Za³¹cznik do Uchwa³y G³ównej Kwatery ZHP nr 54 /2011 z dnia 7.04.2011 r. w sprawie przyjêcia dokumentu Zasady wspierania programowo-metodycznego dru ynowych w ZHP ZASADY WSPIERANIA PROGRAMOWO-METODYCZNEGO DRU YNOWYCH W ZHP PROGRAM W ZHP 1. Misj¹ ZHP realizowan¹ w codziennej pracy gromad/dru yn jest wspieranie m³odego cz³owieka w rozwoju i kszta³towanie charakteru. Dru ynowy jest najwa niejszym harcerskim wychowawc¹, dlatego te wspieranie dru ynowego jest obowi¹zkiem harcerskich komend wynikaj¹cym ze Statutu ZHP oraz Podstaw wychowawczych ZHP. 2. W celu realizacji misji dru ynowy buduje w gromadzie/dru ynie program wychowawczy. Program budowany jest na podstawie charakterystyki cz³onków organizacji, ich potrzeb, marzeñ, charakterystyki otoczenia dzia³ania gromady/dru yny. 3. Przez program rozumiemy ca³okszta³t dzia³añ podejmowanych przez dru ynowego s³u ¹cych wychowaniu m³odego cz³owieka. Celem tych dzia³añ jest wspieranie dzieci i m³odzie y we wszechstronnym rozwoju i kszta³towaniu charakteru. Program jest realizowany w gromadzie/dru ynie i oparty na tych samych dla ca³ej organizacji wartoœciach. Dla wspierania dru ynowego harcerskie komendy tworz¹ propozycje i przedsiêwziêcia programowe wzmacniaj¹ce realizacjê programu gromad/dru yn. 4. Dzia³ania programowe podejmowane przez dru ynowego w celu wychowania m³odego cz³owieka zgodnie z priorytetami wychowawczymi zawartymi w Podstawach wychowawczych ZHP powinny s³u yæ kszta³towaniu nastêpuj¹cych cech: patriotyzm, œwiadomoœæ obywatelska, odpowiedzialnoœæ, aktywnoœæ we wspólnocie, prawoœæ i uczciwoœæ oraz ycie w zgodzie z zasadami (wynikaj¹cymi z wartoœci uniwersalnych, spo³ecznych, Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, wyznawanej religii), otwartoœæ i radoœæ, gotowoœæ na zmiany, dzielnoœæ i zaradnoœæ, dba³oœæ o zdrowie. G³ówn¹ rolê w procesie tego wychowania odgrywa umiejêtne stosowanie metody harcerskiej. 5. Na program sk³adaj¹ siê zaplanowane dzia³ania, realizowane poprzez stosowanie: Form pracy, m.in. takich jak: zbiórki, biwaki, rajdy. Obozów i kolonii zuchowych podsumowuj¹cych roczn¹ pracê gromady/dru yny. Instrumentów metodycznych, takich jak: stopnie i sprawnoœci, znaki s³u b, projekty. Przedsiêwziêæ programowych organizowanych przez œrodowiska lub harcerskie komendy form typu rajdy, festiwale, zloty, umo liwiaj¹cych gromadom/dru ynom poznanie innych gromad/dru yn, wymianê doœwiadczeñ, promocjê gromad/dru yn w œrodowisku. Propozycji programowych zestawów dzia³añ proponowanych dru ynom w celu wzbogacenia ich programów wychowawczych. Dzia³ania te dotycz¹ ró nych dziedzin aktywnoœci rozwijaj¹cych i zaspokajaj¹cych potrzeby cz³onków dru yn. Mog¹ te dotyczyæ potrzeb spo³ecznych œrodowiska. Realizacja propozycji programowych uzale niona jest od decyzji dru ynowego w zale noœci od tego, czy dana propozycja programowa wspomaga realizacjê celów wychowawczych za³o onych w programie gromady/dru yny. Propozycja ZASADY WSPIERANIA DRU YNOWYCH 1
programowa zawiera wskazówki do realizacji konkretnych celów wychowawczych, bêd¹ce inspiracj¹ programow¹ dla dru ynowych. Umo liwia im wykazanie siê w³asn¹ inwencj¹ i inicjatyw¹. Mo e sk³adaæ siê z zestawu konspektów zbiórek i innych konkretnych materia³ów repertuarowych do wykorzystania przez dru ynowego. Mog¹ to byæ propozycje do wykorzystania w codziennej dzia³alnoœci ( Woda jest yciem, Œcie kami zdrowia itp.), jak i okazjonalnie ( Œwiêto Flagi, 10 kroków do stulecia itp.). Idei programowej przewodniej myœli programowej dla ca³ego Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego na dany rok (lub kilka lat), która powinna byæ uwzglêdniona w programie przez wszystkich dru ynowych ze wzglêdu na wa ne cele dla ca³ej organizacji. ZADANIA HARCERSKICH KOMEND 6. Wspieranie dru ynowego w realizacji programu wychowawczego gromady/dru yny jest ci¹g³ym procesem prowadzonym przez komendy szczepów, hufców, chor¹gwi oraz G³ówn¹ Kwaterê ZHP. Podejmowane przez nie dzia³ania maj¹ na celu bezpoœrednie lub poœrednie wspieranie dru ynowego w realizacji programu wychowawczego gromady/dru yny. 7. Realizacja programu wychowawczego w zakresie zapewnienia ci¹gu wychowawczego jest wspierana przez komendy szczepów. Wspieraj¹ one przedsiêwziêcia dotycz¹ce wspó³pracy dru yn ró nych poziomów i przechodzenie cz³onków ZHP przez kolejne grupy wiekowe oraz w zakresie organizacji HAL i HAZ. 8. G³ówne zadania komend hufców w zakresie programowo-metodycznego wspierania dru ynowego: przygotowywanie kandydatów na dru ynowych do pe³nienia funkcji; prowadzenie form doskonal¹cych dla dru ynowych (metodycznych i repertuarowych); prowadzenie poradnictwa dla dru ynowych z wykorzystaniem ró nych form (spotkania, konsultacje, listy dyskusyjne itp.); wspieranie i nadzorowanie procesu budowania programu w gromadach/dru ynach; pomoc i nadzorowanie realizacji programu gromady/dru yny; motywowanie dru yn, np. poprzez wspó³zawodnictwo; prowadzenie biblioteczki, w której gromadzone s¹ materia³y metodyczne i repertuarowe; promowanie propozycji programowych; popularyzacja specjalnoœci; inicjowanie lub przygotowanie programowe, organizacyjne i logistyczne przedsiêwziêæ programowych dla œrodowisk hufca, wynikaj¹cych z ich potrzeb; wsparcie logistyczne lub materialne, np. korzystanie z bazy hufca i wypracowanych przez hufiec œrodków, pomoc w kontaktach ze szko³¹, rodzicami, œrodowiskiem lokalnym. 9. Na poziomie hufca za wspieranie dru ynowego odpowiada: zastêpca komendanta ds. programu i pracy z kadr¹ lub wyznaczony cz³onek komendy hufca. 10. Zastêpca komendanta ds. programu i pracy z kadr¹ lub cz³onek komendy realizuje zadania przy pomocy namiestnictw (zuchowego, harcerskiego, starszoharcerskiego i wêdrowniczego), zespo³u kadry kszta³c¹cej, komisji stopni instruktorskich. Komenda hufca mo e przyj¹æ odmienny sposób zorganizowania siê pod warunkiem realizacji zadañ. 11. G³ówne zadania komend chor¹gwi w zakresie programowo-metodycznego wspierania dru ynowego: nadzorowanie i wspieranie dzia³añ komend hufców w zakresie wspierania dru ynowych; wspieranie kszta³cenia i doskonalenia dru ynowych w hufcach; organizowanie kszta³cenia szczepowych, namiestników i kadry programowej hufców (doskonalenie i motywowanie instruktorów odpowiedzialnych za pracê z dru ynowymi w hufcach); wspieranie metodyczno-repertuarowe kadry pracuj¹cej z dru ynowymi w hufcu; 2 ZASADY WSPIERANIA DRU YNOWYCH
tworzenie propozycji programowych o tematyce regionalnej odpowiadaj¹cych na potrzeby województwa, regionu; promowanie ogólnozwi¹zkowych propozycji programowych; inicjowanie lub przygotowanie programowe, organizacyjne i logistyczne przedsiêwziêæ programowych odpowiadaj¹cych na potrzeby œrodowisk; wspieranie dzia³añ dru yn specjalnoœciowych. 12. Na poziomie chor¹gwi za wspieranie dru ynowego odpowiada zastêpca komendanta ds. programu i pracy z kadr¹ lub wyznaczony cz³onek komendy chor¹gwi. 13. Zastêpca komendanta ds. programu i pracy z kadr¹ lub wyznaczony cz³onek komendy realizuje zadania przy pomocy referatów (zuchowego, harcerskiego, starszoharcerskiego i wêdrowniczego), referatu NS, referatu i inspektoratów specjalnoœciowych, zespo³u kadry kszta³c¹cej, komisji stopni instruktorskich. Komenda chor¹gwi mo e przyj¹æ odmienny sposób zorganizowania siê pod warunkiem realizacji zadañ. 14. Zadania G³ównej Kwatery ZHP w zakresie programowo-metodycznego wspierania dru ynowego: doskonalenie metodyk i instrumentów metodycznych; opracowywanie i rozpowszechnianie podstawowych poradników metodycznych; opracowywanie i rozpowszechnianie propozycji programowych dla dru yn; organizowanie kszta³cenia, w tym form doszkalaj¹cych (metodycznych i repertuarowych) dla kadry programowej chor¹gwi, wspieranie kszta³cenia i doskonalenia kadry programowej hufców; inicjowanie dzia³añ specjalnoœciowych i popularyzacja specjalnoœci; wspieranie metodyczno-repertuarowe szefów referatów oraz kadry programowej chor¹gwi i hufców; prowadzenie poradnictwa dla kadry z wykorzystaniem ró nych form (strony internetowe, wydawnictwa); inicjowanie lub przygotowanie programowe, organizacyjne i logistyczne przedsiêwziêæ programowych odpowiadaj¹cych na potrzeby œrodowisk; inicjowanie dzia³añ programowych odpowiadaj¹cych na potrzeby kraju. 15. Na poziomie GK ZHP za wspieranie dru ynowego odpowiada: zastêpca naczelnika ds. programu i pracy z kadr¹ lub wyznaczony cz³onek G³ównej Kwatery ZHP. 16. Zastêpca naczelnika ds. programu i pracy z kadr¹ lub wyznaczony cz³onek GK ZHP realizuje zadania przy pomocy wydzia³ów (zuchowego, harcerskiego, starszoharcerskiego i wêdrowniczego), wydzia³u NS, wydzia³u i inspektoratów specjalnoœciowych, CSI, komisji stopni instruktorskich. GK ZHP mo e przyj¹æ odmienny sposób zorganizowania siê pod warunkiem realizacji zadañ. ODZNAKA KADRY PROGRAMOWEJ 17. Odznaka kadry programowej ZHP (zwana równie OKP ZHP) jest potwierdzeniem kwalifikacji w zakresie tworzenia, prowadzenia i ewaluacji pracy programowej w Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego na trzech poziomach: Br¹zowa odznaka kadry programowej ZHP na poziomie hufca, Srebrna odznaka kadry programowej ZHP na poziomie chor¹gwi, Z³ota odznaka kadry programowej ZHP na poziomie G³ównej Kwatery ZHP. 18. Odznakê kadry programowej ZHP przyznaje: Br¹zow¹ komendant chor¹gwi na wniosek prze³o onego lub kandydata, wniosek powinien byæ zaopiniowany przez odpowiedzialnego za program cz³onka komendy hufca. Srebrn¹ Naczelnik ZHP na wniosek prze³o onego lub kandydata, wniosek powinien byæ zaopiniowany przez odpowiedzialnego za program cz³onka komendy chor¹gwi. Z³ot¹ Naczelnik ZHP na wniosek prze³o onego lub kandydata, wniosek powinien byæ zaopiniowany przez odpowiedzialnego za program cz³onka G³ównej Kwatery ZHP. ZASADY WSPIERANIA DRU YNOWYCH 3
19. Warunki przyznania Odznaki kadry programowej ZHP: Br¹zowej: posiadanie przynajmniej stopnia podharcmistrza, ukoñczenie szkolenia dla kadry programowej hufców, udzia³ w pracach namiestnictwa, referatu lub innego zespo³u programowego na poziomie hufca lub chor¹gwi, opracowanie i opublikowanie w³asnych materia³ów programowych lub repertuarowych przydatnych w pracy dru ynowych. Srebrnej: posiadanie przynajmniej stopnia podharcmistrza, posiadanie br¹zowej OKP ZHP, ukoñczenie kursu dla kadry programowej chor¹gwi, udzia³ w pracy chor¹gwianego zespo³u programowego (np. referatu), opracowanie w³asnych materia³ów programowych lub repertuarowych przydatnych w pracy dru ynowych oraz instruktorów programowych hufców. Z³otej: posiadanie stopnia harcmistrza, posiadanie srebrnej OKP ZHP, ukoñczenie kursu dla kadry programowej organizuj¹cej program na szczeblu ca³ej organizacji, udzia³ w pracy zespo³ów programowych organizuj¹cych program na szczeblu ca³ej organizacji, opracowanie w³asnych materia³ów programowych lub repertuarowych przydatnych w pracy dru ynowych oraz instruktorów programowych hufców i chor¹gwi. 20. Podstaw¹ do przyznania OKP jest z³o enie przez prze³o onego lub kandydata wniosku zawieraj¹cego potwierdzenie spe³nienia wszystkich warunków przyznania OKP danego stopnia. Wzór wniosku o przyznanie OKP jest za³¹cznikiem nr 1 do niniejszego dokumentu. 21. Rejestr OKP prowadz¹ komendy nadaj¹ce odznaki. 22. Odznak¹ kadry programowej jest metalowy znaczek przedstawiaj¹cy d³oñ i napis ZHP. Wzór znaczka stanowi za³¹cznik nr 2. za³¹cznik nr 1: do pobrania ze strony www.dokumenty.zhp.pl za³¹cznik nr 2: 4 ZASADY WSPIERANIA DRU YNOWYCH