Wymiana informacji gospodarczych i kredytowych o konsumentach w kontekście proponowanych zmian Warszawa, 12 grudnia 2014 r.
Wymiana informacji kredytowych i gospodarczych o konsumentach w świetle proponowanych zmian Agenda: Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw z dnia 23 października 2014 r. Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych z dnia 24 listopada 2014 r.
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (I) Cele regulacji: zwiększenie poziomu ochrony konsumentów korzystających z usług finansowych zwiększenie bezpieczeństwa i wiarygodności rynku finansowego Rozwiązanie legislacyjne: określenie zasad dostępu, przekazywania i wymiany informacji o udzielonych kredytach konsumenckich przez banki i pożyczkodawców niebankowych
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (II) [dostęp instytucji pożyczkowych do informacji bankowej] Rejestry bankowe będą mogły udostępniać instytucjom pożyczkowym informacje dotyczące klientów banków na zasadzie wzajemności oraz pod warunkiem wyrażenia zgody przez osobę, której dotyczą informacje. Zgoda będzie mogła być wyrażona również w postaci elektronicznej (trwały nośnik). Przed udostępnieniem danych rejestr bankowy będzie miał obowiązek sprawdzenia, czy konsument wyraził zgodę na udostępnienie informacji w wymaganej prawem formie.
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (III) [wykorzystanie informacji kredytowych przez instytucje pożyczkowe] Instytucje pożyczkowe będą mogły przetwarzać informacje otrzymane z rejestrów bankowych w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego. Instytucje pożyczkowe oraz osoby w nich zatrudnione będą obowiązane do zachowania tajemnicy zawodowej. Tajemnica zawodowa będzie obejmować wszystkie informacje dotyczące konsumenta. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej będzie istniał również po ustaniu stosunku prawnego z konsumentem. Naruszenie tajemnicy zawodowej będzie zagrożone odpowiedzialnością karną (grzywna do 1 000 00 zł).
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (IV) [udostępnianie informacji o klientach instytucji pożyczkowych] Instytucje pożyczkowe będą mogły udostępniać rejestrom bankowym informacje dotyczące konsumentów pod warunkiem uzyskania upoważnienia konsumenta. Upoważnienie będzie mogło być udzielone na piśmie lub w postaci elektronicznej (trwały nośnik). Po udostępnieniu informacji o kliencie instytucja pożyczkowa będzie obowiązana do informowania rejestru bankowego o całkowitej spłacie, wygaśnięciu albo stwierdzeniu faktu nieistnienia zobowiązania, a także o nowo otwartych rachunkach kredytowych. Uchybienie obowiązkowi przekazania informacji będzie zagrożone odpowiedzialnością karną (grzywna do 30 000 zł).
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (V) Uwagi i wątpliwości: brak wyraźnej podstawy prawnej dla instytucji pożyczkowych do przetwarzania informacji po wygaśnięciu zobowiązania konsumenta niejasny zakres przedmiotowy tajemnicy zawodowej instytucji pożyczkowej brak określenia wyjątków od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej niesprecyzowany zakres obowiązku aktualizacji informacji udostępnionych przez instytucję pożyczkową
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (I) Cele regulacji: ułatwienie dostępu do kompleksowej informacji o wiarygodności płatniczej małym i średnim przedsiębiorcom, w tym zmniejszenie kosztów dostępu do informacji wzmocnienie ochrony dłużników przed niesłusznym wpisem do rejestru umożliwienie budowania pełniejszych (kompletnych, aktualnych, wiarygodnych) baz danych o zobowiązaniach lepsza weryfikacja potencjalnych kontrahentów wzrost pewności płatniczej (bezpieczeństwa obrotu)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (II) Wybrane propozycje zmian: [udostępnianie informacji o zobowiązaniach publicznoprawnych] Proponuje się: nałożenie na wierzycieli publicznoprawnych obowiązku, względnie przyznanie uprawnienia do udostępniania za pośrednictwem BIG-ów informacji o wybranych zobowiązaniach publicznoprawnych w zakresie m.in. kar administracyjnych, należności podatkowych i celnych, składek na ubezpieczenie społeczne, podatków i opłat lokalnych; nałożenie na organy prowadzące rejestry publiczne obowiązku udostępniania informacji BIG-om (Rejestr Dłużników Należności Publicznoprawnych)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (II) Wybrane propozycje zmian: [pośredniczenie w dostępie do rejestrów publicznych] Proponuje się: poszerzenie zakresu informacji udostępnianych przez BIG-i o ogólnodostępne dane zawarte w rejestrach publicznych (KRS, CEIDG, REGON, PESEL i inne) umożliwienie BIG-om weryfikacji informacji gospodarczych w zakresie danych identyfikacyjnych dłużnika pod względem zgodności z danymi zawartymi w rejestrach publicznych
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (III) Wybrane propozycje zmian: [udostępnianie informacji o zobowiązaniach konsumentów] Przewiduje się: umożliwienie udostępnienia informacji o zobowiązaniu wymagalnym od co najmniej 30 dni (obecnie 60 dni) utrzymanie możliwości udostępniania informacji o zobowiązaniach przedawnionych wprowadzenie zasady, że udostępniane mogą być wyłącznie informacje o zobowiązaniach konsumentów nie starszych niż 10 lat (termin liczony od dnia wymagalności zobowiązania) wydłużenie okresu ważności upoważnienia do wystąpienia z wnioskiem o ujawnienie informacji do 60 dni (obecnie 30 dni)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (IV) Wybrane propozycje zmian: [ochrona dłużnika przed nieprawdziwym wpisem] Proponuje się: przyznanie dłużnikowi prawa zgłoszenia sprzeciwu wobec udostępnienia informacji wprowadzenie obowiązku wstrzymania udostępniania kwestionowanej informacji do czasu wyjaśnienia sprawy wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia szczegółowego postępowania reklamacyjnego przyznanie dłużnikowi prawa do zamieszczenia komentarza do informacji
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (V) Uwagi i wątpliwości: Szereg rozwiązań przewidzianych w projekcie założeń jest adresowanych wyłącznie do przedsiębiorców działających na rynku B2B (m.in. tworzenie modeli predykcyjnych, udostępnianie informacji o bezskutecznych egzekucjach, wniosek jednolity). Rozwiązania zmierzające do ułatwienia dostępu do informacji o konsumentach są niewystarczające (przykład: upoważnienie). Rozwiązania zmierzające do wzmocnienia ochrony dłużników (sprzeciw, wstrzymanie udostępniania informacji, komentarze) budzą wątpliwości z punktu widzenia bezpieczeństwa systemowego, gdyż mogą obniżać efektywność systemu wymiany informacji, podnosić koszty obsługi oraz stwarzać pole do nadużyć.
Dziękuję za uwagę kontakt: Tomasz Ostrowski +48 607 907 711 tostrowski@sho-adwokaci.pl