JULIUSZ JAKUBASZKO Lata 60 te Wobec braku systemu większość ambulansów i słuŝb pierwszej pomocy prowadzona była przez przedsiębiorstwa pogrzebowe Działalność tych słuŝb polegała głównie na Scoop & Run do najbliŝszych warunków szpitalnych. 1
Rok 1966 Raport National Academy of Sciences American Medical Association Accidental Death and Disability: The Neglected Disease of Modern Society Rok 1966 Ustawa National Highway Traffic Safety Act 142 mln $ na utworzenie systemu ratownictwa medycznego 2
Rok 1968 Powołanie American College of Emergency Physicians stowarzyszenie naukowo-lekarskie nadzorujące kształt i rozwój medycyny ratunkowej w zakresie szpitalnym i pozaszpitalnym listopad 1973 Ustawa Emergency Medical Services Systems Act (prezydentura R.Nixona) W latach od 1974 do 1981 przeznaczono 215 mln $ 3
Rok 1981 Ustawa Combined Omnibus Budget Reconciliation Act (COBRA) Rok 1981 Ustawa Emergency Medical Treatment and Active Labor Act (EMTALA) 4
Nowelizacje lata 1986, 2003 Emergency Medical Treatment and Active Labor Act (EMTALA) Jednoznacznie określa obowiązki systemu ratownictwa medycznego i szpitali (Emergency Departments) wobec osób w stanie nagłego zagroŝenia zdrowotnego. American College of Emergency Physicians 30.000 członków 53 oddziały terenowe 27 sekcji specjalistycznych 5
Stanowisko ACEP Board of Directors (June 14, 2001): only physicians are licensed to practice medicine, active physician participation in EMS is not only mandatory but also essential for the overall quality of EMS care. Stanowisko ACEP Board of Directors (June 14, 2001): physicians who participate in EMS systems as both on-line and off-line assume responsibility for the medical conduct of the out-of-hospital providers of the system. 6
Stanowisko ACEP Board of Directors (June 14, 2001): physicians have a moral duty to act as patient advocates in the development and operation of such systems. American College of Emergency Physicians Główne zadania Rozwijanie medycyny ratunkowej standardy i procedury, academic curriculum Kształcenie specjalistyczne Badania naukowe Edukacja publiczna Prawa pacjenta Prawa pracowników systemu Współpraca z agendami rządowymi w zakresie legislacji i tworzenia prawa 7
American College of Emergency Physicians Section on International Emergency Medicine współpraca i pomoc dla rozwoju EM na świecie 8
EUROPA Seeks to ensure: The highest quality of emergency care for all patients The delivery of such care by specialists trained in Emergency Medicine A comparable standard of clinical care in Emergency Departments across Europe Policy Statement for Emergency Medicine in Europe European Curriculum for Emergency Medicine European School for Emergency Physicians 9
Emergency Medicine is currently recognised as an independent specialty in eleven member states of the European Union (EU Directive 2005/36/EC) high quality emergency care requires physicians with specialised training in Emergency Medicine because this is the most effective way (in both clinical and financial terms) to provide high quality care during the critical initial stages of emergency treatment. All European countries should thus work towards the establishment of Emergency Medicine as a primary medical specialty. REPRESENTATIVES of UEMS SECTIONS Dr Gunter ABT Traumatology (Germany) Section of Orthopaedics Dr Ronald BARBER (UK) Section of Geriatric Medicine and Professor Mehmet DEMIRHAN (Turkey) Section of Orthopaedics and Traumatology Professor Ryk GANS (Netherlands) Section of Internal Medicine Professor Andre GRIES (Germany) MJC on Intensive Care Medicine Professor Jean-Christophe MERCIER (France) Section of Paediatric Medicine Professor Dr Hans-Jorg OESTERN (Germany) Section of Surgery Professor Edoardo Anaesthesiology De ROBERTIS (Italy) Section Professor Jose RAMET (Belgium) Section of Paediatric Medicine of 10
REPRESENTATIVE of UEMS Dr Bernard MAILLET REPRESENTATIVE of PWG Doctors Secretary-General, UEMS - Permanent Working Group of European Junior Mr Michael MOLLOY (Ireland) Senior Trainee in Emergency Medicine REPRESENTATIVES of EUROPEAN SOCIETY FOR EMERGENCY MEDICINE (EuSEM) Professor Helen ASKITOPOULOU (Greece) Honorary Treasurer, EuSEM Dr Michael CLANCY (UK) Dean-Elect, UK College of Emergency Medicine Professor Herman DELOOZ (Belgium) Past-President, President, EuSEM Professor Juliusz JAKUBASZKO KO (Poland) Council Member, EuSEM Dr Roberta PETRINO (Italy) Council Member, EuSEM Dr David WILLIAMS (UK) Immediate Past-President, President, EuSEM, & Chairman of MJC Professor David YATES (UK) Past-Dean, UK College of Emergency Medicine Dyrektywa EU (2006/100/EC) Formalne uznanie specjalizacji, określone wstępnie przez dyrektywę EU 1993/1616 1993 wymagania dyrektywy spełnia Irlandia i Wielka Brytania 2004 dyrektywa EU spełniana przez Czechy, Węgry, Maltę Polskę i Słowacje 2007 dyrektywę spełnia Bułgaria i Rumunia 11
Dyrektywa EU (2006/100/EC) 2011 dyrektywę europejską dla medycyny ratunkowej spełnia: -9 krajów europejskich, -przygotowują rejestrację 4 kraje europejskie, -w części - jako supraspecjalizację - uznało 6 krajów europejskich ospełnione są wymagania do wprowadzenia podstawowej specjalizacji lekarskiej z medycyny ratunkowej jako obowiązującej we wszystkich krajach EU o06.10.2011 - Walne Zgromadzenie UEMS wprowadza specjalizację medycyny ratunkowej do programów podyplomowego lekarzy w krajach europejskich olistopad 2011 organizacja UEMS Sekcji Medycyny Ratunkowej podstawową kształcenia 12
Jednostki systemu: Szpitalne Oddziały Ratunkowe Zespoły Ratownictwa Medycznego Jednostki spinające system: Centra Powiadamiania Ratunkowego Centra Zarządzania Kryzysowego W programach Medycyna ratunkowa w perspektywie polityki resortu zdrowia Medycyna ratunkowa w perspektywie europejskiej Specjalizacje lekarskie Kontraktowanie świadczeń medycyny ratunkowej Nowelizacja ustawy Raporty Konsultantów Wojewódzkich Raporty Kierowników jednostek akademickich 13
Ocena stanu Brak przestrzegania na licznych wydziałach lekarskich stanowiska PTMR w nauczaniu przedmiotu medycyna ratunkowa. Niewystarczający poziom umiejętności praktycznych wśród młodych lekarzy. Przyczyny Wadliwy kształt organizacyjny jednostek nauczających. Niejednolite, nieuporządkowane treści programowe. Brak akademickiej bazy klinicznej. Uboga baza dydaktyczna szczególnie w zakresie nauczania symulacyjnego. 14
Wnioski Ujednolicenie organizacyjne jednostek nauczających w poszczególnych uczelniach. Rozwinięcie akademickiej bazy klinicznej. Minimum programowe 100 120 godzin dydaktycznych. Egzamin końcowy z przedmiotu medycyna ratunkowa. StaŜ podyplomowy z medycyny ratunkowej dla lekarzy i stomatologów w akredytowanych oddziałach ratunkowych. Ocena stanu Nieznaczne róŝnice programowe w porównaniu z curriculum europejskim. Szacunkowe potrzeby około 2,5 tysiąca specjalistów. Realia 700 specjalistów, ok. 500 w trakcie specjalizacji. Spadek zainteresowania podejmowaniem tej specjalizacji 15
Przyczyny Brak motywacji do podejmowania specjalizacji z powodu: -wadliwego ustawodawstwa oddalającego wymóg specjalizacji, -braku argumentacji finansowej, -cięŝkiego charakteru pracy, -braku bezpieczeństwa prawnego pracy lekarzy wobec rosnących roszczeń społecznych. Wnioski Przyspieszyć wymóg ustawowy posiadania specjalizacji od roku 2014. Stworzyć system motywowania lekarzy do podejmowania pracy w SOR. Obligatoryjnie skrócić zmianę dyŝurową w SOR do 8 lub 12 godzin. Zwiększyć ekwiwalent finansowy. Ułatwić specjalistom medycyny ratunkowej dostęp do specjalizacji pokrewnych. Ułatwić realizację programu specjalizacji. 16
Ocena stanu Głęboki deficyt pielęgniarek systemu. Brak wymogu posiadania prawa wykonywania zawodu przez ratownika medycznego. Brak zdefiniowania uprawnień ratownika medycznego do pracy w warunkach szpitalnych. Niewystarczający poziom umiejętności zawodowych. Niewystarczające monitorowanie jakości systemu ratownictwa medycznego. Przyczyny Trudny dostęp do specjalizacji pielęgniarskiej w medycynie ratunkowej. Podwójny, niekompatybilny system kształcenia ratowników medycznych. Brak jednoznacznej weryfikacji umiejętności i nadawania uprawnień zawodowych ratownika medycznego. Brak ustawowego monitorowania jakości systemu. 17
Wnioski Wprowadzenie motywacji i ułatwienie uzyskiwania specjalizacji pielęgniarskich Ujednolicenie kształcenia zawodowego ratowników medycznych. Ustanowienie prawa wykonywania zawodu. Ułatwienie kształcenia ustawicznego. Określenie trybu nadzoru lekarskiego. SOR przypada na 150-250 tys. mieszkańców. SOR moŝe być utworzony w szpitalach posiadających co najmniej oddziały specjalistyczne: chirurgii ogólnej, chorób wewnętrznych, anestezjologii z OIOM, radiologii i diagnostyki obrazowej oraz laboratorium. 18
LICZBA WIZYT W ED W USA ( W MILIONACH) 120 114,2 110 100 90 90,8 90,5 93,1 94,8 103,1 80 1992 1994 1996 1998 2000 2002 Przyrost pacjentów w wieku powyŝej 65 roku Ŝycia w latach 1993-2003 26% Przyrost pacjentów w wieku powyŝej 65 roku Ŝycia w latach 2004-20082008 26% 19
Średni czas spędzony przez pacjenta w oddziale : 4 6 godz. Spodziewana liczba pacjentów w SOR w latach 2009/12 : 1 na 5 mieszkańców, 1 na 4 mieszkańców posiadających dzieci. natychmiastowe podjęcie procedur medycznych podtrzymujących funkcje Ŝyciowe osoby w nagłym zagroŝeniu zdrowotnym rozwinięcie szpitalnych procedur leczenia stabilizującego funkcje Ŝyciowe celem przygotowania do leczenia specjalistycznego określenie miejsca docelowego i przekazanie pacjenta do oddziału (ośrodka) specjalistycznego 20
wymagania dotyczące zadań Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych stoją w sprzeczności z obecnie przyjętym sposobem finansowania tych jednostek przyjętym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Doświadczenia z większości funkcjonujących obecnie SOR dowodzą, Ŝe środki finansowe przekazywane przez Narodowy Fundusz Zdrowia pokrywają zaledwie od 25% do 40% realnych kosztów ich funkcjonowania. 21
Koszty stałe stanowią składnik gotowości w systemie mieszanym. Koszty zmienne stanowią składnik kosztów procedur w mieszanym systemie finansowania Koszty zmienne - obliczane są według stawek procedur medycznych z uwzględnieniem czasu ich trwania. - Leki i materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowy - Koszty badań laboratoryjnych - Koszty badań rentgenowskich - Koszty konsultacji specjalistycznych 22
Pokrywa realne koszty funkcjonowania SOR Promuje dobrze funkcjonujące ośrodki Stymuluje rozwój SOR pod względem jakości i zakresu wykonywanych procedur Eliminuje zagroŝenia występujące w innych sposobach finansowania Zapobiega likwidacjom SOR, a tym samym załamaniu się systemu ratownictwa eliminacja zagroŝeń niedofinansowania, obniŝania jakości, spadku aktywności,.. ekonomiczne wymuszenie podziału szpitalnych oddziałów ratunkowych na kategorie w zaleŝności od liczby leczonych chorych oraz rodzaju i jakości procedur medycznych. eliminuje obawy płatnika przed przekazywaniem szpitalom nadmiernych środków, które faktycznie nie są wykorzystywane na realizacje ustawowych zadań daje pewność świadczeniodawcy, Ŝe realizacja zadań wynikających z roli SOR w systemie ratownictwa będzie w pełni refundowana przez płatnika 23
ryczałt w SOR określona kwota przeznaczona na sfinansowanie świadczeń w SOR lub zapewnienie gotowości ich udzielania w określonym czasie Stawka ryczałtu dobowego R = Rs+ Rf R -stawka ryczałtu dobowego, Rs- składowa ryczałtu za strukturę Rf- składowa ryczałtu za funkcję 24
Średnia dobowa ilość pacjentów Ilość świadczeniodawców Udział % Od 0 do 3 3 1% Od 4 do 10 9 4% Od 11 do 20 48 22% Od 21 do 40 65 30% Od 41 do 60 36 16% Od 61 do 80 27 12% Od 81 do 100 18 8% PowyŜej 100 13 6% Suma końcowa 219 100% Lp. Województwo Wartość Liczba miejsc Ilość SOR-ów Akredytacje kontraktów/dobę specjalizacyjnych 1. dolnośląskie 12 5 828-13 906 6 50 2. kujawsko-pomorskie 12 4 000-11 496 6 36 3. lubelskie 18 2 400-14 400 11 48 4. lubuskie 7 2 395-8 448 2 13 5. łódzkie 16 5 533-10 034 8 45 6. małopolskie 21 bd 13 63 7. mazowieckie 20 4 000-11 000 16 105 8. opolskie 5 5 750-11 132 5 25 9. podkarpackie 12 4 835-9 308 5 17 10. podlaskie 11 2 327-8 900 9 41 11. pomorskie 13 3 400-15 000 7 48 12. śląskie 9 6 500-13 925 5 42 13. świętokrzyskie 9 3 120-13 672 6 21 14. warmińsko-mazurskie 11 3 500-7 780 9 43 15. wielkopolskie 27 4 381-12 000 13 55 16. zachodniopomorskie 9 3 325-9 856 5 46 RAZEM 211 2 327-17 800 127 701 25
Ocena stanu PowaŜny deficyt oddziałów funkcjonuje ok. 170 SOR, tylko 93 akredytowanych do specjalizacji. Liczne przypadki zamykania juŝ uruchomionych oddziałów. Liczne przypadki kontraktowania oddziałów nie spełniających kryteriów. Przyczyny Zbyt niskie finansowanie oddziałów ratunkowych bez uwzględnienia ich kosztów stałych oraz kosztów wykonywanych procedur. Niski budŝet finansowania SOR w ryczałtach roku 2011 (ok. 500 mln zł) wobec 1,7 mld dla ZRM. Brak koszyka świadczeń gwarantowanych w SOR. Nakładanie na SORy zadań POZ. 26
Wnioski Konieczne podwyŝszenie stawki bazowej do rzeczywistych kosztów gotowości SOR. Podjęcie finansowania procedur wykonywanych przez SOR. Wprowadzenie stopni referencyjności SOR. Wprowadzenie koszyka świadczeń gwarantowanych medycyny ratunkowej. Ocena stanu Brak odniesienia ustawowego do priorytetu państwa w kształtowaniu medycyny ratunkowej. Niewystarczające uwzględnienie postulatów PTMR w programie nowelizacji (np. wymagania specjalizacyjne lekarzy, finansowanie procedur w SOR, nabywanie uprawnień zawodowych przez ratowników medycznych, monitorowanie jakości systemu, uwolnienie sytemu od zadań POZ). 27
28