Finanse ubezpieczeń społecznych



Podobne dokumenty
Finanse ubezpieczeń społecznych

Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej

Kierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]

Dochody z pracy, transfery i konsumpcja w cyklu z ycia

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]

W jakim stopniu emerytura zastąpi pensję?

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton

AGER2015. DEFINING THE ENTREPRENEURIAL SPIRIT Polska

Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie

R y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e. P i o t r L e w a n d o w s k i

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs

Percepcja wirtualnych interakcji z ludźmi i miejscami

RYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa

NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PZH

Plan wykładu. Opracował: Marek Sobolewski (Politechnika Rzeszowska)

RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY

Główne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]

Kto pomoże dziadkom, czyli historia systemów emerytalnych. Autor: Artur Brzeziński

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy

Cudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury. Warszawa, 29 lutego 2008 roku

Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce

Trudna droga do zgodności

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

Elastyczny rynek pracy gdzie zmierzamy?

Rynek finansowy wobec starzejącego się społeczeństwa

Zrównanie i podniesienie wieku emerytalnego

Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w dobie kryzysu na świecie w latach SPIS TREŚCI

Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej

Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę

Handel zagraniczny Polski w 2012 roku

ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

Typy obszarów wg rozmieszczenia ludności

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2005

INSTYTUTY ŚWIECKIE W ŚWIECIE

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

STUDENCI RODZAJ STUDIÓW

KOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego

STUDENCI RODZAJ STUDIÓW

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Informacje o przedmiocie

POSTAWY PROZDROWOTNE

Dr Ewa Cichowicz. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa r.

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

Migracje a rynek wewnętrzny UE. dr Judyta Cabańska

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2006

Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić?

Sytuacja odlewnictwa światowego

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

DESKRYPTORY BIBLIOTEKI NARODOWEJ WYKAZ REKORDÓW USUNIĘTYCH ).2017)

Nie ma chyba nikogo, kto by nie stawiał sobie pytania o przyszłość swoją, najbliższych, kraju czy świata.

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Biuletyn Informacyjny. Warszawa 2007

Rynek robotów na świecie i w Polsce

PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT PSZENICA

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów

Polska i Niemcy: dwa podejścia do reformy systemu. Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego,

Polaków dbałość o dobry wygląd. styczeń 2016 GfK 2016 Reasons for trying to look good and time spent on personal grooming

Umiejętności Polaków - wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych PIAAC

Instytut Badawczy Randstad. Monitor Rynku Pracy. raport z badania. Warszawa, 9 stycznia 2012 r.

Foresight priorytetowych, innowacyjnych technologii na rzecz automatyki, robotyki i techniki pomiarowej

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH

Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze

Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych

Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego?

Monitor Rynku Pracy. Raport z 17. edycji badania 6 października 2014 r.

Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą

Sytuacja społecznogospodarcza

Wykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru

2. Zmiany struktury ludności według wieku - proces starzenia się ludności definicja przyczyny pomiar (miary klasyczne, miary prospektywne)

Kryzys demograficzny RP: potrzeba skutecznej polityki rodzinnej

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. AUSTRALIA BRAZYLIA SZWAJCARIA HISZPANIA FRANCJA INDONEZJA WŁOCHY JAPONIA REPUBLIKA KOREI

LEASING MOBILNOŚĆ BANK UBEZPIECZENIA

Zakres badań demograficznych

mapy cyfrowe dla biznesu

Czego oczekuje Pokolenie Y od procesu rekrutacji w firmach #rekrutacjainaczej

Bagaż: Wymiary i waga - United Airlines. United Airlines. Bagaż podręczny w United Airlines

mapy cyfrowe dla biznesu

SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY

Cennik połączeń krajowych CloudPBX. Cennik połączeń międzynarodowych CloudPBX

mapy cyfrowe dla biznesu

Według danych GUS z 2014 roku w Polsce siedzibę miało 1437 przedsiębiorstw, które posiadały za granicą udziały w 3194 podmiotach.

Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r.

RYNKI AKCJI WALUTY SUROWCE STOPY PROCENTOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE. Spis treści NOTOWANIA AKCJI W POLSCE I DŁUŻNY 120 W STREFIE EURO

Monitor Rynku Pracy. Raport z 28. edycji badania 11 lipca 2017r.

Instytut Badawczy Randstad. Monitor Rynku Pracy. raport z badania. Warszawa, 24 stycznia 2011 r.

MISTRZOSTWA ŚWIATA

PRZYSZŁOŚĆ RYNKU PRACY

Model flexicurity a starzejące się społeczeństwo. Ewa Bogacz-Wojtanowska

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Aktywizacja osób w podeszłym wieku na rynku pracy.

Transkrypt:

Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004)

Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również ludzie starsi żyją coraz dłużej. Obciążenie systemów ubezpieczeń społecznych rośnie. Wypłacalność systemów zależy od relacji demograficznych.

Udział osób najstarszych w społeczeństwie Kraj 1975 2000 2030 1975 2000 2030 Chiny 0,6 0,9 2,9 12,5 13,1 18,3 Francja 2,5 3,7 7,5 18,3 23,3 31,2 Indie 0,3 0,6 1,4 8,1 13,1 15,7 Japonia 1,1 3,7 11,1 13,5 21,7 39,3 Niemcy 2,2 3,5 7,2 14,6 21,6 28,1 Stany Zjednoczone 2,1 3,3 5,3 20,4 26,5 26,4 Szwecja 2,7 5 8,6 17,8 29,2 34,3 Wielka Brytania 2,4 4 7 17 25,5 29,7 Włochy 1,9 4 9 16 22,2 32,1 źródło: Clark et al. (2004) Procent populacji w wieku 80 lat i starszej 80latkowie i starsi jako procent ludzi od 65 roku życia

Struktura wiekowa w Polsce (2014) ogółem mężczyźni kobiety 0-17 6943,0 3562,7 3380,4 18-44 15262,2 7743,9 7518,1 45-59 7725,8 3797,5 3928,2 60-64 2673,7 1242,3 1431,4 65-79 4345,0 1806,2 2538,8 80-1529,0 467,2 1061,8 38478,6 18619,8 19858,8 0-17 18,04% 19,13% 17,02% 18-44 39,66% 41,59% 37,86% 45-59 20,08% 20,39% 19,78% 60-64 6,95% 6,67% 7,21% 65-79 11,29% 9,70% 12,78% 80-3,97% 2,51% 5,35% GUS, Rocznik Demograficzny (2015)

GUS, Rocznik Demograficzny 2008 dr Grzegorz Kula,

Starzenie się populacji w różnych regionach świata Procent populacji w wieku 65 lat i więcej Region 2000 2015 2030 Europa 15,5 18,7 24,3 Ameryka Pn. 12,6 14,9 20,3 Oceania 10,2 12,4 16,3 Azja 6 7,8 12 Ameryka Łacińska 5,5 7,5 11,6 Bliski Wschód/Afryka Pn. 4,3 5,3 8,1 Afryka Subsaharyjska 2,9 3,2 3,7 źródło: Clark et al. (2004)

Aktualna i prognozowana dzietność kobiet Region lub kraj 1990 2000 2025 Świat 3,4 2,8 2,3 Regiony rozwinięte 1,9 1,6 1,7 Regiony rozwijające się 3,7 3,1 2,4 Chiny 2,2 1,8 1,7 Francja 1,8 1,8 1,4 Indie 3,8 3,1 2,2 Japonia 1,5 1,4 1,6 Niemcy 1,5 1,4 1,3 Stany Zjednoczone 2,1 2,1 2,2 Szwecja 2,1 1,5 1,5 Wielka Brytania - 1,7 1,4 Włochy - 1,2 1,3 dr Grzegorz Kula, źródło: Clark et al. (2004)

Wyjściem może wydawać się import siły roboczej, czyli imigracja: W wielu krajach bez emigracji nastąpi spadek liczby ludności. Problem polityczny chronimy nasz rynek pracy. Może niedługo nie będzie skąd brać młodych ludzi do pracy. W 2050 roku na świecie będzie po raz pierwszy więcej ludzi ponad 60, niż młodych poniżej 15 roku życia.

Dependency ratio stopa zależności demograficznych Alternatywnie stopa zależności demograficznych jest definiowana jako: W Europie obecnie średnio 4 pracujących na emeryta. W 2050 r. już tylko 2 pracujących na emeryta. W Japonii 2 pracujących na emeryta już w 2020 r. W Polsce obecnie prawie 5 osób w wieku 18 65 na jedną osobę w wieku 65 lat lub starszą. Ale mamy tylko ok. 2,5 pracującego na jednego emeryta.

http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication6654_en.pdf dr Grzegorz Kula,

Struktura ludności w Polsce 1975 r., populacja 34,2 mln 1985 r., populacja 37,3 mln http://www.stat.gov.pl/gus/5840_646_plk_html.htm

Struktura ludności w Polsce 2009 r., populacja 38 mln 2030 r., populacja 35,9 mln http://www.stat.gov.pl/gus/5840_646_plk_html.htm

Źródło: Averting (1994) dr Grzegorz Kula,

Tempo starzenia się społeczeństwa Czas, w którym udział ludzi w wieku 65 lat i więcej w społeczeństwie wzrósł z 7 do 14 procent Kraj Okres Liczba lat Kraje rozwinięte Francja 1865-1980 115 Szwecja 1890-1975 85 Stany Zjednoczone 1944-2013 69 Wielka Brytania 1930-1975 45 Hiszpania 1947-1992 45 Japonia 1970-1996 26 Kraje rozwijające się Chiny 2000-2027 27 Singapur 2001-2028 27 Chile 2000-2025 25 Tajlandia 2003-2025 22 Brazylia 2011-2032 21 Kolumbia 2017-2037 20 źródło: Clark et al. (2004)

Źródło: Averting (1994) dr Grzegorz Kula,

http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication6654_en.pdf dr Grzegorz Kula,

http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication6654_en.pdf dr Grzegorz Kula,

Im więcej starszych osób nie pracuje, tym mniej pracuje osób młodych! Na świadczenia, renty, emerytury i zasiłki muszą zarobić ci, którzy jeszcze pracują. Im wcześniej ludzie kończą swoją aktywność zawodową, tym większe obciążenia pracujących. Im dłużej ludzie na emeryturze żyją, tym większe obciążenia pracujących. Zatrudnianie nowych pracowników jest zbyt drogie.

Jak przekonać starszych ludzi by później przechodzili na emeryturę? Ograniczając sposoby wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Likwidując motywację do wcześniejszych emerytur. Ułatwiając podjęcie pracy ludziom starszym. Średni efektywny wiek emerytalny - w krajach OECD między 60 a 63, - w Polsce około 60 lat, - w USA mniej więcej równy oficjalnemu wiekowi emerytalnemu 65, - w Japonii i Korei wyższy od oficjalnego wieku emerytalnego odpowiednio 69 i 67 lat.

Dochody ludzi starszych: Teoria: Im człowiek bogatszy i im lepiej wykształcony, tym mniejszy udział publicznej emerytury w jego dochodach na emeryturze. Praktyka: - większość emerytów żyje z emerytury otrzymywanej z ZUS, - wiele osób pracujących na własny rachunek żyje głównie z własnych dochodów i pracuje długo po osiągnięciu wieku emerytalnego, - coraz więcej ludzi oszczędza i żyje z oszczędności.