SZKOLNE BADANIA PROCESÓW POZNAWCZYCH
Pabiś Adam Prezes Audiolog Neurobiolog
Skąd taka idea? Ubytek słuchu bądź wada wzroku Procesy poznawcze a) Pamięć sensoryczna b) Pamięć krótkotrwała c) Niezależność półkul mózgowych d) Dynamika wzrokowo-słuchowa
Procesy poznawcze Moje dziecko jest głuche Nie zwraca na nic uwagi Nie potrafi się wyłączyć bądź skupić Często nie wie, co się do niego mówi Jest zmęczony
Standardowa ścieżka
Po co prowadzimy badania procesów poznawczych? W celu uświadamiania społeczeństwa Profilaktycznie, aby wykluczyć zaburzenia procesów poznawczych Zrozumieć lepiej rozwój dziecka
Wyniki badań Część z nich można wyrzucić do kosza Zasada Neiquista a) Na wynik badania nie mają wpływu czynniki zewnętrzne (hałas, rodzaj pomieszczenia) b) Na wynik ma wpływ brak uwagi spowodowany - Obecnym doświadczeniem - Sytuacją w rodzinie - Problem bądź niejasność, która nie została wyjaśniona
Co może wykazać zaburzenia procesów Obserwacje Rodziców poznawczych? Wynik badania wykonany 3 krotnie, o różnych porach dnia, w różnych sytuacjach - Oscylacja neuralna w ośrodkach - Adaptacja do nowych sytuacji w środowisku
Co wpływa na procesy poznawcze? Stres oksydacyjny Dieta
Dlaczego wiek nie ma wpływu? Dzieci mają większe możliwości rozwoju i regeneracji niż dorośli Największy wpływ na rozwój bądź degradacje procesów poznawczych mają czynniki środowiskowe
Stres emocjonalny Przewlekły stres u dziecka i u dorosłego prowadzi do zbyt dużej produkcji glukokordikoidu (hormon sterydowy ) Zbyt duża i częsta dawka glukokordikoidu powoduje stres oksydacyjny, czyli śmierć neuronów w ośrodku hipokamp (główny ośrodek pamięci) Stały stres powoduje osłabienie procesów poznawczych
Stres oksydacyjny (Uraz akustyczny) Podczas zbyt intensywnego i głośnego dźwięku dochodzi do produkcji zbyt dużego potencjału w układzie nerwowym, co prowadzi do zniszczenia neuronów w korze słuchowej Kora słuchowa lewa (Pamięć werbalna dźwiękowa) Kora słuchowa prawa (Pamięć przestrzenna, lokalizacja dźwięku)
Stres w postaci diety Zbyt duże zażywanie glukozy powoduje szybki skok i szybki spadek poziomu cukru we krwi, co prowadzi do śmierci neuronów w ośrodkach odpowiedzialnych za pamięć, słyszenie i widzenie Dieta bogata w tłuszcze nasycone powoduje degradację procesów poznaczych w każdym wieku.
Jak chronić nasze dziecko przed degradacją procesów poznawczych? Aktywność fizyczna Prawidłowa dieta
Aktywność fizyczna Aktywność fizyczna powoduje uwalnianie białka neurotroficznego BDNF NT 3 Białka neurotroficzne regulują aktywność synaps. Ich poziom reguluje rozwój nowych populacji neuronów. - Chronią one także układ nerwowy przed stresem oksydacyjnym.
Zależność stresu i poziom białka BDNF
Aktywność fizyczna Aktywność fizyczna wzmaga utlenianie glukozy, co chroni nasz układ nerwowy przed stresem oksydacyjnym i odkładaniem glukozy w postaci tłuszczy Układ nerwowy działa jak zegarek bez baterii - Ruch fizyczny (przyśpieszony metabolizm) zwiększa wytrzymałość neuronów na stres i zbyt dużą aktywność
Dieta Dieta bogata w przeciwutleniacze polepsza pamięć i pracę ośrodków odpowiedzialnych za procesy poznawcze. Borówka amerykańska posiada przeciwutleniacze z grupy NuclearKappaBeta zwiększająca akwytność i czas reakcji neuronów w korze słuchowej. Tłuszcze nienasycone są głównym czynnikiem rozwojowym układu.
Czego jeść więcej! Przeciwutleniacze: -β karoten (marchew, papryka, morele suszone, kalarepa, jarmuż) -witamina E (nasiona słonecznika,orzechy-wszystkie rodzaje, migdały,oleje) -witamina C (dzika róża, papryka) -lipoken (pomidory, przetwory pomidorowe) -glutation (awokado, szparagi, arbuz) -indole ( brokuły, kalafior, rzeżucha, chrzan,jarmuż, rzodkiew, chrzan ) -kwercetyna (żółta i czerwona cebula,brokuły) -ubichinol-koenzym Q10 (sardynki,szprotki,makrele,orzeszki ziemne i pistacjowe, soja) Nienasycone Kwasy tłuszczowe (omega 3: ryby,tran, awokado,olej rzepakowy,oliwa z oliwek,olej lniany) Białko roślinne (soja,ciecierzyca, soczewica,tofu) Kasza jaglana (aminokwas tryptofan)
Czego unikać Wysoko przetworzonej żywności Zbyt kalorycznego pożywienia Syropu glukozowo fruktozowego ( Syrop kukurydziany) Słodzików (aspartan, inne) Zmniejszyć spożywanie białka pochodzenia zwierzęcego, zwiększyć spożywanie białka pochodzenia roślinnego Spożywanie mleka i glutenu z pszenicy, prowadzi do wytworzenia w organiźmie dziecka glutenomorfiny(gluten z pszenicy) i kazomorfiny(kazeina z mleka), które są pochodnymi opiatów. Peptydy te, przenikają przez jelita i docierają do mózgu,przez co (jak inne opiaty) wpływają negatywnie na przekaźnictwo sygnałów nerwowych.
Korelacja diety i wysiłku fizycznego
Rozwój procesów poznawczych i nie tylko Układ słuchowy (ucho wewnętrzne ) rozwija się do 10 roku życia Część podstawna odpowiedzialna za odbiór wysokich częstotliwości do 2 roku życia Część szczytowa odpowiedzialna za odbiór niskich częstotliwości do 10 roku życia Dzieci mają naturalnie podwyższony próg słyszenia
Dzieci słyszą inaczej! Do 12 roku życia rozwija się dominacja półkul mózgowych pod względem przetwarzania dźwięku Ciało modzelowate rozwija się do 15 roku życia Na rozwój tych czynników w dalszym stopniu ma wpływ dieta, aktywność fizyczna i stres
Dominacja półkul mózgowych Prawa półkula Specjalizacja Analiza sygnału mowy aspekty rytmicznych (sylaby) Analiza hałasu, wysokości dźwięku,emocji Pamięć przestrzenna Kierunkowanie uwagi słuchowej z prawej półkuli do lewej i spowrtem Lokalizacja dźwięku a)prawe ucho b)lewe ucho Lewa półkula Specjalizacja Analiza sygnału mowy częstotliwość, amplituda, rozumienie mowy Analiza złożonych dźwięków, grupowanie i segregowanie dźwięku w przestrzeni Pamięć werbalna Kierunkowanie uwagi słuchowej z lewej półkuli tylko do prawej Lokalizacja dźwięku a)prawe ucho
Dominacja półkuli W przypadkach ADHD i dysleksji dochodzi do dominacji półkuli prawej nad lewą i aspektów specjalizacji tej półkuli Prawidłowa półkula dominująca to półkula Lewa (dominacja pod względem aspektów mowy) dla osób praworęcznych
Zaburzenia procesów poznawczych - Dieta, aktywność fizyczna - Trening na instrumencie muzycznym - Trening multi-sensoryczny
Analiza wyników Pamięć sensoryczna pamięć, której zadaniem jest przetrzymywanie obiektu dźwiękowego bądź wzrokowego w celu porównania jego lokalizacji, różnicy czasu, wyokości dźwięku itd. Pojemność pamięci sensorycznej od 2 5 sekund
Interpretacja wyników Test pamięci sensorycznej Reading Span Test Na ekranie wyświetla się 7 wyrazów tworzące zdanie. Zadaniem dziecka jest zapamiętanie słuchowo bądź wzrokowo wyrazów pojawiających się po sobie a następnie powtórzenie ich na głos. Wynik wskazuje jaką pojemność ma pamięć sensoryczna
Pamięć krótkotrwała Dziecko słyszy bądź widzi liczby, które prezentowane są na ekranie bądź w słuchawkach Zadaniem dziecka jest zapamiętanie liczb a następnie powtórzenie ich od końca Test sprawdza pojemność pamięci krótkotrwałej
Dynamika wzrokowo - słuchowa Dziecko widzi i słyszy ciąg liczb prezentowane na ekranie i w słuchawkach. Zadaniem dziecka jest zapamiętać i powtórzyć ciąg liczb. Wynik wykazuje jak szybko zmienia się uwaga z ośrodka wzroku na ośrodek słyszenia. Pojemność i korelacja między pamięciami
Niezależność półkul mózgowych Prezentowane są dwie pary liczb. Jedna para liczb słyszana jest w prawej słuchawce druga para liczb słyszana jest w lewej słuchawce. Zadaniem dziecka jest skupić uwagę np: na prawej słuchawce i powtórzyć słyszane liczby po stronie wskazanej ignorując w tym samym czasie liczby słyszane w przeciwległej słuchawce.
Wyniki badań Przykładowy wynik i interpretacja Słaby wyniki pamięci sensorycznej słuchowej dobry wynik pamięci krótkotrwałej słuchowej Słaby wynik dynamiki wzrokowo-słuchowej Dobry wynik niezależności półkul mózgowych
Wynik badań Dobry wynik pamięci sensorycznej Słaby wynik pamięci krótkotrwałej Dobry wynik dynamiki wzrokowo słuchowej Słaby wynik niezależności półkul mózgowych
Zasada cross check-principle Wynik testu powinien być potwierdzony co najmniej dwoma badaniami. Tadeusz Jelec : Polski projektant Jaguarów
Dziękuję! Pytania? adampabis@kinetic-cna.pl Kinetic Centrum Nowoczesnej Audiologii sp.z.o.o Aleja Wyścigowa 14 A 02-681 Warszawa adampabis@kinetic-cna.pl