1. P o s t ę p f i n a n s o w y Do końca lipca 214 r. w 16 programach regionalnych podpisano 34,4 tys. umów o dofinansowanie. Ich wartość to ponad 18 mld zł, w tym dofinansowanie UE - 68,9 mld zł. Tym samym rozdysponowano 96% środków unijnych dostępnych w ramach programów regionalnych. Wydatki wykazane przez beneficjentów we wnioskach o płatność przekroczyły 83,6 mld zł, w tym dofinansowanie UE to blisko 54 mld zł (75% alokacji dla 16 RPO). Wykres 1. Wartość projektów oraz wydatki beneficjentów dla 16 RPO łącznie, środki UE (mld zł). alokacja 71,6 podpisane umowy 69, wnioski o płatność 54, projekty zakończone 35, 2 4 6 8 mld PLN kontraktacja i wydatki Najwyższy poziom kontraktacji (1% alokacji) został osiągnięty w programach województw: opolskiego, pomorskiego oraz łódzkiego. Warto dodać, że wysoki poziom kontraktacji osiągnęły także woj. śląskie i dolnośląskie (po 98%).
Wykres 2. Kontraktacja w poszczególnych RPO wartość umów (środki UE, mln zł) oraz wykorzystanie alokacji (%). 8 7 6 3 1 98% łącznie 16 RPO: środki UE 69 mld zł kontraktacja 96% 95% 5 32 3 847 4 678 1 96 1% 4 321 5 415 7 231 99% 1% 1% 4791 275 3895 244 98% 7 142 95% 431 5323 324 3327 umowy - dofinanowanie UE mln zł wykorzystanie alokacji % Najwyższym poziomem absorpcji funduszy unijnych może pochwalić się woj. opolskie - 88% alokacji dla RPO. Wysoki poziom wydatkowania w stosunku do dostępnej alokacji osiągnięto również w programach województw: podkarpackiego i świętokrzyskiego (odpowiednio: 81% i 82% alokacji). Wykres 3. Wydatkowanie w poszczególnych RPO wartość wniosków o płatność (środki UE, mln zł) oraz wykorzystanie alokacji (%) 6 3 1 77% łącznie 16 RPO: środki UE 54 mld zł wydatkowanie 75% 66% 75% 3966 3682 2712 5382 76% 455 88% 3346 1 562 77% 8% 69% 1 83 81% 4 25 65% 1 82 8% 3 17 75% 5 449 82% 72% 2 63 3 25 79% 4 349 7% 2 519 wnioski o płatność - dofinanowanie UE mln zł wykorzystanie alokacji %
Zaawansowanie realizacji RPO Warto podkreślić, że o ile w wartościach bezwzględnych największe środki trafiły do województw: mazowieckiego i śląskiego, to w przeliczeniu na jednego mieszkańca najwięcej zyskują przede wszystkim województwa Polski wschodniej (rys. 1). Rysunek 1. Postęp we wdrażaniu poszczególnych RPO Rysunek 2. Projekty zakończone i w trakcie realizacji w poszczególnych RPO Najwyższy poziom zaawansowania realizacji projektów, mierzony jako wartość projektów zakończonych w stosunku do wartości inwestycji ogółem, odnotowuje się w woj. opolskim. W województwie tym zakończono projekty o wartości sięgającej 77% wartości wszystkich podpisanych umów (rys. 2). Znaczną część
zakontraktowanych kwot rozliczono także woj.: małopolskim i lubelskim (odpowiednio: 61% i 62% wartości podpisanych umów). certyfikacja do KE Od początku wdrażania do 1 sierpnia 214 r w 16 RPO łącznie certyfikowano do KE wydatki kwalifikowalne w wysokości 7,9 mld zł, w tym: w samym 214 roku 7,1 mld zł. Wykres 4. Certyfikacja wydatków do KE wydatki kwalifikowalne, mln zł. 8 7 6 3 1 5 948 713 wydatki kwalifikowalne - podstawa certyfikacji kumulatywnie mln PLN 3 672 4 596 2 129 292 287 17 5917 5293 4482 386 615 445 2 269 166 5 177 1 35 wydatki kwalifikowalne - podstawa certyfikacji od początku 214 r. do 1-8-214 mln PLN 6669 6627 2 378 4 648 241 325 76 3 649 3 941 3 549 266 366 454 365 2. O b s z a r y w s p a r c i a i e f e k t y r z e c z o w e Ze środków EFRR alokowanych w programach regionalnych wspierane są przede wszystkim inwestycje w rozwój transportu (27% wartości wszystkich projektów) oraz obszar B+R, innowacyjność i przedsiębiorczość 24% wartości wszystkich projektów współfinansowanych ze środków UE w ramach RPO. Znaczne środki kierowane są też na poszerzenie oferty turystycznej i kulturalnej w regionach (ok. 15% łącznej wartości projektów). TRANSPORT Zgodnie z danymi z umów o dofinansowanie zawartych do 31 lipca 214 r., w 16 programach regionalnych planuje się wybudować łącznie ok. 833 km dróg (gminnych, powiatowych, wojewódzkich). Przebudowanych zostanie natomiast łącznie ok. 8 359 km dróg (gminnych, powiatowych, wojewódzkich). W 11 RPO przebudowanych lub wybudowanych zostanie ok. 96 km linii kolejowych. Nowe linie kolejowe będą stanowiły łączniki do portów lotniczych (łącznie ok. 7 km). Zakupione lub zmodernizowane zostaną 323 szt. taboru kolejowego o łącznej pojemności ok. 39 tys. miejsc. Docelowo, planuje się zakup lub modernizację 1 431 jednostek taboru komunikacji miejskiej o łącznej pojemności ok. 116 tys. miejsc. Ponadto wybudowanych, oznakowanych lub wytyczonych zostanie blisko 1,7 tys. km ścieżek rowerowych.
WODOCIĄGI i KANALIZACJA W ramach 16 RPO planowana jest budowa i modernizacja docelowo ok. 9,3 tys. km sieci kanalizacji sanitarnej. W wyniku realizacji tych inwestycji, podłączenie do sieci kanalizacji sanitarnej uzyska łącznie ok. 62 tys. osób. Ponadto planuje się wybudować lub zmodernizować ok. 3,6 tys. km sieci wodociągowej, do której możliwość podłączenia uzyska łącznie ok. 357 tys. osób. PRZEDSIĘBIORSTWA Zgodnie z zawartymi umowami, w ramach RPO, 16 tys. przedsiębiorstw uzyska wsparcie w zakresie inwestycji. Przewiduje się, iż łączna powierzchnia terenów, które zostaną uzbrojone na cele inwestycyjne, wyniesie ok. 8,3 tys. ha. INTERNET Z umów o dofinansowanie wynika, że planuje się wybudowanie ok. 23 tys. km sieci Internetu szerokopasmowego 1. Ponadto uruchomionych zostanie 5 97 Publicznych Punktów Dostępu do Internetu. TURYSTYKA I KULTURA, OCHRONA ZDROWIA, EDUKACJA Zgodnie z deklaracjami beneficjentów, wsparciem planuje się objąć 3 tys. obiektów turystyczno-rekreacyjnych, z których skorzysta ok. 44 mln turystów rocznie. Wsparciem (polegającym m.in. na dofinansowaniu remontu, renowacji lub rewaloryzacji) objętych zostanie 1,2 tys. obiektów/zbiorów dziedzictwa kulturowego 2, natomiast konserwacji 3 poddanych będzie 1,6 tys. obiektów lub zbiorów. Ponadto doposażonych, przebudowanych lub wybudowanych zostanie 85 instytucji ochrony zdrowia. Podobnym wsparciem objętych będzie 1,5 tys. obiektów szkolnych (w tym uczelni wyższych). 1 Podana wartość nie zawiera danych z projektów, których głównym przedmiotem była budowa sieci Internetu drogą radiową. 2 Dziedzictwo kulturowe obejmuje: pomniki, budynki oraz obiekty posiadające historyczną, estetyczną, archeologiczną, naukową, etnologiczną lub antropologiczną wartość. 3 Prace konserwatorskie obejmują działania mające na celu zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie procesów jego destrukcji oraz dokumentowanie tych działań.