S t r o n a 1 EKSPERTYZA TECHNICZNA O STANIE WIĘŹBY DACHOWEJ W ASPEKCIE WYMIANY POKRYCIA DACHU TEMAT: OBIEKT: Wymiana pokrycia dachowego budynku Szkoły Szkoła Podstawowa nr 2, przy ul. H. Pobożnego, dz. nr227, Obr. XIII,, 76-200 Słupsk, INWESTOR: Gmina Miejska Słupsk, Plac Zwycięstwa 3, 76-200 Słupsk AUTOR: mgr inż. Eugeniusz Lonski upr. nr 345/98 rzeczoznawcy budowlanego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej Słupsk, kwiecień 2014
S t r o n a 2 1. Opis techniczny SPIS ZAWARTOŚCI Obliczenia statyczne Wnioski końcowe Oświadczenie o wykonaniu zgodnie z art. 20 PB Uprawnienia i zaświadczenia 2. Część graficzna 1. Rzut więźby 2. Przekrój więźby 3. Widok konstr. podpiętrzającej 1-1,Widok konstr. podp. 4-4 4. Widok płatwi i murłaty fragment 3. Inwentaryzacja fotograficzna
S t r o n a 3 1. Podstawa opracowania OPIS TECHNICZNY Inwentaryzacja stanu istniejącego elementów drewnianych dachu Ocena stanu technicznego Projekt wymiany pokrycia dachowego Inwentaryzacja fotograficzna Konsultacje z autorem projektu Wytyczne projektowe 2. Cel i zakres opracowania Opracowanie obejmuje elementy drewniane dachu (więźba i deskowanie) w zakresie rozwiązań konstrukcyjnych. W szczególności opracowanie ma na celu określenie rodzajów robót oraz ich ilości koniecznych do wykonania w związku ze zmianą pokrycia dachu. 3. Stan istniejący Budynek Szkoły posiada dach o konstrukcji drewnianej pokryty blachą ocynkowaną stalową na deskowaniu. Rodzaj konstrukcji wiązary płatwiowo-kleszczowe 3-słupowe z zastrzałami i ścianką kolankową Rzut więźby przedstawiony jest na rys. 1. Przekrój więźby przedstawiony jest na rys. 2. Rok budowy budynku: 1897 r. Elementy więźby dachowej i ich przekroje: Krokwie 13x15 w rozstawie 0,90 1,05 m płatwie 24x24 oparte na słupach max rozstaw podpór 4,94 m płatew kalenicowa oparta na słupach max rozstaw podpór 4,94 m słupy pod murłatą 18x18 cm słupy pod płatwiami 24x17 cm kleszcze 2x9/21; 2x14/16; 2x8/16 Deskowanie deski sosnowe grub. 2,5 cm Impregnacja elementów drewnianych dachu wszystkie elementy dachu są zaimpregnowane środkiem przeciw grzybom i owadom o wyraźnym zapachu i zabarwieniu brunatnym. 3.1. Stan techniczny więźby dachowej i deskowania Dokonano przeglądu więźby dachowej i deskowania ze strychu budynku. Ogólnie można stwierdzić, że stan elementów więźby jest bardzo dobry zwłaszcza w kontekście wieku budynku. Występują fragmenty porażone próchnicą, ale ich ilość jest mała. Z praktyki jednak wynika, że stanu więźby nie można rzetelnie ocenić przed demontażem pokrycia. Diagnoza dokonywana na strychu często okazuje się myląca. Podczas takich oględzin z reguły wydaje się, że więźba jest stosunkowo zdrowa, a dopiero
S t r o n a 4 jej odsłonięcie pokazuje prawdę. Dzieje się tak dlatego, że do większości przegnić i odkształceń dochodzi właśnie od strony pokrycia. Tam drewno jest najbardziej narażone na wodę i wynikające z tego skutki. Niezbędne jest wykonanie szczegółowych oględzin elementów więźby po zdjęciu pokrycia w trakcie wykonywania wymiany. Przy oględzinach szczegółowych w trakcie wykonywania robót należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: uszkodzenia drewna widać gołym okiem, nie trzeba wykonywać specjalnych badań Przegniłe elementy drewniane są sine i miękkie. Ale uwaga - sama zmiana koloru drewna nie świadczy jeszcze o zgniliźnie. Takie zabarwienia to znak, że drewno dotknięte jest sinizną. Wtedy jednak jest twarde sinizna nie obniża parametrów technicznych więźby. Zaatakowane przez owady drewno jest podziurawione siecią kanalików, która obniża wytrzymałość. Na powierzchni są widoczne otwory wylotowe lub ślady mączki drzewnej. Takie drewno jest bardziej podatne na zawilgocenie. Zagrzybione drewno z reguły jest pokryte widocznymi sznurami grzybni lub owocnikami grzybów. Inne objawy zagrzybienia to unoszący się zapach stęchlizny lub głuchy dźwięk przy uderzeniu młotkiem w drewniane elementy. Ocena elementów drewnianych dachu: 1. Nie ma konieczności wymiany żadnego elementu konstrukcyjnego więźby dachowej. Są porażone próchnicą różne elementy w różnym stopniu, ale są to przypadki nieliczne i stopień porażenia nie jest duży. Występują przypowierzchniowe spróchnienia na niewielkich powierzchniach. Miejsce i ich usytuowanie określono na rys. 1 rzut więźby 2. Deskowanie występują nieliczne powierzchnie zaatakowane próchnicą miejsca te pokazano na rys. 1. Elementy te należy usunąć i wykonać nowe. Tam, gdzie określono zaatakowane próchnicą końcówki krokwi lub kulawki (nadbitki na krokwiach) tam niezbędna jest również wymiana deskowania w zarysie występujących zniszczeń. Usytuowanie spróchnień deskowania w rejonie przy okapie oraz przy płatwi kalenicowej. 4. Sposób naprawy elementów drewnianych dachu 4.1. Elementy konstrukcyjne więźby dachowej Wszystkie elementy konstrukcyjne (krokwie, płatwie, słupy, zastrzały) należy dokładnie ostukać toporkiem. Fragmenty spróchniałe dokładnie ociosać toporkiem lub innym narzędziem (np. elektronarzędziem), następnie zaimpregnować środkiem impregnacyjnym (np. SADOLIN). Ocenia się, że wszystkie spróchniania są powierzchniowe i ich ociosanie nie spowoduje utraty założonej nośności. Elementy konstrukcji wykazują znaczny zapas nośności. 4.2. Deskowanie Deskowanie porażone próchnicą należy wymienić. Odsłonięte fragmenty krokwi i kulawek sprawdzić, ociosać i zaimpregnować.
S t r o n a 5 4.3. Fragmenty krokwi przy okapach i kulawki Kulawki należy wymienić na nowe. Krokwie ociosać i zaimpregnować. Deskowanie w tych fragmentach wymienić na nowe. Nowe deskowanie zaimpregnować. 4.4. Impregnacja Nie jest konieczne wykonywanie impregnacji całej więźby i deskowania. Istniejąca impregnacja silnym środkiem jest wystarczająca. Dodatkowej impregnacji poddać jedynie te fragmenty więźby, gdzie widać jakąkolwiek działalność owadów (dziury w elementach drewnianych z mączką drzewną). 5. Wnioski końcowe Elementy konstrukcyjne więźby dachowej spełniają wymagania konstrukcyjne w zakresie nośności oraz użytkowania. Występuje znaczny zapas nośności. Stan ogólny więźby dachowej określić można jako bardzo dobry szczególnie w kontekście okresu eksploatacji budynku rok budowy 1897. Występują fragmenty elementów konstrukcyjnych porażonych próchnicą, ale jest ona powierzchniowa i nie występuje konieczność wymiany żadnego elementu konstrukcyjnego. Sposób usunięcia próchnicy określono w pkt. 4. Występują fragmenty zniszczenia deskowania próchnicą. Fragmenty te należy wymienić i zaimpregnować. Zakres robót naprawczych określono na podstawie przeglądu przed zdjęciem pokrycia. Zakres robót naprawczych jest trudny do przewidzenia przed zdjęciem starego pokrycia po zdjęciu pokrycia w trakcie wykonywania robót jest niezbędny nowy przegląd, gdzie szczegółowo określi się nowy zakres niezbędnych robót naprawczych. Z deskowania istniejącego zdjąć wszystkie fragmenty kory, a nowe deskowanie zamontować bez kory. W trakcie remontu szczególnie dobrze należy wykonać obróbki przy kominach. Wykonać przymocowanie miecza lużnego w narożniku strychu.
S t r o n a 6 1. Więźba dachowa OBLICZENIA SPRAWDZAJĄCE 1.1. Wiązar płatwiowo-kleszczowy 3-słupowy z zastrzałami i ścianką kolankową Geometria ustroju: Kąt nachylania połaci dachowej α = 28 tgα = 212/403 = 0,526 Rozpiętość wiązara L = 16,90 m Rozstaw podpór 4,42 m; 4,03 m Rozstaw osiowy płatwi L t,max = Rozstaw osiowy krokwi L T = 0,90 1,05 m Wysokość słupów H = 3,05 m Wysokość słupów pod murłatą 1,20 m Osiowe długości murłat L 1 = 4,82 m; L 2 = 4,56 m Dane materiałowe: krokiew 13x15 w rozstawie od 0,90 do 1,05 m płatew 24x24 cm oparta w osiach max 4,94 m płatew kalenicowa 18x18 oparta w osiach max 4,94 m Słup po murłata 18/18 słupy pod płatwiami 24x17 słupy w linii murłaty 17/17 kleszcze 2x9/21; 2x14/16; 2x8/16 materiał drewno iglaste (sosnowe) klasy C24 Obciążenia (wartości charakterystyczne) pokrycie dachu z ciężarem krokwi i deskowania (wg PN-82/B-02001) g k = 0,350 kn/m 2 obciążenia śniegiem (wg PN-80/B-02010/Az1/Z1-1) pochylenie 28, strefa III obciążenia śniegiem Q k = 1,2 kn/m 2 Q = 0,8 x 1,2 = 0,96 kn/m 2 Obciążenie śniegiem traktuje się jako obciążenie średniotrwałe obciążenie wiatrem (wg PN-B-02011:1977/Az1:2009/Z1-3) strefa II, teren A, wys. budynku z = 17,50 m. na połaci nawietrznej p kli = -0,269 kn/m 2 na połaci nawietrznej p klii = 0,149 kn/m 2 na stronie zawietrznej p kp = -0,239 kn/m 2 obciążenie montażowe kleszczy F K = 1,0 kn dodatkowe obc. zmienne płatwi p kp = 0,200 kn/m
S t r o n a 7 Założenie obliczeniowe: WYNIKI: klasa użytkowania konstrukcji 2 w obl. statycznych krokwi uwzględniono wpływ podatności płatwi wsp. długości wyboczeniowej słupa: - w płaszczyźnie ustroju podłużnego ustalony automatycznie - w płaszczyźnie wiązara μ y = 1,00 1.2. Krokiew Schemat statyczny przyjęto w postaci belki wolnopodpartej o rozpiętości l Ż = 4,82 m (podparcie na płatwi i na murłatach) Rozstaw krokwi: a = 1,05 m Dla α = 28 cosα = 0,883; sinα = 0,470 Obciążenie charakterystyczne i obliczeniowe krokwi prostopadłe do połaci: Wartości obliczeniowe obciążeń: ciężar połaci q 0 = 350 1,2 = 420 N/m 2 śnieg q 0 = 960 1,4 = 1344 N/m 2 wiatr q 0 = 149 1,3 = 194 N/m 2 Max. moment zginający:
S t r o n a 8 Charakterystyka konstrukcji krokwi istn. o wym. 13x15 cm Naprężenia w krokwi: Dla drewna sosnowego klasy K33: K q = 15,5 m = 1,0 WNIOSEK: Istniejące krokwie mają znaczny zapas nośności, spełniają wymagania wytrzymałościowe w zakresie nośności. Obliczenie ugięcia krokwi: WNIOSEK: Krokwie spełniają wymagania stanu granicznego użytkowania. Ugięcia od maksymalnych obciążeń nie przekraczają wartości granicznych. 1.3. Obliczenia płatwi Płatew jest belką dwukierunkowo zginaną, dlatego trzeba obliczyć składową obciążenia w kierunku pionowym i poziomym. Przyjęto równomierny ciągły rozkład obciążeń od krokwi. Obciążenie charakterystyczne i obliczeniowe: - pionowe: - poziome:
S t r o n a 9 Momenty zginające: Naprężenia przy zginaniu: WNIOSEK: Płatwie spełniają wymagania wytrzymałościowe w zakresie nośności i użytkowania. Występuje znaczny zapas nośności. Z tego powodu zbędne jest obliczenie ugięcia.