PROTET. STOMATOL., 2009, LIX, 2, 110-114 Uzupełnienie pojedynczych braków zębowych z zastosowaniem wszczepów śródkostnych opis przypadku* Single tooth loss restored with dental implants: A case report Włodzimierz Więckiewicz, Joanna Maczura-Sokalska, Ewa Kalecińska Z Zakładu Implantoprotetyki i Zaburzeń Czynnościowych Układu Stomatognatycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu Kierownik: dr hab. n. med. W. Więckiewicz HASŁA INDEKSOWE: implanty, efekt terapeutyczny, efekt estetyczny KEY WORDS: dental implants, therapeutic effect, aesthetic effect Streszczenie Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie przypadku pacjenta, u którego wykonano uzupełnienia implantoprotetyczne pojedynczych braków zębowych z wykorzystaniem wszczepów śródkostnych, łączników oraz koron metalowo-ceramicznych. Materiał i metody. W pracy opisano przypadek 29 letniego mężczyzny, któremu wykonano rekonstrukcję implantoprotetyczną, gdyż pacjent zrezygnował z zabiegu szlifowania zębów filarowych koniecznego do wykonania mostów protetycznych. U pacjenta w miejscach brakujących zębów 13 i 22 wprowadzono wszczepy śródkostne, przykręcono łączniki protetyczne i osadzono na nich korony ceramiczne na podbudowie metalowej. Wyniki i wnioski. Po wykonaniu uzupełnienia protetycznego pacjent był zadowolony z uzyskanych efektów terapeutycznych i estetycznych leczenia.leczenie protetyczne na wszczepach śródkostnych w najlepszy sposób odbudowuje pojedyncze braki zębowe. Stosując wszczepy śródkostne nie ma konieczności szlifowania zębów sąsiadujących z brakiem zębowym. Summary Aim of the study. To present the case of implantoprosthetic restoration composed of metal-porcelain crowns based on two dental implants. Material and methods. The patient was a 29-year- -old man who had the dental implant-based crowns made, since he had not accepted a teeth preparation procedure necessary to make bridges. Two implants were inserted in the place of two teeth (13 and 22) lost, then implant abutments were screwed in and metal-porcelain crowns fixed. Results and conclusions. After the implantoprosthetic restoration, the patient was satisfied with the therapeutic and aesthetic effects of the treatment. Prosthetic treatment based on dental implants is the best way to reconstruct a singular tooth loss. Moreover, there is no need to prepare the teeth situated next to the lost tooth. *XXV Konferencja Naukowo Szkoleniowa Sekcji Protetyki PTS, Pogorzelica, 8-10 listopada 2007. 110
Implantoprotetyka Utrata nawet pojedynczego zęba stanowi dla pacjenta zarówno problem medyczny, jak i estetyczny. Przyczyny utraty zębów mogą być różne i różne mogą być sposoby ich uzupełnienia. Obecnie pacjenci coraz częściej zgłaszają się do gabinetów stomatologicznych z prośbą o uzupełnienie powstałego braku zębowego, a ich wymagania odnośnie proponowanych uzupełnień są coraz większe, zarówno pod względem terapeutycznym, funkcjonalnym jak i osiągnięcia zadowalającego efektu estetycznego ponieważ świadomość w naszym społeczeństwie rośnie. Braki zębowe powstają głównie w wyniku zaniedbań higienicznych, czyli rozwoju próchnicy. W ostatnich latach obserwuje się zwiększoną częstość występowania braków zawiązków zębów stałych. Należy dodać, że coraz większa grupa pacjentów uprawiających aktywnie i regularnie sport często traci zęby w wyniku kontuzji. Nierzadko przyczyną utraty zębów są wypadki komunikacyjne. W takich przypadkach pacjenci tracą zęby najczęściej w przednim odcinku górnego łuku zębowego, szczególnie eksponowanym podczas mowy i w czasie uśmiechu (1, 2, 3). Zazwyczaj są to młodzi ludzie, którzy przywiązują dużą wagę do wyglądu zewnętrznego, ale również dbający o wysoką jakość i trwałość proponowanych rozwiązań terapeutycznych. Wspomniani pacjenci zgłaszając się do lekarza mają pewną wiedzę w dziedzinie rozwiązań protetycznych i są już zdecydowani na konkretne leczenie. Często decydują się na najnowocześniejsze, droższe koncepcje, korzystniejsze od dotychczasowych, tak aby osiągnąć zamierzony efekt terapeutyczny i estetyczny. Protetyczne uzupełnienie pojedynczych braków zębowych można wykonać za pomocą ruchomych protez częściowych, protez stałych i wszczepów śródkostnych. Między wskazanymi rozwiązaniami są znaczne różnice jakościowe i cenowe (4, 5, 6). Dobór odpowiednich uzupełnień zależy od warunków panujących w jamie ustnej pacjenta (7). Leczenie z zastosowaniem wszczepów śródkostnych jest trwałe i bardzo zbliżone do fizjologicznego utrzymania zęba w kości, ale wymaga odpowiednich warunków anatomiczno fizjologicznych w jamie ustnej pacjenta (8, 9). Powodzenie terapii z wykorzystaniem implantów zależy od nawyków higienicznych i zdrowotnych pacjenta, stosowania używek i ogólnego stanu zdrowia, ale przede wszystkim od ilości i jakości kości podłoża protetycznego (10). Wyrostek zębodołowy szczęki i żuchwy zbudowany jest z kości zbitej i kości gąbczastej. Dla dobrego utrzymania wszczepu śródkostnego jest najkorzystniej, kiedy stosunek kości zbitej do kości gąbczastej jest zbliżony, znacznie mniej korzystną dla procesu wgajania i stabilizacji implantu jest sytuacja, kiedy kość zbita lub kość gąbczasta znacznie przeważa nad drugą. Podobnie w przypadku zanikłego wyrostka zębodołowego powstaje znacznie gorsze utrzymanie dla wszczepu. Dlatego też do przebudowy i przygotowania wyrostka zębodołowego do zabiegu implantacji można wprowadzić zabiegi sterowanej regeneracji kości lub zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej zwiększając w ten sposób jej objętość (11, 12, 13, 14, 15, 16, 17). Dobór odpowiedniej procedury implantacyjnej, a w konsekwencji czas leczenia, zależy od ewentualnej konieczności wcześniejszego wykonania wymienionych zabiegów dodatkowych (18, 19, 20). Cel pracy Celem pracy było przedstawienie przypadku pacjenta, u którego wykonano estetyczne uzupełnienia protetyczne pojedynczych braków zębów 13 i 22, opartych na wszczepach śródkostnych. Pacjent 29 letni mężczyzna, u którego zdiagnozowano brak dwóch przednich zębów 13 i 22 z powodu próchnicy i jej powikłań. W trakcie pierwszej wizyty leczonemu zaproponowano różne rozwiązania uzupełnień protetycznych, od najprostszego takiego jak dwuzębowa proteza częściowa, poprzez mosty protetyczne do koron podpartych na implantach. Przedstawiono i opisano pacjentowi dokładnie zalety i wady każdej rekonstrukcji protetycznej. Pacjent wybrał rozwiązanie z zastosowaniem wszczepów śródkostnych, rezygnując z leczenia prowadzącego do szlifowania zębów, koniecznego w wykonawstwie mostów protetycznych. Przed rozpoczęciem zabiegu wszczepienia implantów przygotowano jego plan. Wykonano zdjęcia pantomograficzne i wewnątrzustne oraz modele diagnostyczne, na których przeprowadzono analizę zwarcia w artykulatorze. W trakcie postępowania przygotowawczego do zabiegu pa- PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2009, LIX, 2 111
W. Więckiewicz i inni Ryc. 1. Zdjęcie pantomograficzne sześć miesięcy po zabiegu wszczepienia implantów w okolicy zębów 13 i 22. Ryc. 2. Zdjęcie wewnątrzustne widoczne śruby kształtujące w okolicy zębów 13 i 22. Ryc. 3. Zdjęcie wewnątrzustne transfery wyciskowe w okolicy zębów 13 i 22. Ryc. 4. Wycisk silikonowy z widocznymi analogami wszczepów. Ryc. 6. Zdjęcie wewnątrzustne pacjent z osadzonymi koronami metalowo-ceramicznymi. Ryc. 5. Model ze standardowym łącznikiem tytanowym w okolicy zęba 13 oraz ze standardowym łącznikiem do późniejszego odlania w okolicy zęba 22. 112 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2009, LIX, 2
Implantoprotetyka cjent był szczegółowo informowany o przebiegu kolejnych etapów leczenia. Następnie wykonano dwuczasowy zabieg rekonstrukcji chirurgiczno protetycznej uzupełnienia braków zębowych. W trakcie implantacji w okolicy zębów 13 i 22 wszczepiono pacjentowi dwa wszczepy śródkostne firmy TBR o średnicy 3,5mm i długości 15,5 mm z zastosowaniem klucza dynamometrycznego o sile 25N/cm. Jako uzupełnienie tymczasowe wykonano częściową akrylową protezę dwuzębową, wykonując na stronie dośluzówkowej protezy komorę uzupełnioną następnie miękkim elastomerem silikonowym. Po sześciu miesiącach od zabiegu wszczepienia, zgodnie z procedurą, wykonano kontrolne zdjęcie pantomograficzne, które potwierdzało prawidłową osseointegrację wszczepów (ryc. 1). Następnie wykonano zabieg chirurgiczny odsłonięcia implantów, usunięto śruby zamykające i wkręcono śruby gojące (ryc. 2). Po kolejnych dwóch tygodniach wykręcono śruby kształtujące i przykręcono transfery wyciskowe (ryc. 3). W kolejnym etapie pobrano wycisk metodą zamkniętą, stosując odpowiednią masę silikonową. Następnie wykręcono transfery wyciskowe z implantów, połączono je z analogami implantów, ponownie wprowadzono je do wycisku (ryc. 4). W pracowni technik wykonał model gipsowy, z którego wykręcił transfery wyciskowe i na bazie analogów zamocował łączniki implantoprotetyczne (ryc. 5). Łącznik na wszczepie w miejscu zęba 13 był standardowy tytanowy, nieznacznie dofrezowany. Natomiast łącznik na wszczepie w miejscu zęba 22 był standardowy wykonany z materiału całkowicie spalanego w procesie technologicznym, po czym został domodelowany z wosku odlewniczego i dofrezowany, a następnie odlany. W kolejnym etapie technik dentystyczny wymodelował suprakonstrukcje protetyczne, które zostały odlane z metalu i olicowane materiałem ceramicznym. Wykonane korony zostały osadzone na łącznikach wszczepów z zastosowaniem cementu (ryc. 6). Wniosek 1. Leczenie implantologiczne w opisanym przypadku spełniało wymogi estetyczne i terapeutyczne. Piśmiennictwo 1. Buser D., Martin W., Belser U., Urs C.: Optimining Esthetiec for Implant Restorations in the Autenior Maxilia International Journal of Oral and Maxiclofacial Implants, 2004, 43-61. 2. Belser U., Bernard J., Buser D.: Implant Placement in the esthetic zone. Clinical Periodontology and Implant Dentistry ed 4 Oxford., 2003, 915-944. 3. Belser U., Bernard I. P., Buser D.: Implats supported restorations in the anterior region: prosthetic considerations. Pract. Periodotics Aesthet Dent., 1996 Nov. Dec. 8/9/875 83 quiz 884. 4. Takanashi Y., Penrod J. R., Lund J. P., Feine J. S.: A cost comparison of mandibular two implant overdentures and conventional dentures treatment. Int. J. Prosthodont., 2004, 2, 17, 181 186. 5. Attard N. J., Zarb G. A., Laporte A.: Long-term treatment costs associated with implant-supported mandibular prostheses in edentulous patients. Int. J. Prosthodont., 2005, 18, 117-123. 6. Attard N. J., Laporte A., Locker D., Zarb G. A.: A prospective study on immediate loading of implants with mandibular overdentures: patient-mediated and economic outcomes. Int. J. Prosthodont., 2006, 19, 67-73. 7. Więckiewicz W., Wnukiewicz J., Zeńczak- Więckiewicz D.: Zastosowanie pojedynczych śrubowych wszczepów śródkostnych w zakresie zębów przednich szczęki. Implantoprotetyka, 2001, 2, 12-15. 8. Scortecci G., Misch C, Benner K., Dunitz M.: Implants and Restorative Dentistry. Martin Dunitz, London, 2001. 9. Misch C: Dental Implants Prosthetics. Elsevier Mosby, St. Louis, 2005. 10. Attard N. J., Zarb G. A.: Immediate and early implant loading protocols: a literature review of clinical studies. J. Prosth. Dent., 2005, 94, 242-258. 11. Branemark P. I., Tolman D. E.: Osseointegration in Craniofacial reconstruction. Quintessence Publ. Chicago, 1997. 12. Scarano A., Degidi M., Iezzi G., Pecora G., Piattelli M., Orsini G., et all:. Maxillary sinus augmentation with different biomaterials: A comparative histologic and histomorphometric study in man. Implant. Dent., 2006, 15, 197-207. 13. Steigmann M.: Pericardium membrane and xe- PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2009, LIX, 2 113
W. Więckiewicz i inni nograft particulate grafting materials for horizontal alveolar ridge defects. Implant. Dent., 2006, 15, 186-191. 14. Konstantinidis L., Scolozzi R, Hamedani M.: Rehabilitation of orbital cavity after total orbital exenteration using occulofacial prostheses anchored by osseointegrated dental implants posed as a one-step surgical procedure. Klein. Monatsbl. Augenheilkd., 2006, 223, 400-404. 15. Hamdan M., Blanco L., Khraisat A., Tresguerres L. R.: Influence of titanium surface charge on fibroblast adhesion. Clin. Implant. Dent. Relat. Res., 2006, 8, 32-38. 16. Raghoebar G. M., Liem R. S., Bos R. R., van der Wal J. E., Vissink A.: Resorbable screws for fixation of autologous bone grafts. Clin. Oral Implants. Res., 2006, 17, 288-293. 17. Khraisat A.: Stability of implant abutment interface with a hexagen mediated butt joint: faliture mode and bending resistance. Clin Implant Dent Relat res. 2005, 7. 221 228. 18. Heydecke G., Penrod J. R., Takanashi Y., Lund J. P., Feine J. S., Thomason J. M.: Cost effectiveness of mandibular two-implant overdentures and conventional dentures in the edentulous elderly. J. Dent. Res.. 2005, 84, 9, 794 799. 19. Neart I., Alsaadi G., Quirynen M.: Prostethic aspects and patients satisfaction with two implants retained mandibular overdentures: a 10 year randomized clinical study. Int. J. Prosthodont., 2004, 17, 4, 401 410. 20. Visser A., Meijer H. J., Raghoebar G. M.: Implant retained mandibular overdentures versus conventional dentures: 10 years of care and aftercare. Int. J. Prosthodont.2006, 19, 3, 271 278. Zaakceptowano do druku: 9.I.2009 r. Adres autora: 55-095 Mirków, ul. Jagiellońska 24 B. Zarząd Główny PTS 2009. 114 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2009, LIX, 2