołodziejczyk oraz wszystkim, którzy pomogli nam w realizacji założeń programu Na własne konto. uczniowie oraz pani Justyna Woźniak Redakcja młodzieżowej gazety Ekonomiczne Budziszewice Uczniowie Gimnazjum imienia Kardynała Stefana Wyszyńskiego Redaktor naczelny: Jowita Kryczka Sekretarz redakcji: Mateusz Kryczka Redaktorzy i dziennikarze: Jowita Kryczka, Mateusz Kryczka, Filip Bąk, Oliwia Chruścicka, Karolina Galewska, Jolanta Jarecka, Kinga Kabat, Magdalena Karlińska, Natalia Karlińska, Aleksandra Milewska, Ewelina Niewiadomska, Katarzyna Olczak, Klaudia Osińska, Aleksandra Pietruszczak, Bartosz Pietrzak, Małgorzata Podgórska, Kamil Słomski, Natalia Trzonek, Wiktoria Wojdal, Wiktoria Wójcik. Opiekun: Pani Justyna Woźniak Ekonomiczne Budziszewice 20