Ból z tkanki nerwowej a ból odbierany przez tkankę nerwową - dwa sposoby terapeutyczne Dr n. med. Michał Dwornik
Ból z tkanki nerwowej Rdzeń kręgowy Zwoje współczulne Korzenie rdzeniowe Nerwy rdzeniowe Sploty nerwowe Nerwy obwodowe Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004
Ból odbierany z tkanek Tkanki somatyczne Wszystkie tkanki unerwione aferentnie Tkanki unerwione aferentnie w bezpośrednim otoczeniu tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowe) Tkanka łączna okołonerwowa Tkanka podporowa dla ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004
Unerwienie i unaczynienie nerwów perinerium epinerium naczynie krwionośne nervi nervorum włókno nerwowe Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004
Unerwienie i unaczynienie nerwów Ciałka blaszkowate w perinerium Nervi nervorum Ciałka blaszkowate w epinerium Naczynia i nerwy wchodzące do epinerium Zwoje nerwowonaczyniowe w perinerium Zwoje nerwowonaczyniowe w endonerium Nervi nervorum
Ból z tkanki nerwowej Kanał kręgowy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa rdzeń kręgowy stożek rdzeniowy zwój rdzeniowy nerwy rdzeniowe
Ból odbierany z tkanek Kanał kręgowy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa nić końcowa pochewka korzeniowa przegroda międzykorzeniowa więzadło ząbkowane naczynia rdzenia kręgowego
Ból z tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowej) i tkanek okołonerwowych mogą pojawić się w każdej dysfunkcji narządu ruchu Butler D.:Mobilisation of the nervous system, Churchill Livingstone, 1991.
Ból z tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowej) - bezpośrednie przyczyny KOMPRESJA TKANKI NERWOWEJ Obrzęk Krwiak Deformacje i zmiany położenia kości Choroby krążka międzykręgowego Choroby stawów międzykręgowych Guzy Patologiczny wzrost objętości narządów Ucisk zewnętrzny np. opatrunek gipsowy Zwłóknienie i utrata elastyczności tkanki łącznej lub nerwowej
Ból z tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowej) - bezpośrednie przyczyny ROZCIĄGNIĘCIE TKANKI NERWOWEJ Kompensacyjne Niewygodna pozycja pracy np. praca w skłonie tułowia Nieświadome ustawienie ciała np. podczas snu, narkozy URAZ Mechaniczne uszkodzenie nerwu i tkanek okołonerwowych CHOROBY NERWÓW
Podział uszkodzeń nerwów obwodowych wg Sedona Neuropraxia Axonotmesis Neurotmesis
Ból odbierany przez tkankę nerwową bezpośrednie i pośrednie przyczyny Bezpośredie przyczyny Urazy, kompresje Pośrednie przyczyny - mechanizm konwergencji Zmiany w tkankach unerwianych z tego samego neuromeru poprzez mechanizm konwergencji w rogach tylnych rdzenia kręgowego
Mechanizm konwergencji
Mechanizmy zmian odruchowych - konwergencja Droga rdzeniowo - wzgórzowa boczna Nocyreceptory Aδ i C Hockaday J.,Whitty C., Patterns of referred pain in normal subject, Brain 1967, 90, 481.
Mechanizmy zmian odruchowych Nocyreceptory Aδ i C Komórki ruchowe α i γ Neurony ruchowe α i γ Jądro pośrednio - boczne Neurony współczulne Neurony współczulne Milne R., Convergence cutaneous and pelvic visceral nociceptive inputs onto primate spinothalamic neurons, Pain, 1981, 11, 163.
Mechanizm zmian odruchowych Droga rdzeniowo - wzgórzowa boczna URAZ BÓL PATOLOGICZNY
Patogeneza odruchowych uszkodzeń tkanek okołonerwowych Zaburzenie ukrwienia tkanki nerwowej Zmniejszone usuwanie metabolitów Wzrost zawartości CO2 Spadek zawartości O2 Wzrost zawartości mediatorów bólu (kinin, prostaglandyn, serotoniny, histaminy, cytokin, NGF, SP, H +, ATP)
Patogeneza odruchowych uszkodzeń tkanek okołonerwowych Zaburzenie prawidłowej funkcji tkanki łącznej (epinerium, perinerium, endonerium) Skurcz miofibroblastów w tkance łącznej okołonerwowej ( noradrenalina, ATP, mediatory bólu) Cross Links (mostki wodorowe głównie między lizyną a hydroksylizyną)
Objawy bólowe uszkodzeń układu nerwowego Uszkodzenie tkanek otaczających nerw Ból wokół miejsca uszkodzenia Uszkodzenie tkanki łącznej wewnątrz nerwowej (epinerium, perinerium) Ból wzdłuż przebiegu nerwów, nie dermatomalnie Uszkodzenie tkanki przewodzącej (wzbudzenie ektopowe aksonu) Ból występujący zgodnie z unerwieniem dermatomalnym miotomalnym, sclerotomalnym Uszkodzenie całkowite tkanki przewodzacej Brak bólu Ubytki neurologiczne Klasyfikacja bólu przewlekłegopod red. Dobrogowski J.; 1999 Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004
Postępowanie terapeutyczne w objawach bólowych tkanki nerwowej (przewodzącej impulsy nerwowe) eliminacja czynnika uszkadzającego (odbarczenie tkanki nerwowej) zabiegi przeciwbólowe ( eliminujące mechanizm błednego koła bólu i mechanizm bólu rzutowanego) zabiegi zmniejszające przewodnictwo impulsów nerwowych włóknami aferentnymi zabiegi poprawiające trofikę tkanki nerwowej
Postępowanie terapeutyczne w uszkodzeniach tkanek okołonerwowych zabiegi specyficzne eliminujące czynnik lub mechanizm uszkadzający tkanki z których odbierany jest ból zabiegi przeciwbólowe (eliminujące mechanizm błędnego koła bólu i mechanizm bólu rzutowanego) zabiegi poprawiające trofikę uszkodzonych tkanek
Pobudzenie układu współczulnego Pobudzenie układu współczulnego Zasad bezbolesności w terapii tkanki nerwowej i tkanek okołonerwowych Bezpieczeństwo zabiegów Przerwanie błędnego koła bólu Obniżenie pobudliwości układu współczulnego (badania Sato i Schmidta) Pobudzenie włókien typu II i III Pobudzenie włókien typu IV Czas Czas Sato A., Schmidt R., Spinal and supraspinal components of the reflex discharges into lumbar and thoracic white rami, J Physiol. 1971, 212(3), 839-50.
Dziękuję za uwagę