1 Wstęp...1 2 Kilka podstawowych informacji...1 2.1 Format czasu...1 2.2 Sposób liczenia czasu pracy...1 2.3 Mikro przestoje i czas nieoznaczony...2 3 Okno główne przeglądarki...2 4 Panele informacyjne maszyny...3 5 Okno informacyjne maszyn...3 5.1 Okno informacyjne maszyny w trybie pełnej kontroli maszyn...3 5.2 OEE...4 5.3 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych w trybie wyłącznej kontroli czasu pracy...5 5.4 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych w trybie kontroli urządzeń wolnozmiennych...5 5.5 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych do rejestracji zdarzeń...5 5.6 Wykres trendu wydajności...5 1 Wstęp Program GolemKlient ma dwa zasadnicze zadania: Dostęp do informacji zbieranych przez system ( wizualizacja, panele informacyjne, raporty, zestawienia, wykresy etc. ) Sterowanie systemem za pomocą paneli operatorskich (zmiana statusu, serii, parametrów, system komentarzy etc. ) Program GolemKlient zwany też przeglądarką (a w kontekście sterowania systemem przez operatora terminalem) łączy się za pomocą sieci LAN z programami stacjami zbierania danych i bazą SQL. Program przeglądarki nie musi działać może zostać załączony celem pozyskania danych albo zmiany parametrów systemu. Jakie funkcje oferuje program przeglądarki, jakie dane wyświetla jak ułożone są maszyny to wszystko zależy od konfiguracji tworzonej za pomocą programu GolemKonstruktor. 2 Kilka podstawowych informacji 2.1 Format czasu W programie przyjęto że czas liczony przez system w sekundach, np. czas pracy, wyświetlany będzie w formacie : gg:mm:ss np. 03:06:12 3 godziny, 6 minut i 12 sekund ddd gg:mm:ss np. 6D 04:11:32 6 dni, 4 godziny, 11 minut i 32 sekundy 2.2 Sposób liczenia czasu pracy Zależnie od konfiguracji danego urządzenia (zespołu ZLR danego urządzenia) czas pracy naliczany jest jedną z 3 metod: zliczania czas liczony jest wtedy kiedy maszyna pracuje (podany jest sygnał wejściowy) doliczania po każdym cyklu maszyny doliczany jest czas pobrany z definicji produktu albo ustalony w konfiguracji. pośrednia czas liczony jest kiedy maszyna pracuje (podany jest sygnał wejściowy) a dodatkowo zostaje doliczony ustawiony czas
2.3 Mikro przestoje i czas nieoznaczony Mikro przestojem nazywamy niewielką przerwę w pracy urządzenia. Mikro przestoje powstają np. w wyniku chwilowego zatrzymania pracy maszyny lub w wyniku spowolnienia jej pracy. Mikro przestoje wyliczane są jedną z dwu metod: mikro przestój jest liczony jeśli czas od zaniku sygnału przekroczy wartość optymalnego czasu cyklu nie dłużej jednak jak ustalona krotność wartość optymalnego czasu cyklu. Np. jeżeli optymalny czas cyklu to 12 sekund a krotność ustalono na 10 razy to naliczanie czasu mikro postoju zacznie się 12 sekund od po zaniku sygnału (zakończeniu naliczania czasu pracy) i będzie trwało do pojawienia się następnego sygnału nie więcej jednak jak 120 sekund. jak w poprzednim wariancie jednak czas naliczania mikro postoju nie zostanie pobrany z parametru produktu a ustawiony na stałe Po upływie czasu pracy i czasu mikro przestojów, w sytuacji gdy nie zmieniono statusu pracy (np. na awarię) to naliczany zostaje czas nieoznaczony, krótko mówiąc czas gdy maszyna nie pracowała i nie wiadomo dokładnie dla czego. 3 Okno główne przeglądarki W głównym oknie przeglądarki widzimy panele informacyjne maszyn wybranego ekranu [10]. Maksymalnie na jednym ekranie może być 16 pól maszyn choć nie wszystkie muszą być widoczne. W górnej części ekranu mamy pole z nazwą ekranu i przyciski do zmiany ekranu [3] Panel informacyjne maszyny może wyświetlać jeden z 4 widoków przełączany albo przyciskami [4] głównymi które przełączają widok wszystkich paneli albo indywidualnie podobnymi przyciskami na panelu. Pasek postępu [1] zmienia się wraz z odświeżaniem pól maszyn co określony czas przeglądarka pyta o stan maszyny wyświetlanej na ekranie. Standardowo odświeżenie informacji o 16 maszynach zajmuje około 3 sekund. Przycisk SI [2] otwiera okno z podglądem konfiguracji przeglądarki: połączeń ze stacjami zbierającymi dane i z bazą SQL Na górnej belce widoczne są jeszcze: przycisk menu specjalnego [5], przycisk otwierający okno z wykresami [6], przycisk otwierający okno z raportami [7], przyciski do zamykania i minimalizacji przeglądarki [8] oraz dwa przyciski które można skonfigurować do uruchamiania innych programów [9]. U dołu okna przeglądarki jest pasek [11] na którym wyświetlane są: nazwa systemu, aktualny profil, numer id programu oraz przycisk info.
4 Panele informacyjne maszyny Na każdym z ekranów wyświetlona jest określona ilość (maksymalnie 16) paneli informacyjnych maszyn które wyświetlają informacje o ich stanie i pozwalają na otwarcie innych okiem z informacjami o tych maszynach. Panel może przedstawiać w danej chwili jeden z widoków. Widoki przełączyć możemy za pomocą 4 kolorowych przycisków [2] dla tego konkretnego panelu albo za pomocą identycznych przycisków w górnym polu przeglądarki wtedy przełączamy widoki wszystkich paneli jednocześnie. Pamiętajmy ze to co znajduje się na danych panelach zależy od konfiguracji maszyny. Przejście do okna informacyjnego lub panelu operatorskiego Aby otworzyć okno informacyjne maszyny klikamy trzymając przyciśnięty prawy przycisk myszy w panel (np. rysunek maszyny) lub normalnie w przycisk [3]. Aby otworzyć panel operatorski maszyny klikamy dwukrotnie w panel albo normalnie w przycisk [4] Widok 1 Widoczne są: pole gdzie wyświetlany jest wybrany w konfiguracji parametr np. numer serii [5], lampka pokazująca stan wejścia i czas od ostatniej zmiany tego stanu [6], lampa sygnalizujaca stan maszyny [7], bargraf [8], numer zespołu ZLR którego parametry wyświetla panel [9] oraz rysunek maszyny [10]. Kolor tła w tym widoku sygnalizuje status. Lampa sygnalizuje pracę kolorem zielonym, mikroprzestoje kolorem żółtym i postój (w sensie że maszyna nie pracuje a nie że ma status postój) kolorem czerwonym. Bargraf może zależnie od ustawienia albo być niewidoczny, albo pokazywać współczynnik OEE, albo wydajność albo stosunek czasu pracy do czasu od początku zmiany. Widok 2 Widok ten pokazuje aktualne parametry serii: [11] nazwa serii i [12] jej numer, [13] nazwa narzędzia, [14] optymalny czas cyklu, [15] ilość zamówiona, [16] data i czas zmiany serii, [17] operator maszyny i [19] parametr gniazdo (ilość produktu na jeden cykl) Widok 3 Widok pokazuje efektywny czas pracy od początku zmiany [19] i od momentu kiedy zmieniono produkt [20]. Wykres [21] pokazuje proporcje czasu efektywnej pracy do czasu od początku zmiany a drugi wykres [22] pokazuje proporcje efektywnego czasu pracy od zmiany serii do czasu który miną od momentu zmiany serii. Wykres [23] pokazuje rozkład czasu pracy (efektywnego) rozbitego na ostatnie 24 godziny 5 Okno informacyjne maszyn Widok 4 Widok pokazuje ilość wykonanych produktów [24], ilość do wykonania [25], wykres stosunku ilości wykonanej do ilości do wykonania [26], wykres rozkładu cykli maszynowych (czyli cykli maszyny) w ciągu ostatnich 24 godzin oraz rozkład statusu od początku zmiany serii. 5.1 Okno informacyjne maszyny w trybie pełnej kontroli maszyn Panel informacyjny maszyny składa się z 3 lub 4 zakładek. Czwarta zakładka Rozszerzony status widoczna jest tylko jeżeli dana maszyna ma załączona obsługę rozszerzonego statusu. Zakładka zawiera informacje o produkcie (nazwa, seria, czas zmiany serii, wielkość zamówienia, optymalny czas cyklu i ilość gniazd), liczniki ilości wykonanej i do wykonania, postęp produkcji, czas cyklu, wydajność oraz wykresy dobowy rozkładu cykli maszynowych. Dla maszyn skonfigurowanych bez ilości zamówionej wskaźnik ilości do wykonania i postęp produkcji nie będzie widoczny. Zakładka zawiera informację o aktualnym statusie i jego zmianie, o rozkładzie czasu na poszczególne stany i o czasie pracy. Dane reprezentowane są od początku bieżącego miesiąca, od początku doby roboczej, zmiany roboczej i od momentu kiedy zmieniono serię.
Zakładka zawiera wyliczenie wskaźnik OEE i jego składników liczonych w czasie rzeczywistym od początku bieżącego miesiąca albo od momentu zmiany aktualnej serii. Pamiętać należy jednak że współczynnik wyliczony od początku miesiąca jest zbitką wszystkich serii i należ go traktować jako dane orientacyjne. Zakładka zawiera wykres rozkładu statusów rozszerzonego. Trzy pierwsze słupki pokazują rozkład rzeczywistego czasu efektywnej pracy, mikro przestojów i czasu nieoznaczonego. Układ pozostałych słupków wykresu i ich nazewnictwo zależy od konfiguracji statusu rozszerzonego dla tej konkretnej maszyny. Uwaga. wykres pracy należący do statusu rozszerzonego pokazuje czas przeznaczony na pracę trzy pierwsze słupki pokazują faktyczne wykorzystanie tego czasu 5.2 OEE Współczynnik wykorzystania wyposażenia OEE to współczynnik którego ideą jest porównywane wykorzystania maszyny do stanu idealnego. OEE Składa się z 3 elementów i stanowi ich iloczyn: Dostępność - Stosunek czasu zaplanowanego na realizację zadania do czasu który w rzeczywistości możemy na to zadanie poświęcić. Dostępność obniżana jest przez awarie i zależnie od przyjętej metody przez przezbrajanie. Można więc powiedzieć że dostępność pokazuje nam ile straciliśmy z czasu zaplanowanego na pracę maszyny Wykorzystanie Stosunek czasu dostępnego do rzeczywistej pracy. Dostępność jest zaniżana przez straty prędkości wykonywania operacji. Inaczej mówiąc skoro maszyna miała pewną pulę czasu na pracę to powinna przez te czas wyprodukować pewną ilość produktu wskaźnik wykorzystania pokazuje nam na ile to się udało. Jakość Stosunek ilości dobrych i wadliwych produktów. OEE = Dostępność x Wykorzystanie x Jakość Najpierw ustalany jest tak zwany czas zamówiony. Dla panelu informacyjnego maszyny jest to czas albo od początku serii (od zmiany serii do teraz ) albo od początku miesiąca do teraz. Dla naszego przykładu przyjmijmy czas zamówiony jako dwie doby: 48 godzin ( minęło 48 godzin od zmiany serii) Następnie liczony jest czas operacyjny od czasu zamówionego (48 godzin) odejmujemy czas postoju i (zależnie od konfiguracji) czas przezbrajania. Inaczej mówiąc od czasu będącego podstawą odejmujemy czas kiedy maszyna nie powinna pracować czyli postój oraz czas przezbrajania. Powiedzmy że w nocy nie pracujemy a czas przezbrajania traktujemy jako stratę. Więc czas operacyjny wyniesie 48 godzin 16 godzin postoju (dwie noce) = 32 godziny i to będzie nasz czas operacyjny. Dostępność to czas operacyjny pomniejszony o czas awarii. Jak powiedzieliśmy mamy 32 godziny czasu operacyjnego. Miedzy czasie mieliśmy awarię która trwała 15 minut oraz przezbrojenie maszyny które trwało 2 godziny i 45 minut. Jako że dostępność to czas operacyjny odjąć czas przezbrajania odjąć czas awarii to dostępność równa się 32 godziny odjąć 2 godziny i 45 minut odjąć 15 minut = 29 godzin. Jako że czas operacyjny to 32 godziny a czas dostępny to 32 godziny odjąć 3 godziny straty wynosi 29 godzin to dostępność wynosi (29 x 100) / 32 = 90.62% Wykorzystanie liczymy w ten sposób że od czasu dostępnego odejmujemy rzeczywisty czas pracy. Procentowo wykorzystanie obliczane jest jako stosunek tych czasów a podawana strata jako różnica czasu dostępnego i czasu rzeczywistej pracy. Powiedzmy że w analizowanym okresie golem zarejestrował 25 godzin i 15 minut czasu efektywnej pracy Idąc w ślad za naszymi wyliczeniami od naszego czasu dostępności (29 godzin) odejmujemy 25 godzin i 15 minut strata więc wynosi 3 godziny i 45 minut. Dostępność to 29 godzin czyli 1740 minut, czas pracy 25 godzin i 15 minut to 1515 minut a więc wykorzystanie to (1515 x 100) / 1740 = 87.06% Jakość to stosunek wszystkich wykonanych produktów do ilości wprowadzonych braków. Ponieważ istnieje kilka podejść do wyliczania OEE to istnieje możliwość ustalenia kilku sposobów uwzględnienia w wyliczeniach czasu przezbrajania: Przezbrajanie nie jest stratą czas przezbrajania pomniejsza czas operacyjny Przezbrajanie jest stratą czas przezbrajania pomniejsza czas dostępny (Dostępność maszyny) Przezbrojenie jest stratą powyżej optymalnego. czasu przezbrojenia stratą nie jest czas określony jako czas optymalnego przezbrajania podany jako parametr produktu (serii) reszta jest stratą zaniżającą dostępność maszyny
Przezbrojenie jest stratą powyżej czasu uzbrojenia jak wyżej tylko optymalny czas przezbrajania jest na stałe zapisywany w konfiguracji 5.3 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych w trybie wyłącznej kontroli czasu pracy Są urządzenia dla których jest możliwe jedynie monitorowania czasu pracy bez zliczania cykli czy wyprodukowanej ilości produktu. Tak jak w pierwszym trybie uwzględniany jest produkt i wszystkie jego parametry ale licznik wykonanych produktów jest wyliczany z podziału czasu pracy przez optymalny czas cyklu. 5.4 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych w trybie kontroli urządzeń wolnozmiennych Jednym z trybów pracy systemu jest tryb gdzie mierzony jest czas pracy urządzenia oraz rejestrowany dokładny moment jego załączenia (bądź załączenia i wyłączenia ) W panelu informacyjnym przygotowanym dla tego trybu górna część ( kontrolka stanu, wskaźnik czasu od ostatniego załączenia, wykresy czasu pracy) jest identyczna jak w pozostałych panelach. Identyczny jest też wykres słupkowy godzinowych przyrostów czasu. Natomiast poniżej znajduje się tabelka w której wyświetlane są informacje o 30 ostatnich załączeniach (załączeniach / wyłączeniach) wraz z datą i godziną. 5.5 Okno informacyjne maszyn skonfigurowanych do rejestracji zdarzeń Następnym trybem pracy jest tryb rejestracji zdarzeń. W tym trybie jedynie rejestrujemy zdarzenia (załączenia lub załączenia i wyłączenia) Jako informacja dodatkowa, przydatna w pewnych przypadkach podawana jest ilość załączeń w bieżącym miesiącu, od początku dnia oraz od początku zmiany 5.6 Wykres trendu wydajności Trend generowany jest na podstawie danych z bazy podręcznej i przedstawia ostatnie 24 godziny. Jeden punkt na wykresie(jedna działka) to średnia wydajność z 6 minut. Pamiętać jednak należy że aby trend był wiarygodny musi być zachowana ciągła praca stacji zbierania danych ponieważ przeglądarka dostaje dane jako ciąg wartości i zakłada że skoro 1 pomiar jest z obecnej chwili to poprzedni jest sprzed 6ciu minut, poprzedni sprzed 12 itd. Zatrzymanie na dłuższy czas stacji zbierania danych doprowadzi do przekłamania podstawy czasu wykresu. Jednak odczyt trendu jest zdecydowanie szybszy niż tworzenie wykresu wydajności w przeglądarce czasu pracy (tworzonego na podstawie danych z bazy SQL)