Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia Neuropatia Czynniki genetyczne/ Wywiad rodzinny Nefropatia Wysokie ciśnienie tętnicze krwi Choroby układu sercowo-naczyniowego Cukrzyca ciążowa Amputacje
Znani Polacy z cukrzycą Kornel Makuszyński Kazimierz Przerwa-Tetmajer Michał Korybut-Wiśniowiecki (1640-1673) August II Mocny (1670-1733) Lech Wałęsa Zbigniew Hołdys Maria Wisniewska (Mandaryna) Maria Fołtyn Andrzej Zaorski Andrzej Urbański
Zespół metaboliczny i czynniki ryzyka CVD Nadciśnienie Insulinooporność Otyłość brzuszna Hyperinsulinemia Cukrzyca Nadkrzepliwość Dyslipidemia wysokie TG LDL niskie HDL-C Miażdżyca Dysfunkcja śródbłonka
Cele leczenia cukrzycy Zapobieganie śmierci na skutek ostrych powikłań Zapobieganie kalectwu spowodowanym powikłaniami przewlekłymi Zapewnienie komfortu i długości życia tak jak u osób bez cukrzycy
Konsekwencje późnych powikłań utrata wzroku niewydolność nerek amputacje neuropatia autonomiczna miażdżyca nadciśnienie dyslipidemia problemy psychologiczne i socjalne Diabetes Care, 1997, 20, 7
Powikłania cukrzycy Powikłania ciąży Problemy noworodka Ryzyko Zgon Infekcje Amputacje Ślepota Niewydolnośc nerek Neuropatia Rozpoznanie cukrzycy Powikłania Sercowo-naczyniowe Glikemia Czas trwania
Powikłania cukrzycy Ślepota Udar mózgu Powikłania Sercowonaczyniowe Niewydolność nerek Amputacje Neuropatia
7-letnia zapadalność (%) Cukrzyca a ryzyko sercowo-naczyniowe 1998 50 Zawał serca Udar mózgu Śmierć s-n 40 Bez cukrzycy 30 Cukrzyca t 2 20 10 0 MI +MI MI +MI MI +MI MI +MI MI +MI MI +MI Grundy S Circulation 2004;110:227 39. Haffner S N Engl J Med 1998;339:229 34.
N Engl J Med 370;16: 1514
Cukrzyca typu 2 Profil czynników ryzyka Hiperglikemia Nadciśnienie Dyslipidemia Mikroalbuminuria Tytoń BMI Przerost lewej komory Dysfunkcja autonomiczna Dysfunkcja śródbłonka Insulinooporność Predyspozycjia rodzinna do ChNS Goede Steno2-study NEJM 2008
Powikłania cukrzycy typu 2 w chwili rozpoznania Powikłanie Częstość (%)* Retinopatia 21 Zmiany EKG 18 Stopy - zmiany tętna ( 2) lub cechy niedokrwienia 14 Nieprawidłowe odruchy ścięgniste lub brak czucia wibracji 7 Dusznica 3 Chromanie przestankowe 3 Zawał serca 2 Udar lub TIA 1 *U niektórych chorych kilka UKPDS VIII. Diabetologia 1991; 34:877 890.
Grupy ryzyka cukrzycy (konieczna diagnostyka cukrzycy) Wiek powyżej 45 roku życia co 3 lata Częściej (co roku) jeżeli współistnieje: Nadwaga (BMI > 25 kg/m 2 ) Wywiad rodzinny Przebyta cukrzyca ciężarnych lub noworodki > 4 kg Nadciśnienie Dyslipidemia Poprzednio stwierdzona NTG zespół policystycznych jajników choroba układu sercowo-naczyniowego Zalecenia PTD 2015
Zalecenia PTD 2015 Pod pojęciem celów leczenia cukrzycy należy rozumieć uzyskanie wartości docelowych w zakresie: glikemii ciśnienia tętniczego lipidogramu masy ciała
Zadania POZ w opiece nad chorymi na cukrzycę Promocja zdrowego trybu życia Identyfikacja czynników ryzyka Diagnostyka cukrzycy i stanów przedcukrzycowych Diagnostyka wczesnych stadiów powikłań Prowadzenie chorych z typem 2 na lekach doustnych Rozpoczęcie i prowadzenie insulinoterapii Kierowanie 1x w roku na konsultację diabetologiczną
Zadania opieki specjalistycznej Weryfikacja efektów i ustalenie celów leczenia chorych z POZ Prowadzenie chorych leczonych injekcjami Prowadzenie diagnostyki, monitorowanie i prewencja progresji powikłań Edukacja Ciąża Diagnostyka chorób współistniejących Prowadzenie chorych z klinicznie jawnymi powikłaniami
Leczenie cukrzycy Aktywność fizyczna Dieta Farmakoterapia
Steno-2 Realizacja celów terapeutycznych Gaede N Eng J Med. 2003; 348
Monitorowanie chorych na cukrzycę Edukacja HbA1c Lipidogram Badanie moczu z osadem Kreatynina Kreatynina Na, K, Ca, PO 4 Dno oka Badanie stóp EKG Na każdej wizycie 1x w roku; częściej przy modyfikacji leczenia 1x w roku, częściej przy dyslipidemii 1x w roku 1x w roku Co pół roku przy niewydolności nerek 1x w roku; typ 1 po 5 latach 1x w roku >35 rż co 2 lata przy współistnieniu czynników ryzyka Zalecenia PTD 2015
Porada diabetologiczna PLAGUE Pressure (ciśnienie krwi) Lipids (cholesterol) Aspirin Glucose Urine protein (białko w moczu) Eyes (oczy) Feet (stopy)