PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII GIMNAZJUM W GOLINIE podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania: 1 Rozporządzenie MEN z dn. 21 marca 2001 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów szkołach publicznych 2 Podstawa programowa dla gimnazjum 3 Wewnątrzszkolny System Oceniania w Gimnazjum w Golinie 4 Program nauczania biologii w gimnazjum autorstwa dr Małgorzaty Kłyś, Wydawnictwo Nowa Era, numer w zestawie:dkw-4014-96/99 1. Ocenie na lekcjach biologii podlegają: 1. wiadomości (ich zrozumienie i przyswojenie) - prace pisemne: kartkówki, sprawdziany z działu - odpowiedzi ustne - aktywność w czasie lekcji - zadania domowe obowiązkowe - zadania domowe dla chętnych - inne prace dodatkowe podjęte z inicjatywy ucznia lub według wskazówek nauczyciela 2. umiejętności - posługiwanie się przyrządami optycznymi - wykonywanie preparatów - prowadzenie obserwacji - analizowanie wykresów, diagramów, tabel - selekcjonowanie wiadomości - twórcze, kreatywne rozwiązywanie problemów - praca w grupie - prowadzenie dokumentacji biologicznej - posługiwanie się wiedzą biologiczną - wykorzystywanie różnych źródeł wiedzy 2.Uczniowie mogą być oceniani: - w sali lekcyjnej, - podczas zajęć w terenie, - za działania na rzecz szkoły i środowiska związane tematycznie z przedmiotem, - podczas spotkań naukowych, - uczestnicząc w konkursach przedmiotowych. 3. Mogą otrzymywać oceny za: - odpowiedzi ustne (prezentację krótszych i dłuższych wypowiedzi), - udział w dyskusjach, - prezentowanie pracy grupy, - krótkie odpowiedzi w toku lekcji, - prace pisemne sprawdziany z działu, testy, kartkówki, - sporządzanie map myślowych, posterów, portfolio, prezentacji multimedialnych, itp., - stosowanie zintegrowanej wiedzy do rozwiązywania problemów (według wymagań standardów), - korzystania z dodatkowych źródeł informacji, - prowadzenie hodowli drobnych zwierząt i roślin doniczkowych udokumentowane dzienniczkiem hodowli, - gromadzenie okazów i zbiorów,
- wykonywanie zielników, - aktywność w czasie lekcji, - prace w zeszycie przedmiotowym, - przygotowanie tematycznego referatu z własnymi refleksjami, - wykonanie prac dodatkowych związanych tematycznie z przedmiotem (zaproponowanych przez ucznia lub wskazanych przez nauczyciela), - inne działania wynikające z zainteresowań ucznia, wiążące się z programem nauczania biologii jak i wykraczające poza program, np.: o własne działania na rzecz środowiska potwierdzone przez nauczycieli lub dyrektora szkoły o przygotowanie materiału do nowej lekcji, o zorganizowanie wystawy, konkursu itp. 4. Zarówno odpowiedzi ustne jak i pisemne powinny być oparte o umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji: - podręcznika, - zeszytu ćwiczeń, - map różnej treści, - rocznika statystycznego, - słownika geograficznego, - czasopism, - literatury popularno - naukowej, - Internetu, - innych źródeł. 5. Oceny pracy ucznia dokonuje się w skali od 1 do 6. 6. Ogólne wymagania na poszczególne oceny: Ocena celująca ocenę celującą może otrzymać uczeń, który potrafi selekcjonować i hierarchizować wiadomości, systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji. Samodzielnie wykonuje zadania o dużym stopniu trudności dokonuje obserwacji i prowadzi dokumentację. Z powodzeniem bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Ocena bardzo dobra ocenę bardzo dobrą może otrzymać uczeń, który potrafi samodzielnie interpretować zjawiska oraz bronić swych poglądów. Prawidłowo dobiera źródła informacji w zależności od opracowywanych problemów. Czyta mapy wykonane w różnej skali i interpretuje ich treści. Wykorzystuje różne materiały źródłowe oraz wyciąga wnioski na podstawie zawartych informacji. Wykazuje aktywną postawę w czasie lekcji. Wykonuje dodatkowe zadania. Bierze udział w konkursach. W pełni opanował materiał przewidziany na ocenę bardzo dobrą. Ocena dobra ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który właściwie stosuje terminologię przedmiotowa, aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz stosuje wiadomości w sytuacjach typowych wg wzorów znanych z lekcji i podręcznika, a także rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod. Ponadto samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałami źródłowymi. Ocena dostateczna ocenę dostateczna może otrzymać uczeń, który opanował wiadomości podstawowe i z niewielką pomocą nauczyciela potrafi rozwiązać podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko. Porównuje treści różnych map. Przeprowadza prostą analizę danych statystycznych i interpretację danych statystycznych. W wypowiedziach ustnych i pisemnych stosuje ze zrozumieniem terminologię naukową. Ocena dopuszczająca - ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w stopniu elementarnym opanował umiejętność czytania map. Posiada elementarną orientację na mapie świata, Posługuje się
w stopniu elementarnym słownictwem i terminologią geograficzną. Rozwiązuje i wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności. Nadrabia zaległości, przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na poste pytania. Z pomocą nauczyciela uczeń jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach. Ocena niedostateczna ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował niezbędnych wiadomości i umiejętności zawartych w wymaganiach podstawy programowej dla gimnazjumpotrzebnych do kontynuowania nauki. W szczególności wykazuje brak systematyczności i chęci do nauki. Nie posiada podstawowej orientacji na mapie. Nie wykonuje zadań domowych. Nie potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł, w tym z treści podręcznika. Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych i praktycznych elementarnym stopniu trudności. Samodzielnie, w grupie lub nawet przy pomocy nauczyciela nie udziela prawidłowych odpowiedzi na większość zadanych pytań. Braki w wiedzy są bardzo duże i uniemożliwiają zdobycie kolejnych wiadomości. 7. Wymagania na poszczególne oceny dla uczniów z dysfunkcjami: - uczniowi z dysleksją - wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy pisemnej (docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie różnych zadań), - ucznia z dysgrafią - w większym stopniu ocenia się na podstawie wypowiedzi ustnych, w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim ich treść (stronę merytoryczną), - innego typu schorzenia - zgodnie z zaleceniami poradni 8. Nieobecność ucznia na lekcji nie zwalnia go z przygotowania się do lekcji i możliwości odpowiedzi lub pisania kartkówki. 9. Przy odpowiedzi ustnej i na kartkówce obowiązuje ucznia znajomość treści z trzech ostatnich tematów. 10. Brak zadania domowego pisemnego 3x (trzy minusy) ocena niedostateczna. 11. Sprawdziany i testy są obowiązkowe dla wszystkich uczniów. 12. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać sprawdzianu to musi to uczynić w terminie 1 tygodniowym od oddania pracy. Nauczyciel na prośbę i po konsultacji z uczniem ustala termin i miejsce pisania sprawdzianu. Jeżeli uczeń celowo unika wyznaczonego terminu pisania pracy, otrzymuje ocenę niedostateczna. 13. Narzędzia i czas pomiaru osiągnięć uczniów Lp. Forma Częstotliwość w semestrze 1. Sprawdzian lub test (termin, forma i zakres podawane są uczniom i zapisywane w dzienniku lekcyjnym z tygodniowym wyprzedzeniem). 2. Kartkówka (obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji, może, ale nie musi być zapowiedziana). 3. Odpowiedź ustna (obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji) po zakończeniu każdego działu programowego W zależności od omawianego materiału co najmniej jeden raz 4. Przygotowanie referatu chętni uczniowie jeden raz 5. Wykonanie zielnika praca obowiązkowa dla wszystkich klasa III pierwszy lub drugi semestr uczniów 6. Praca długoterminowa Jeden lub dwa razy w ciągu roku 7. Aktywność w czasie lekcji Ustnie: trzy + to ocena bardzo dobra
trzy - - to ocena niedostateczna ( indywidualnie, na każdej lekcji) 8. Praca domowa w zeszycie przedmiotowym co najmniej jeden raz (w zależności od omawianego materiału) Propozycje prac długoterminowych: a. klasa pierwsza / do wyboru / - zbiory: muszli mięczaków, piór ptaków, szyszek roślin iglastych, mszaków, plastry pni drzew, hodowla roślin doniczkowych i inne zaproponowane przez uczniów b. klasa druga / do wyboru / - projekty okolicznościowych ulotek, plakatów i krzyżówek dydaktycznych, referaty, prace literackie tematyczne wiersze, fraszki i powiedzonka c. klasa trzecia / do wyboru / - jak klasa druga. Sprawdzaniu podlegają umiejętności i wiedza. W ogólności: umiejętne stosowanie terminów, pojęć i metod niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu; wyszukiwanie i stosowanie informacji; wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności; łączenie wiedzy teoretycznej z umiejętnościami praktycznymi podczas rozwiązywania problemów; współpraca i komunikowanie się w grupie (przekazywanie informacji, formułowanie pytań, organizacja pracy). 14. Kryteria wymagań na daną ocenę: Punktacja procentowa przy ocenianiu prac pisemnych Lp. Ocena Procentowy udział punktów 1. Celująca 100 % 2. Bardzo dobra 99 91 % 3. Dobra 90 74 % 4. Dostateczna 73 51 % 5. Dopuszczająca 50 36 % 6. Niedostateczna 35 0 % Przy wystawianiu stopnia na zakończenie semestru lub roku szkolnego bierze się pod uwagę jego wagę. Największą wagę mają stopnie z prac pisemnych tj. sprawdzianów i testów (obejmujących dział lub większą partię materiału). Wystawione oceny są jawne zarówno dla uczniów jak i rodziców. Na prośbę ucznia lub jego rodziców ocena będzie uzasadniona.
15. Sposoby informowania uczniów o ocenach cząstkowych z danej formy aktywności: Forma aktywności Sposoby informowania Częstotliwość Odpowiedź ustna Ustnie po odpowiedzi Przynajmniej 1x w semestrze Praca domowa Ustnie lub pisemnie na pracy pisemnej W zależności od omawianego materiału Prace dodatkowe Ustnie lub pisemnie W zależności od omawianego materiału Praca w grupie Ustnie pod koniec lekcji Na zakończenie lekcji, na której wystąpiła ta forma pracy Aktywność Ustnie: trzy " + " to ocena bardzo dobra trzy" - " to ocena niedostateczna Na każdej lekcji 16. Zasady poprawiania ocen: Uczeń może jeden raz poprawić każdą ocenę: uzyskaną ze sprawdzianu lub testu w ciągu tygodnia od rozdania prac, a ocena z poprawy jest oceną ostateczną, wpisaną obok oceny pierwotnej. Termin poprawy wyznacza nauczyciel, poprawa odbywa się po lekcjach, uzyskaną z kartkówki w ciągu tygodnia od rozdania prac, a ocena z poprawy jest oceną ostateczną, wpisaną obok oceny pierwotnej. Termin poprawy wyznacza nauczyciel, poprawa odbywa się po lekcjach, uzyskaną z odpowiedzi ustnej na lekcji nastepnej. 17. Na koniec semestru nie przewiduje się końcowego sprawdzianu lub testu zaliczeniowego. 18. Jeżeli uczeń zachowuje się niewłaściwie w czasie kontrolnych prac sprawdzianu, testu lub kartkówki tj. ściąga, zagląda do kolegi w ławce, odwraca się do kolegi, nie odkłada długopisu na prośbę nauczyciela ( sygnał zakończenia pracy) wtedy, uzyskuje ocenę niedostateczną. 19. Uczeń może jeden raz (przy jednej godzinie tygodniowo) lub dwa razy ( dwie godziny tygodniowo) w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podania przyczyny ( nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów). Nauczyciel uwzględnia numery nie pytane losowane przez SU. 20. Nie ocenia się ucznia znajdującego się w trudnej sytuacji losowej. 21. Po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole ( powyżej 1 tygodnia) uczeń będzie oceniany po nadrobieniu braków w wiadomościach, zapisach lekcyjnych, ćwiczeniach wykonywanych na lekcjach, pracach domowych. Nastąpi to nie dłużej niż po 2 tygodniach od czasu powrotu na zajęcia.
22. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkowe. W przypadku nieobecności na lekcji, uczeń ma obowiązek uzupełnić notatki w zeszycie i ćwiczeniach oraz wykonać pracę domową, brak zeszytu uczeń zgłasza nauczycielowi i jest to odnotowane w dzienniku jako - 23. Ustalanie sposobów wskazywania kierunków dalszej pracy ucznia. - Omówienie pracy pisemnej i wskazanie braków w opanowaniu materiału oraz wskazanie sposobów uzupełnienia wiadomości. - Indywidualne rozmowy z uczniem i rodzicami w celu ukierunkowania pracy ucznia zdolnego, ucznia z trudnościami w nauce, ucznia z dysfunkcjami. - Współdziałanie z uczniem zdolnym w celu rozwijania jego zainteresowań. - Nauczyciel może pomóc uczniowi w nauce w czasie swoich konsultacji. 24. Sposoby gromadzenia informacji o uczniach: 1. Notatki w dzienniku lekcyjnym. 2. Kontrola zeszytów przedmiotowych 3. Gromadzenie prac pisemnych sprawdzianów, testów i referatów. 4. Gromadzenie prac wykonanych przez uczniów zielników, plakatów, ulotek, plansz dydaktycznych, zbiorów, okazów itp. Opracowanie: Wioletta Sobczak Ewa Kwiatkowska Agata Wojdyńska - Zellek