UWARUNKOWANIA SPORZĄDZENIA RAPORTU Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska (t. jedn. Dz. U. 2006. 129.902) w Art. 18 ust. 2 stanowi: Z wykonania programów ochrony środowiska organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia się odpowiednio: sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy ; 03 października 2005 roku Uchwałą Nr 692/XXXVII/05 Sejmik Województwa Pomorskiego przyjął RAPORT Zarządu Województwa Pomorskiego z wykonania Programu ochrony środowiska województwa pomorskiego na lata 2003 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Raport obejmował okres realizacji 2003-2004; 16 stycznia 2007 roku Zarząd Województwa Pomorskiego przyjął Uchwałę nr 27/13/07 w sprawie harmonogramu, zasad i trybu prac nad aktualizacją POŚ dla Województwa Pomorskiego.
ZAKRES RAPORTU; DANE WYJŚCIOWE Zasadniczo Raport obejmuje okres 2005-2006, Jednak z uwagi na to, że wnioski w nim zawarte stanowią podstawę dla aktualizacji Programu Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2007-2010 z perspektywą 2011-14, formułuje je także dla całego okresu obowiązywania Programu; Integralną część Raportu stanowi sprawozdanie z wykonania Planu Gospodarki Odpadami; W dniu zamknięcia Raportu (31 sierpnia 2007) dane statystyki publicznej za rok 2006 były dostępne jedynie w niewielkim zakresie. Do dnia zamknięcia raportu nie zostały udostępnione dane Państwowego Monitoringu Środowiska; Dla niezbędnego poszerzenia bazy danych rozpisano ankietę do powiatów, gmin i instytucji publicznych województwa, a także do przedsiębiorstw, które realizowały zadania zapisane w Planie Operacyjnym, stanowiącym integralną część Programu; W okresie od marca do sierpnia 2007 na ankietę odpowiedziało 10 powiatów i niewiele ponad 50% gmin.
ZAKRES RAPORTU (2) Raport obejmuje: Opis szczegółowy realizacji poszczególnych celów Programu, a także wykonanych (i niewykonanych) działań, zapisanych w Planie Operacyjnym; Wszędzie tam, gdzie pozwalają na to posiadane dane liczbowe lub analizy sporządzone przez uprawnione instytucje, ocenę poszczególnych komponentów środowiska i zmian, jakie zaszły w nich na przestrzeni lat 2003-2006 Generalną ocenę dynamiki zaangażowania środków finansowych w latach, na które przypadała realizacja Programu; Wnioski i rekomendacje do aktualizowanego Programu.
OCENA WYKONANIA POŚ DLA WP NA LATA 2003-2006 Z PERSPEKTYWĄ 2007-10 (1) Analiza przyjętych w POŚ na lata 2003-2006 wskaźników stanu środowiska i zmiany presji na środowisko wskazuje na korzystne zmiany, jakie zaszły w tym okresie, przede wszystkim w zakresie zmniejszenia presji na środowisko; Jednak na przestrzeni lat 2003-2006 nie poprawił się w sposób znaczący żaden z komponentów środowiska, będących przedmiotem realizacji przedsięwzięć zapisanych w Programie. Niektóre z nich (powietrze atmosferyczne, jakość wody wodociągowej) uległy pogorszeniu; Na podstawie własnych przeliczeń można postawić tezę, że choć ilość zużytej wody i energii w województwie nieznacznie wzrasta, to wodochłonność i energochłonność gospodarki maleje, z uwagi na większy przyrost PKB; Na realizację Programu przewidywano nakłady w wysokości około 2 mld 634 mln zł. Na podstawie dostępnych danych GUS, faktycznie poniesione wydatki na ochroną środowiska (a więc nie tylko, na zadania przewidziane w Programie) wyniosły w latach 2003-2005 811 466 mln zł. Znaczna część zadań, na które przewidywano znaczące nakłady, jest opóźniona, bądź jeszcze się nie rozpoczęła; Jeszcze w roku 1998 wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w województwie pomorskim były blisko dwukrotnie większe, niż średnio w Polsce. Obecnie proporcja ta odwróciła się.
OCENA WYKONANIA POŚ DLA WP NA LATA 2003-2006 Z PERSPEKTYWĄ 2007-10 (2) Z uwagi na pojemność sformułowanych w Programie celów, rzadko kiedy możliwa jest kompleksowa ocena realizacji. Można natomiast ocenić jej skuteczność w obrębie poszczególnych obszarów. W okresie realizacji Programu podejmowano systematyczne działania skutkujące znaczącą poprawą stanu wyjściowego w obszarach: Zarządzanie zasobami wodnymi; Monitorowanie jakości powietrza atmosferycznego; Emisja zanieczyszczeń do powietrza z dużych zakładów przemysłowych i obiektów energetyki zawodowej; Tworzenie sieci ostoi ptaków Natura 2000; Zwiększanie powierzchni lasów i ich różnorodności biologicznej; Znaczący wzrost certyfikowanych i ubiegających się o certyfikację gospodarstw ekologicznych; Utrzymanie linii brzegowej z 2000 roku; Racjonalizacja zużycia wody i energii; Włączanie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych.
OCENA WYKONANIA POŚ DLA WP NA LATA 2003-2006 Z PERSPEKTYWĄ 2007-10 (3) Mimo podejmowanych działań (niejednokrotnie bardzo intensywnych), nie udało się uzyskać znaczącej poprawy stanu wyjściowego w obszarach: Zaopatrzenie ludności w wodę dobrej jakości; Stan jakościowy wód powierzchniowych jako pochodna poprawy gospodarki ściekowej; Ochrona przed powodzią i suszą; Polepszanie jakości powietrza, szczególnie w sektorach oddziaływania: transport i mieszkalnictwo ; Eliminowanie i zmniejszanie skutków poważnych awarii przemysłowych; Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii; Wykształcenie wśród mieszkańców województwa nawyków kultury ekologicznej oraz poczucia odpowiedzialności za jakość środowiska; Ochrona fauny i flory.
OCENA WYKONANIA POŚ DLA WP NA LATA 2003-2006 Z PERSPEKTYWĄ 2007-10 (4)) W następujących obszarach podejmowano działania w niewielkim zakresie, bądź nie podejmowano ich wcale: Zmniejszenie skali narażenia mieszkańców miast na ponadnormatywny poziom hałasu emitowanego przez środki transportu; Monitoring pól elektromagnetycznych w środowisku; Ochrona zasobów przyrodniczych strefy przybrzeżnej Bałtyku; Poprawa odczynu gleb; Zarządzanie środowiskowe; Aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska.
RAPORT Z REALIZACJI W LATACH 2005-2006 PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO 2003-2006 Problemy, na które należy położyć nacisk w Programie ochrony środowiska województwa pomorskiego na lata 2007-2010 z perspektywą 2011-14 Poprawa stanu jakościowego wód powierzchniowych i wód przybrzeżnych Bałtyku; Skuteczne zabezpieczenie przeciwpowodziowe i poprawa retencji wód opadowych, szczególnie na Żuławach i w Gdańsku; Powstrzymanie niekorzystnego trendu w zakresie stanu powietrza, ograniczenie emisji szkodliwych substancji od środków transportu i zabudowy mieszkaniowej; Podjęcie skutecznych działań na rzecz ograniczenia emisji hałasu od środków transportu, w tym powstrzymanie masowych wycinek drzew przydrożnych; Rozszerzenie wiedzy o zasobach przyrodniczych województwa oraz obejmowanie ich skuteczną ochroną prawną; Uporządkowanie rozproszonych działań w zakresie edukacji ekologicznej, opracowanie programu w tym zakresie i poprawa współdziałania administracji samorządowej, oświatowej i organizacji pozarządowych; Opracowanie i wdrożenie zintegrowanego systemu pozyskiwania, gromadzenia i analizowania danych o środowisku województwa, jako podstawy skutecznej realizacji Programów Ochrony Środowiska w skali regionalnej i lokalnej.
Dziękuję za uwagę! Zespół Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego w Słupsku